ویروس موزاییک هندوانه (wmv) متعلق به جنس potyvirusاز خانواده potyviridaeو ویروس موزاییک پیسک سبز خیار (cgmmv) متعلق به جنس tobamovirus از خانواده virgaviridae است. به منظور شناسایی wmv و cgmmv طی سالهای 1388-1389، از نمونه های برگی مشکوک به آلودگی این ویروسها در مزارع مختلف کدوئیان و گلخانه های خیار استان های خراسان رضوی و شمالی نمونه برداری صورت گرفت. عصاره برخی از نمونههایی که در آزمون سرولوژیکی das-elisa مثبت ارزیابی شده بودند بر روی گیاهان محک مربوط به هر ویروس مایه زنی شد و بر اساس ظهور علایم و بررسی مجدد با آزمون الایزا وجود آلودگی تایید گردید. جهت ردیابی مولکولی، استخراج rna کل تعدادی از نمونههای آلوده به دو روش محلول rnxtm(-plus) و رسوب با peg6000 انجام شد و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی منطبق بر ژن کد کننده پروتئین پوششی در واکنش rt- pcr قطعه ای در محدوده 822 جفت باز برای wmvو 486 و 420 جفت باز برای cgmmv تکثیر گردید. محصول pcr مربوط به دو جدایه از ویروس موزاییک هندوانه و یک جدایه از ویروس موزاییک پیسک سبز خیار توالی یابی شدند. این اولین گزارش از وجود cgmmv در استان های خراسان رضوی و شمالی است. ترادفهای بدست آمده پس از هم ردیف سازی چندگانه با برنامه clustalw2 با برخی از توالی های موجود در بانک ژن مقایسه گردیدند. جهت تعیین جایگاه تکاملی و رسم دندروگرام تبارزائی این جدایه ها از روش neighbor-joining نرم افزار mega 4.0 استفاده گردید. طبق نتایج این بررسی جدایه های تعیین ترادف شده wmv با سایر جدایه های wmv بین 99-92% در سطح نوکلئوتیدی و بین 100-96% در سطح آمینواسیدی مشابهت دارند.

به منظور بررسی و شناسایی همزمان چهار ویروس مهم سیب زمینی طی تابستان 1386تعداد 435 نمونه از غده های 32 مزرعه سیب زمینی واقع در شهرستانهای استان خراسان رضوی به صورت تصادفی جمع آوری شد. سپس جوانه های هرغده با آزمونdas- elisa مورد بررسی قرار گرفتند و مشخص گردید 76 نمونه به pvy، 47 نمونه به plrv، 44 نمونه به pva و 13 نمونه آلوده به pvx بودند. نتایج نشان داد که آلودگی همزمان فقط در25نمونه وجود داشت که 2نمونه آلودگی همزمان به plrv+pvx،14 نمونه به plrv+pvy،2 نمونه به pvy+pva، 3 نمونه به pvx+pvy آلودگی داشتند. بعلاوه تعداد 2 نمونه به طور همزمان به ترکیبی از ویروسهای pvy+pva+plrv و 2 نمونه به ویروسهای pvy+plrv+pvx آلوده بودند. در این تحقیق نمونه ای که آلودگی همزمان به 4 ویروس pvy+plrv+pva+pvx داشته باشند یافت نشد. همچنین برای شناسایی و ردیابی نژادpvyntn تودهrna کل 40گیاه آلوده به pvy که بیشترین میزان جذب در طول موج405نانومتر را در دستگاه الیزا خوان نشان دادند استخراج گردید. نژاد pvyntn باعث ایجاد بیماری لکه حلقوی نکروتیک غده سیب زمینی (ptnrd)می شود. اغلب بوته ها در زمان گیاهچه ای و غده ها در زمان برداشت بدون علائم و.معمولاً علائم در زمان پس از برداشت در شرایط انبار نمایان می شوند.واکنش زنجیره ای پلیمراز نسخه برداری معکوس، rt-pcr ابزاری دقیق و قابل اعتماد برای تمایز و شناسایی نژاد pvyntn در تائید علائم و ردیابی آلودگی در بافتهای بدون علائم محسوب می شود به همین منظور با کمک 3 آغازگر اختصاصی طراحی شده برای ناحیه ژن پروتئین پوششیcp، cdna مربوطه ساخته و برای انجام آزمون rt-pcr مورد استفاده قرار گرفت. نمونه های آلوده به pvy به همراه آغازگرهای mor2 و mor3در محدوده?569-bp و جدایه های متعلق به نژاد pvyntn به همراه آغازگرهای mor1 وmor2 درمحدوده 334-bp ایجاد باند نمودند.