توالی سنگهای ژوراسیک میانی- بالایی(سازند دلیچای ) به طور گسترده ای در امتداد سلسله جبال البرز رخنمون دارند و شامل تناوبی از ماسه سنگ های خاکستری و مارن وسنگ آهک و به فراوانی دارای فونای آمونیتی نسبتآ" خوبی می باشد. موضوع این تحقیق مطالعه چینه شناسی و فسیل شناسی سازند دلیچای درشمال دامغان می باشد.آمونیت های مطالعه شده متعلق به برش آهوانو واقع در 10 کیلومتری شمال دامغان (البرز شرقی) جائیکه که سازند دلیچای با ضخامتی در حدود 72 متر و 30 سانتی متر به چهار بخش توصیف و تقسیم شده است.مرز زیرین این سازند با سازند ماسه سنگی و شیلی سازند شمشمک به صورت تدریجی ومرز بالایی آن با سنگ آهک های سازند لار به صورت تدریجی می باشد. تعداد 357 نمونه فسیلی سالم جمع آوری گردیده گردیده است که 303 نمونه از ماکروفسیل ها آمونیت و بقیه از سایر خانواده ها می باشد با مطالعات انجام شده، 8 خانواده، 29 جنس و 64 گونه آمونیتی شناسایی و معرفی گردیده است. خانواده های: phylloceratidae,oppelidae,haploceratidae,macrocephalitida, reineckiidae, aspidoceratidae,perisphinctidae,parkinsonidae از لحاظ آماری از بین خانواده های بالا، perisphinctidae با 50%، phylloceratidae با 37%، aspidoceratidae با 5% بیشترین درصد فراوانی را به خود اختصاص داده اند. بر اساس فونای آمونیتی موجود سن سازند دلیچای دربرش منطقه آهوانو باژوسین پسین – آکسفوردین پیشین می باشد. از نقطه نظر پالئوژئوگرافی (دیرینه زیست جغرافیایی) فونای آمونیتی موجود در سازند دلیچای در برش مورد مطالعه ارتباطی با سایر فون های شناخته شده از سایر مناطق البرز، کپه داغ، خاور ایران مرکزی و همچنین شمال غرب اروپا و مناطق ساب مدیترانه شباهت دارد به صورتی که زون بندی زیستی آن مناطق برای این منطقه قابل تعمیم است.

چکیده : به منظوربازنگری سازند سورگاه در حوضه زاگرس، برش شرق خرم آباد، مورد مطالعه چینه نگاری زیستی و سنگی قرار گرفته است. و تعداد 84 نمونه سنگی از این برش مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. در این تحقیق 33 گونه از 13 جنس شناسایی و معرفی شده است. سازند سورگاه در برش مورد مطالعه با ستبرای 260 متر اساسا از تناوب سنگ آهک نازک لایه با میان لایه شیل تا سنگ آهکهای ضخیم لایه به رنگ خاکستری روشن و تیره تشکیل شده است. این سازند به صورت پیوسته وهم شیب بر روی سازند سروک و در زیر سازند ایلام قرار گرفته است. روزنبران غنی در این سازند معرف سن تورونین تا سانتونین می باشند و بر اساس مطالعه روزن بران های فوق 3 بیوزون برای سازند سورگاه و 1 بیوزون برای 10مترابتدای ایلام در ناحیه مورد مطالعه به شرح زیر در نظر گرفته شده است : بیوزون 1 hedbergella) ? helvetoglobotruncana helvetica, clavihedbergella) سن تورونین را مشخص می کند. بیوزون 2 (marginotruncana sigali, marginotruncana schneegansi ( سن کنیاسین را مشخص می کند. بیوزون 3 (ventricosa carinaha/dicarinella concavata ( سن سانتونین را مشخص می کند. بیوزون 4(globotruncana elevate, g.lapparanti g.bolloides, g. falsosttuarti ( سن کامپانین را مشخص می نماید. که این بیوزون مربوط به سازند ایلام می باشد.

چینه شناسی و رسوب شناسی ردیف¬های رسوبی ژوراسیک میانی-بالائی در رشته کوه¬های بینالود و زیای آمونیتی آن برای اولین بار مورد بررسی دقیق قرار گرفته و با ردیف¬های رسوبی هم زمان در حوضه¬های رسوبی البرز و کپه داغ مقایسه شده است. .بدین منظور پنج برش چینه شناسی از سازند دلیچای در رشته کوه¬های بینالود شامل برش¬های فریزی (با ستبرای 540 متر)، قرونه (با ستبرای 5/710 متر)، دهنه اجاق (با ستبرای 544 متر)، چهار برج (با ستبرای 5/634 متر) و ناویا (با سبرای 1062 متر) و سه برش چینه شناسی از سازند دلیچای در البرز شرقی شامل برش¬های تالو (با ستبرای 5/170 متر)، تپال (با ستبرای 256 متر) و پری خان (با ستبرای 324 متر) انتخاب و مطالعات بر روی آن¬ها متمرکز شده است. سازند دلیچای در رشته کوه¬های بینالود شامل توالی ستبری از مارن، شیل، سنگ آهک و سنگ آهک¬های مارنی بوده و در برش¬های مختلف، در طی زمان¬های کالووین تا آکسفوردین طبقات توربیدایتی ستبری در بین آن¬ها مشاهده می¬شود. در این منطقه سازند دلیچای به صورت ناهمساز بر روی سازند سیلیسی آواری شمشک قرار گرفته است. در بخش فوقانی نیز سازند دلیچای به صورت پیوسته، هم شیب و تدریجی به سازند آهکی لار ختم می¬شود. شواهد عملکرد رویداد زمین ساختی سیمرین میانی که به صورت خشکی زائی در این منطقه عمل کرده است به صورت افق نازکی از خاک قدیمه در قاعده¬ی سازند دلیچای دیده می¬شود. مطالعه زیای آمونیتی بر روی نمونه های پیدا شده در رشته کوه¬های بینالود منجر به شناسائی 3 زیر راسته، 6 روخانواده، 14 خانواده، 18 زیر خانواده، 48 جنس، 43 زیر جنس و 138گونه گردیده است. با توجه به مطالعه¬ی زیای آمونیتی موجود، سن بخش قاعده¬ای سازند دلیچای در زون ساختاری بینالود در تمامی برش¬های مطالعه شده یکسان بوده و از باژوسین پسین آغاز می¬شود. سن بخش فوقانی آن در همه برش¬ها یکسان نبوده و در برش¬های فریزی، چهار برج و دهنه اجاق تا آکسفوردین پیشین ادامه یافته است، در حالی که در برش قرونه سن آن تا کیمرجین پیشین رسیده و در برش ناویا تا تیتونین پیشین ادامه پیدا می¬کند. بر اساس رخساره¬های شناسائی شده و مطالعات صحرائی انجام پذیرفته، محیط رسوبگذاری سازند دلیچای در رشته کوه¬های بینالود در بر گیرنده¬ی محیط کم عمق ساحلی تا عمیق دریائی است که در قالب ساختار تکتونیکی هورست و گرابن تشکیل شده¬اند. با استفاده از ایزوتوپ¬های کربن و اکسیژن، دمای آب دریا در زمان تشکیل سنگ¬های آهکی این سازند در حدود 23 درجه سانتی¬گراد، حداقل دمای دیاژنتیکی که این سازند را تحت تاثیر قرار داده است 52 درجه¬ی سانتی گراد و اندیس z برای تمامی سنگ آهک¬های مورد مطالعه بیشتر از 120 محاسبه شده است که نشان دهنده¬ی شرایط شوری نرمال آب دریا می¬باشد. با توجه شباهت¬های زیست چینه¬ای و سنگ چینه¬ای بین ردیف¬های رسوبی ژوراسیک میانی - بالائی بینالود و البرز شرقی و شباهت¬ کمتر بین این ردیف¬ها و زون کپه داغ، به نظر می¬رسد استفاده از اسامی سازندهای البرز شرقی (دلیچای و لار) مناسب تر از استفاده از اسامی سازندهای کپه داغ (چمن بید و مزدوران) برای این ردیف¬ها در زون ساختاری بینالود باشد.

چکیده سازند قم با 384 متر ستبرا شامل توالی کاملی در برش یال جنوبی تاقدیس کمرکوه (غرب قم) می باشد که لیتولوژی غالب آن سنگ آهک، سنگ آهک ماسه ای، سنگ آهک چرتی، مارن، مارن ماسه ای و تبخیری ها است. همبری زیرین و بالایی آن به ترتیب با سازند های سرخ پایینی و سرخ بالایی ناپیوسته است. جهت مطالعه چینه نگاری سنگی و زیستی و نیز پالئواکولوژی سازند قم در برش یال جنوبی تاقدیس کمرکوه در غرب استان قم 43 نمونه برداشت و مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از نمونه های سخت و نرم در روی زمین با فواصل 2 تا 7 متر انجام شد. در این مطالعه 85 گونه از فرامینیفرها شناسایی گردید که 20 گونه از 7 جنس متعلق به فرامینیفرهای پلانکتون و 65 گونه از 50 جنس از انواع بنتیک می باشد. همچنین 3 جنس از جلبک ها (lithothamnium sp., lithophyllum sp., archeolithothamnium sp.)، دو گونه از بریوزوآها (tubucellaria sp.3., onychocella sp.1.)، و یک گونه اثر کرم (kuphus arenarius)، در این نهشته ها شناسایی گردید. بر اساس مطالعه فرامینیفرهای پلانکتون سن سازند قم، آکیتانین تا اواسط بوردیگالین می باشد. مرز بین آکیتانین و بوردیگالین در نمونه q13 بوده که با حضور globigerinoides trilobus و فرامینیفرهای شاخص بنتیکی مانند sigmoilopsis ottnangensis و amphicoryna ottnangensis مشخص می شود. در مطالعه اجمالی پالئواکولوژی تاقدیس کمرکوه به دلیل تغییرات در تنوع گونه ای، نهشته های سازند قم شرایط محیطی پایداری را نشان نمی دهد. همچنین در این تحقیق تعدادی جنس از استراکودها (دریایی و آب شیرین)، برای اولین بار از برش مورد مطالعه معرفی شده است و روند تغییرات محیطی در طول سکانس رسوبی سازند قم مورد بررسی قرار گرفت. بررسی استراکودهای این توالی نیز نشان از رسوبگذاری این توالی در یک محیط دریایی کم عمق دارد. اما در برخی از لایه ها وجود جنس های ruggieria، loxoconchidea و hermanites همراه آن ها نشان دهنده پیشروی دریا و افزایش عمق است.

چکیده رخنمون های مناسبی از سنگ های پرمین در شمال غرب خور، البرز مرکزی وجود دارند. این توالی ها شامل سازند های دورود (آسلین– ساکمارین)، روته (آرتینسکین – مرگابین) و نسن (جلفین پیشین) می باشند. سازند دورود در برش مورد مطالعه اساساً از تناوب سنگ ماسه، کوارتزیت و شیل به رنگ قرمز و ارغوانی تشکیل شده است و با همبری از نوع ناپیوستگی آذرین– پی بر روی سنگ های ولکانیکی منتسب به سازند جیرود قرار گرفته است. این سازند در برش خور فاقد سنگ آهک می باشد و بر اساس موقعیت چینه شناسی و مقایسه با برش های مشابه سن آن (آسلین – ساکمارین) در نظر گرفته شده است. سازند روته در منطقه مورد مطالعه با ضخامت 221 متر از تناوب سنگ آهک های پرفسیل تشکیل شده و قابل تقسیم به 3 بخش غیر رسمی است. این سازند با همبری از نوع ناپیوستگی بر روی سازند دورود قرار گرفته و با ناپیوستگی فرسایشی توسط سازند نسن پوشیده می شود. میکروفونای روزنبری غنی در این سازند معرف سن آرتینسکین – مرگابین می باشند. براساس مطالعه میکروفونای فوق سه بیوزون برای سازند روته در ناحیه مورد مطالعه به شرح زیر در نظر گرفته شد: schubertella-mesoschubertella assemblage zone (artinskian), dunbarula-deckerella and neoendothyra-pachyphloia assemblage zones (murgabian). قابل ذکر است براساس مطالعه عنصر کنودونتی sweetognathus whitei clarck بیوزون whitei که شاخص artinskian می باشد در بخش 1 سازند روته تشخیص داده شد. سنگ های پرمین در ناحیه خور با همبری ناپیوستگی فرسایشی توسط سنگ آهک های کرمی شکل سازند الیکا پوشیده می شوند.