موقعیت جغرافیایی کشورمان باعث شده تا سرطان پوست به عنوان شایع ترین سرطان در کشور شناخته شود. این سرطان به دو نوع سرطان ملانوما و غیر ملانوما گروه بندی می شود. معمولاً عود بیماری، در مبتلایان به انواع سرطان های پوست غیر ملانوما، مشاهده می شود. در این پژوهش 199 بیمار مبتلا به سرطان پوست غیر ملانوما که در سال های 78- 88 در بیمارستان امید مشهد حداقل به مدت یک ماه تحت درمان بوده اند، بررسی می شوند. بعد از استخراج اطلاعات مورد نظر از پرونده های پزشکی، وضعیت سلامت بیماران بصورت تلفنی، پی گیری شد. پیشامد نهایی مورد بررسی مشاهده عود بیماری nmsc می باشد و متغیر وابسته، زمان بقاء بدون بیماری است که بصورت فاصله زمانی بین آغاز مطالعه (یک ماه بعد از تاریخ تشکیل پرونده پزشکی) تا مشاهده عود بیماری و یا آخرین پی گیری تعریف می شود. نتایج حاصل شده عبارتند از: توابع بقاء برآورده شده توسط روش جدول طول عمر و حد حاصلضرب نشان می دهد که نرخ بقاء یک ساله برابر با 0/94 است و نرخ مخاطره در سال اول برابر با 0/063 می باشد. همچنین با وجود اینکه فراوانی شکست، در عرض سال اول مطالعه، تقریباً برابر با فراوانی شکست در نه سال بعدی است. اما روند کاهش تابع بقاء در سال اول کند است و نرخ مخاطره پس از این سال به شدت کاهش می یابد. بنابراین هرچه بیمار از زمان درمان خود فاصله می گیرد، احتمال مشاهده عود، مشروط بر اینکه در گذشته عود نداشته، برای وی افزایش می یابد و بدین ترتیب پی گیری طولانی مدت برای مبتلایان به سرطان پوست غیر ملانوما لازم است. انجام آزمون لگ رتبه ای مشخص کرد که همگنی توابع بقاء در سطوح متغیرهای «اعتیاد»، «محل ضایعه» و «نوع سرطان» در سطح معنی داری 05/0 از نظر آماری معنی دار نمی باشد.

چکیده مقدمه و هدف اسکواموس سل کارسینوما شایعترین بدخیمی حفره دهان است. scc توموری با منشا اپیتلیوم سنگفرشی است که مهاجم بوده و ازطریق غشا پایه و ماتریکس خارج سلولی پخش می شود. ماتریکس متالوپروتئیناز29یک آنزیم حل کننده کلاژن و ژلاتین است که در تهاجم سلول های تومورال به بافت همبندی و نفوذ عمیق تر آنها دخالت دارد.e- cadherin یک مولکول چسبنده غشایی وابسته به یون کلسیم و مسئول اتصال سلول به سلول در بافتهای اپی تلیالی است و اثر تنظیمی منفی آن سبب کاهش توانایی اتصال سلولها به یکدیگر شده و تهاجم آنها را به بافتهای مجاور و زیرین ممکن می سازد.لبه ی جراحی، به عنوان لبه ی تومور، لبه ی آزاد و یا لبه ی بافت طبیعی شناخته می شود، و معمولا به بافت طبیعییا لبه ی قابل مشاهده بعد یا در حین جراحی تومور اشاره دارد و فاقد هرگونه دیسپلازی ،کارسینوم درجا و مهاجم می باشد.در کارسینوم سلول سنگفرشی لبه ی جراحی میتواند از 4 تا 10 میلی متر فاصله از تومور اولیه ، بسته به قطر تومور و درجه تمایز متغیر باشد. با وجود منفی بودن لبه ی جراحی در ارزیابی های متداول تقریبا 40% افراد مبتلا با شکست در درمان مواجه می شوند. عود موضعی و متاستاز به گره های لنفاوی گردن شایعترین علت شکست درمان می باشد. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه بروز نشانگرهای فوق در ضایعات scc و لبه جراحی آنها میباشد تا شاید بتوان از آنها برای تعیین دقیق تر میزان برداشت بافتهای اطراف تومور و در نتیجه پیش آگهی دقیق تر بهره جست. مواد وروش ها در این مطالعه گذشته نگر، ظهور نشانگرهای e-cadherin وmmp-9 در 58 مورد بلوک پارافینی مربوط به کارسینوم سلول سنگفرشی دهان و حاشیه های سالم بدست آمده از جراحی کامل آنها و 15مورد مخاط نرمال دهان که از حاشیه های سالم ضایعات خوش خیم غیر آماسی بدست آمده بود از بیوپسی کامل آنهارا توسط تکنیک ایمنوهیستوشیمی ارزیابی کردیم.آزمونهای آماری مورد استفاده عبارت بود از: آزمون دقیق fisher، mann-whitney،kruskal-wallis ، chi_ square و ضریب همبستگی اسپیرمن. یافته ها اختلاف آماری معناداری در گریدهایii و iii بین میزان ظهور e-cadherinبر حسب irs در scc و لبه ی جراحی ضایعات وجود داشت .(به ترتیب 0/02,p=0/01p= ). اختلاف آماری معناداری بین گرید و موقعیت بروز e-cadherin در لبه ی جراحی وجود داشت.( 0/01 (p= .از لحاظ سلولاریتی بین ظهور e-cadherin و گریدضایعه در تومور ولبه ی جراحی اختلاف معناداری وجود داشت.(0/001p=در تومور و0/003p=در لبه ی جراحی). اختلاف آماری معناداری در تومور و لبه ی جراحی از لحاظirs)immuno reactivity score ( ،محل بروزو سلولاریتی e-cadherinدر دو stage وجود داشت. (0/000 p<). اختلاف آماری معناداری از لحاظ درجه ی سلولاریتیmmp-9بین تومور و لبه ی جراحی در دو stage وجود داشت. (0/001p=). بین میانگین رتبه های سلولاریتی mmp-9 تومور در سه گریدscc اختلاف معناداری وجود داشت.( 0/04 p=). بین دو گروه نرمال و تومورال اختلاف معناداری در میانگین رتبه ها در هر یک از متغیرهای ذکر شده مشاهده شد. (0/000 p<). بین دو مارکر فوق همسویی و ارتباط معناداری وجود نداشت. شدت رنگ پذیری mmp-9 با گرید و stage ضایعه مرتبط نبود. تظاهر mmp-9 و e-cadherin با شاخص های سن و جنس دارای ارتباط معنادار نبود.( 0/05 p>). نتیجه گیری : لبه ی جراحی scc دهان که از دید جراح و پاتولوژیست سالم به نظر میرسد با حاشیه ی بیولوژیک تفاوت دارد.کاهش ظهور e-cadherin و افزایش ظهورmmp9 در scc لبه های جراحی باتهاجم و پیشرفت بیشتر ضایعه ارتباط دارند و این شاخص ها احتمالا با پیش آگهی ضعیف تر بیماری همراه هستند. e-cadherin جهت تعیین دقیق لبه ی جراحی و بررسی شاخص های کلینیکوپاتولوژیک تومور مارکر قابل اعتمادتری نسبت به mmp-9میباشد. کلید واژه ها: e-cadherin، ماتریکس متالوپروتئیناز-9 (mmp-9)، کارسینوم سلول سنگفرشی ،لبه ی جراحی، سرطان دهان ،ایمونوهیستوشیمی.

چکیده مقدمه وهدف scc دهان شایعترین کانسر داخل دهانی است که90% تمام بدخیمی های دهان را شامل می شود.پیش آگهی oscc بستگی به خصوصیات کلینیکوپاتولوژیک بیماری دارد.دربرخی مطالعات مشاهده شده بیان خارج از معمول برخی پروتئین های داخل و سطح سلولی مانند cd44s و p63 درگسترشoscc نقش دارد. مطرح است cd44 یک گلیکو پروتئین غشایی است که به اسیدهیالورونیک،ecm وفاکتورهای رشدی باند می شودو بعنوان یک رسپتور سطح سلولی عمل می کند و در واکنش های اندوتلیالی تومور ، مهاجرت و چسبندگی سلولی ، تهاجم ، پروگنوز و متاستاز تومور نقش دارد.درمطالعاتی که در مورد p63انجام شده نیز مطرح است که نوعی پروتئین داخل سلولی است که موجب توقف چرخه سلولی و آپوپتوز می شود،از سوی دیگر هردو جزو نشانگرهای stem cell های سرطانی نیز محسوب می گردند.در مطالعه حاضر میزان بروز cd44sو p63 در ضایعات scc دهانی و رابطه آ نها با خصوصیات کلینیکو پاتولوژیک بیماری و میزان بقای بیماران بررسی شده است. مواد وروشها دراین مطالعه گذشته نگر،بلوکهای پارافینی مربوط به 45 بیمار مبتلا به کارسینوم سلول سنگفرشی حفره دهان که دربخش آسیب شناسی دانشکده دندانپزشکی و بیمارستان امید مشهد آرشیو شده بودند انتخاب گردید.ویژگیهای بالینی شامل سن،جنس،محل،stage ،gradeضایعه،استراتژی درمانی وآخرین وضعیت بیمار با استفاده از اطلاعات موجود در پرونده مشخص گردیده و پس از جمع آوری نمونه ها میزان بروز cd44sو p63 در بلوک های پارافینی scc دهانی با تکنیک ایمونوهیستوشیمی مورد ارزیابی قرار گرفت.سپس یافته های حاصله به کمک آزمون های آماری kruskal-wallis ،pearson correlation ،kaplan mier ،anovaوmann-whitney آنالیز گردید. یافته ها درمطالعه حاضر شایعترین محل درگیری زبان بوده ومیانه ی سنی بیماران 60 سال می باشد. میزان بروز مارکرهای موردمطالعه با ملاحظات بالینی شامل:سن،جنس ومکان درگیری ضایعه ارتباط آماری معنی دار نداشت امابیان cd44s و p63 با grade هیستوپاتولوژیک توموروstage کلینیکی ارتباط آماری معنی دار داشت. grade (p=0/003,p=0/004)، stage (p=0/009,p=0/04) وهم چنین با مدت بقا نیز ارتباطش معنی دار بود overall survival(p=0/015,p=0/02). نتیجه گیری بیان بالاتر مارکرهایcd44s وp63 با grade و stageبالای تومور وبقای کلی پایین تر ارتباط دارد.احتمالا افزایش بیان این مارکرها با رفتار مهاجم تر تومور ارتباط دارد که مطالعات بزرگتر و آینده نگر توصیه می شود تاضمن بدست آوردن شواهد بیشتر،نقش روشهای آلترناتیو درمان را در این بیماریها ارزیابی نماید.