مواد دارای حافظه شکلی در زمره مواد بسیار هوشمند می باشند. این مواد در واکنش به محرکهای محیطی همچون دما، میدان الکتریکی، میدان مغناطیسی، نور فرا بنفش،رطوبت و ph می توانند به یک شکل موقت تغییر شکل داده و دوباره به شکل اولیه خود باز گردند.مواد دارای حافظه شکلی در چهار گروه آلیاژها، پلیمرها، سرامیکها و ژل ها وجود دارند. آلیاژها و پلیمرهای دارای حافظه شکلی در مقایسه با سرامیک ها و ژل ها به واسطه خصوصیات بسیار متنوع، به طور جداگانه و یا به حالت ترکیب با یکدیگر به صورت بسیار وسیع به کار گرفته می شوند. کاربرد پلیمرهای دارای حافظه شکلی در صنعت نساجی به دلایل فرآیند پذیری آسـان، برگشـت پذیری بالا، قابلیت تنظـیم دمای برگشت پذیری و دیگر مزایا نسبت به آلیـاژهای دارای حافظه شکلی متــداول تر می باشد. یک پلیمر حساس به دما، پس از گرم شدن تا دمای بالاتر از دمای تحریک که دمای انتقال شیشه ای نامیده می شود، می تواند از شکل موقت تغییر یافته به شکل دائمی از پیش تعیین شده خود دست یابد. در این پروژه تاثیرکاربرد پلیمر های دارای حافظه شکلی بر روی پارچه های پنبه ای تاری- پودی با بافت ساده مورد بررسی قرار گرفته است. جهت نیل به این هدف در ابتدا تکمیل ضد چروک بر روی نمونه ها انجام گرفت و پارچه مناسب برای پوشش کاری با پلیمر دارای حافظه شکلی و تکمیل اتوی دائم تعیین شد. پس از انجام عمل پخت، حافظه شکلی پلیمر مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور ایجاد مقاومت در مقابل شکست و چروک شدن و همچنین ایجاد اتوی دائم در پارچه، نمونه ها با پلیمر دارای حافظه شکلی پوشش داده شدند. خصوصیات پارچه دارای حافظه شکلی از قبیل زاویه بازیابی چروک، نفوذ پذیری هوا، نفوذ پذیری آب، آزمایش آبخور شوندگی و خمش مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان می دهند که پوشش دادن پلیمردارای حافظه شکلی بر روی پارچه نه تنها نسبت به تکمیل های ضد چروک و اتوی دائم بسیار موثرتر است بلکه حافظه شکلی پارچه علیرغم تکرار تغییرات شکلی، پایدار می باشد. در حالیکه نفوذ پذیری هوای پارچه دارای حافظه شکلی و پارچه عمل نشده مشابه است، نفوذپذیری هوای نمونه های ضد چروک شده نسبت به این نمونه ها کمتر است. سختی خمشی پارچه دارای حافظه شکلی در دمای محیط نسبت به پارچه عمل نشده و ضد چروک بیشتر بوده ولی با افزایش دما تا بالاتر از دمای انتقال شیشه ای، اختلاف در سختی خمشی پارچه دارای حافظه شکلی و نمونه عمل نشده ناچیز می باشد. به عبارت دیگر خصوصیات خمشی پارچه دارای حافظه شکلی وابسته به رفتار پلیمر مصرفی در دماهای مختلف می باشد. علیرغم اینکه پارچه دارای حافظه شکلی ضد آب نیست، نفوذ پذیری آب در این پارچه نسبت به نمونه های دیگرکمتر است. کلمات کلیدی : پلیمر دارایحافظه شکلی، پارچه هوشمند، ضد چروک، اتوی دائم، نفوذ پذیری، سختی خمشی، آبخورشوندگی.

هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر میزان کشش گرم بر خصوصیات نخ نانوالیاف کربن تهیه شده از pan می باشد. جهت الکتروریسی از روش دو نازله استفاده گردید. با استفاده از محلول 14% (وزنی/وزنی) saf/dmf نخ نانوالیاف با متوسط قطری 111/4 میکرومتر و متوسط قطری نانوالیاف 397 نانومتر تهیه گردید. عملیات کشش با نسبتهای 3،2،1 و 4 برابر در حمام آب جوش از طریق اختلاف در سرعتهای دو غلتک صورت گرفت. استحکام و مدول یانگ نخ خام و نخهای کشش داده شده اندازه گیری وتوسط آنالیز آماری مورد بررسی قرار گرفت و در سطح اطمینان 95% معنی داری نتایج تأیید شد. استحکام و مدول نخ کشیده شده با نسبت 4 نسبت به نخ خام به ترتیب از 3/91 به 28/16 سانتی نیوتن بر تکس و 52/07 به 623/66 سانتی نیوتن بر تکس افزایش یافت. خواص دیگر از قبیل درصد ازدیاد طول تا حد پارگی و کارتا حد پارگی نیز مورد بررسی قرار گرفت.نخهای خام، کشیده شده با نسبت 2 و 4 برابر مورد بررسی پراش اشعه ایکس قرار گرفتند و اندیس بلورینگی نمونه ها به ترتیب 29%، 51% و 73% بدست آمد. همچنین اندازه کریستال این سه نمونه به ترتیب، 0/53، 1/22 و 0/89 انگستروم محاسبه شد. نمونه نخ های نانوالیاف خام و کشیده شده با نسبت کشش 4برابر، تحت عملیات پایدارسازی حرارتی قرار گرفتند وکربونیزه شدند. شرایط پایدارسازی به صورت 3محدوده زمانی 15دقیقه در دماهای 220، 240 و 260 درجه سانتی گراد در حضور جریان هوای مصنوعی می باشد. شرایط کربونیزه کردن در حضور نیتروژن با خلوص بالا به صورت عملیات حرارتی از 260 تا 800 درجه سانتی گراد می باشد. سپس تصاویر sem نمونه های نخ نانوالیاف saf خام و کشیده شده با نسبت های مختلف کشش و نیز نخ های خام و کشیده شده با نسبت کشش 4 کربونیزه شده بررسی شدند. عملیات کشش گرم باعث جهت گیری الیاف در راستای محور نخ و موازی شدن الیاف و کاهش قطر نخ نانوالیاف گردید و همچنین قطر نخ نانوالیاف کربنی 50% کاهش یافت . ضمنا مقایسه طیف های ftir نخ نانوالیاف کربونیزه شده و الیاف saf خام حاکی از حذف پیک های cn و اتصالات استری می باشد. همچنین باند دوگانه c=c ارتعاشات خمشی c-h و باند c-c نمایان می باشد.