نام پژوهشگر: حمیدرضا دورودیان
زیبا غلامحسین پور خدایار همتی
چکیده یکی ازعمده ترین گیاهان دارویی – زینتی که امروزه به عنوان گیاه دارویی در جهان مورد توجه قرار گرفته گیاه پروانش با نام علمی( roseus g. don ( catharanthus از خانواد? خرزهره (apocynaceae) می باشد. گیاه پروانش با داشتن آلکالوییدهای ارزشمند وینبلاستین و وینکریستین و این که تنها راه تهیه این دارو، استخراج از این گیاه می باشد، هر گونه افزایشی در مقدار این آلکالوییدها می تواند از جنبه اقتصادی ارزش زیادی داشته باشد. این تحقیق به منظور بررسی سطوح مختلف ازت، فسفر و پتاسیم ) ( npk بر روی عملکرد اندام هوایی (گل، سرشاخه، کل اندام هوایی) و میزان آلکالوییدهای کل، وینبلاستین و وینکریستین می باشد. کلیه داده ها در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی با استفاده از آزمون حداقل اختلاف معنی دار ( dun ) در سطح 5% صورت گرفت. نتایج نشان داد عملکرد وزن تر گل و سرشاخه در سطوح مختلف ازت، فسفر و پتاسیم اختلاف معنی داری نداشته و همچنین عملکرد وزن خشک گل و سرشاخه در این سطوح به غیر از وزن خشک سرشاخه در تیمار فسفر اختلاف معنی داری را نشان ندادند. بیشترین و کمترین عملکرد وزن تر و خشک کل اندام هوایی در سطوح مختلف ازت به ترتیب در سطح 100 کیلوگرم در هکتار و شاهد به دست آمد و در سطوح مختلف فسفر بیشترین عملکرد وزن تر و خشک کل اندام هوایی در سطح 150 کیلوگرم در هکتار و کمترین در شاهد مشاهده شد و در سطوح مختلف پتاسیم عملکرد وزن خشک کل اندام هوایی اختلاف معنی داری را نشان نداد ولی بیشترین عملکرد وزن تر کل اندام هوایی در شاهد مشاهده شد. بیشترین میزان ازت کل، فسفر کل و پتاسیم کل در سطوح مختلف ازت، فسفر و پتاسیم به ترتیب در سطح 150، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. درصد آلکالوئیدکل در سطوح مختلف ازت و پتاسیم اختلاف معنی داری را نشان نداد ولی در سطوح مختلف فسفر بیشترین درصد آلکالوئید کل در سطح 100 کیلوگرم در هکتار و کمترین در شاهد مشاهده شد. بیشترین درصد آلکالوئید وینبلاستین در سطوح مختلف ازت در سطح 200 کیلوگرم در هکتار و بیشترین درصد این آلکالوئید در سطوح مختلف فسفر و پتاسیم در شاهد بدست آمد و بیشترین درصد آلکالوئید وین کریستین در سطوح مختلف ازت، فسفر و پتاسیم در شاهد مشاهده شد.