در دهه های اخیر فاصله کشورهای توسعه یافته صنعتی با کشورهای در حال توسعه در زمینه های صنعتی و تکنولوژیکی از جمله بیوتکنولوژی پزشکی با سرعتی بیش از قبل فزونی یافته و وابستگی غیر قابل انکاری را به وجود آورده است و انتقال تکنولوژی به عنوان یک استراتژی برونگرا برای دستیابی به توسعه اقتصادی در اکثر کشورهای درحال توسعه دنبال می شود. اما در این خصوص توجه به این نکته ضروریست که استفاده از الگوی انتقال تکنولوژی برای کسب تکنولوژی های جدید بدون داشتن علم و تخصص آن نه تنها باعث پیشرفت و پرکردن خلاء تکنولوژی نخواهد شد چه بسا موجب صرف هزینه، زمان و نیروی انسانی نیز خواهد شد. این تحقیق بررسی فرآیند انتقال تکنولوژی در حوزه بیوتکنولوژی پزشکی(داروهای بیوتکنولوژی، واکسن ها و کیت های تشخیص طبی) است و هدف آن تعیین این موضوع است که موسسات و شرکت های خصوصی و دولتی مرتبط با بیوتکنولوژی پزشکی تا چه اندازه فرآیند انتقال کامل بیوتکنولوژی پزشکی را طی کرده اند. و با توجه به روش های اتخاذ شده برای انتقال تکنولوژی در حوزه بیوتکنولوژی پزشکی روش های ارجح برای این کار کدام است.در این تحقیق برای پاسخ گویی به سئوالات فوق ابتدا پروژه های انتقال تکنولوژی همچنین شیوه های انتقال تکنولوژی شناسایی شده و سپس میزان انجام(موفقیت) مراحل شش گانه انتقال تکنولوژی، گزینش، انطباق، جذب، کاربرد، توسعه و اشاعه در هر پروژه مورد بررسی قرار گرفته و از این طریق میزان موفقیت هریک از روش های اتخاذ شده برای انتقال تکنولوژی مشخص شده است و در پایان با استفاده از روش ahp شیوه های استفاده شده برای انتقال تکنولوژی در حوزه بیوتکنولوژی پزشکی رتبه بندی شده اند. در انتها با توجه به نتایج بدست آمده و نیز رتبه بندی انجام گرفته پیشنهاداتی برای رفع نقاط ضعف در فرآیند انتقال تکنولوژی و نیز پیشنهاداتی برای اتخاذ شیوه های مناسب انتقال تکنولوژی در حوزه بیو تکنولوژی پزشکی مطرح شده است.

به منظور توسعه دانش باید بین انتقال دانش با تولید دانش در داخل تعامل و پیوند ایجاد شود، یعنی جسم دانش با روح آن که حاصل برخورد فعال ذهن جمعی با پدیده های اجتماعی و طبیعی است پیوند خورد. روح دانش(روحیه علمی یک جامعه یا اجتماع علمی) مقوله ای درونی است و باید با انجام اموری انتظار شکل گیری آن را کشید و نمی توان آن را انتقال داد. تمثیل روح در اینجا باعث می شود که علم را زنده بدانیم که باید با محیطش ارتباط برقرار کند. به منظور توسعه علمی باید همزمانی دانش با جامعه و نهادهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی ... وجود داشته باشد، یعنی علم بتواند نیازهای آنها را برآورده سازد. به عبارتی باید به همزمانی دانش با جامعه برسیم، یکی از راه کارهای دستیابی به این مقوله بسیار مهم توسعه جامعه مدنی از طریق ارتقاء سطح مشارکت مردمی در فعالیت های علمی و اجتماعی است، که در آن نهادهایی بصورت غیر انتفاعی، اما با داشتن ظرفیت علمی لازم در جهت همگامی دانش و علوم دانشگاهی با نیازهای اجتماعی تلاش می نمایند. یکی از این نهادهای بسیار مهم انجمن های علمی می باشند، بنابراین اثربخش بودن این نهادهای علمی در جهت توسعه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی نقش بسزایی دارد، لذا در تحقیق حاضر تلاش خواهد شد راه-کارهای ارتقاء اثربخشی این نهادهای علمی/غیرانتفاعی احصاء گردد. همچنین بخاطر تمرکز تحقیق حاضر بر توسعه تکنولوژیک، انجمن های علمی فعال در حوزه مدیریت تکنولوژی مدنظر خواهند بود. به منظور شناسایی راه کارهای ارتقاء اثربخشی در وحله اول نیازمند شناسایی اهداف انجمن های علمی هستم لذا در تحقیق حاضر به منظور واقعی بودن این اهداف اقدام به مطالعه قوانین مصوب شده و اهداف تعیین شده برای نهادهای غیرانتفاعی در این قوانین شناسایی شده اند. در ادامه برای سنجش میزان اثربخشی انجمن های علمی فعال در حوزه مدیریت تکنولوژی در جهت این اهداف، اقدام به مصاحبه با مدیران این انجمن ها گردید که با تحلیل محتوی نظرات آن ها، اثربخش بودن یا نبودن آن ها در هرکدام از این اهداف مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت پس از شناسایی حوزه هایی که با عدم اثربخشی مواجه می باشند، با مطالعه ادبیات انجمن های علمی مدیریت تکنولوژی و مصاحبه با متخصصین حوزه سیاست گذاری علم و فناوری و مدیران این انجمن ها راه کارهای متقضی جهت رفع عدم اثربخشی شناسایی گردید و در ادامه برای سنجش میزان موافقت با هرکدام از آن ها در جامعه علمی مدیریت تکنولوژی، نظرات جامعه علمی با استفاده از پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته است.

این تحقیق با هدف شناسایی شاخص های همکاری های نوآوران? تکنولوژیکی در شرکت ملی پتروشیمی ایران و بررسی اهمیت هرکدام از این شاخص ها صورت گرفت. با بررسی دقیق ادبیات تحقیق و با نظر خبرگان تعداد 20 شاخص برای همکاری های نوآوران? تکنولوژیکی در شرکت بازرگانی پتروشیمی استخراج شد و در ادامه با تنظیم پرسشنامه، نظرات سیاستگذاران و خبرگان در حوزه های مرتبط در این شرکت جمع آوری شد. سپس با استفاده از روش آماری تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل واریانس اقدام به دسته بندی و وزن دهی این معیارها گردید. این معیارها در 4 بعد (خصوصیات سازمان همکار، روش های همکاری تکنولوژیکی، انداز? سازمان همکار و علمی- آموزشی) به ترتیب اهمیت قرار گرفتند.

پژوهش حاضر به منظور شناسایی عوامل موثر بر سیاستگذاری علم و تکنولوژی در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران بوده و از حیث نوع تحقیق، توصیفی-پیمایشی می باشد. به منظور شناسایی عوامل موثر در ادبیات مفاهیم سیاستگذاری عمومی، سیاستگذاری علم و تکنولوژی و سیستم های نوآوری مورد بررسی قرار گرفته و با ایجاد شناخت از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران عوامل موثر استخراج گردیده اند. با دسته بندی های انجام شده مطابق با نظر خبرگان این عوامل در قالب پرسشنامه ای توزیع گردید. 136 پرسشنامه کامل جمع شده، داده های لازم را برای انجام آزمون تی تست، تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی را فراهم آورد. از آنجایی که پرسشنامه در شش سازه تنظیم گردیده بود، به منظور تعیین پایایی شش آلفای کرونباخ محاسبه شده است. در انتها نیز شش عامل سیاستی، مقررات حقوقی، بازار، ساختار، تکنولوژیک و آموزش به عنوان شش عامل تاثیرگذار بر سیاستگذاری علم و تکنولوژی شناسایی و تایید گردیدند

تکنولوژی، یکی از تاثیر گذارترین بازیگران عرصه اجتماعی است که باعث تحولات چشمگیری در زندگی بشر بوده است. انجام مطالعاتی با هدف درک بهتر پیامدهای گسترش تکنولوژی در جامعه با تاکید بر اثراتی که به طور معمول قابل برنامه ریزی و پیش بینی نیستند، لازم است. مطالعات ارزیابی تکنولوژی به همین منظور صورت می‏گیرد. مرور مختصری بر ادبیات و تعاریف ارزیابی تکنولوژی نشان می دهد که از این عنوان استفاده‏های مختلفی می شود که گاهی با یکدیگر متفاوت است. این موضوع که آیا استفاده از این عنوان برای ارزیابی‏های انجام شده بوسیله صنایع درست است یا خیر، یکی از مواردی است که در کمتر تحقیقی بررسی شده است. در این تحقیق سعی می شود که ارتباط مناسبی میان مفاهیم اصلی ارزیابی تکنولوژی و ارزیابی های خاص برقرار شود و مفاهیم ارزیابی در روند اجرایی تحقیق در نظر گرفته شود. برای کمک به سیاست‏گذاران و تصمیم گیران، شناسایی عوامل مطرح در ارزیابی و تعیین میزان اهمیت آن‏ها به طوری که لیستی جامع از عوامل را در اختیار کاربران ارزیابی قرار دهد، سودمند است. برای ارزیابی تکنولوژی باید همه‏ی جوانب را در حد امکان و به طور عمیق بررسی کرد. مطالعات ارزیابی که تاکنون صورت گرفته اند، معیارهای محدود و اندکی را بررسی کرده اند و یا تعداد زیادی معیار را در سطوح کلی مورد مطالعه قرار داده‏‏اند. بنابراین شناسایی عوامل موثر در ارزیابی و بررسی میزان اهمیت عوامل در سطوح جزئی می تواند مفید باشد. در دنیای واقعی هنگام تعیین وزن عوامل مطرح در ارزیابی معمولا از واژه های زبانی استفاده می شود. استفاده از تئوری مجموعه‏های فازی می تواند فرایند وزن دهی را بهبود ببخشد. از این رو استفاده از واژه های زبانی و تئوری فازی و بررسی میزان کارایی روش های فازی و روش های قطعی یکی دیگر از مواردی است که مد نظر تحقیق حاضر می‏باشد.

رویکرد این پژوهش ترکیبی از مراحل مختلف فرایند انتقال تکنولوژی است، که با تمرکز بیشتر در مراحل انتخاب روش انتقال و بومی سازی و جذب یک تکنولوژی، یک مسیر مناسب را با هدف ارتقا سطح فنی جهت جذب تکنولوژی وارداتی پیشنهاد می دهد. با توجه به نوع مساله پیش رو در این پژوهش که نوعی تصمیم گیری چند معیاره می باشد، برای تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از مصاحبه با متخصصین و پرسشنامه های تکمیل شده و به دلیل ارتباط تعاملی میان معیارها، شاخص ها و گزینه ها، از روش فرایند تحلیل شبکه ای (analytic network process) استفاده گردید. محاسبات مربوط به ماتریسهای حاصل از مقایسات زوجی در این تحقیق به کمک نرم افزار super decision انجام شده و نتایج بدست آمده مورد تحلیل قرار گرفته که به ترتیب روش همکاری مشترک، خرید حق امتیاز و سرمایه گذاری مستقیم خارجی به عنوان روشهای انتقال تکنولوژی موفق در صنعت مترو معرفی می شوند.

تمرکز عمده این تحقیق یافتن معیارهایی است که بر روی پذیرش مشتری در استفاده از تکنولوژی تأثیر می گذارد. مدل های متعددی در کشورهای پیشرفته به وجود آمده و توسعه یافته اند تا حیطه مربوط به این موضوع گسترش یابد. کالویوات در سال 2007 یک مدلی به نام cat (پذیرش مشتری از تکنولوژی)را ارائه کرد که باعث پیشرفت های زیادی در محدوده پیش بینی تمایلات مشتری در پذیرش محصولات های-تک شد. در این تحقیق سعی شده است که یک مدل توسعه یافته از مدل cat ارائه شود که به آن عوامل اجتماعی به منظور ارزیابی تأثیرات دیگران بر روی نگرش و احساسات یک فرد اضافه شده است.اهداف این پایان نامه سعی دارد که سه زمینه را مورد بررسی قرار دهد. هدف اول تحقیق در مورد تأثیر عوامل اجتماعی بر پذیرش نوآوری های تکنولوژیکی توسط سه عامل اجتماعی است که عبارتند از: تأثیر اجتماعی، حساسیت به عوامل هنجاری، و حساسیت به عوامل اطلاعاتی. هدف دوم بررسی عوامل اجتماعی، شناختی و اثرگذار در صنایع هوایی به منظور بررسی نگرش ها و تمایلات افراد در پیش بینی رفتارهای آن ها در پذیرش نوآوری های تکنولوژیکی است. هدف سوم نیز بررسی تأثیر عوامل فرهنگی است که در پذیرش نوآوری های تکنولوژیکی اثر می گذارد. در کل، نتایج حاصل از این تحقیق باعث تأیید مدل catsبا استفاده ازمدل معادلات ساختاری و تحلیل مسیر می شود. جامعه آماری مورد استفاده در این تحقیق کارکنانی از صنایع هوایی هستند که با نوآوری های تکنولوژیکی سروکار دارند. در حقیقت، یافته های ما آنچه را که در مطالعات قبلی درباره اهمیت عوامل شناختی(مفید بودن) و عوامل تأثیرگذار (لذت، برانگیختگی و تسلط) بیان شده است را تأیید می کند. درمجموع، این تحقیق نشان می دهدکه عوامل اجتماعی تأثیر مثبت، چشم گیر و مستقیم روی نگرش به سمت پذیرش نوآوری های تکنولوژیکی در صنایع هوایی دارد. همچنین، همانگونه که از مطالعات قبلی انتظار می رفت، نگرش یک تأثیر مثبت، چشم گیر و مستقیم روی تمایل به پذیرش دارد. در نهایت باید این نکته را نیز مدنظر قرار داد که فرهنگ جامعه بر روی عوامل موجود در این مدل تأثیر گذار است. در کل تحلیل ها نشان می دهد که مدل cats عوامل تأثیر گذار را به بهترین وجه ممکن نشان می دهد. این به این معنی است که این مدل بسیار مناسب تر از مدل tamو cat است.

پذیرش تکنولوژیها و فناوریهای نوین از سوی کاربران یکی از مهمترین دغدغه های متخصصان در هر حوزه بوده، و تاثیر بسزایی در کوتاه کردن حالت گذار از سنتی به صنعتی شدن دارد. کشور ما ایران هم در بسیاری از حوزه های تولیدی به صورت سنتی بوده و یا در حالت گذار به صنعتی شدن در حال حرکت می باشد. یکی از این حوزه هایی که کشور ما در حال گذار به صنعتی شدن است، حوزه کشاورزی و بخش تولید مرکبات می باشد. استان مازندران یکی از مناطقی است که از نظر شرایط اقلیمی بسیار مساعد برای کشت مرکبات و به خصوص میوه پرتقال می باشد، اما به دلیل سنتی و نیمه صنعتی بودن تولید مرکبات در این استان و تمامی نقاط دیگر ایران، نتایج و در آمده های حاصل از مرکبات آنچنان که باید چشمگیر نمی باشد. از اینرو محقق درصدد انجام چنین تحقیقی برآمده است. در این مقاله پس از تشریح کامل مدل های پذیرش در جهان و انتخاب مدل تئوری یکپارچه و استفاده از تکنولوژی به دلیل جامع بودن و کارایی بالاتر نسبت به سایر مدل ها انتخاب شده است. عوامل موثر در پذیرش تکنولوژی با استفاده از مدل منتخب مشخص شده و پس از تشریح مفاهیم و منطق فازی، با استفاده از متد فرایند تحلیل شبکه ای فازی(که یکی از بهترین روشها در اولویت بندی عواملی که بصورت متقابل بر هم تاثیرگذار بوده) این عوامل اولویت بندی شده اند. این تحقیق یک تحقیق توصیفی- کاربردی است و با استفاده از ابزارهایی نظیر پرسشنامه مقیاسات زوجی، مصاحبه خبرگان و ... برای جمع آوری داده های مورد نیازاستفاده شده است. این تحقیق در منطقه شمال کشورکه یکی از مناطق بسیار مناسب تولید مرکبات در ایران است، انجام شده است. امید است بتوان با اولویت بندی این عوامل موثر در پذیرش تکنولوژی گامی هر چند کوچک در جهت صنعتی شدن در این حوزه تولیدی برداشت. کلید واژه ها: تکنولوژی ، فرایند تحلیل شبکه ای فازی ، مدل پذیرش تکنولوژی ، مرکبات .

یکی از تعاملات مهم در رویکرد سیستمی به نوآوری تعاملات دانشگاه و صنعت (شرکت های تجاری) می باشد. ‏نظام نوآوری رویکردی سیستمی به نوآوری می باشد که در سطوح فراملی، ملی، منطقه ای و بخشی تعریف می شود. ‏سطوح منطقه ای منعطف بوده و قابلیت انتخاب مرزها را به محقق می دهد. این تحقیق نظام نوآوری استان قم را به ‏عنوان نظام نوآوری منطقه ای در نظر گرفته و ضمن بسط تعاملات دانشگاه و صنعت عوامل موثر بر این تعاملات در ‏این استان شناسایی و دسته بندی کرده است. در این تحقیق از روش کتابخانه ای برای تعیین متغیرهای تاثیر گذار بر ‏تعاملات دانشگاه و صنعت استفاده شده است. همچنین از پرسشنامه برای تعیین دسته بندی و اولویت هر عامل ‏استفاده شده است. این پرسشنامه 28 متغیر را در غالب طیف لیکرت تعیین اهمیت می کند. جامعه این تحقیق را ‏کلیه سازمان ها و نهادهای تاثیر گذار بر تعاملات دانشگاه و صنعت در استان قم تشکیل می دهند. برای نمونه گیری ‏جامعه را به خوشه های دانشگاه، شرکت ها، مراکز واسط و نهادهای دولتی استان قم تقسیم نموده و بر اساس روش ‏نمونه گیری قضاوتی (انتخابی) به توزیع پرسشنامه ها در درون این خوشه ها اقدام شده است. اندازه نمونه 115 بوده ‏که بر مبنای روش تحلیل عاملی اکتشافی و محدودیت دسترسی به خبرگان انتخاب شده است. نتایج حاصل از این ‏پرسشنامه ها توسط تحلیل عاملی اکتشافی تحلیل گشته و عوامل با زیرعامل هایشان معین شدند. عوامل آمادگی ‏دانشگاه، آمادگی شرکت ها برای تعامل، محرک های ایجاد و حفظ شبکه، زیرساخت های دانشگاه، درآمد دانشگاه، ‏زمینه سازی دولت، بودجه دولت، و ضرورت نوآوری برای شرکت ها عوامل اصلی هستند که حاصل گشتند. درپایان ‏این عوامل و برخی چالش ها در عرصه استان قم تشریح شده و توصیه هایی برای بهبود این تعاملات ارائه شد.‏

در جهان رقابتی امروز، یکی از فاکتورهای مهم و تاثیرگذار بر قابلیت رقابتی صنایع، تکنولوژی هایی است که از آنها بهره می‎برند و یکی از مهم ترین جنبه های استراتژی تکنولوژی، تصمیم گیری در مورد نحوه ایجاد و اکتساب تکنولوژی های مورد نیاز می باشد. روش‎های ایجاد تکنولوژی متنوع است و انتخاب بین آنها بستگی به عوامل بسیار زیادی از جمله وضعیت تکنولوژی در صنعت مربوطه، وضعیت تکنولوژی در چرخه حیات خود، استراتژی های ملی کشور و موارد دیگر دارد. این روش ها طیف وسیعی از انتقال تکنولوژی به صورت کلید در دست تا خلق کاملا درون زای تکنولوژی را شامل می شوند. دانستن روش مناسب اکتساب تکنولوژی از ابتدا، تاثیر به سزایی در موفقیت فرایند اکتساب خواهد داشت. در این تحقیق برآن بودیم تا با تدوین یک مدل مناسب، به مساله انتخاب روش مناسب اکتساب تکنولوژی در صنعت نانوداروسازی کشور بپردازیم. بدین جهت پس از مطالعه مفصل ادبیات تحقیق، مدلی شامل 4 مولفه و 10 زیرمولفه طراحی شد و سپس روابط علی و معلولی میان آنها با استفاده از تکنیک دی‎متل مورد سنجش قرار گرفت. در ادامه با کمک فرایند تحلیل شبکه‎ای، وزن هرکدام از عامل‎های مدل مشخص و وضعیت شرکت مورد بررسی با توجه به آنها تعیین شد. در نهایت مناسب‎ترین روش اکتساب تکنولوژی ساخت نانودارو با توجه به مدل تحقیق، انتخاب گردید. یافته‎های ما نشان می‎دهد که اکتساب به شیوه «همکاری‎ مشترک» مناسب‎ترین رویکرد برای شرکت مورد مطالعه می‎باشد. این نتیجه، بر درستی جهت‎گیری کنونی شرکت صحه می‎گذارد.

از آنجا که تکنولوژی به عنوان کالائی ارزشمند در انحصار دارنده آن است، دستیابی به آن به راحتی امکان پذیر نبوده و بدین منظور شیوه هایی مختلف پیش بینی شده است. یکی از روشهای مهم انتقال تکنولوژی، از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی و سرریز فناوری می باشد که موفقیت یا عدم موفقیت در اخذ تکنولوژی توسط کشور میزبان با استفاده از این روش به عوامل متعدد بستگی دارد. همچنین مناطق آزاد نقش تعیین کننده در جذب فناوری سرریز شده از کانال واردات کالا و جریان ورودی سرمایه گذاری مستقیم خارجی و در نتیجهتوسعه فعّالیت های اقتصادی دارد. با توجه به اهمیت موضوع هدف این پژوهش بررسی اثرات سرریز فناوری بر توسعه و گسترش مناطق آزاد می باشد، که در این راستا منطقه ویژه اقتصادی سیرجان برای انجام این پژوهش در نظر گرفته شده است.این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، در زمره تحقیقات میدانی به شمار می رود.جامعه آماری این پژوهش، مدیران و کارشناسان منطقه ویژه اقتصادی سیرجان و دبیرخانه و شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری هستند. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفدار استفاده شده است و حجم نمونه 29 نفر می باشد.پس از انجام مراحل پژوهش و انجام تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار spss، تمامی ابعاد ارائه شده برای سرریز فناوری به جز بعد تسهیل صادرات، مورد تائید قرار گرفتند. همچنین از نظر کارشناسان منطقه ویژه اقتصادی سیرجان و دبیرخانه و شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری ، ابعاد ارتباطات، نیروی انسانی، رقابت و تقلید به ترتیب از اهمیت برخوردار بودند. بنابراین نتایج این پژوهش، لزوم توجه بیشتر مدیران این مناطق را به موضوع سرریز فناوری وفراهم آوردن عوامل بروز سرریز فناوری را آشکار می سازد .

این تحقیق به صورت مطالعه موردی به بررسی روابط موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور با مشتریان صنعتی می پردازد و عوامل و زیر عامل های موثر بر این ارتباط را شناسایی می نماید و در گام بعدی با استفاده از ابزار پرسش نامه و روش تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری به بررسی روابط متقابل این عوامل می پردازد و یک اولویت بندی از این عوامل بر اساس میزان تاثیر بر روی دستاوردهای همکاری ارائه می نماید که بر اساس آن عوامل نهادی دارای بیشترین تاثیر بر این ارتباط می باشند. در نهایت نیز بر اساس تحلیل swot نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت های و تهدیدهای محیطی این ارتباط شناسایی شده است.