یکی از وجوه درخشش ادبیات فارسی در طول تاریخ ، تأثر از معارف معنوی ادیان الهی ، بویژه اسلام عزیز است ، و ادبای این زبان و فرهنگ ، سعی نموده اند تا این تأثر را به نحو اتمّ و اکمل در آثار خود منعکس کنند و در ادامۀ این تأثر و انعکاس ، برخی عناصر تاریخی ، از قبیل زندگی انبیای الهی ، جایگاه فرشتگان وامامان (ع) و اولیای الهی ، جایگاه ویژه ای د اشته و شعرا و نویسندگان ادیب را به مطالعه دقیق تر احوال و آثار شخصیتها و ماهیت حوادث اتفاقیه وا داشته است . از سوی دیگر ، سیاستگذاران و صحنه گردانان نظام سلطۀ عالم با تکیه بر دنیا طلبی و تعصب برخی هواداران ادیان قبل از اسلام ( بیشتر از مسیحیان و یهودیان) به تحریف آموزه های ادیان الهی همت گماشته و تلاش مضاعفی بر نفوذ دادن فرهنگ تحریفی خود در بطن زندگیِ اعتقادی جوامع مؤمن داشته اند؛ بنابر این کوشیده اند تا زوایای ممکن برای ورود به عمق فکر و اندیشه مسلمانان را یافته ، آنچه را از تاریخ زندگی انبیاء و اولیا ، دارای قابلیت تفصیل و تحریف می بینند در آثار دینی و ادبی مسلمانان رسوخ دهند. در اجرای این سیاستها ، گروهی از یهودیان و مسیحیان با ترفندهایی ، تعالیم انحرافی را از طریق آثار تاریخی و تفسیری ، و روایی و حدیثی نفوذ دادند و مورخان و ادیبان نیز که جایگاه و مقامی منیع در بین عامه و خواص داشته و دارند به دلایل مختلف از جمله : ـ محدود بودن میدان اطلاع یابی از منابع و آثار مورد نیاز برای تطبیق حقایق و واقعیات ـ شیفتگی به سرگذشت الگوهای ایمانی خود ـ عدم درک درست تفاسیر و تفاصیل غیر مسلمانان از وقایع تاریخی در مورد انبیا و شخصیتهای وحیانی ـ عدم ارجاع منابع غیر اسلامی به فرهنگ ناب تفکر نبوی و ولوی ناخود آگاه مروج تفکرات آنها شده ، در طول تاریخ نیز بر حاشیه پردازی های مورد نیاز قصاصین افزوده شد . بنابر این امروزه جای جایِ آثار تفسیری قرآن و دواوین شعر و کتب تاریخی مشحون از داستانها یی است که در تاریخ اسلامی و فرهنگ غنی آن ، و در آموزه های ادیان دیگر حقیقتی بر آن مترتب نیست. این رسالۀ سعی بر آن دارد که با بررسی ساختار داستانهای اسرائیلی ، بر مبنای تعالیم قرآنی ، با نگاهی نقادانه ، عرصه جولان آن در ادبیات فارسی را مشخص نماید .

چکیده: «مرزبان نامه» و «سندبادنامه» از دیرباز در میان ایرانیان شناخته شده است. «سندبادنامه» بیشتر جنبه سرگرم کنندگی دارد و شخصیتهای آن اغلب انسانها هستند، در حالی که «مرزبان نامه» افزون بر سرگرم کنندگی جنبه تعلیمی دارد. در این نوع داستانها نویسندگان در وهله اول با هدف تعلیم و آموختن چیزی به آوردن داستان مبادرت ورزیده اند و داستان برای آنها ابزاری است که به وسیله آن به تشریح و توضیح سخن خود می پردازند. هدف این رساله تحلیل داستانهای این دو اثر ادبی بر پایه عناصر داستان نویسی امروزی است. سعی نگارنده بر این است که درونمایه، شخصیت، لحن، کشمکش، موقعیت و گفتگو را بطور مجزا مورد تحلیل قرار داده و نتایج حاصل از این داستانها را تحت عنوان برداشت اول و برداشت های دیگر بیان دارد. این پژوهش می تواند زمینه آشنایی با ساختار داستان هایی از این دست را فراهم آورد. رساله حاضر در شش فصل تنظیم یافته است: در فصل اول به تعریف داستان و انواع آن و عناصر داستان پرداخته شده است. در فصل دوم فابل، تاریخچه فابل در یونان و هند و ادب فارسی ذکر شده است. فصل سوم و چهارم تحلیل داستانهای «مرزبان نامه» و «سندبادنامه» است. فصل پنجم وجوه اشتراک و افتراق این دو کتاب را مطرح می کند. فصل ششم استنتاج کلی از این داستانهاست.

استاد محمد عابد از شاعران سنّت گرای معاصر است که شهرتش در سرودن اشعار رثایی است ،اما مهارتش در سرودن شعر در انواع قوالب و مضامین کمتر از مرثیه سرایی نیست و شاعران و محققانی چون : استاد محمد حسین شهریار، عمران صلاحی، بهاء الدین خرّمشاهی و دکتر محمدرضا سنگری او را از تواناترین شعرای معاصر دانسته اند. ازآنجایی که مقام ادبی استاد عابد با وجود شایستگیهای فراوان،آنچنان که شایسته بود، شناخته نشد و او گمنام زیست ودرگذشت ، موضوع فوق با هدف معرفی این شاعر توانا به جامعه ادبی کشور، انتخاب شد . در بررسی غزلیات استاد عابد این موارد مشاهده می شود : از مهمترین ویژگی غزلها، گوناگونی موضوعات و تنوع مضامین است ، به طوری که بیش از 270 مضمون در غزلها دیده می شود که مضامین عاشقانه و بعد تعلیمی و اخلاقی بیشترین بسامد را دارند. این مضامین گاهی کاملاً بدیع و گاهی تکراریند ، اما در مضامین تکراری هم ، رنگی از تازگی در شعر دیده می شود . علاقه عابد به حافظ باعث شده است که از مضامینش تأثیر زیادی بپذیرد. ذکر پاره ای از مضامین مثل جبر در غزلها، فقط به تبعیت از سنن رایج ادبی است و نه از روی اعتقاد شاعر.در غزل عابد سه نوع عشق،دیده می شود : عشق حقیقی، عشق دینی و ولایی و عشق مجازی . عابد به زبان و فکر شعری کاملاً معتقد است و از موضوعات روزمرّه در شعر استفاده نمی کند.از ویژگیهای زبانیش می توان به حذف فراوان « را » ی مفعولی، ارجاع ضمیر به مابعد، استفاده از افعال در شکلی دیگر، رواج حذف حروف اضافه ، حذف بدون قرینه لفظی و استفاده از افعال و کلمات قدیمی اشاره کرد . فراوانی تعداد ابیات ، استفاده از ردیف در اکثر غزلها ، استفاده از انواع قافیه های بدیعی و کمترین استفاده از قوافی معیوب از ویژگیهای آوایی غزلهاست . شاعر از 26 وزن عروضی استفاده کرده است که هیچکدام مستحدث نیستند و کاربرد بحر رمل مثمن محذوف با 34 مورد ، بیشتر از بقیه است . کاربرد انواع صنایع بدیعی به ویژه حسن تعلیل،تصویر سازی،تسجیع،تجنیس،تکرار،ایهام، مراعات نظیر، لف و نشر،واج آرایی ،اقتباس،تلمیح،اقتفا، ارسال المثل و تشبیه تمثیل و استفاده از انواع صور خیال بویژه تشبیه و استعاره در عین رعایت اعتدال در کاربرد آنها، از برجسته ترین ویژگی های قابل ذکر در ساختار هنری غزلهاست . با توجه به ویژگیهای مختلف غزلهامی توان سبک عابد را آمیزه ای از سبک هندی و دوره بازگشت دانست

در ادبیات فارسی از شیوه های بیان مقصود به صورت زیبا و موثر آوردن تمثیل است. از گذشته های دور تمثیل در دو حوزه شعر و داستان مورد استفاده قرار گرفته است. قرآن کریم از این شیوه بیان استفاده کرده است و معانی بلند و مسایل عقلی و نامحسوس را با تمثیلات گوناگون برای مخاطبان پذیرفتنی و محسوس ساخته است؛ ضمن آنکه مقصود با شیوایی و بیان ادبی قوی و موثر ادا شده است. تمثیلات قرآنی اقسامی دارد و مثل های قرآن کریم جز در یکی دو مورد خاص، همگی از مقوله تمثیل هستند. سعدی نیز که دست پرورده مکتب اسلام است؛ به شیوه های گوناگون از تمثیلات، مثل ها، تلمیحات و مضامین قرآنی در آثار خویش بهره مند گردیده است.

در کتاب کلیله و دمنه و قلعه حیوانات مسائل اجتماعی – سیاسی و اخلاقی در لفافه ای از تمثیل پیچیده شده اند و به تبع این ویژگی حیوانات عمدتاً در سه تیپ شخصیتی سیاه- سفید و خاکستری ایفای نقش می کنند. نتیجه ای که از مقایسه شخصیت ها در این دو اثر تمثیلی به دست می آید این است که برخی ویژگی ها مثلا استبداد و یا بی کفایتی رهبران مطرح در هر دو اثر کاملا شبیه هم هستند و بالعکس در تبیین ویژگی های برخی دیگر از شخصیتها تفاوتهای فاحش وجود دارد. در مورد مسائل اجتماعی نیز باید گفت مواردی از قبیل ظلم و ستم حاکمان مواردی مشابه هم هستند، افراد ضعیف و زیردست تحت فشار این ظالمان دست به حرکتی انقلابی می زنند که ماحصل آن گاهی پیروزی و گاهی شکست است و علت عمده شکست در برابر دشمنان بی کفایتی و منفعت طلبی رهبران است. مساله اساسی دیگر کشمکش بر سر قدرت است، افراد قدرت طلب برای نیل به اهداف خود می کوشند دیگری را از سر راه خود بردارند به همین منظور دست به دامان حیله و خدعه و نیرنگ می زنند. طبیعی است که در چنین فضای مخاطره آمیزی، احتیاط و آینده نگری و بدبینی در تعامل با دیگران حرف اول را می زند و احساس ترس و ناامنی به مساله ای اساسی تبدیل می شود. در این اوضاع و احوال نابسامانی برخی رذایل اخلاقی بروز می کنند که نویسنده برای تنبیه خواننده، قهرمان را مقابل ضد قهرمان قرار میدهد تا در اوج و فرود کشمکش بین آنها زشتی رذایل اخلاقی را به تصویر بکشد. البته نباید از نظر دور داشت که معمولا سرتاسر حکایت های کلیله و دمنه آموزه های اخلاقی را در بر دارد و این آموزش ها هم در زندگی اجتماعی به چشم می خورد و هم در عرصه مسائل سیاسی و در باری است. اما هدف کلی از نگارش قلعه حیوانات انعکاس مسائل اخلاقی نیست بلکه نویسنده به انتقاد از جامعه خود پرداخته است.

کلید واژه آسمان- اجتماعی- اعتراض- اندوه- بخت- بی اعتنایی- بی وفایی- پیری- جامعه- جدایی- جفا- جور- جهان- چرخ- حاسدان- حاکمان- حبسیّه- حوادث- دشمنان- دوری- دوستان- روزگار- زمانه- زندان- زندانی- سپهر- ستم- سیاسی- شخصی- شکایت- شکوائیه- شکوه- طالع- ظالمان- ظلم- عاشق- عرفانی- غم- فراق- فریاد- فغان- فلسفی- فلک- گردون- گله- مرثیه- مرگ- معشوق- ممدوح- نارضایتی- ناسازگاری- ناله- هجران- یار چکیده گسترده ترین افق معنوی و عاطفی شعر فارسی، شعر غنایی است که موضوعات متعددی از قبیل احساسات عاشقانه، تفکرات عرفانی و مذهبی، غم غربت، مرثیه، گله و شکایت، گرفتاری در زندان، مسائل اجتماعی و سیاسی و ... را در بر می گیرد. گله و شکایت، خود یکی از مسائل عمده و مایه های اصلی شعر فارسی است که علاوه بر انواع خود، چون شکایت از روزگار و ابنای روزگار، شکایت از آفرینش و ناسازگاری بخت، بیماری، حاسدان و ... موضوعات مستقل دیگری مانند مرثیه، حبسیه، مفاخره، عشق و عرفان و حتی طنز را نیز شامل می شود. نظر به تعدّد و تنوّع شکوائیه ها و وسعت و گستردگی آنها، لازم است که تحقیقات و بررسیهای دقیق در این زمینه صورت گیرد؛ زیرا از این طریق بهتر می توان به شخصیت شاعران، روحیات آنها، جامعه آرمانی و انتظاراتی که از جامعه و مردم دارند و حتی ضعف و قدرت آنها پی برد؛ چرا که اینگونه اشعار چون از دل برخاسته اند، بیانگر احساس واقعی و «من» حقیقی شاعر هستند. بدیهی است که انگیزه و عامل اصلی شکل گیری و پدید آمدن شکوائیه ها نارضایتی از وضع موجود است که آن را باید از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار داد؛ چرا که به فراخور روحیات هرکس و نگرش او به جهان و توقعاتش این وضع موجود فرق می کند. به دلیل کثرت تنوّعات، بث الشکوی ها را به فلسفی، شخصی، اجتماعی، سیاسی و عرفانی تقسیم کرده-اند که هرکدام از اینها در بردارنده موضوعات و مسائل زیادی در مجموعه خود هستند. در این رساله شکوائیه های موجود در شعر فارسی از آغاز تا پایان قرن هشتم هجری قمری، به روش زیر مورد تحقیق و نقد و بررسی قرار گرفته اند: 1- بررسی شکوائیه ها بر اساس دوره های تاریخی(سامانی، غزنوی، سلجوقی و مغول) 2- تفکیک شکوائیه ها بر اساس تقسیم بندی موجود(فلسفی، شخصی، اجتماعی، سیاسی و عرفانی) 3- انگیزه اصلی شاعران در سرودن شکوائیه ها

چکیده : موضوع «سبک زندگی »ومباحث پیرامونی آن،به صورتی که امروزه از این اصطلاح مفهومی خاص اراده می شود،از نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی در ادبیات جامعه شناسان و روان شناسان اجتماعی و سپس در حوزه مطالعات فرهنگی وارد شد؛ گو اینکه هر جامعه برای شکل گیری و رشد اجتماعی ،نیازمند بهره مندی از الگوی متعدد رفتاری و کنشی در سطوح گوناگون است. مدتی است که در جامعه ما نیز به «سبک زندگی» توجه می شود ولی طبیعی است که به اقتضای اسلامی بودن چامعه ایرانی،بر سبک زندگی اسلامی - ایرانی تاکید ویژه ای می شود. براین اساس ادبیات تعلیمی و اخلاقی ما خصوصا بوستان سعدی در شکل دادن به نوعی از سبک زندگی متناسب با شاخص های فرهنگی خاص جامعه ایرانی و اسلامی سهم مهمی داشته است . در همین راستا در این پژوهش سعی شده تا در فصل اول پس از مقدمه به معرفی موضوع ، اهمیت واهداف پژوهش ،وبیان سوالات پرداخته شود و درفصل دوم ضمن ارائه تاریخچه سبک زندگی،تعریف سبک زندگی، وسپس ویژگی سبک زندگی غربی،وویژگی سبک زندگی اسلامی و ایرانی،ودر پایان زندگینامه سعدی شیرازی را آوردیم تا راهی به سوی بحث اصلی - شاخص های سبک زندگی اسلامی و عناصر نامطلوب در سبک زندگی اسلامی در بوستان - گشوده شود. از اینرو در فصل سوم شاخص های سبک زندگی اسلامی در بوستان با عناوینی همچون عدالت ،تواضع ،شکر،توبه،احسان...........بررسی شده است و درفصل چهارم با عنوان عناصر نامطلوب سبک زندگی اسلامی در بوستان، عناوینی همچون بخل ،طمع،حرص،نفس امّاره و......پرداخته شده است و درفصل پنجم نتیجه گیری از کل مطلب ارائه شده است.

تأثیری که ادبیات و آثار ادبی یک جامعه بر ملت خود و ملت های دیگر می گذارد از جهات بسیاری حائز اهمیّت است. طنز هم که شاخه ای از انواع ادبی است نقش مهمی در این تاثیرات ایفا می کند. اما زمانی طنز در اثر شاعر یا نویسنده به ظهور می رسد که در اندیشه ی او بن مایه هایی از تعهّد و مسئولیّت پذیری وجود داشته باشد. زیرا طنز واقعی به دور از نگرش نقّادانه نسبت به امور، تحقق پیدا نمی کند و چنان که می دانیم نقد نیز خود جلوه ای از تعهد است. در ادبیات کهن ایران ، طنز به عنوان نوع ادبی مستقل شناخته نشده است و مرز مشخصی با دیگر مضمون های انتقادی و خنده آمیز چون هجو و غیره نداشته است.ولی در معنی امروزی که جنبه ی انتقاد غیرمستقیم اجتماعی با چاشنی خنده که بُعد آموزشی و اصلاح طلبی آن مراد است، از واژه ی satire اروپایی که ریشه ی یونانی دارد، گرفته شده است.در طنز نویسنده یا شاعر با بزرگ نمایی و نمایان تر جلوه دادن جهات زشت و منفی ونقص پدیده ها و روابط حاکم در زندگی اجتماعی ، درصدد تذکر ، اصلاح و رفع آن ها بر می آید. از جمله کسانی که در طنز معاصر به ایفای نقش پرداخته¬اندحالت، زرویی و اکسیر است که به نوبه خود از جایگاه خاصّی در این زمینه برخوردارند. نگاه انتقادی نسبت به مسایل سیاسی از جمله درون مایه¬های طنز ابوالقاسم حالت است. حالت با نگاه هشیارانه ای که به وضع عصر خود دارد سعی کرده است از تمام نظر، جامعه ی عصر خود را به زیر ذرّه بین انتقاد خود ببرد و پلشتی ها و زشتی های جامعه و حکومت عصر خود را در لباس طنز گوشزد کند. وی کوشیده است از نگاه متفاوت به مسائل موجود جامعه توجه کند و آن ها را با طنز شیرین، طوری که عاملان آن را نیز تشویق به اصلاح کند، بیان می کندو با توجه به این مضامین، طنز حالت را می توان در چهار محور که عبارتند از: مسائل اجتماعی، مسائل سیاسی، مسائل اقتصادی و مسائل فرهنگی بررسی کرد. زرویی از معدود کسانی است که در تحقیقات طنز،صاحب علم و تجربه است. در طنز منظوم خود که «رفوزه ها» می باشد بیشتر به مسائل اجتماعی و اقتصادی نظر داشته است که به خوبی این مسائل را در طنز خویش منعکس داده است. اکبر اکسیر، کسی که چکامه¬های فرانو را در ادبیات ایران بنیاد نهاد و طرفداران بسیاری را درسراسر کشور به سوی نوشته¬های عمیق و لطیفش کشاند. شعر فرانو با ویژگی¬هایی از قبیل کوتاهی، ایجاز، طنزنهان، استفاده از واژه¬هایمعمول با سادگی و روانی از محیط زیست ومیراث فرهنگی و مصائب انسان امروز می گوید. شاعر در اشعار طنز خویش بیشتر به مسائل اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی پرداخته است

در ادبیات فارسی، «شعر»، بیان ویژه فرهنگی، شناخته شده است و می تواند جایگزین همه اشکال ادبی و هنری دیگر باشد و به خوبی وظایف آنها را به عهده بگیرد. بی تردید «شعر» بستر بیشتر «نمایش»ها و یا به تعبیری بهتر «نمایش»گونه ها در ادبیات فارسی بوده است. این که اولین نقّالی ها و تعزیه ها به زبان شعر بوده اند گواه این ادعاست که پژوهش در قابلیت های نمایشی متون ادب فارسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در حقیقت، تلفیق شعر و نمایش به دریافت های نوینی در زمینه زیبایی شناسی و معناشناسی در آثار ادبی منجر می شود و با این نگرش می توان، فنون بلاغت و ابزارهای بیانی را با اسلوب و کاربردی نوین در آثار ادبی جستجو کرد. بخش اول پژوهش حاضر با نگرشی «نمایشی» به این مهم پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که درک قابلیت های نمایشی در اینگونه آثار می تواند فرصت مغتنمی برای رویکرد دوباره و اثرگذار به این شاهکارهای ادبی-هنری باشد. در دوره مشروطه، با نگاشته شدن نخستین «نمایشنامه»های منظوم و منثور، زمینه ای قابل توجه برای تلفیق شعر و درام فراهم شد که «شعر نمایشی جدید» حاصل این پیوند است. علاوه بر این، بسیاری از آثار معاصر ادبیات فارسی در زمینه شعر(قالب های سنّتی و نو)، ساختاری کاملاً نمایشی دارند که بررسی این آثار نیز اهمیت ویژه ای در شناخت ویژگی های شعر معاصر دارد. استفاده از عناصر نمایشی همچون؛ داستان، صحنه پردازی نمایشی، دیالوگ، شخصیت پردازی و ... از ویژگی های شعر معاصر است. بخش دوم پژوهش حاضر، با در نظر گرفتن عواملی همچون میزان تأثیرگذاری و موفقیت شاعران در ارائه شعر نمایشی و همچنین بهره گیری آنها از عناصر نمایش، به بررسی اشعار میرزاده عشقی، نیمایوشیج، محمدحسین شهریار، منوچهر شیبانی، مهدی اخوان ثالث، سیاوش کسرایی و محمدرضا شفیعی کدکنی پرداخته است.

موضوع «سبک زندگی» و مباحث پیرامونی آن به صورتی که امروزه از این اصطلاح مفهومی خاص اراده می شود از نیمه ی دوم قرن نوزدهم میلادی در ادبیات جامعه شناسان و روان شناسان اجتماعی و سپس در حوزه ی مطالعات فرهنگی وارد شد؛ گو این که هر جامعه برای شکل گیری و رشد اجتماعی نیازمند بهره مندی از الگوی متعدد رفتاری و کنشی در سطوح گوناگون است. مدتی است که در جامعه ما نیز به «سبک زندگی» توجه می شود ولی طبیعی است که به اقتضای اسلامی بودن جامعه ایران، بر سبک زندگی اسلامی- ایرانی تأکید ویژه ای می شود. بر این اساس ادبیات تعلیمی و اخلاقی ما خصوصاً کیمیای سعادت در شکل دادن به نوعی از سبک زندگی با شاخص های فرهنگی خاص جامعه ایرانی و اسلامی سهم مهمی داشته است. این پژوهش به روش کتابخانه ای انجام گرفته و در ابتدا تعریف و پیشینه سبک زندگی آمده و سپس شاخص های سبک زندگی اسلامی در کیمیای سعادت و عناصر نامطلوب سبک زندگی اسلامی بررسی شده است و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. هدف از نگارش این پایان نامه رسیدن به سبک زندگی اسلامی و شناسایی عناصر نامطلوب سبک زندگی اسلامی است. از نتایج این پژوهش می توان به این نکته اشاره کرد که برای رسیدن به سبک زندگی ای که با نظر اسلام موافق باشد الگویی لازم است که از جهات گوناگون مورد تأیید دین باشد و مولفه های مختلف آن نیز با یکدیگر تعامل داشته باشند و با یافته های علمی مخالف نباشند و از هیچ یک از ابعاد مادی و معنوی انسان غافل نشود. لذا تدوین سبک زندگی اسلامی را می توان گامی اساسی در برابر سبک زندگی غربی قلمداد کرد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

این مجموعه در سه بخش تنظیم شده است : بخش اول که به عنوان مقدمه دو بخش دیگر است ، در اهمیت کتاب کلیله و دمنه ، معرفی منشا و فواید آن و ترجمه هایی که تاکنون از آن شده و معرفی برخی مترجمین و ترجمه هایشان وچگونگی آوردن کتاب به ایران و چند مطلب دیگر در تاثیر قصه و افسانه با استفاده از منابع مختلف مرتب شده است . بخش دوم تفکیک ، تلخیص و بازنویسی حکایتهای کتاب و استنباط نتایج ، پیامها و درس و پندهای هر یک از آنها همراه با استفاده از نظرات بعضی از اشخاص برای اثبات و یا توضیح بیشتر می باشد. در بخش آخر مواد و موضوعات مربوط به هم از جای جای کتاب کلیله و دمنه جمع آوری شده و هر کدام درتحت عناوینی که با معنا و مفاهیم آنها مطابقت داشته باشد نهاده شده است.

هدف از این رساله : 1 - زیبائیهای این کتاب به جلوه درآید. 2 - مشکلات مربوط به این اثر که یک اثر قدیمی است پرداخته و حل شود تا دیگران نیز بتوانند از این متن قدیمی استفاده کنند. 3 - در مورد این کتاب چهار مورد آن یعنی ( لغات ، ترکیبات ، عبارات و اشعار عربی )آن به عنوان موضوع رساله مورد بحث است.

این رساله نگاهی مبسوط و فراگیر به موضوع عقل و عشق در مثنوی معنوی مولوی است. مثنوی مولوی گنجینه ای انباشته از مرواریدهای گرانبهای ادب فارسی و عرفان اسلامی و گوهرهای نایاب از حکمت و فلسفه است. به طوریکه موضوعات و مفاهیم عالی ادب، فرهنگ، اندیشه و عرفان به طرزی بدیع ، زیبا و در عین حال ساده، آمیخته با حکایات و تمثیلات ظریف بیان گردیده است . موضوع عقل و عشق از موضوعات بسیار مهم انسانی ، هم در بعد نظری و هم در بعد عملی ، به شمار می آید. مثنوی معنوی هرگز ازاین دو موضوع خالی نبوده است. بلکه ظریف ترین و ناب ترین مفاهیم و توصیفات را می توان در آن مشاهده کرد.