از آنجا که محتوای آموزشی در هر رشته ای از علوم, مباحثی مشخص و معین است, بخش مهمی از آموزش, وابسته به روش های آموزشی است. بنابراین آنچه که در گستره و کیفیت انتقال اطلاعات و ماندگاری آنها تاثیر بسیار دارد, استفاده از روش ها و شیوه های مختلفی است که متناسب با مقتضیات متفاوت, انتخاب می گردد. یکی از عمده ترین روش های آموزشی که شیوه های آموزشی بسیاری را نیز در پی دارد, روش آموزشی سخنرانی است. دانش امروز برای رسیدن به کیفیت آموزشی, راهکارها, روش ها و شیوه های متفاوتی را ارائه داده است که روش سخنرانی یکی از آن ها است. معصومان (علیهم السلام) نیز به عنوان پایه ها, الگوها و بیان گران دین مبین اسلام, دیدگاه خاصی نسبت به روش ها و شیوه های آموزشی دارند که روش سخنرانی و شیوه هایی که به نحوی با آن مرتبط است نیز از آن جمله هستند. پس از تدوین روش آموزشی سخنرانی و شیوه های مرتبط با آن از منظر معصومان (علیهم السلام) و بررسی تطبیقی مدل مطرح شده از سوی ایشان با آموزه های متداول در رشته علوم تربیتی, به این نتیجه می رسیم که علی رغم برخی تفاوت ها, اشتراکات زیربنایی بسیاری میان این دو دیدگاه وجود دارد. اما با این حال تفاوت هایی نیز در هر دو دیدگاه وجود دارد که منشا آن را باید به طور جداگانه در هر یک از آنها جستجو نمود. برخی از تفاوت ها به اهمیت فراوان سخنوری در دیدگاه معصومان (علیهم السلام) بر می گردد. استفاده از روش سخنرانی در میان اقوام و ملل مختلف سابقه ای بسیار طولانی دارد. در میان عرب های جاهلی پیش از اسلام نیز این روش جایگاه مهمی داشته است. با این حال ظهور اسلام چنان بر گسترش و کارایی این روش افزود که گویا روشی جدید در اختیار بشر قرار گرفته است. پیامبر خدا (صلّی الله علیه وآله) و دیگر معصومان (علیهم السلام) در آموزش های خود از این روش استفاده خوبی برده اند و علاوه بر آنکه در تکمیل و تکامل این روش کوشیده اند, نسبت به بهبود بخشیدن به آن نیز دستور العملهایی را ارائه نموده اند. این مساله باعث شده است که روش سخنرانی در این دیدگاه شاخ و برگ بسیاری داشته باشد و شیوه های بسیاری را ارائه نماید که منشا برخی از تفاوت های میان این دو دیدگاه است. رشد فکری جامعه بشری و پیشرفت تکنولوژی, دیدگاه متداول را به ارائه نکاتی برای افزایش کارایی روش های گوناگون تدریس واداشته است. این رشد و پیشرفت, منشا برخی تفاوت های ظاهری میان این دو دیدگاه است. سهولت استفاده از دیگر روش های آموزشی در دنیای امروز و محدودیت این استفاده در دوران معصومان (علیهم السلام) نیز منشا دیگری برای این تفاوت ها است.

شخصیت مجموعه ثابتی از خلقیات و عادات است که به صورت وراثتی و یا به مرور زمان و در اثر تعلیم و تربیت، در وجود فرد به وجود آمده و ثابت شده و افکار ، احساسات و اعمال فرد را تعیین می کند. بنابراین با تربیت صحیح، روح و روان و فکر انسان به خوبی شکل گرفته و شخصیت ایده آلی را در فرد نمایان می سازد. خداوند متعال خود به عنوان اولین مربی به تربیت انسان اقدام کرده و هدف از ارسال پیامبران الهی و کتب آسمانی را تربیت انسانها قرار داده است. از سوی دیگر قرآن کریم تمام انسانها را نسبت به اهل خود مسئول می داند و از آنجا که کانون خانواده به دلیل نوع ارتباطات حاکم بر آن و وضعیت جسمی و روحی و روانی ویژه فرزند در آن، بهترین و اثرگذارترین کانون تربیتی است وظیفه بسیار سنگینی بر دوش والدین گذاشته شده است . بر این اساس در فصل دوم پس از بررسی مفاهیم شخصیت و تربیت در قرآن و بررسی ارتباط آن دو، عوامل موثر در رشد شخصیت و ویژگیهای شخصیت متعالی را بیان نمودیم. رسیدن به هدف تربیت، نیازمند تدبیر صحیح امور و زمینه سازی مناسب دارد تا آن هدف به نحو مطلوب حاصل شود. اهمیت تربیت فرزند در فصل سوم به این موضوع می پردازیم. خداوند متعال در مسیر تربیت انسانها از روشهای گوناگونی بر طبق اقتضای زمان و مکان و مخاطب استفاده نموده است. والدین نیز می توانند از همین روشها بهره بگیرند. در فصل چهارم به این موضوع پرداخته شده است. قرآن کتابی جامع و کامل است بنابراین از پرداختن به نقش اساسی والدین در این زمینه نیز فروگذار نکرده و در حقیقت با قرار دادن شکر والدین پس از شکر خداوند و توصیه های مکرر در احترام به والدین، به این مهم اشاره می کند که بعد از خداوند متعال که اولین مربی و مربی حقیقی انسانهاست، والدین مهمترین نقش را ایفاء می کنند. در این پایان نامه سعی شده است تا با بررسی آیات قرآن کریم به روش تفسیری و استنباطی، این موضوع بررسی شود. پس از بررسی ابعاد مختلف این مسئله در فصول مختلف پایان نامه، به این نتیجه دست یافتیم که خداوند متعال در آیات مختلف قرآن کریم، چه به صورت صریح و مستقیم، و چه در ضمن مباحث و موضوعات مختلف به صورت غیرمستقیم به این نقش مهم اشاره کرده و تمام جنبه های شخصیتی فرزند را اعم از فردی و اجتماعی، مادی و معنوی مد نظر قرار داده است. کلیدواژه ها: شخصیت، رشد، تربیت، والدین، فرزند، خانواده