بخش اول گلیسیریزیک اسید (ga) فراوانترین و مهم ترین ترکیب در ریشه گیاه شیرین بیان است و تا کنون جهت ارزیابی مقدار آن از روش های مختلفی استفاده شده است. در این تحقیق میزان گلیسیریزیک اسید در سه رقم ریشه شیرین بیان جمع آوری شده از سه منطقه مختلف آب و هوایی استان لرستان ، با دو روش مختلف استخراج بررسی شد. استخراج ترکبب مورد نظر در روش اول با اتانول/آب 50:50 به کمک حمام فراصوت به مدت 1 ساعت در دمای 55 درجه و شناسایی آن با دستگاه hplc/uv انجام شد. تغییرات گلیسیریزیک اسید برای عصاره ها از 39/0 ± 49/24 میلی گرم بر گرم در گونه مربوط به منطقه پلدختر قشقایی تا 05/0 ± 11/14 میلی گرم بر گرم در گونه مربوط به منطقه سراب چنگایی می باشد. حد تشخیص mol/lit 7- 10 × 3 و rsd معادل % 072/1 برای شش بار تکرار استخراج به دست آمد. در روش دوم با ابداع یک وسیله ساده (nngt) از حلالهای سبک تر از آب با روش میکرواستخراج مایع- مایع پخشی برای استخراج ga استفاده شد. در روش dllme معمولی حلال آلی مورد استفاده می بایست حلالی سنگین تراز آب باشد که در ته مخروطی شکل لوله سانتریفیوژ قرار بگیرد که تا حدودی سبب محدودیت استفاده از این روش شده است. nngt یک لوله شیشه ای با گردن باریک شده است که درون یک لوله سانتریفیوژ جای می گیرد. بعد از جداسازی، فاز آلی به گردن باریک شده وسیله dllme هدایت شده و به سادگی توسط میکروسرنگ برداشته می شود. dllme با وسیله مذکور برای غنی سازی و تا حدودی جداسازی گلیسیریزیک اسید از نمونه های آبی استخراج شده شیرین بیان با hplc استفاده شد. هگزانول و استون به عنوان حلال استخراج و حلال پخش کننده استفاده شدند. روش سطح پاسخ برای بهینه سازی متغیرهای ph، غلظت نمک، حجم فاز استخراجی و حجم فاز پخش کننده استفاده شد. تحت شرایط بهینه یعنی 3/1 ph =، غلظت mol/lit 2/0 از نمک، حجم l? 140 هگزانول و l? 800 از استون بازدهی استخراج معادل با % 1/5 ± 1/104 با فاکتور غنی سازی 54 به دست آمد. وسیله پیشنهاد شده با موفقیت برای تعیین گلیسیریزیک اسید در ریشه شیرین بیان های سه منطقه از استان لرستان با تنوع آب و هوایی به کار برده شد. بخش دوم هیستامین از دسته آمین های بیوژنیک می باشد که مسمومیت با آن انتشار جهانی دارد از این رو تعیین مقدار آن حائز اهمیت است. در این تحقیق مشتق سازی توأم با میکرواستخراج مایع- مایع پخشی در ترکیب با hplc/uv جهت تعیین هیستامین به کار رفته است. محلول 6% وزنی/ حجمی تری کلرو استیک اسید برای رسوب دادن پروتئینها و انحلال این ترکیب در نمونه ماهی کنسرو شده مورد استفاده قرار گرفت. سپس ترکیب مورد نظر طی فرآیند مشتق سازی توأم با میکرواستخراج از محلول تری کلرو استیک اسید در حجم کوچکی از کلروفرم با استفاده از روش dllme پیش تغلیظ شد. روش سطح پاسخ برای بهینه سازی متغیرها استفاده شد. تحت شرایط بهینه در مشتق سازی همزمان با dllme مخلوط l? 650 از استون (حلال پخش کننده) و l? 100 کلروفرم (حلال استخراج) محتوی l? 10 بنزوئیل کلراید (عامل مشتق ساز) به درون ml 4 از محلول % 6 وزنی/ حجمی تری کلرو استیک اسید محتویml 1، naoh 4/1 مولار تزریق شد. پس از 30 دقیقه اولتراسونیک در دمای 25 درجه ml 2 محلول nacl، 35/0 مولار به آن اضافه شد. پس از سانتریفیوژ و پراندن قطره کلروفرمی ظرف محتوی قطره با l? 100 اتانول شسته شد و l? 20 از آن جهت آنالیز به hplc تزریق شد. بازده به دست آمده با این روش در محدوده % 7/96 تا % 2/101 به دست آمد. rsd برای شش بار تکرار روش استخراج معادل % 3/5 به دست آمد و حد تشخیص ppm 06/0 برای هیستامین محاسبه شد. نتایج به دست آمده نشان داد که dllme همزمان با مشتق سازی در ترکیب با hplc/uv روشی ساده برای تعیین هیستامین در نمونه ماهی کنسرو شده می باشد

چکیده بخش اول روش میکرواستخراج مایع-مایع پخشی مبتنی بر انجماد قطره آلی شناور(dllme-sfo) برای پیش?تغلیظ و اندازه گیری کورکومین در سرم خون توسعه یافت. در این روش، کورکومین از مخلوط 3/1 ml سرم واستون (حلال پخش?کننده) در µl50، 1-دودکانول (حلال آلی) بعد از تزریق سریع در ml5/4 محلول آبی استخراج شد. از یک لوله شیشه?ای گردن باریک (nngt) اخیرا طراحی شده برای جمع?آوری سریع و ساده فاز آلی منجمد از سطح نمونه بعد از سانتریفیوژ و سرد شدن در حمام یخ استفاده شد. اثرات پارامترهای قدرت یونی، حجم حلال?های استخراج و پخش?کننده و ph با روش?های طراحی فاکتوریال و تحلیل سطح پاسخ بهینه شدند. اندازه?گیری?ها در طول بهینه?سازی به روش اسپکتروفوتومتری uv و در طول موج nm419 انجام شدند اما استخراج در نمونه?های سرم برای اندازه?گیری نهایی با تزریق در ستون hplc صورت گرفت. در شرایط بهینه، استخراج کمی کورکومین از نمونه?های سرم با بازده %5/95 و rsd، % 8 برای شش اندازه?گیری تکراری به دست آمد. منحنی کالیبراسیون برای روش hplc با r2، 990/0 تا µg ml-14 خطی است. حد تشخیص روش محاسبه شده از ?3، ng ml-12/1به دست آمد. این روش برای اندازه?گیری کورکومین در نمونه های سرم انسان با نتایج رضایت?بخشی به کار برده می?شود. یک وسیله قابل حمل با ستون سرد استخراجی که بر اساس برنامه?ریزی دمایی طراحی شده است ، تا حد قابل قبولی جداسازی نمونه?ی کورکومین را به صورت فیزیکی انجام می?دهد. مزیت مهم استفاده از این ستون، حذف مرحله? سانتریفیوژ و نیز کمتر شدن مدت زمان جداسازی نسبت به روشdllme-sfo است. در روش?های متداول برای انجام مرحله سانتریفیوژ، انجماد در حمام یخ و برداشتن قطره وذوب نمودن تقریبا مدت زمان زیادی صرف می?شود. بررسی و بهینه?سازی پارامترهای دمای حداکثر، دمای حداقل، حجم حلال شویش و حجم فاز آبی برای ستون سرد انجام شد. در شرایط بهینه، استخراج کمی کورکومین از نمونه?های سرم با بازده % 90 و rsd، % 2/4 برای هشت اندازه?گیری تکراری به دست آمد. حد تشخیص روش ng ml-1 7/15 محاسبه شد. بخش دوم آمین?های بیوژنیک در انواع گوناگونی از مواد غذایی تخمیر شده و تخمیر نشده وجود دارند. بنابراین اندازه?گیری آمین های بیوژنیک در محصولات غذایی قبل از به مصرف رساندن، در تشخیص و شناسایی خطرات بالقوه برای سلامتی انسان مهم است. در این بررسی کاربرد روش میکرواستخراج مایع- مایع پخشی مایع یونی به کمک امواج فرا?صوتی همزمان با مشتق سازی(sd-il-based usa-dllme) در ترکیب با کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا برای آنالیز سه آمین بیوژنیک در سرم خون ارائه شده است. آنالیت به طور همزمان در یک قطره میکرو مایع یونی مشتق?سازی و پیش?تغلیظ شد. روش تحلیل سطح پاسخ برای بهینه?سازی فاکتورها در این روش استفاده شد. در شرایط بهینه، µl90 استون، µl 95 مایع یونی ([bmim] pf6) و µl10 بنزوئیل کلراید به سرعت در ml4 محلول نمونه تزریق شد. محلول نمونه شامل نمونه سرم رقیق شده با hcl، m1/0 وسدیم هیدروکلراید mol l-17/1 است. محلول نمونه به مدت 2 دقیقه به شدت بهم زده شد و سپس در دمای c ? 20 به مدت 20 دقیقه قرار داده شد. محلول ابری به مدت 10 دقیقه در حمام اولتراسونیک قرار گرفت. مایع یونی در محلول آبی پخش شده و محلول تقریبا هموژنی بدست آمد. سپس، ml 2 محلول سدیم کلراید به محلول اضافه شده و به مدت 6 دقیقه با دور rpm 2000 سانتریفیوژ شد. فاز آلی داخل یک میکروسرنگ کشیده شده و به دستگاه hplc تزریق شد. بازده به دست آمده با این روش در محدوده % 90 تا %105 می?باشد. rsd برای هفت بار تکرار روش استخراج معادل %4/11، % 9/5 و % 7 و حد تشخیص ppm 003/0،0035/0 و 015/0 به ترتیب برای آگماتین، تریپتامین و هیستامین محاسبه شد.

در بخش دوم، به منظور استخراج نقطه ابری از دستگاه طراحی شده برای جفت کردن روش با spe استفاده شد. بهینه سازی پارمترها با استفاده از روش بهینه سازی پاسخ سطح انجام شد. 4 میلی لیتر از محلول 5-10 مولار از محلول استاندارد فنازوپیریدین با 8ph= ، با 1 میلی لیتر محلول 2% حجمی- حجمی تریتون x-100 مخلوط شد و به مدت 5 دقیقه تحت دمای ثابت90 درجه قرار گرفت. بعد از این مرحله محلول ابری از یک ستون پر شده با جاذب c18 با دمای صفر درجه به منظور بازداری فاز غنی از سورفکتانت عبور داده شد. سپس در حالی که دمای ستون روی 30 درجه تنظیم گردیده بود، آنالیت توسط اتانول شویش شد. برای 6 بار اندازه گیری تحت شرایط بهینه، راندمان استخراج 73/99% ، انحراف استاندارد نسبی 45/2 و حد تشخیص، 6-10× 2 مولار برای آنالیت محاسبه گردید.

مشتقات فنیل هیدرازون به خاطر ماهیت کروموفری و خصوصیات چند داندانه ای بودن ساختارآنها درارای اهمیت هستند.طیف جذبی الکترونی سه مشتق جدید از خانواده فنیل هیدرازون(c1,c2,c3) در حلال های آلی با قطبیت های متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. نوار متفاوت مشاهده شده به انتقال الکترونی مربوط است. نوار اضافی مشاهده شده برای این ترکیبات در طول موج های بلندتر در حلال های dmf وdmso به انتقال الکترونی ct بین مولکولیاختصاص داده می شود. در کمپلکس های حلال پوشی شده پیوند هیدروژنی بین dmf وترکیبات مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. مقادیر ?g و kf برای این کمپلکس ها محاسبه شده است. این تصور کلی توسط موارد زیر توضیح داده شده است. 1- در طیف جذبی باند جدید مشاهده شده در طول موج های بلند تر وغلظت های مولی از ترکیبات ( c1,c2,c3) یک رابطه غیر خطی به دست آمد، این نتیجه می تواند به عنوان یک دلیل برای ماهیت بین مولکولی بودن ct در این نوار تصور گردد. 2- طیف ترکیبات visibleترکیبات مذکور در مخلوط های حلالی با dmfثبت گردید که یک تعادل بین مولکول های آزاد و مولکولهای کمپلکس شده ترکیبات فنیل هیدرازون را ثابت می کنند. 3- یک رفتار جالب به وسیله مطالعه اثر دما بر ترکیبات( c1,c2,c3) در نوارهای با انرژی کم بدست آمده است.مشاهده شده است که با افزایش دما شدت نوار کاهش یافته است. این مشاهده می تواند به عنوان دلیل دیگری که این باند مربوط به بر همکنش حلال – حل شونده در نظر گرفته شود. رفتار ترکیبات مذکور که شامل یک پیوند هیدروژنی بیرونی هستند، مشخص نمود که از این ترکیبات می توان به عنوان شناساگر اسید و باز استفاده نمود. به همین خاطر تعیین ثابت اسیدی ای ترکیبات در حلال های آبی دارای اهمیت است. برای تعیین ثابت تفکیک اسیدی ترکیبات مذکور ، طیف جذبی این مشتقات فنیل هیدرازون در ضمن تیتراسیون ph متری ثبت گردید. روش(pca) بر روی ماتریکس داده ها انجام گرفت و مشاهده شد که c1دارای سه گونه وترکیبات c2وc3 هرکدام دارای دو گونه هستند. همچنین جذب های حاصله به برنامه از پیش نوشته شدهبر پایه matlab برای تعیین ثابت های اسیدی وارد شدند. به وسیله این برنامه مقادیر pka به دست آمده برای c1 ،0404/0±83/9= pk1- 01057/.±053/11= pk2و برایc2، 00785/0±84/10= pk1و درc3 ، 0048/0±172/12= pk1بودند. مقدار pkaکوچکتر در c1می تواند به در گیری گروه oh در پیوند هیدروژنی بین مولکولی با حلال dmf نسبت داده شود. این نتایج به آزاد شده راحت تر پروتون oh ترکیب c1 در مقایسه با دیگر مولکولهای مورد مطالعه بر می گردد. بخش دوم: در این کار از استخراج نقطه ابری برای استخراج و پیش تغلیظ یون zn(ii) در محیط آبی تحت شرایط بهینه استفاده شده است. استخراج آنالیت در حضور یک باز شیف جدید از خانواده متیل ایلیدینها به عنوان عامل کمپلکس دهنده و تریتون x-100 که یک سورفکتانت غیر یونی است انجام گرفت. بعد از جدایی فازها ، فاز غنی از سورفکتانت با متانول رقیق شد و مقدار روی با تکنبک های اسپکترومتری اتمی و مولکولی تعیین شد. تاثیر فاکتور های آزمایشگاهی متفاوت از قبیلph ، غلظت و تریتون x-100 ، دما،زمان تعادل گرمایی،سرعت چرخش سانتریفوژ، زمان چرخش سانتریفوژ، بر روی بازده استخراج و تعیین روی در7میلی لیتر محلول های آبی توسط روش یک متغیر در یک زمان مورد بررسی قرار گرفت. یکccd برای تعیین تاثیرات فاکتورهای مذکور به طور همزمان توسط برنامه minitab و روش طراحی سطح پاسخ انجام گرفت. سپس تاثیر یون های فلزی متفاوت بر استخراج نقطه ابری zn(ii) مورد بررسی قرارگرفت. برای تعیین قابلیت اطمینان روش توصیف شده، از روش برای اندازگیری روی در چند نمونه حقیقی آب جمع آوری شده از غرب ایران همانند آب چشمه گلستان ، آب شیر خرم آباد و آب معدنی یاقوت به کار رفت. تحت شرایط بهینه، روش پیشنهاد شده برای آنالیز zn2+ توسط اسپکتروسکوپی جذب اتمی الکتروترمال منحنی کالیبراسیونی با رنج خطیng/ml50-5/0 و حدتشخیصng/ml22/0 و انحراف استاندارد نسبی برای شش اندازگیری تکراری zn(ii) با غلظتng/ml26 و فاکتور غنی سازی zn2+ در 7 میلی لیتر نمونه های آبی به ترتیب 44/3 و 35/17 به دست آمد.

بخش اول نانولوله های کربنی چند دیواره (mwcnt) به عنوان یک جاذب جدید و موثر برای فرآیند استخراج فاز جامد (spe) توسعه یافته اند . تخلخل زیاد، ساختار خارجی بی نظیر و سطح بسیار وسیع mwcnt استخراج قابل توجه سافرانال را در مدت زمان کمتر از min5 امکان پذیر می سازد. توانایی استخراج سریع mwcnt آن را به جاذبی توانمند برای استخراج انواع آنالیت ها در spe تبدیل کرده است. در انجام این تحقیق مقدار مناسب mg 20 ازmwcnt عاملدار شده در کارتریج تجاری ml 3 پر گردید. سپس ml 2 از آنالیت از ستون عبور داده شد و در نهایت توسط ?l 500 متانول شویش صورت گرفت. پارامتر های موثر تجربی مختلفی از جمله نوع و حجم حلال شویشی، ph، سرعت جریان، مقدار جاذب و حجم نمونه بهینه گردیدند. تحت شرایط بهینه حد تشخیص سافرانالµg.ml-1 008/0 و انحراف استاندارد نسبی rsd)) برابر 3/2% برای شش اندازه گیری ?g.ml-1 1 سافرانال بدست آمد. در صد استخراج در آنالیز نمونه های حقیقی 9/100% بود. در نهایت مقایسه کارایی جاذب mwcnt با جاذب های تجاری pdms و c18 انجام گردید و تحت شرایط بهینه نتایج بهتری برای mwcnt مشاهده شد. بخش دوم اخیرا تکنیک نوین میکرو استخراج با انجماد قطره ی معلقsfodme) یا sfo-lpme) به عنوان یک روش سریع قدرتمند و ارزان میکرو استخراج فاز مایع توسعه یافته است . در sfodme حجم کوچکی از یک قطره آلی به صورت معلق روی سطح محلول نمونه قرار می گیرد. بعد از کامل شدن استخراج در سرعت چرخش مناسب ، حلال آلی در اثر قرار گرفتن در یک حمام یخ منجمد شده و در نهایت قطره گرفته شده ذوب و برای اندازه گیری تجزیه ای استفاده می شود . کلشی سین یک آلکالوئید قوی است که در colchicum autumnale یافت شده و دارای خواص داروئی منحصر به فرد می باشد که قرن هاست در درمان بیماری نقرس و اخیرا در درمان تب مدیترانه ای خانوادگی (fmf) بکار می رود. از طرفی منبع اصلی طبیعی این ماده پیاز گل حسرت بوده که یک گیاه بسیار نادر می باشد . در این تحقیق برای اولین بار میزان کلشی سین در پیاز گل حسرت بومی استان لرستان اندازه گیری شد . مهم ترین پارامتر های استخراج از قبیل حجم و نوع حلال آلی ، دما ، اثر نمک و زمان بر روی بازده استخراج بررسی و بهینه شدند . تحت شرایط بهینه استخراج ، محدوده خطیµg/ml 40-5/0 ، rsd برابر 2/4% و فاکتور غنی سازی 278 برای کلشی سین به دست آمد. این روش، بصورت موفقیت آمیز برای استخراج و اندازه گیری کلشی سین در قرص های مداسین و پیاز گل حسرت (جمع آوری شده از استان لرستان) به کار گرفته شد.

1- بررسی دپروتونه شدن چند دارو در محلول وتثبیت شده روی نانو ذرات mwcnts-cooh ومطالعه ترمودینامیک جذب سطحی آنها 2-- استخراج نقطه ا بری ni2+ با ا ستفاده مشتقی جدید از کاربازون

در این تحقیق روش جدیدی برای تعیین پالادیم با استفاده از روش dllme-sfo وسپس پیش-تغلیظ و اندازه گیری آن توسط etaas توسعه یافت. در روش ارائه شده از (n1z,n1z)-n1,n2-bis(thiophen-2-ylmethylene)ethane-1,2-diamine به عنوان عامل کی لیت کننده، و از دی فنیل اتر و استونیتریل به ترتیب به عنوان حلال های استخراج کننده و پخش کننده استفاده شد. برخی از فاکتورهای موثر بر راندمان استخراج پالادیم شامل حجم و نوع حلال استخراج کننده و پخش کننده، ph محلول نمونه و غلظت عامل کی لیت کننده بررسی و بهینه سازی شد. ده بار اندازه گیری تحت شرایط بهینه (حجم نمونه 5 میلی لیتر، نوع وحجم حلال آلی3/1 میلی لیتر استونیتریل، حجم و نوع حلال استخراج کننده 60 میکرولیتر دی فنیل اتر و ph محلول نمونه 4) انجام شد که حاصل آن، راندمان 2/101% و فاکتور پیش تغلیظ 3/83 برای پالادیم بود. حد تشخیص برای 20 بار اندازه گیری ng l?1 47 و انحراف استاندارد نسبی برای ده بار اندازه گیری 17/3% محاسبه شد. این روش با موفقیت برای تعیین مقدار پالادیم در نمونه های آبی به کار رفت. بخش دوم: در این تحقیق برای اولین بار از نانو ذرات مغناطیسی اکسید آهن (fe3o4) پوشیده شده با جاذب آگاروس برای اندازه گیری و پیش تغلیظ یون های سرب(ii) در نمونه های آبی استفاده شد. سنتز نانو ذرات آهن در محلول قلیایی آگاروس و مرحله سنتز و قرار دادن پوشش آگاروس بر روی آن ها در یک فرآیند یک مرحله ای انجام گردید. جاذب حاصل دارای ظرفیت ?g ml-1 1/12 برای pb در 5=ph بود. همچنین از دستگاهی مشتمل بر چهار آهنربای الکتریکی برای ایجاد آشفتگی در میدان مغناطیسی نمونه و همزدن موثر آن در فرآیند استخراجی، استفاده گردید. در فرایند پیش تغلیظ، ml 5 از محلول سرب در سل مخصوص دستگاه ریخته شده، µl 20 از جاذب مغناطیسی به آن اضافه شده و سل به مدت 30 دقیقه توسط آشفته سازی میدان مغناطیسی به هم زده شد. در پایان با روشن نگه داشتن ثابت یکی از مگنت ها جاذب در دیواره سل جمع آوری شده و محلول از سل خارج گردید. پس از شستن جاذب توسط آب دو بار تقطیر، سرب جذب شده بر روی جاذب توسط µl 400 اسید کلریدریک mol l-1 1 شویش شده و آنالیت تغلیظ شده توسط دستگاه etaas اندازه گیری شد. اندازه بهینه ذرات نانو مغناطیسی و ذرات جاذب آگاروس حاوی این ذرات به ترتیب nm 14-10 و µm 130-90 بودند. در شرایط بهینه برای 10 بار اندازه گیری نمونه استاندارد راندمان 58/99% و انحراف استاندارد نسبی 68/4 % و فاکتور پیش تغلیظ 9/9 برای پیش تغلیظ و جداسازی سرب توسط روش ابداعی، بدست آمد. حد تشخیص روش برای 20 بار اندازه-گیری ng l-1 39 محاسبه گردید.

بخش اول: ابزار تله سوزنی (ntd) یک روش کم هزینه، مقاوم، قابل استفاده مکرر و مناسب برای نمونه برداری و آنالیز ترکیبات آلی فرار از بسیاری بافت های نمونه مختلف می باشد. در این مطالعه ترکیب نانو پروس تازه سنتز شده hptes-sba-15 به عنوان یک پوشش متخلخل و موثر جهت نشاندن بر روی جداره داخلی ntd بکار برده شد. بخش دوم: در این مطالعه برای اولین بار یک ابزار کارآمد و موثر به نام ابزار سرد کننده فاز جامد (sp-cd)، به منظور سرد کردن انواع فازهای جامد معمولی، فیبر های تجاری و دست ساز spme، ابزارهای نوین مانند ntd و سایر جاذب های spme، طراحی و ساخته شد. بخش سوم: در این تحقیق توسط دو روش ua-hs-spme-gc-ms و hd-gc-ms، ترکیبات اصلی دو گونه گل راعی h. perforatum و h. scabrum متعلق به دو منطقه سراب گیان شهرستان نهاوند و کوه بابا هُر شهرستان دورود شناسایی گردید. بخش چهارم: در قسمت بعدی این مطالعه توسط روش ua-hs-spme ترکیب شده با gc-ms، ترکیبات فرار و معطر میوه سیب (malus?domestica borkh) ارقام زرد لبنانی (golden dlicious) و قرمز لبنانی (red delicious) در شهرستانهای خرم آباد و بروجرد، آنالیز گردید. بخش پنجم: در این مطالعه از روش میکرواستخراج مایع- مایع پخشی با حلال های سبک تر از آب برای جداسازی و اندازه گیری سافرانال از 3 نمونه مختلف زعفران جمع آوری شده از مناطق مختلف کشور ایران استفاده گردید. در مرحله بعد اندازه گیری سافرانال جداسازی شده توسط دستگاه hplc صورت گرفت. بخش ششم: در این تحقیق، یک روش ساده، گزینش پذیر و حساس برای اندازه گیری مقادیر بسیار اندک یون نقره (i) از نمونه های مختلف با استفاده از بهینه سازی روش dllme ترکیب شده با et-aas مورد مطالعه قرار گرفت. بخش هفتم: پساب فرایند استخراج روغن از میوه زیتون (omww) حاوی ترکیبات فنولی مهمی از جمله کافئیک اسید، هیدروکسی تیروزول و تیروزول می باشد. هدف این بخش از تحقیق مطالعه انتقال گزینشی و جداسازی این سه ترکیب فنولی پساب زیتون با استفاده از روش blm است. بخش هشتم: بیشتر اسیدهای فنولی موجود در عسل، فعالیت آنتی اکسیدانی بالایی دارا می باشند. وانیلیک اسید (va) و کافئیک اسید (ca) دو اسید فنولی با اثرات دارویی و آنتی اکسیدانی می باشند که در نمونه های عسل یافت می شوند. در مطالعه بعدی این بخش روش blm جهت انجام انتقال گزینشی و جداسازی va و ca، از بافت عسل استفاده گردید.

بخش اول: الاژیک اسید(ea) یک ترکیب فنلی طبیعی است که دارای خواص ضد جهش ژنی، ضد ویروس، سفید کننده پوست و آنتی اکسیدانی است. در این تحقیق، از روش میکرو استخراج با سرنگ پر شده (meps) نیمه اتوماتیک برای اندازه گیری ea، در نمونه های آب میوه انگور و انار استفاده شده است. در این روش برای استخراج آنالیت از یک دستگاه طراحی شده آزمایشگاهی، به منظور افزایش تکرارپذیری و سرعت انجام آنالیز استفاده شده است. ذرات نانوپروس سیلیکایی(sba-15) عامل دار شده با 3-]بیس(2-هیدروکسی اتیل) آمینو[ پروپیل تری اکسی سیلان (hptes) به عنوان جاذب در سرنگ meps به کار رفت. پارامترهای مختلف تاثیرگذار در روش meps مثل حجم نمونه، ph، تعداد دفعات رفت و برگشت سرنگ و شرایط جذب (حلال و حجم حلال شویش) بررسی شده اند. مشخص شد زمانیکه حجم 250 میکرولیتر نمونه با 5ph=، ده بار درون سرنگ رفت و برگشت داشته باشد، آنالیت بطور کامل در سطح جاذب جذب می شود. این کار با استفاده از دستگاه طراحی شده به راحتی انجام می شود. در نهایت آنالیت با 80 میکرولیتر استونیتریل شویش شد. تحت شرایط بهینه، حد تشخیص mg.l-1 82/0 و منحنی کالیبراسیون خطی با 9995/0= r2 برای ea بدست آمد. برای شش بار تکرار آزمایش، بازده استخراج الاژیک اسید 64/97% و انحراف استاندارد نسبی 44/4% محاسبه گردید. بخش دوم: اندازه گیری کورکومین، کورکومینوئید اصلی زردچوبه، به دلیل اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی آن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق، یک دستگاه جدید برای استخراج کورکومین ، قبل از آنالیز با hplc، طراحی و ساخته شده است. این دستگاه بر مبنای کوپل کردن روش استخراج نقطه ابری (cpe) با spe است. از سورفکتانت غیریونی تریتون x-100 به عنوان عامل استخراجی استفاده شده است. به این منظور، 4 میلی لیتر محلول آبی کورکومین (5/4 ph=) و یک میلی لیتر تریتون x-100 (2% حجمی- حجمی)، با هم مخلوط و به مدت دو دقیقه در دمای ? 70 حرارت داده شدند. سپس محلول ابری از ستون spe پر شده با جاذبc18 ،با دمای ?0 برای به دام اندازی آنالیت عبور داده شد. در مرحله بعد دمای ستون تا ? 25 افزایش یافت و در نهایت فاز غنی از سورفکتانت با 400 میکرولیتر اتانول شویش شد. اثرات متغیرهای مختلف مثل ph، غلظت سورفکتانت، دما و زمان گرمادهی بررسی شدند. از روش طراحی سطح پاسخ برای یافتن نقاط بهینه استفاده شد. حد تشخیصmg.l-1 066/0 و بازده استخراج و انحراف استاندارد نسبی برای شش بار اندازه گیری استاندارد به ترتیب، 101% و 77/2% بدست آمد. روش پیشنهادی با موفقیت برای آنالیز نمونه های ادرار انسان به کار رفت.

چکیده اول ماده نانو پوروس کربنیcmk-3 با یک شبکه کربنی بسیار منظم به عنوان یک پوشش بسیار متخلخل برای میکرواستخراج با فاز جامد (spme) تهیه شد. مواد نانوپوروس سنتز شده به منظور تهیه فیبر های جدید spme بر روی سیم های فلزی از جنس مس، پلاتین و فولاد ضد زنگ نشانده شدند. از آنجا که فیبر مسیcmk-3 کارایی بیشتری نشان داد، بنابراین برای استخراج ترکیبات فنلی در ترکیب با gc-ms مورد استفاده قرار گرفت. برای بهینه سازی شرایط استخراج از روش آماری simplex استفاده گردید. پارامترهای بهینه عبارت بودند از: حجم نمونه 13 میلی لیتر، دمای استخراج ?c 56، زمان استخراج 7 دقیقه، زمان اولتراسونیک 5/5 دقیقه،ph برابر 5 و غلظت نمک 9/8%. فیبر ساخته شده جهت استخراج ترکیبات فنلی، کارایی بهتری از فیبر تجاری pdms از خود نشان داد. منحنی کالیبراسیون خطی با ضریب همبستگی بهتر از 99/0 و حد تشخیص 002/0 تا 068/0 برای فیبر به دست آمد. تغییر قابل ملاحظه ای در کارایی فیبر بعد از 40 بار استفاده مشاهده نگردید. فیبر ساخته شده به طور موفقیت آمیزی برای استخراج ترکیبات فنلی در نمونه های آب رودخانه به کار رفت. روش میکرو استخراج مایع- مایع پخشی مبتنی بر انجماد قطره آلی شناور (dllme-sfo) برای تعیین بتا کاروتن در سرم خون انسان به کار رفت. برای جمع آوری ساده و سریع فاز آلی منجمد شده از سطح فاز آبی (بعد از سانتریفوژ و خنک کردن قطره آلی در حمام آب یخ) از یک لوله شیشه ای گردن باریک استفاده شد. استون و 2- دکانول به ترتیب به عنوان حلال پخش کننده و حلال استخراج مورد استفاده قرار گرفتند. اثر غلظت نمک و حجم حلال های استخراج و پخش کننده با استفاده از روش آماری طرح ترکیب مرکزی (ccd) بهینه شد. در طی بهینه سازی، از یک روش اسپکتروفتومتری برای اندازه گیری استفاده شد. تحت شرایط بهینه بازده استخراج %(4/2) ± 99 برای پنج آنالیز تکراری با فاکتور غنی سازی 40 به دست آمد. حد تشخیص نیز برابر با µg ml-1 08/0 بتاکاروتن محاسبه شد. روش پیشنهادی با موفقیت برای تعیین بتاکاروتن در نمونه های سرم خون انسان به کار برده شد. ماده نانو پوروس کربنی cmk-3 به عنوان یک جاذب موثر و مناسب برای استخراج رزمارینیک اسید از گیاه رزماری به روش میکرو استخراج با سرنگ پر شده (meps) مورد استفاده قرار گرفت. در روش پیشنهادی تنها 2 میلی گرم از ماده نانو پوروس (که در قسمت مخروطی بین بدنه و سوزن سرنگ قرار می گیرد) برای استخراج نمونه با حداقل حلال آلی مورد نیاز می باشد. تهیه نمونه روی بستر جاذب و با استفاده از یک دستگاه قابل برنامه ریزی ساخته شده در آزمایشگاه صورت گرفت. دستگاه مورد نظر به منظور افزایش سرعت و تکرار پذیری آنالیز و همچنین اتوماتیک کردن مراحل روش mepsیعنی آماده سازی، نمونه برداری، شستشو و شویش طراحی و استفاده شد. بهینه سازی پارامترهای موثر بر استخراج با استفاده از روش آماری طرح ترکیب مرکزی صورت گرفت. تحت شرایط بهینه (یعنی تعداد دفعات جذب 14 مرتبه، تعداد دفعات شویش10 مرتبه و حجم حلال شویش50 میکرو لیتر) بازده استخراج %(5/4) ± 99 برای رزمارینیک اسید به دست آمد. تغییر قابل ملاحظه ای در کارایی سرنگ مذکور بعد از 80 بار استفاده مشاهده نگردید. جاذب نانو پوروس کربنی در مقایسه با کربن فعال شده خواص جذبی بالاتری (تقریبا 17 برابر) برای استخراج رزمارینیک اسید نشان داد. روش پیشنهادی با موفقیت برای استخراج رزمارینیک اسید از سه نمونه گیاه رزماری قبل از آنالیز با hplc به کار رفت. ترکیبات فرار بهار نارنج (citrus aurantium l. flowers) توسط دستگاه gc-ms و با دو روش تقطیر با آب (hd) و میکرو استخراج فاز جامد از فضای فوقانی به کمک امواج فراصوت (ua-hs-spme) استخراج و شناسایی شدند. در روشspme نمونه ها ابتدا در معرض امواج فراصوت قرار گرفتند، سپس ترکیبات فرارآنها در فضای فوقانی بر روی فیبر تجاری pdms و نیز چند فیبر نانو پوروس دست ساز جمع آوری شده و برای آنالیز در قسمت تزریق دستگاه gc-ms قرار گرفتند. به منظور کسب نتایج بهتر، شرایط استخراج برای فیبر pdms به دقت بهینه گردید. تحت شرایط بهینه (یعنی زمان اولتراسونیک 15 دقیقه، زمان استخراج 30 دقیقه و دمای استخراج 55 درجه سانتی گراد)، 52 ترکیب با روش ua-hs-spme-gc/ms شناسایی گردید. ترکیبات اسانس نمونه های بهار نارنج از دو ناحیه مختلف ایران و نمونه هایی از یک نمونه ی تازه و قدیمی یک ناحیه، با یکدیگر مقایسه شدند. ترکیبات اصلی شناسایی شده نمونه ها، با دو روش فوق الذکر به ترتیب عبارت بودند از:linalool ، linalyl acetate، limonene، ?-myrcene، geranyl acetate و neryl acetate. اما تنوع عمده ای در درصد ترکیبات برای نمونه های مختلف و روش های استخراج مختلف مشاهده شد. اثرات ضد باکتریایی اسانس بهار نارنج روی شش باکتری استاندارد بررسی شد و فعالیت هایی بر ضد انتروکک فکالیس، اشرشیاکلی و باسیلوس سرئوس مشاهده گردید که نشان دهنده ی فعالیت های بیولوژیکی اسانس می باشد.

چکیده: بخش اول: در این بررسی برای استخراج ea و ga از نمونه های گال بلوط از روش mspd استفاده شده است که با استفاده از کمترین مقدار جاذب، کمترین حجم نمونه و حلال، در کوتاه ترین زمان ممکن برای اندازه گیری ea و ga با دستگاه hplc به کار رفته است. پارامترهای مختلف تاثیرگذار در روش mspd مثل نوع جاذب و نسبت آن با نمونه، نوع حلال شویش و حجم آن، نوع حلال دیسپرس و حجم آن مورد بررسی قرار گرفتند. بنابراین استخراج الاژیک وگالیک اسید به روش mspd پس از بهینه سازی پارامترهای موثر دراین روش ، با استفاده از 01/0 گرم نمونه گال، 05/0 گرم جاذب سیلیکاژل، 350 میکرولیتر حلال شویش متانل و 40 میکرولیتر دی کلرو متان بعنوان حلال دیسپرس انجام شد. تحت شرایط بهینه باز یابی 103% و99.54% و انحراف استاندارد نسبی 81/6 و31/7 به ترتیب برای گالیک اسید و الاژیک اسید به دست آمد. حد تشخیص روش برای گالیک اسید mg l-1 48/3 و برای الاژیک اسید 1mg l- 61/2 محاسبه گردید. بخش دوم: در این تحقیق تشکیل کمپلکس بین لیگاند سنتزی [ n,n’-bis(4-hydroxysalicylidene)-1,2-ethanediamine [ و یون ها ی فلزی fe(iii)، fe(ii)، pd(ii)، cu(ii) و zn از دو دیدگاه نظری و عملی مورد بررسی قرار گرفته است. بهینه سازی هندسه ملکولی به طور کامل بر روی لیگاند و کمپلکس آن با فلزات تحت روش b3lyp انجام شده است. به منظور تایید آن که ساختار های حاصل از محاسبات کمینه یا مینیمم می باشند از محاسبه فرکانس با کلید واژه ی freq استفاده شده است. انرژی ها برای تمامی گونه ها در سطح محاسباتی 2dp),(2df b3lyp/6-311g صورت گرفته است. برای انجام تمامی محاسبات از برنامه 98 gaussian و03 gaussian بهره برده ایم. هم چنین برنامه 7 hyperchem به عنوان محیط گرافیکی به عنوان مثال رسم ساختار های اولیه از لیگاند و ... ، به کار گرفته شده است. علاوه بر دیدگاه انرژی و ساختاری، تشکیل کمپلکس های مزبور با ابزار فوق از نظرگاه nbo و تحلیل mo نیز بررسی شده اند. بدین ترتیب در این پروژه از روش های نظری در کنار کار های تجربی بهره برده شده است و با توجه به انطباق خوبی که این دو دیدگاه با هم داشتند کمپلکس ها بر اساس پایداریشان مرتب شدند. همه ی کمپلکس ها با نسبت 1:1 فلز به لیگاند تشکیل شدند، به جز کمپلکس مس با لیگاند که نسبت آن 1:2 است. بر این اساس ترتیب پایداری به صورتfe(iii)><cu(ii) fe(ii)>zn(ii) > pd(ii)خواهد بود که fe(iii) با 3388/6 kj/mol و cu(ii) با kj/mol 1434/8 بیشترین مقدار انرژی تشکیل را به خود اختصاص دادند.

- استخراج کافئین با استفاده از روش (meps) و با بهره گیری از جاذب های نانو پروس به عنوان یک روش تهیه نمونه سریع و دقیق و آنالیز توسط دستگاه (hplc-uv) انجام شود. 2- استخراج همزمان ترامادول و دیفنوکسیلات با استفاده از روش (mspd) با استفاده از جاذب های متداول و نانوپروس به عنوان یک روش پیش تغلیظ نمونه سریع و ساده قبل از انالیز با دستگاه hplc-uv می تواند بکار رود

اولئوروپئین از ترکیب های مهم دارویی گیاه زیتون محسوب می شود که دارای خواص آنتی بیوتیک و ضد ویروس است. غلظت ترکیبات فنولی در برگ های زیتون بسته به شرایط آب و هوایی، محل کشت، گونه گیاه، میزان رشد گیاه و نیز روش استخراج آنها تغییر می کند. از آنجا که برگ ها ساده ترین و ارزان ترین منبع اولئوروپئین هستند. لذا مقایسه درصد این ترکیب در برگ گونه های مختلف این درختان می تواند اطلاعات مفیدی برای تحقیقات بعدی در زمینه کاربرد های دارویی این گیاه به دست می دهد. در این تحقیق نسبت به بررسی میزان اولئوروپئین در 17 رقم برگ زیتون که در دو نوبت تیر ماه و بهمن ماه از باغ زیتون تیپ 57 خرم آباد جمع آوری شد، اقدام گردید. برگ ها پس از جمع آوری خشک و پودر شدند. استخراج ترکیب مورد نظر با اتانول / آب 70:30 به کمک حمام فراصوت به مدت 30 دقیقه در دمای 40 درجه و شناسایی آن با دستگاه hplc انجام شد. اختلاف چشمگیری برای اولئوروپئین در گونه ها و فصل های مختلف مشاهده شد.تغییرات اولئوروپئین برای عصاره ها از 07/1 ± 3/69 در گونه آمفیسیس تا 38/0 ± 7/235 در گونه سویلانا می باشد. همچنین میزان اولئوروپئین در بهمن ماه با میانگین 33 ± 166 بیشتر از تیرماه با میانگین 20 ± 100می باشد. حد تشخیص 02/0 µg و rsd معادل % 95/2 برای پنج بار تکرار استخراج بدست آمد.

بخش اول اولئوروپئین فراوانترین نوع از ترکیبات بیوفنولی در برگ و میوه زیتون است و عامل مزه تلخ خاص میوه زیتون می باشد. میزان و نوع بیوفنول ها در زیتون بستگی به عواملی نظیر نوع رقم، آب و هوا، محل کشت، میزان رشد گیاه و نیز روش استخراج دارد. در ایران انواع گوناگونی از درختان زیتون کشت شده اند که درصد اولئوروپئین در برگ این درختان با توجه به رقم کشت شده، زمان و محل کشت می تواند متفاوت باشد. در این تحقیق برگ سه رقم ماری زیتون، سویلانا و کرونائیکی در تیرماه 87 از سه منطق? خرم آباد، پلدختر و رودبار جمع آوری گردید. روش های مختلف استخراج اولئوروپئین از برگ های پودر شده بررسی و استخراج طی دو مرحله 30 دقیقه ای در حمام فراصوت توسط ml 10 حلال اتانول- آب (30 : 70) انتخاب گردید. برای اندازه گیری کمی اولئوروپئین در نمونه های استخراجی از دستگاه hplc با ستون c-8 استفاده شد. بررسی غلظت اولئوروپئین در این تحقیق نشان داد که به طور کلی میزان اولئوروپئین در منطق? رودبار بیشتر از میزان آن در دو منطقه دیگر می باشد و میزان این ماده در برگ رقم ماری زیتون با mg/g (20±)150 در مقایسه با رقم سویلانا و رقم کرونائیکی، بیشتر است. همچنین اختلاف میزان اولئوروپئین در ارقام مختلف زیتون کاملا معنی دار می باشد. بخش دوم روغن زیتون از خواص طبیعی برخوردار است که آن را منحصربفرد ساخته و بخش عمده ای از رژیم غذایی نواحی مدیترانه را در بر می گیرد. میزان هیدروکسی تیروزول و اولئوروپئین که از ترکیبات آنتی اکسیدانی مهم در روغن زیتون هستند، پارامتر بسیار مهمی در ارزیابی کیفیت روغن زیتون می باشند. در این تحقیق به روش تجزیه ای خاصی اشاره شده که به ما در تعیین کمی هیدروکسی تیروزول و اولئوروپئین در روغن زیتون های تجاری کمک می کند. هیدروکسی تیروزول و اولئوروپئین با کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا توسط شویش گرادیانی با استونیتریل و بافر آمونیوم استات 01/0 مولار و 5= ph، آنالیز شدند. نمونه ها توسط استخراج با فاز جامد با استفاده از دیسک های اکتا دسیل سیلان آماده شده به طوریکه بازده استخراج برای هیدروکسی تیروزول 1/5 ± 7/95 % و برای اولئوروپئین در حدود0/3 ± 8/98% می باشد. منحنی کالیبراسیون برای هیدروکسی تیروزول در محدوده 6-10 × 3/9 تا 9/0 میلی گرم (mg 6-10 × 37/2= lod) و برای اولئوروپئین در محدوده بین 6-10 × 1/2 تا 3-10 × 6/35 میلی گرم (mg 7-10 × 87/1= lod) خطی می باشد. بخش سوم گاوزبان گیاهی از خانواده boraginaceae است که ارزش دارویی و غذایی بالایی دارد و برای درمان بیماری های مختلف انسان استفاده می شود. جداسازی و شناسایی مواد موثره مفید در اندام هوایی و بذر گیاه گاوزبان برای مصارف دارویی از اهداف مهم این تحقیق می باشد. اسانس دو گون? گل گاوزبان با روش تقطیر با بخارآب تهیه و با gc/ms آنالیز شد. کارواکرول در گون? borago officinalis l. و بتا-فارنسن، آلفا- بیزابولن اکساید و لیمونن در گون? anchusa italica retz. از مهمترین تزکیبات شناسایی شده به شمار می روند. همچنین ترکیبات فرار اندام رویشی همین دو گونه به روش ua-hs-spme-gc/ms استخراج و شناسایی شدند. بتا-آیونن و لیمونن دی اکساید از ترکیبات مهم استخراجی گون? anchusa italica retz. و بیزابولن، آلیل- آیونن وکارواکرول ترکیبات استخراجی borago officinalis l. با فیبر تجاری pdms می باشند. جهت استحصال روغن از بذر گیاه گاوزبان، یک سیستم ساده و تمیز cold press ساخته و استفاده شد. سیستم پیشنهادی، به دلیل سادگی و ارزان بودن و همچنین عدم استفاده از مواد شیمیایی مضر و روغن گیری در غیاب نور و حرارت، سیستمی مناسب جهت روغن گیری از بذر انواع گیاهان دارویی می باشد. علاوه بر ترکیبات اتیل پالمیتات و اولئیک اسید شناسایی شده در روغن بذر هر دو گون? گاوزبان با gc/ms، ترکیب لینولئیک اسید در گون? borago officinalis l. مشخصاَ دیده شد. ترکیبات موجود در بذر گیاه گاوزبان به عنوان مکمل های غذایی و دارویی برای درمان بیماری های قلبی، اگزمای موضعی، دیابت ها، ورم مفاصل و بیماری ms استفاده می شود.