نام پژوهشگر: مهدی حامد سقایان

بررسی زمینه های سیاسی و اجتماعی رویکرد به تئاتر آبزورد (عبث نما) در دهه های چهل و پنجاه شمسی در ایران- پروژه عملی: کارگردانی نمایش مستأجر جدید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  حسین اصل عبداللهی   مهدی حامد سقایان

با نگاهی گذرا به آثار ادبی برجسته دنیا، می توان دریافت که پدیده ادبیات در هر منطقه ای همواره با تحولات سیاسی و اجتماعی همراه بوده اند. به عبارتی موقعیت و اوضاع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر اجتماع و مردم را به تصویر کشیده اند و این آثار پر مخاطب تر و فراگیرتر بوده اند.همانطور که از عنوان تحقیق نیز بر می آید در این رساله تأثیر وقایع و اتفاقات سیاسی و اجتماعی در دهه های چهل و پنجاه ایران بر رواج تئاتر آوانگارد (که در همان سال ها با ترجمه آثار نویسندگان بزرگی چون بکت و یونسکو و دیگران وارد ایران شد) و بالعکس بررسی می شود. این پژوهش شامل پنج فصل است که از بررسی روند آغاز ترجمه در ایران شروع شده و با پرداختن به علت و چگونگی ظهور سبک تئاتر نو در جهان و همچنین جایگاه این سبک در ایران سعی می کند که اطلاعات لازم در این خصوص را به خوانندگان ارائه دهد. در فصول بعدی اتفاقات سیاسی واجتماعی رخ داده در این دو دهه مهم از منابع تاریخی موجود آورده شده و وقایع ادبی با وقایع سیاسیو اجتماعی آن دوران در کنار یکدیگر قرار گرفته ئ تأثیرات آنها بر هم بررسی می شود. در فصل پایانی به نظریات اوژن یونسکو پرداخته شده و چگونگی کارگردانی نمایش مستأجر جدید در بخش عملی شرح داده می شود.

روند اقتباس از نمایشنامه برای فیلم ( مطالعه موردی : اقتباسهای سینمایی فون تریه و پازولینی از تراژدی مده آ اثر اوریپید )- پروژه عملی : کارگردانی " یک صحنه از نمایشنامه مده آ اثر ژان آنوی"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1391
  احسان عاقلی   مهدی حامد سقایان

در تاریخ سینما تعداد فیلمهایی که از متون نمایشی ساخته شده اند بسیارند و مسئله اقتباس همیشه در طول تاریخ سینما به موازات سینمای غیر اقتباسی در حرکت بوده است. بسته به این که اثر مبدأ یا نمایشنامه انتخابی، کلاسیک یا مدرن است، می توان نوع اقتباس را انتخاب کرد. زیرا بر اساس یکی از انواع سه گانه ی اقتباس می توان یک اثر کلاسیک را به یک فیلم مدرن تبدیل کرد. این پژوهش که به صورت کتابخانه ای و جمع بندی و تحلیل داده ها صورت گرفته، نظریات آندره بازن را در دستور کار قرار داده است و با توجه نظریات او به بررسی تطبیقی بین عناصر نمایشی نمایشنامه "مده آ" اثر اوریپید و دو فیلم اقتباسی که توسط فون تریر و پازولینی ساخته شده می پردازد و همچنین روند کارگردانی این دو فیلم را بررسی کرده است. نتایج حاصل از این پایان نامه نشان می دهد که دیدگاه خاص هر کارگردان تا چه اندازه در روند اقتباس تأثیرگذار است و هر کارگردان از وحدتهای زمان و مکان برای شرح ذهنیات خود به مخاطب، به روش خود بهره جسته است. در نهایت هیچ کدام از کارگردانها سعی در امروزی کردن نمایشنامه نداشته اند. اما فون تریر اقتباسی آزادتر نسبت به پازولینی داشته است در صورتـی که پازولینـی هم بجز قسمتهای خود نمایشنامه از اسطوره مده آ نیز قسمتهایی به فیلمش افزوده است.

رویکرد به تئاتر شرق با تأکید ی بر نظریات وسولد میر هولد، ادوارد گوردن کریگ "برتولد برشت – پروزه عملی: کارگردانی نمایش " دراماتورژی و اجرای آزاد از نمایشنامه "بیرون جلوی در "
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  صابر عاقلی   مسعود دلخواه

تاتر شرق به نمایش های کشورهای چین، ژاپن، کره جنوبی، هند، اندونزی و... گفته می شود. نمایش های که هم در شیوه اجرا و هم در هدف اجرای نمایش با تاتر غرب کاملا متفاوت است. در اوایل قرن بیستم و در زمانی که تاتر غرب دچار تکار و رخوت در تاتر شده بود تنی چند از کاگردانان غربی با دیدن نمایش های شرقی و تاثیر پذیرفتن از این نوع از اجرا به افق های جدیدی در تاتر دست رسی پیدا کردند به طوری که برتولد برشت توانست قانون 2500 ساله ای که ارسطو برای تاتر ترسیم کرده بود را در هم شکند و شیوه و سبک نوعی به نام اپیک را وارد دنیای تاتر کرد و هم چنین میرهول و کریگ هم دست به تجربیات جدیدی زدند. در این پایان نامه تلاش می شود چگونگی این تاثیر پذیری را نمایان کند.

فرآیند رهایی سازی در کار بازیگر با تآکید بر تمرینات تنفسی و یوگا - پروژه عملی: نمایش " کلکسیون "
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  مهرداد مصطفوی   مهدی حامد سقایان

بازیگران در فرایند تمرین و اجرا به طور پیوسته و منظم می بایست بدن و ذهن خود را از انقباض ها و تنش ها رها سازند. در این پایان نامه با تکیه بر مبانی نظری و عملی یوگا بویژه تمرینات تنفسی آن تلاش می شود با شناخت انواع تنشها و راه های ایجاد تمرکز به شیوه های موثری برای رهایی سازی بدن و ذهن بازیگر دست یافت. این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و تجربیات میدانی پژوهشگر تدوین شده است، به این سوالات اساسی می پردازد که: رهایی سازی ذهنی، جسمی و عاطفی در کار بازیگر چگونه صورت می گیرد؟ و چگونه می توان با دسته بندی تمرینات تنفسی و نرمش های یوگا، از این تمرینات در مراحل کار روی خود و ایفای نقش روی صحنه برای رفع تنش ها و انقباض ها بهره گرفت؟ این پایان نامه دارای پنج فصل به همراه یک نتیجه گیری است که فصل اول آن اختصاص به کلیات تحقیق دارد، در فصل دوم به مفهوم رهایی سازی در کار بازیگر پرداخته می شود، فصل سوم اختصاص دارد به مفهوم یوگا و تاریخچه ی آن و نیز تمرینات عملی هاتا یوگا، فصل چهارم پیرامون مفهوم تنفس و دسته بندی تمرینات عملی آن خواهد بود و فصل پنجم در بردارنده تاثیر یوگا و تنفس در رهاسازی بدن و ذهن بازیگر می باشد. در نتیجه پایان نامه چنین آمده است که علم یوگا، این قدرت را داراست که پیش از هر چیز فرد را به شناخت دقیق از بدن خود رسانده تا با تسلط کامل بر جسم، هماهنگی لازم میان ذهن و جسمش فراهم آید. همچنین یوگا شرایط مورد نیاز برای رهایی سازی را نیز در فرایند بازیگری پدید می آورد. این مهم با تمرینات تمرکزی و تنفسی میسر می گردد، که بازیگر می تواند این برنامه های تمرینی را در مراحل کار روی خود و نیز ایفای نقش روی صحنه استفاده کند.

مقایسه نمایش، قراگوز ترکیه و خیمه شب بازی و سایه بازی ایرانی- پروژه عملی: کارگردانی نمایش «مصاحبه »
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1390
  آرش قربانی   مهدی حامد سقایان

«خیمه¬شب¬بازی» نام دو گونه¬ی نمایش عروسکی است با دو تکنیک متفاوت در دو کشور متفاوت، که یکی در ترکیه و دیگری در ایران رایج است. همین تشابه اسمی دو نوع نمایش در دو کشور با دو زبان متفاوت، احتمال وجود ارتباطی بین آن دو را موجب می¬شود. خیمه¬شب¬بازی همچنان که از اسمش پیداست باید معرّف نمایش سایه باشد که این اصطلاح فارسی در کشور ترکیه با آنکه زبانش ترکی می¬باشد به درستی به کار می¬رود، اما در ایران خیمه¬شب¬بازی موجود که با تکنیک عروسک نخی اجرا می¬شود، نامش را از نمایش سایه¬ی ایرانی اخذ کرده که نیای سایه¬بازی ترکیه می¬باشد و همین سایه¬بازی ایرانی است که حلقه¬ی گمشده¬ی این دونوع خیمه¬شب بازی است. این رساله با بررسی جداگانه¬ی هر دو نوع این نمایش و در نهایت با یافتن خط ربطشان با سایه بازی ایرانی تلاش کرده به شبهاتی که در تحقیقات پیشین وجود داشته، پاسخ دهد

زندگی و آثار یک بازیگر مرد؛ مهدی هاشمی ( با رویکرد به تحلیل متدهای مرسوم درتجربیات بازیگری)- پروژه عملی: بازیگری در نمایش " گفتگو با باد"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1393
  شیوا مکی نیان   مهدی حامد سقایان

در این پژوهش با نگاهی تاریخی و تحلیلی به کارنام? بازیگری مهدی هاشمی، نقش و تأثیر نظریات و مکاتب مختلف بازیگری بر چگونگی ایفای نقش توسط وی را بررسی کرده ایم. در این مسیر به معرفی اجمالی مکاتب اصلی بازیگری پرداخته ایم. تحولات در آموزش بازیگری که از نظریات استانیسلاوسکی آغاز شد را بیان کرده و با یادآوری دیدگاه برتولت برشت به آموزش بازیگری، پیگیری سنت استانیسلاوسکی در امریکا توسط اساتید و بازیگران، شیو? متد را بررسی کرده ایم. سپس زندگینامه و آثار مهدی هاشمی را معرفی کرده و سوابق تئاتری، سینمایی و برخی از آثار وی را در نمایی نزدیکتر معرفی و چگونگی حضور او در آن آثار را بیان کرده ایم. در زندگینامه و بررسی آثار مهدی هاشمی به سوابق تئاتر، عضویت در تئاتر پیاده و تجربیات سینمایی و تلویزیونی وی اشاره نموده. در نقد این آثار میزان تأثیر آموزه های بازیگری مدرن بر چگونگی ایفای نقش توسط او را مورد مطالعه قرار داده ایم. پس از آن و در مرحل? مطالع? موردی و در جهت سنجش تأثیر نظریات بازیگری بر کارنام? بازیگری مهدی هاشمی چگونگی ایفای نقش توسط وی در فیلمهای «مرگ یزدگرد»، «آقایوسف» و «هیچ» را بررسی کرده ایم. شیوه ی تحقیق در این رساله توصیفی و تحلیلی است و در جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، کتب مرجع هنر تئاتر، کتب مرجع بازیگری و نشریات وسایت های الکترونیکی استفاده شده است

تربیت بیان بازیگر، تمرینات و راه های گسترش آن - پروژه عملی : نمایش "حراج"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر و معماری 1392
  نیره سادات میرزایی   مهدی حامد سقایان

آیا بازیگر برای پیشرفت و گسترش صدای خود، نیاز به تمرین دارد؟ آیا این تمرینات،کمکی به بهبود کیفی صدای بازیگر می کند؟ در این پژوهش،سعی بر آن بود که تجزیه و تحلیل دستگاه تنفسی و اندام های گفتاری به ساختار آن ها بیشتر پی ببریم.و به لزوم تمرینات بیان آگاه شویم، آشنایی با تمریناتی که هر کدام برای بهبود و پیشرفت فن بیانی بازیگر، لازم و ضروری است. در فصل دوم، به این خواهیم پرداخت که مشخص کنیم ماهیت فیزیکی صوت چیست و همچنین مشخصات اساسی صوت را بر می شمریم و تشدید کننده های صوت و نحوه ی کار آن ها را مشخص خواهیم کرد.ضمن اینکه اندام های گفتاری را هم نام می بریم.در فصل سوم، با مجموعه ای از اصول و فنون بیانی در کار بازیگر آشنا خواهیم شد و عوامل اصلی برای تولید صدای خوب را خواهیم شناخت.

بیومکانیک مه یرهولد و بکارگیری تمرینات آن در آموزش بازیگر پروژه عملی : کارگردانی نمایش برزخ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر 1386
  زهرا کولیوند   مهدی حامد سقایان

چکیده ندارد.

بررسی نقش رسانه ها در تئاتر از دیدگاه پیسکاتور و برشت پروژه عملی: گاوچران، سرخ پوست و فمینیست دو آتشه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر 1386
  آرزو نبی زاده رشوند   مهدی حامد سقایان

چکیده ندارد.

مطالعه نظریات و تکنیک های آگوستوبوآل با تأکید بر سیستم ژوکر پروژه عملی: کارگردانی نمایش تراژدی مکلت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1387
  آرمان طیران   محمدرضا خاکی

چکیده ندارد.

تادئوش کانتور و تئاتر مرگ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1386
  مژگان غفاری شیروان   محمدرضا خاکی

این پایان نامه در هفت قسمت، شامل مقدمه، پنج فصل و نتیجه گیری تنظیم شده است. در فصل اول، به ریشه های تئاتر آوانگارد کانتور، یعنی تاریخ تئاتر لهستان و جنبش های تجربی هنرمندان آوانگارد اروپا در نیمه ی اول قرن بیستم می پردازیم؛ فصل دوم زندگی نامه- گاه شمار هنری تادئوش کانتور است؛ فصل های سوم و چهارم به ترتیب به تجربیات کانتور در تئاتر و هنرهای تجسمی می پردازند و فصل پنجم شامل بیانیه ی تئاتر مرگ و بررسی ویژگی های تئاتر مرگ کانتور می گردد.