چکیده ایران، سرزمین وسیعی است دارای گویش ها و لهجه های متنوع که این گویش ها در گذر زمان تغییرات و تحوّلات زیادی را به روی خود دیده اند. برخی از این گویش ها یا به طور کلی فراموش شده اند و یا در حال نابودی و فراموشی هستند. بنایراین نه تنها بر علاقه مندان به فرهنگ و زبان ایران بلکه بر هم? ایرانیان بایسته است که این گنجینه های فرهنگی را از زوال در امان دارند؛ در این راستا باید تحقیق و پژوهش دربار? گویش ها و لهجه ها انجام گیرد. این پژوهش« گویش اژیه » عنوان دارد. غرض از انجام این پژوهش، بررسی گویش اژه-ای می باشد. این گویش یکی از گویش های مرکزی ایران است و هم اکنون اغلب ساکنان اژیه بدان سخن می گویند. این تحقیق، اولین گام در راستای بررسی گویش اژه ای است و قبل از این، دربار? این گویش تحقیقی انجام نگرفته است؛ از این رو ضرورت پرداختن به این گویش بر کسی پوشیده نیست زیرا اگر گویش به قالب نوشتار دربیاید مسلماً از زوال مصون خواهد ماند. در این طرح سعی شده است که گویش اژیه در طی شش فصل مورد بررسی قرار گیرد. در فصل نخست کلیاتی دربار? گویش و لهجه و مختصری از تاریخچ? اژیه برای آشنایی بیشتر آورده شده است. در فصل دوم ویژگی های آوایی گویش اژیه شامل فرآیندهای آوایی( ابدال صامتها و مصوتها، حذف، قلب، اضافه)، توزیع واجها و . . . بررسی شده است. در فصل سوم ویژگی های دستوری گویش اژه ای در مقوله های اسم ، صفت ، قید ، ضمیر، نقش نما، فعل و. . . مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل چهارم مقایسه ای میان برخی واژگان گویش اژه ای و زبان پهلوی و همچنین بین این گویش و گویش های اطراف اژیه ارائه شده است. در فصل پنجم به نمونه ای از ضرب المثل های رایج در این گویش اشاره شده است و فصل ششم واژه نام? گویش اژه ای است همراه با معانی لغات و آوانویسی آنها . کلمات کلیدی : گویش محلی، اژیه، نظام آوایی، واژگان، مباحث دستوری