چکیده آن چه در این پایان نامه آمده است. بررسی و مقایسه ی شخصیّت«لیلی» و «شـیرین» است که بر مبنای گفتار، رفتار و چگونگی واکنش این دو در برابر رویداد ها و پیـــشامد ها و نحوه ی برخورد متقابل آنان با اطرافیان در خلال منظومه های عاشقانه ی نظامی( خسرو و شیرین و لیلی و مجنون) انجام گرفته است؛ تا ضمن تحلیل شخصیّت و رفتارشان، بتوان با استخراج و گسترش نکات مثبت آنان اعتماد به نفس و خودباوری زنان در جامعه تقویت گردد. در این رساله سعی شده است این دو شخصیّت در متن جامعه دیده شوند. لذا در بخشی با عنوان «مقایسه ی دیدگاه های اجتماعی حاکم بر سرزمین شیرین و دیار لیلی» چهارچوب های فکری اجتماع آن دو در باره ی جایگاه اجتماعی زنان و دختران، انگیزه های ازدواج، روابط عاطفی اعضای خانواده، امکانات تفریحی و رفاهی و ...مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. چون هر دو شخصیّت موضوع این رساله، زن هستند. به صورت گذرا به مقام و منزلت اجتماعی زن در گذشته و امروز پرداخته شده است و در نگاهی کوتاه چهره ی زن درآینه ی ادبیّات منظوم قدیم و جدید منعکس شده است. قضاوت درباره ی شیرین و لیلی بدون در نظر گرفتن افرادی که با آنان ارتباط داشته و نقش مستقیم یا غیر مستقیمی در سیر زندگیشان ایفاکرده اند، راه به جایی نخواهد برد. لذا به طور اجمال به بررسی تفاوت ها وشباهت های دیگر شخصیّت های این دو منظومه به ویژه «خسرو» و «مجنون» پرداخته شده است.