نام پژوهشگر: علی اکبر قره آقاجی
افسانه ولی پوری عبدالکریم حسینی راوندی
یکی از پتانسیل های موجود در زمینه ی تولید و کاربرد الیاف الکتروریسی شده تولید نخ از این الیاف است که در تولید مواد پیشرفته نظیر نخ های پزشکی و تحویل دارو در پزشکی کاربرد دارد. در این راستا کاربرد پلیمرهای زیست تخریب پذیر و زیست سازگار به لحاظ دارا بودن خواص مفید بیولوژیکی فراوان در کنار خصوصیات فوق العاده ی الیاف الکتروریسی شده، می تواند قابلیت ها و توانایی های بسیار موثری در نخ الکتروریسی شده جهت مصارف ویژه ایجاد نماید. با توجه به خواص زیست تخریب پذیر بودن و زیست سازگار بودن پلیمرهایی مانند پلی ال لاکتیک اسید(plla) و پلی وینیل الکل(pva)، در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته اند. تحقیق حاضر شامل 5 بخش می باشد، که در بخش نخست به تولید نخ از نانوالیاف pva با استفاده از سه نوع سیستم حلال شامل سیستم تک حلالی آب، سیستم های حلال مخلوط شامل آب ـ دی متیل فرمامید و آب ـ اسید استیک پرداخته شده است. قطر نانوالیاف حاصل از الکتروریسی محلول حاوی آب ـ اسید استیک، کاهش معنی داری در مقایسه با محلول های حاوی آب خالص و مخلوط آب ـ دی متیل فرمامید داشته است؛ از سوی دیگر یکنواختی قطری الیاف حاصل از محلول حاوی مخلوط آب ـ دی متیل فرمامید در مقایسه با دو نوع محلول pva دیگر بسیار افزایش یافته است. سه گونه نخ حاصل از محلول های مختلف حاوی pva دارای استحکام یکسان بوده ولی درصد ازدیاد طول در نیروی ماکزیمم و کار تا حد پارگی نخ های حاصل از محلول های حاوی آب ـ دی متیل فرمامید و آب ـ اسید استیک بیشتر از نخ pva حاصل از محلول حاوی آب خالص می باشد و مدول الاستیک دو نخ مذکور کمتر از نخ pva حاصل از محلول حاوی آب خالص است. در بخش بعدی با استفاده از سیستم حلال مناسب(دی کلرومتان) و شرایط محیطی مطلوب(رطوبت نسبی 5 ± 55% ) به الکتروریسی و تولید نخ از الیاف بسیار متخلخل plla پرداخته شده است. در این راستا مورفولوژی سطحی نخ و همچنین الیاف به منظور بررسی تخلخل ایجاد شده در سطح آن مورد بررسی قرار گرفته است؛ قطر الیاف plla در محدوده ی nm 200 تا µm 3 است که در مقایسه با موارد مشابه در تحقیقات دیگر که فقط به ذکر محدوده ی قطری الیاف در حدود چندین میکرومتر تا چند صد نانومتر اکتفا نموده اند، کاهش یافته است. در ادامه خواص مکانیکی این گونه نخ نیز مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجاییکه سطوح متخلخلِ داربست های الکتروریسی شده برای افزایش چسبندگی سلولی و سازگاری بافت بسیار مفید می باشد، در ادامه به بررسی تأثیر برخی پارامترهای فرایند الکتروریسی بر مورفولوژی الیاف plla و تخلخل سطحی این الیاف پرداخته شد. نتایج حاصل از این بررسی ها نشان می دهد که در اثر افزایش ولتاژ و کاهش فاصله ی ریسندگی توزیع قطری الیاف پهن می شود و الیاف ضخیم دارای حفره های بسیار بزرگتری نسبت به الیاف ظریفتر می باشند و همچنین در اثر کاهش غلظت محلول پلیمری و نیز افزایش نرخ تغذیه ی محلول میزان و ابعاد تخلخل افزایش می یابد. تخلخل موجود در سطح الیاف پلی ال لاکتیک اسید خواص ترشوندگی آن را تحت تأثیر قرار می دهد؛ در این راستا در بخش دیگری از این تحقیق نخ هایی با تخلخل متفاوت تولید شده و پدیده ی مویینگی (capillary) در مورد آن ها مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده شده است که هر دو پارامتر میزان تخلخل و ظرافت الیاف در نخ الکتروریسی شده، پدیده ی صعود مویینگی را تحت تأثیر قرار داده است و با افزایش ظرافت و همچنین میزان تخلخل کمتر، میزان نفوذ مایع در نخ الکتروریسی شده افزایش می یابد. پلی ال لاکتیک اسید یک پلیمر هیدروفوب است، در نتیجه سعی شده است با تولید نخ هیبریدی شامل درصدهای مختلف از الیاف plla و pva از میزان هیدروفوب بودن آن کم شود. در این راستا پارامترهای فرایند تولید نخ های هیبریدی بهینه سازی شده و چون یکی از خواص نخ های مورد مصرف در پزشکی بعنوان نخ بخیه استحکام کششی کافی جهت عبور دادن از داخل نسوج بدون پاره شدن نخ می باشد، خواص مکانیکی نخ های تولید شده از قبیل استحکام، ازدیاد طول تا حد پارگی، کار تا حد پارگی و مدول الاستیسیته بررسی شده و با یکدیگر مقایسه گردیدند و مشاهده شد که با کاهش میزان الیاف pva در نخ های هیبریدی الکتروریسی شده، خواص مکانیکی نخ ها به خواص مکانیکی نخ plla نزدیک می شود. به منظور بررسی تأثیر میزان حضور الیاف pva در نخ های هیبریدی بر روی خاصیت هیدروفیلی نخ ها، جذب رطوبت نخ های پلی وینیل الکل، پلی ال لاکتیک اسید و نخ های هیبریدی مورد ارزیابی قرار گرفته است و مشاهده شده است که با افزایش میزان حضور pva در نخ های هیبریدی، میزان رطوبت بازیافتی آن افزایش می یابد.
راضیه هاشمی صنعتگر سیدعبدالکریم حسینی راوندی
یکی از پتانسیل های موجود در زمینه ی تولید و کاربرد الیاف الکتروریسی شده، تهیه نخ از نانوالیاف می باشدکه می توان از آنها بعنوان مواد پیشرفته در موارد مختلفی از قبیل منسوجات پزشکی و فیلتراسیون استفاده نمود. از پلیمرهای مختلفی می توان جهت تولید نخ نانوالیاف استفاده کرد. عمده تحقیقات پیشین بر روی پلیمر پلی اکریلو نیتریل بوده است، که بدون در نظر گرفتن عملیات تثبیت حرارتی از خصوصیات مکانیکی پایینی برخوردار میباشد. هدف از انجام این تحقیق، بهبود خواص مکانیکی توسط مخلوط کردن نانوالیاف pan با نانوالیاف نایلون 66 می باشد. در جهت تولید نخ نانوالیاف نایلون 66 با بالاترین استحکام ممکن، سه پارامتر مهم تأثیرگذار بر خواص مکانیکی نخ حاصل از نانوالیاف مورد بررسی قرار گرفت. این پارامترها شامل حلال، وزن مولکولی پلیمر و غلظت محلول پلیمری می باشد. پس از بررسی های انجام شده، محلول پلیمری نایلون66 با وزن ملکولی بالادر حلال اسیدفرمیک-کلروفرم(ssp-cl ) با نسبت 3 به 1 و در غلظت 10% به دلیل تولید نخی با استحکام mpa 2/120 به عنوان جزء دوم نخ مخلوط انتخاب شد. به دلیل اهمیت برابری قطر الیاف در نخ های مخلوط، محلول پلی اکریلونیتریل(pan) 10.5% با ویسکوزیته محلول برابر و همچنین قطر نانواالیاف برابر با ssp-cl 10% انتخاب و نخ مخلوط pan/ ssp-cl در نسبت های مختلف ریسیده شد. علیرغم استحکام بسیار بالاترنخ نایلون66، اختلاف معنی داری در خواص مکانیکی نخ های مخلوط نسبت به نخ pan خالص بدست نیامد، لذا از محلول پلیمری نایلون66 با وزن ملکولی کمتر(auto ) در حلال اسیدفرمیک-کلرفرم(auto-cl ) با نسبت 3 به 1 و در غلظت 12% که قطر نانوالیاف برابر و همچنین ویسکوزیته برابر با pan 10.5% دارد، استفاده شد. این نخ نیز در نسبت های مختلف قابل ریسیدن، تهیه گردید. در بین نخ های مخلوط، نخ pan/auto-cl با نسبت 60 به 40 بهبود قابل قبولی را در خواص مکانیکی نخ خالص pan ایجاد کرد. نخ مخلوط pan/ssp نیز با برابری قطر نانوالیاف حاصل از محلول پلیمری نایلون66 با وزن ملکولی بالا در حلال اسیدفرمیک( ssp) با غلظت 14% و pan 10.5% در نسبت های مختلف ریسیده شد. مخلوط pan/ssp با نسبت 40 به 60 بهبود قابل قبولی را در خواص مکانیکی نخ خالصpan ایجاد کرد. خاصیت برگشت پذیری الاستیک نمونه های مخلوط pan/auto-cl بررسی شد. نخ حاصل از مخلوط pan/auto-cl 60:40 نسبت به نخ pan خالص افزایش برگشت پذیری الاستیک را نشان داد. رطوبت بازیافتی نخ های مخلوط نیز مورد بررسی قرار گرفت. مشاهده شد که با افزایش درصد نایلون 66 در مخلوط رطوبت بازیافتی افزایش می یابد.