نام پژوهشگر: جواد بذر افشان

بررسی نظام های بهره برداری و نقش آنها در توسعه کشاورزی مطالعه موردی: دهستان سیب و سوران در استان سیستان و بلوچستان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  جواد بذر افشان   قدوس دهانی

نظام های بهره برداری کشاورزی، از دیر باز نقش مهم و بسزایی در توسعه کشاورزی داشته و همواره به عنوان یکی از مسائل بنیادی کشاورزی ایران در جهت بکارگیری صحیح منابع آبی و خاک به شمار آمده است، تا میزان تولید، تخصیص و استفاده از فنون کشاورزی و تجهیز امور زیربنایی، بکارگیری ماشین آلات و استفاده بهینه از منابع با بازدهی مناسب داشته باشند. به همین منظور در این پژوهش انواع نظام های بهره برداری کشاورزی در دهستان سیب و سوران و نقشی که در توسعه کشاورزی منطقه دارند مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی و پژوهش های میدانی انجام یافته است. جامعه آماری شامل سرپرستان خانوارهای کشاورز روستاهای دهستان سیب وسوران شهرستان سیب وسوران استان سیستان وبلوچستان است. براساس فرمول کوکران، حجم نمونه 258 بهره بردار از 16 روستای نمون? دهستان برآورد شده است. نتایج آزمون همبستگی کرسکال والیس نشان می دهد که بین نظام های بهره برداری و توسعه کشاورزی رابطه معناداری وجود دارد. از بین نظام های بهره برداری موجود در منطقه، نظام خرده سرمایه داری، از نظر توسعه کشاورزی موفق تر و در رتبه اول قرار دارد و نظام های مشاع و خانوادگی به ترتیب در رتبه های دوم و سوم هستند. به علت وجود برخی مشکلات در نظام خرده سرمایه داری، نظام بهره برداری سهامی زراعی و شرکت های تعاونی کشاورزی مناسبترین نظام برای منطقه پیشنهاد شده است.

بررسی میزان رضایتمندی روستاییان از عملکرد دهیاران مطالعه موردی دهستان حسن آباد درشهرستان اسلام آباد غرب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  بهمن شفیعی   فرامرز بریمانی

در این پ‍ژوهش که به بررسی میزان رضایتمندی روستاییان از عملکرد دهیاران می پردازد، روش تحقیق مبتنی بر روشهای توصیفی - تحلیلی و آزمون های پارامتریک می باشد و از ابزار اندازه گیری پرسشنامه برای گرد آوری اطلاعات از میان 267 سرپرست خانوار نمونه که از طریق فرمول کوکران به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بود، استفاده گردیده است. نتایج یافته ها با استفاده از آزمونهای همچون t تک گروهی، میانگین دو جامعه(independen samplest test)، و آزمون آنالیز واریانس(anova)، توسط نرم افزار spss انجام شده است که حاکی از آن است که در خصوص بررسی میزان رضایتمندی روستاییان از عملکرد دهیاران درابعاد کالبدی- عمرانی، و اقتصادی- مالی رابطه معناداری وجود دارد اما چون حد متوسط امتیازات در عملکرد دهیاران 3 می باشد، و با توجه به اینکه فرض پذیرفته شدن ادعا (h1: u ?u0 )، را بر مبنای میانگین ها بزرگتر از حد متوسط تعریف نمودیم بنابراین روستاییان در ابعاد کالبدی- عمرانی با میانگین(2.73) و اقتصادی- مالی با میانگین(2.72) از عملکرد دهیاران ناراضی هستند و منفی بودن کران بالا و پایین دلیل دیگری بر نارضایتی روستاییان می باشد،. در ابعاد بهداشتی - زیست محیطی(3.01) و اجتماعی- سیاسی با میانگین (3.47) روستاییان متوسط به بالا از عملکرد دهیاران رضایتمند می باشند. و در بعد ستادی- اداری(بین دهیاران و شوراهای اسلامی روستا) با میانگین (3.44) شوراهای اسلامی روستا از عملکرد دهیاران رضایتمند می باشند هم چنین میانگین ارزیابی عملکرد دهیاران در سطح سکونت گاههای دهستان حسن آباد در شهرستان اسلام آباد غرب گویایی این واقعیت است که روستاهای باقر آباد علیا، تنگ شوهان علیا و سیاه خور به ترتیب با میانگین3.45، 3.18و 3.02 بهترین عملکرد را در بین روستاهای دهستان حسن آبادداشته اند. و در رتبه آخر هم روستاهای انجیرک و گرگی بدترین عملکرد را به ترتیب با میانگین 2.70 و 2.47را داشته اند. و شاخص هایی همچون سابقه کار، پایگاه اجتماعی(سن، سواد، منزلت اجتماعی) و پایگاه اقتصادی(میزان درآمد) دهیاران تأثیر زیادی بر عملکرد دهیاران داشته اند. درحالی که شغل غیر از دهیاری تاثیری روی عملکرد دهیاران نداشته است. و هم چنین موقعیت قرار گیری روستا از لحاظ توپوگرافی هیچگونه تاثیری روی عملکرد دهیاران نداشته است. روستاهای باقرآبا علیا و تنگ شوهان علیا شاهدی بر این ادعا است.

تحلیلی بر گردشگری منطقه اورامانات با استفاده از مدل تاپسیس( نمونه موردی مناطق روستایی شهرستان پاوه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  سیده سمیره میری   جواد بذر افشان

گردشگری روستایی در دنیای امروز یکی از بخش های مهم فعالیت های اقتصادی محسوب می گردد. این فعالیت مهم اقتصادی از دیدگاه های مختلفی مورد توجه قرار گرفته است، از یک سو آن را به عنوان سیاستی برای متنوع سازی اقتصاد جوامع روستایی در قالب صنعت گردشگری و از طرف دیگر وسیله ای برای تحریک و رشد اقتصاد ملی (از راه غلبه بر انگاره های توسعه نیافتگی و بهبود استاندارد زندگی مردم محلی) می پندارند. سرزمین ایران از حیث جاذبه های فرهنگی، هنری و محیطی و دارابودن روستاهای متنوع و جذاب در زمره شگفت انگیزترین ممالک جهان می باشد. با توجه به تک محصولی بودن اقتصاد کشور و مشکلات بیکاری جوانان روستایی و ناسازگاری ساختارهای اقتصادی کنونی روستاها با ساختارهای آموزشی و دانش فارغ التحصیلان روستایی دانشگاهی و تأکید برنامه ریزان بر درآمدهای حاصل از سایر منابع به جای اتکاء محض به صادرات نفت، ضرورت گسترش فعالیت های اقتصادی در زمینه های مختلف نظیر صنعت جهانگردی با هدف دستیابی به منابع جدید پایدار ارزی، اشتغال و سلامتی امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. این مسئله و مسائل عمده دیگر همچون ایجاد اشتغال، افزایش درآمد، کاهش مهاجرت و غیره موجب شده که توسعه و گسترش گردشگری در نواحی روستایی که دارای پتانسیل های لازم برای گسترش گردشگری هستند مورد توجه قرار گیرد. هدف از این مطالعه شناسایی پتانسیل و جاذبه های گردشگری مناطق روستایی شهرستان پاوه و در نتیجه تعیین و رتبه بندی هر یک از روستاهای مذکور در این خصوص می باشد. اطلاعات و داده های مورد نیاز در این تحقیق با استفاده از روش های اسنادی و میدانی گردآوری شده و در این تحقیق چهار بعد اکولوژیکی، زیرساختی–خدماتی، تاریخی– فرهنگی و نهادی مدنظر قرار گرفته و در نهایت بر اساس مدل topsis مورد تجزیه و تحلیل واقع شد. نتایج این تحقیق بیانگر وجود پتانسیل های گردشگری در مناطق پنج گانه روستایی شهرستان پاوه بوده و به ترتیب روستاهای هیروی ( 46291/ .درصد)، گلال(44245 / . درصد ) ، شمشیر(41791 / . درصد)، لاران علیا ( 35396 / . )، دوریسان (34326 / . ) و نجار ( 31936 / . درصد ) اولویت های اول تا ششم را داشته اند .

مدیریت، جمع آوری و دفع مواد زاید خانگی منطقه 2 زاهدان با استفاده از مدل swot
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1392
  فاطمه سادات خلیفه لو   جواد بذر افشان

امروزه بیشتر آلودگی های زیست محیطی که شهرهای ما مبتلا به آن هستند حاصل مدیریت نادرست زایدات مختلف تولید شده در سال های گذشته است. سیستم مدیریت مواد زاید شهری به عنوان جزئی از مدیریت شهری و به لحاظ ارتباط شدید آن با توسعه پایدار شهری دارای اهمیت بسیاری می باشد و به دلیل سوء مدیریت این سیستم، مشکلات فراوانی گریبانگیر شهرهای بزرگ و کوچک در کشورهای در حال توسعه بویژه ایران و استان سیستان و بلوچستان و از جمله شهر زاهدان است. در این رابطه برای گردآوری اطلاعات از منابع موجود در کتابخانه ها، استفاده از منابع اطلاعاتی و تحقیقاتی منتشر شده در مجلات و پایگاه های اطلاعاتی، مطالعات میدانی شامل مصاحبه حضوری با مردم، مدیران شهری و کارگران خدمات شهری و تکمیل پرسشنامه برای بررسی ابعاد مشارکت مردمی و همچنین از نرم افزارهای کامپیوتری نظیر spss و exel برای تجزیه تحلیل داده ها و نرم افزار arc gis برای تهیه عکسها و نقشه ها و برای بررسی نقاط قوت و ضعف، فرصت و تهدیدهای مدیریت، از مدل تحلیلی swot استفاده گردیده است. نتیجه بررسی های به عمل آمده بیانگر آن است که در شهر زاهدان نیز مانند هر شهر دیگری قسمت اعظمی از بودجه شهرداری صرف سیستم مدیریت مواد زاید شهری یا زباله می شود. از سوی دیگر بعضی عوامل طبیعی، اجتماعی و اقتصادی نیز پیامد های ناشی از سوء مدیریت مواد زاید شهری را تشدید می کنند که از آن جمله می توان به میزان تولید بسیار بالای زباله خانگی به دلیل تعداد بسیار بالای جمعیت اشاره نمود و این مسائل در حالی رخ می دهند که هنوز بودجه اختصاص داده شده به این سیستم کفاف هزینه ایجاد شده در این سیستم را نمی دهد. علاوه بر کمبود بودجه اختصاص داده شده در این سیستم، نوع و تعداد ماشین آلات مورد استفاده و عدم وجود زمینه های لازم جهت همکاری و مشارکت مردم در زمینه تفکیک و جمع آوری زباله خانگی در زاهدان و در منطقه 2 آن از جمله مشکلات مطرح شده در این زمینه است. از این رو با توجه به مشکلاتی که در زمینه جمع آوری زباله در منطقه مورد مطالعه وجود دارد به کارگیری راهکارهای اساسی از جمله زمینه های ایجاد مشارکت مردمی، تبلیغ در رسانه ها، اختصاص بودجه کافی برای تهیه ماشین آلات جدید و مناسب برای جمع آوری، حمل و نقل و دفن زباله، اصلاحاتی در محل دفن زباله می تواند در حل مشکلات سیستم مدیریت مواد زاید شهری در زاهدان و در منطقه 2 موثر باشد.

تحلیل اثرات خشکسالی بر اقتصاد روستایی شهرستان باغ ملک ( طی دوره زمانی 90-1380)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1392
  سید مهدی موسی پور   جواد بذر افشان

خشکسالییکپدیدهطبیعی استکه در هرنوع آب هوایی امکان وقوع آنوجود دارد و آثار زیانبار آن بهمراتبعمیقتر ،گسترده تر وهمهجانبه تر نسبت به دیگر بلایای طبیعی است. هدف از پژوهش حاضر بررسی و شناخت اثرات خشکسالی ها بر اقتصاد روستاهای منطقهمورد مطالعه و ارائه راهکارهای عملی جهت کاهش میزان آسیب ناشی از آن می باشد. پژوهش حاضر از نظر روش تحقیق ، توصیفی- تحلیلی ، از نظر ماهیت ؛ کاربردی و از نظر نحوه گرد آوری داده ها ، از نوع تحقیقات کتابخانه ای - میدانی محسوب می شود. جامعه آماری تحقیق را تمامی 255 روستای شهرستان باغملک تشکیل می دهد. با استفاده از پژوهش های نمونه20 درصد روستاها جهت تحقیق اهداف انتخاب گردیده که معادل 51 روستا می باشد. براساس جدول مورگان و فرمول کوکران تعداد نمونه لازم برای تنظیم پرسشنامه 367خانوار محاسبه شده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده گردید .اعتبار (روایی) پرسشنامه با نظر پانل متخصصان و صاحبنظران در زمینه موضوع مورد پژوهش مورد تأیید قرارگرفت. برای تعیین قابلیت اعتماد (پایایی) ابزار تحقیق پیش آزمون انجام گرفت که پایایی پرسش نامه نیز با 38 داده اولیه و آلفای کرنباخ ( 0.972 ) مورد تایید می باشد. داده های گرد آوری شده با استفاده از نرم افزار spssمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی ( آزمون t) و همچنین بررسی وضعیت منطقه از نظر شدت خشکسالی از شاخص های pnpiو spi استفاده شد. نتایج به دست آمده براساس شاخص spiنشان داد که طی سال های1380، 1381، 1386 و1389 ، منطقه مورد مطالعه با خشکسالی ملایم ، در سال 1387با خشکسالی متوسط و در سال 1390 با خشکسالی شدیدمواجه شده است. همچنین بر اساس شاخص pnpi ، در سال 1386، منطقه با خشکسالی ضعیف ، در سال1387، با خشکسالی متوسط و در سال 1390، با خشکسالی شدید مواجه شده است. یافته های تحلیلی پرسش نامه نیز نشان داد که در نهایت هر سه فرضیه در سطح پنج درصد تایید می شود. یعنی با اطمینان 95 درصد می توان گفت خشکسالی سبب تاثیرات منفی بر اقتصاد روستایی منطقه مورد مطالعه شده است.