تولید ارقام مقاوم به بیماری ها، یکی از روش های زیست محیطی برای تولید پایدار و کنترل بیماری های گیاهی است. لازمه این کار شناسایی ژن های مقاومت و انتقال آن به ژنوتیپ -های مطلوب می باشد. به منظور جداسازی و توالی یابی آنالوگ های ژن های مقاومت به بیماری در جو، از 11 ترکیب آغازگرهای دژنره در شش رقم زراعی دایتون رانی، ماکویی، آبیدر، قره آرپا، سهند1 و urb81-3 و سه گونه وحشی hordeum marinum، h. spontaneum و h. bulbosum استفاده شد که شش ترکیب آغازگر قطعاتی را در ژنوتیپ های مورد مطالعه تکثیر کردند. از قطعات تکثیری هر ترکیب، سه تا چهار نوار از ژل جداسازی و پس از تکثیر، توالی-یابی شدند. توالی قطعات متناظر همردیف شده و تنوع نوکلئوتیدی و شباهت بین توالی ها محاسبه گردید. بیشترین شباهت بین ارقام زراعی در قطعات تکثیر شده توسط جفت آغازگر cre3gene536-556/cre3gene1040-1060 مشاهده شد. در تعدادی از قطعات تکثیری نیز ارقام زراعی شباهت نسبتاً بالایی با گونه های وحشی نشان دادند. نسبت جایگزینی ناهمنام به همنام در مقایسه دو به دوی توالی اسیدآمینه ای رمز شده توسط قطعات برای برخی مقایسه ها بزرگتر از یک و در تعدادی کوچکتر از یک بود. حذف و اضافه شدگی هیچ کدام از قطعات تکثیر شده معنی دار نبود. تعدادی از توالی ها دارای چارچوب قرائت آزاد بودند. همردیفی توالی قطعات تکثیری با توالی های موجود در داده پایگاه ncbi نشان دهنده شباهت بالای توالی برخی از قطعات با ژن های مقاومت شناخته شده و rgaها بود. به عنوان مثال، قطعات تکثیری توسط جفت آغازگر cre3gene536-556/cre3gene1040-1060 با ژن های مقاومت به زنگ ساقه rpg4 و rpg5، ژن مقاومت rym4 و ژن مقاومت به سفیدک سطحی mla در جو و rga1 و rga2 گندم شباهت بالایی نشان دادند. همچنین قطعات تکثیری توسط جفت آغازگرh2016/h1146 با ژن های مقاومت lr34 گندم و ژن مقاومت rpg1-b سویا شباهت داشت. قطعه شماره 3 تکثیری توسط جفت آغازگر h2016/h2020 در رقم سهند1 با ژن yr36 در گندم وحشی emmer و قطعات تکثیری توسط جفت آغازگر h2016/h2022 با ژن مقاومت به زنگ ساقه جو (rpg1) شباهت نشان داد. تعدادی از قطعات تکثیری توسط جفت آغازگر h2016/h2027 با ژن های مقاومت lr1، lr34، rpg4 و rpg5 شباهت بالایی داشتند.

برای تهیه نقشه ژنتیکی و مکان یابی qtlهای عملکرد و اجزای آن 150 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی رقم yecora rojo (زودرس) به عنوان والد پدری و ژنوتیپ no.49 (دیررس) به عنوان والد مادری تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی مورد ارزیابی قرار گرفتند. چندشکلی والدین با استفاده از نشانگرهای رتروترانسپوزونی irap وremap و نشانگرهای ssr بررسی و 32 نشانگر remap، 19 نشانگر irap و 14 نشانگر ssr چندشکل برای تجزیه ها استفاده گردید. نقشه پیوستگی 51 نشانگر رتروترانسپوزونی دارای طول 20/1060 سانتی مورگان با متوسط فاصله بین دو نشانگر مجاور 18/27 سانتی-مورگان بود. در این نقشه، 23 نشانگر در گروه پیوستگی یک و 16 نشانگر در گروه پیوستگی دو واقع شدند و 12 نشانگر در هیچ گروه پیوستگی جای نگرفتند. نقشه پیوستگی دوم شامل نشانگرهای ssr و رتروترانسپوزنی، طولی برابر 70/1570 سانتی مورگان با متوسط فاصله بین دو نشانگر 04/28 سانتی مورگان بود. در این نقشه، از 65 نشانگر چندشکل، 34، 18، 2 و 2 نشانگر به ترتیب به گروه های پیوستگی 1 تا 4 منتسب شدند و هفت نشانگر در هیچ گروه پیوستگی قرار نگرفت. برای کلیه صفات مورد مطالعه در جمعیت تفکیک متجاوز مشاهده شد. با استفاده از نقشه پیوستگی دوم و مکان یابی فاصله ای مرکب، چهار و یک qtl برای عملکرد دانه به ترتیب تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی شناسایی شد. برای وزن هزاردانه، سه qtl در شرایط تنش کم آبی و برای تعداد دانه در سنبله در هر دو شرایط یک qtl مکان یابی گردید. در نهایت یک qtl برای تعداد سنبله در متر مربع در شرایط آبیاری نرمال شناسایی شد. برای عملکرد دانه، یک qtl در هر دو شرایط مشترک بود. علاوه بر این، برای وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله در شرایط تنش کم آبی یک qtl مشترک شناسایی گردید که می تواند ناشی از پیوستگی ژنی یا اثر پلیوتروپیک باشد.

بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی لاین ها به منظور استفاده از آن ها به عنوان والدین در ایجاد جمعیت و یا واریته های هیبرید جدید ضروری است. افزون بر این، بـرآورد وراثت صفات می تواند در تصمیم گیری برای تعیین روش های اصلاحی مناسب و پیش بینی میزان پیشبرد ژنتیکی ناشی از گزینش برای این صفات کمک نماید. بنابراین، به منظور بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی، اثرهای ژنی و اثر متقابل آن ها با سال در آفتابگردان، پنج لاین نر عقیم و چهار تستر بازگرداننده باروری به صورت لاین × تستر تلاقی داده شده اند. هیبریدهای حاصل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1388 و 1389 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل، ارتفاع بوته، قطر طبق، تعداد دانه های پوک در هر طبق، تاریخ شروع گلدهی، قطر ساقه و وزن هزار دانه تحت کنترل اثرهای افزایشی بودند. در حالی که با توجه به بالا بودن درجه غالبیت برای تاریخ پایان گلدهی اثرهای فوق غالبیت نقش موثری داشتند. عملکرد دانه با پوسته و زمان رسیدگی تحت تاثیر هر دو نوع اثر افزایشی و غالبیت بود. در مورد صفات عملکرد روغن، وزن خشک طبق، وزن دانه-های هر طبق و عملکرد دانه اثرهای افزایشی برای لاین ها و اثرهای غالبیت برای تسترها وجود داشت. در حالی که برای درصد روغن و تعداد دانه های هر طبق اثر غالبیت در لاین ها و اثرهای افزایشی و غالبیت در تسترها مشاهده شد. از نظر عملکرد دانه و روغن لاین های نر عقیم 344، 52 و 148 و تسترهای r50، r26 و r23 از ترکیب پذیری عمومی بهتری برخوردار بودند. ترکیبات -r50 × 222 و r25 × 148 به ترتیب از نظر عملکرد دانه و روغن بالاترین ترکیب پذیری خصوصی را داشتند

سرما یکی از مهمترین تنش های غیرزنده است که رشد، و تولید و عملکرد گندم را در بسیاری از نقاط ایران تحت تاثیر قرار می دهد. تولید ارقام متحمل به سرما یکی از راهکارهای مهم برای جلوگیری از کاهش خسارت سرما و افزایش عملکرد است. آزمایشی در سال 1390 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با استفاده از 40 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از تلاقی ارقام نوراستار و زاگرس با استفاده از درصد بقای طوقه و ارتباط آن با برخی ویژگی های بیوشیمیایی برای تعیین میزان تحمل به سرما انجام شد. ارزیابی گلخانه ای درصد زنده مانی طوقه در قالب طرح اسپلیت پلات بر پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. لاین های اینبرد نوترکیب گندم به عنوان عامل فرعی و دماها (9-، 11-، 13-، 15- و 17-) درجه سانتی گراد به عنوان عامل اصلی لحاظ گردید. تجزیه واریانس درصد زنده مانی طوقه در چهار دمای (9-، 11-، 13- و 15-) درجه سانتی گراد انجام گرفت. نتایج نشان داد که بین لاین ها و دماهای مختلف اختلاف معنی دار وجود داشت. تجزیه واریانس داده های مربوط به صفات lt50، میزان پرولین در شرایط قبل و بعد از عادت دهی، میزان کربوهیدرات های محلول در آب در شرایط قبل و بعد از عادت دهی اول و میزان کربوهیدرات های محلول در آب در عادت دهی دوم (4- درجه سانتی گراد) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی از سه تکرار برای میزان پرولین و دو تکرار برای کربوهیدرات های محلول در آب صورت گرفت. بین لاین های اینبرد نوترکیب گندم مورد مطالعه از نظر lt50، میزان پرولین در شرایط بعد از عادت دهی، میزان کربوهیدرات های محلول در آب بعد از عادت دهی اول، عادت دهی دوم (4- درجه سانتی گراد) و اختلاف میزان کربوهیدرات های قبل و بعد از عادت دهی دوم اختلاف معنی دار بود. بین lt50 و درصد زنده مانی در دماهای 9-، 11-، 13- و 15- درجه سانتی گراد همبستگی منفی و معنی دار مشاهده شد. بین lt50 و میزان کربوهیدرات های محلول بعد از عادت دهی اول، عادت دهی در دمای 4- درجه سانتی گراد و اختلاف میزان کربوهیدرات های قبل و بعد از عادت دهی دوم معنی دار بود. گروه بندی لاین های اینبرد نوترکیب مورد مطالعه براساس lt50 و درصد زنده مانی در دماهای مختلف (9-، 11-، 13- و 15-) درجه سانتی گراد لاین های 25، 24، 7، 16، 13، 3، 37، 10، 6، 22، 19 و 27 را به عنوان لاین مطلوب ارزیابی نمود. نتایج حاصل از گروه بندی لاین ها براساس صفات lt50 و صفات بیوشیمیایی لاین های، 25، 28، 10، 16 و 6 را به عنوان لاین مطلوب گزارش کرد. به طور کلی لاین های 25، 28، 22، 10، 16، 24 و 16 به علت دارا بودن ویژگی های مطلوب برای مقاومت به سرما را می توان به عنوان مقاوم ترین لاین ها در بین 40 لاین اینبرد نوترکیب مورد مطالعه معرفی کرد.

برآورد سطح تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیت های جو گامی ضروری جهت نگه داری منابع ژنتیکی و توسعه استراتژی-های آتی جهت اصلاح آن محسوب می شود. در پژوهش حاضر تنوع و روابط ژنتیکی 119 ژنوتیپ بومی و 25 لاین پیشرفته و تجاری با استفاده از نشانگرهای ssr و est-ssr بررسی شد. از 38 جفت آغازگر ssr مورد استفاده، 32 آغازگر چندشکلی نشان داد

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی صفات مورفولوژیکی و زراعی و بررسی اثر تنش کم آبی روی آن ها در 33 جمعیت از گونه triticum boeoticum و هشت جمعیت از triticum urartu آزمایشی به صورت طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 90-1389 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. تجزیه واریانس با در نظر گرفتن شرایط واجد و فاقد تنش در کرت های اصلی و 41 جمعیت مورد مطالعه به همراه دو رقم زراعی گندم نان (الوند و مغان) در کرت فرعی انجام شد. صفات مورد مطالعه عبارت از ارتفاع بوته، طول برگ، عرض برگ، طول سنبله اصلی، تعداد کل پنجه ها در هر بوته، تعداد پنجه های بارور در هر بوته، تعداد سنبلچه، تعداد دانه در سنبله اصلی، وزن کل سنبله ها، عملکرد دانه در بوته، تعداد روز تا ظهور سنبله، بیوماس بخش های هوایی گیاه و شاخص برداشت بودند. تجزیه واریانس چند متغیره اختلاف معنی داری بین سطوح تنش و بین جمعیت های مورد مطالعه را نشان داد. در تجزیه واریانس تک متغیره اختلاف بین جمعیت های مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد برای کلیه صفات معنی دار بود که نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی بالا در بین جمعیت ها است. اثر متقابل جمعیت ×تنش برای هیچ یک از صفات معنی دار نشد و اثر تنش تنها بر ارتفاع بوته، طول سنبله اصلی، تعداد پنجه های بارور در هر بوته، تعداد دانه در سنبله اصلی، عملکرد دانه در بوته، وزن کل سنبله ها، بیوماس و شاخص برداشت معنی دار به دست آمد. مقایسه گروهی بین دو گونه t. boeoticum و t. urartu نشان داد که بین دو گونه از نظر اکثر صفات اختلاف معنی داری وجود دارد. با انجام مقایسه میانگین جمعیت های 216.tb، 176.tb، 200.tb، 3tb.، 320tb. و 120.tb با در نظر گرفتن صفاتی مانند طول سنبله اصلی، تعداد سنبلچه در سنبله اصلی، عملکرد دانه در بوته و روز تا ظهور سنبله به عنوان جمعیت های برتر شناسایی شدند. محاسبه ضرایب همبستگی بین میانگین صفات نشان داد که عملکرد دانه با تعداد دانه در سنبله اصلی، ارتفاع بوته و وزن کل سنبله ها به ترتیب بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار و با روز تا ظهور سنبله و شاخص برداشت همبستگی منفی و معنی دار در سطح احتمال یک درصد دارد. با انجام تجزیه رگرسیون گام به گام در متوسط شرایط نرمال و تنش کم آبی مشخص شد که تعداد دانه در بوته، طول برگ، عرض برگ و ارتفاع بوته از اجزای موثر بر عملکرد هستند. نتایج تجزیه علیت نیز حاکی از آن بود که طول سنبله و تعداد سنبلچه در سنبله اصلی بیشترین اثر غیر مستقیم را بر عملکرد دانه دارند. تجزیه خوشه ای به روش وارد و بر اساس کلیه صفات جمعیت ها را در دو خوشه قرار داد. بررسی انحراف از میانگین کل نشان دهنده برتری گروه اول به گروه دوم بود. علاوه بر این با انجام تجزیه کلاستر برای در نظر گرفتن عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا الگوی تنوع ژنتیکی و پراکنش جغرافیایی جمعیت ها با یکدیگر تا حدودی منطبق بودند. با انجام تجزیه به عامل ها بر اساس روش تجزیه به مولفه های اصلی و چرخش وریماکس، سه عامل 4/86 درصد تغییرات مربوط به صفات اولیه را توجیه کردند که عامل اول، دوم و سوم به ترتیب عامل عملکرد دانه و مولفه های عملکرد، خصوصیات رسیدگی و عملکرد بیولوژیکی و ظرفیت پنجه زنی نامیده شدند. بر اساس عامل اول جمعیت های 320.tb، 114.tb، 10.tb، 176.tb و 216.tb، از نظر عامل دوم جمعیت های 216.tb، 176.tb، 181.tb، 316.tb، 77tu. ، 162tu. و 3.tb و از نظر عامل سوم جمعیت-های 277.tb، 230.tb، 206.tb، 316.tb، 320.tb، 10.tb، 52tb. و 15.tu جمعیت های برتری بودند. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان که، تنوع موجود در گونه های وحشی اینکورن جمع آوری شده از مناطق جغرافیایی مختلف ایران علاوه بر صفات موروفولوژیک و زراعی تا حدودی متأثر از ارتفاع از سطح دریا و عرض جغرافیایی نیز بوده است و استان های کرمانشاه و لرستان به عنوان نواحی جغرافیایی برخوردار از نظر تنوع ژنتیکی مطلوب شناخته شدند.

به منظور بررسی سودمندی کشت مخلوط دو گونه ای و سه گونه ای آفتابگردان، ذرت و سویا آزمایشی در سال 1391 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به اجرا در آمد. تیمارها شامل کشت خالص سه گونه آفتابگردان، ذرت و سویا و کشت دو گونه ای شامل آفتابگردان و ذرت با نسبت 3:3 و آفتابگردان و سویا با نسبت4:3 و ذرت و سویا با نسبت4:3 و کشت مخلوط افزایشی ذرت و سویا، آفتابگردان و سویا 20:100 و کشت سه گونه ای آفتابگردان- سویا - ذرت با نسبت 3:4:3 و آفتابگردان- سویا- ذرت - سویا با نسبت 4:3:4:3 می باشد. نتایج نشان داد که در ذرت شاخص کلروفیل برگ، طول بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در بلال، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت در کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص به دست آمد. ولی از نظر ارتقاع بوته، تعداد برگ در بوته، قطر بلال و عملکرد بیولوژیک اختلاف معنی داری بین کشت خالص و کشت مخلوط مشاهده نشد. در سویا نیز نتایج نشان می دهد تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در کشت خالص بیشتر از کشت مخلوط به دست آمد، ولی ارتفاع بوته سویا بیشتر از کشت خالص بود. همچنین اختلاف معنی داری برای صفات شاخص کلروفیل، تعداد برگ و وزن صد دانه، بین کشت مخلوط و کشت خالص وجود نداشت. در آفتابگردان اختلاف معنی دار برای ارتفاع بوته، شاخص کلروفیل، وزن صد دانه و عمکرد بیولوژیک بین کشت خالص و کشت مخلوط وجود نداشت. ولی تعداد برگ در بوته در کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص بود. همچنین قطر طبق، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و شاخص برداشت در کشت مخلوط دو گونه ای ذرت- آفتابگردان کمتر از کشت خالص و سایر تیمار های کشت مخلوط به دست آمد. درصد نور دریافتی و شاخص سطح برگ که جزء صفات کانوپی بودند در کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص به دست آمد، ولی ضریب خاموشی اختلاف معنی دار نداشت. در مورد شاخص های ارزیابی بیشترین ler و ryt از تیمار کشت مخلوط افزایشی ذرت- سویا به دست آمد، ler و ryt در کشت های مخلوط جایگزینی کمتر از یک ولی در کشت های مخلوط افزایشی بیشتر از یک به دست آمد که نشان از برتری کشت مخلوط افزایشی نسبت به کشت خالص می باشد.

تنش خشکی یکی از عواملی است که محصول آفتابگردان (helianthus annuus l.) را در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از جمله ایران مورد تهدید قرار می دهد. به دلیل قابلیت ذاتی آفتابگردان در تحمل خشکی، شناسائی و اصلاح ارقام پر محصول و مقاوم به تنش کمبود آب ضروری می باشد. برای گزینش ژنوتیپ های برتر از طریق روش های متداول اصلاح نباتات، درک صحیح از اساس ژنتیکی صفات درگیر در تحمل خشکی ضرورت دارد. بررسی نوع عمل ژن ها و توانایی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی ژنوتیپ ها در تعیین برنامه مناسب اصلاحی با استفاده از صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی به خصوص در شرایط تنش خشکی پیوسته مورد نظر قرار دارد. در این راستا و برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات درگیر در تحمل خشکی آفتابگردان در این تحقیق از روش لاین × تستر استفاده شد. برای این منظور بذور 30 هیبرید حاصل از تلاقی شش لاین و پنج تستر در قالب طرح کرت های خرد شده با سه تکرار تحت شرایط مزرعه ای با دو تیمار تنش کمبود آب از طریق قطع آبیاری، یکی از مرحله r4 (شکوفائی گل) تا آخر r6 (شروع پر شدن دانه) و دیگری از r4 تا آخر رسیدگی فیزیولوژیکی به همراه آبیاری مطلوب در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز بررسی شدند. تجزیه واریانس صفات و تجزیه ژنتیکی لاین× تستر برای برآورد ترکیب پذیری عمومی و خصوصی به همراه اجزای واریانس ژنتیکی و وراثت پذیری انجام شد. بر اساس نتایج حاصل در شرایط نرمال صفات دمای برگ، محتوای آب نسبی برگ، پرولین، ارتفاع گیاه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، بیوماس و عملکرد تحت کنترل اثر افزایشی ژن ها بودند. در شرایط قطع آبیاری از مرحله شکوفائی گل تا شروع پر شدن دانه، صفات دمای برگ، پتانسیل آب برگ، پرولین، ارتفاع گیاه، قطر طبق، وزن هزار دانه، تعداد دانه، بیوماس و عملکرد دانه تحت کنترل اثر افزایشی ژن ها بودند. در شرایط قطع آبیاری از مرحله شکوفائی گل تا آخر رسیدگی فیزیولوژیکی صفات دمای برگ، پتانسیل آب برگ، پرولین، قطر طبق تحت کنترل اثرات افزایشی و محتوای آب نسبی برگ، ارتفاع گیاه، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه تحت کنترل اثرات غیر افزایشی بودند. محتوای آب نسبی برگ و پتانسیل آب برگ در شرایط تنش شدید و دمای برگ، پرولین، ارتفاع گیاه، تعداد دانه در طبق و بیوماس در شرایط آبیاری نرمال دارای قابلیت توارث بیشتری بودند. برای صفات فیزیولوژیک لاین های,b147 b355 و b349 در شرایط آبیاری نرمال، لاین های b147و b349 در شرایط تنش ملایم و b147 و b221 در تنش شدید از نظر ترکیب پذیری عمومی برای برنامه های تلاقی پیشنهاد می شوند. برای صفات زراعی نیز لاین های b329 ,b147 و b110 در شرایط نرمال و لاین های b329 و b221 در هر دو شرایط تنش ملایم و شدید به عنوان بهترین لاین ها از لحاظ ترکیب پذیری عمومی شناسایی شدند. بر اساس مقادیر ترکیب پذیری عمومی لاین های بازگرداننده باروری، برای صفات فیزیولوژیک لاین های r50 و r19 در شرایط آبیاری نرمال و لاین های r19 و r46 در هر دو شرایط تنش ملایم و شدید برای برنامه های تلاقی پیشنهاد می شوند. برای صفات زراعی نیز لاین های r50 و r46 در شرایط نرمال و لاین های ,r50 r46 و r26 در شرایط تنش ملایم و تنش شدید به عنوان بهترین لاین ها از لحاظ ترکیب پذیری عمومی شناسایی شدند. هیبرید های b110×r19، b221×r19، b147×r26، b355×r26، b147×r46، b110×r50 و b147×r50 که بالاترین عملکرد دانه در هر دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی را داشتند، بهترین ترکیب پذیری خصوصی را نیز برای صفات پرولین، ارتفاع گیاه، قطر طبق، بیوماس و عملکرد را داشتند.

رازیانه با نام علمی (foeniculum vulgare miller.) گیاهی علفی، معطر، به ارتفاع یک تا دو متر است. گیاه رازیانه در صنایع مختلف دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی کاربردهای فراوانی دارد. اسانس میوه رازیانه محتوی اترهای فنلی می باشد که عامل اصلی خاصیت دارویی آن محسوب می شود. کشت سلول، بافت-ها و اندام های گیاهی امکان تکثیر سریع و انبوه بسیاری از گیاهان دارویی مهم را فراهم نموده است. گیاهان تکثیر شده از طریق کشت های in vitro عاری از بیماری و از لحاظ ژنتیکی و کیفی یکنواخت می باشند. هدف از این پژوهش بررسی اثر هورمونی بر کمیت و کیفیت ماده موثره موجود در کالوس بدست آمده از کشت بافت پنج جمعیت ایرانی رازیانه و مقایسه آن با ماده موثره موجود در بذر همان جمعیت ها می باشد. آزمایش کشت بافت به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی انجام خواهد شد. عامل ارزیابی شامل ریز نمونه هیپوکوتیل پنج جمعیت رازیانه متعلق به مناطق مختلف ایران می باشد که در محیط کشت ms پایه با دو ترکیب هورمونی 1mg/l ba+0/5 mg/l naa و 1mg/l kinetine+0/5 mg/l 2,4-dدر پنج تکرار برای القای کالوس زایی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. بعد از ایجاد کالوس مواد موثره آن در پنج جمعیت رازیانه و همچنین اثر تیمارهای هورمونی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. عصاره کالوس با استفاده از حلال های آلی استخراج شده و ترکیبات موجود با استفاده از gc-mass تعیین خواهد شد. همچنین اسانس گیری از بذرهای پنج جمعیت به روش تقطیر با آب و بوسیله دستگاه کلونجر انجام شده و ترکیبات موجود در عصاره بذر نیز با استفاده از gc-mass مشخص خواهد شد. در نهایت ترکیبات حاصل از بذر و کالوس بدست آمده از هیپوکوتیل جمعیت های مختلف رازیانه مورد مقایسه قرار خواهند گرفت.