نام پژوهشگر: محمد صادق سخاوتجو

نقش قنات در برنامه ریزی توسعه شهری(مطالعه موردی قناتهای منطقه یک شهر تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی 1388
  پیمان طالقانی   اسماعیل علی اکبری

ایران کشوری است که بر روی کمربند خشک جهان قرار گرفته وهمواره از دیرباز، تامین آب بعنوان عنصر حیات در این سرزمین از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بوده است.قنات به عنوان یک پدیده جغرافیایی برای دستیابی وتامین آب،از هزاران سال پیش سهم مهمی در شکل گیری و رشد سکونتگاههای انسانی در ایران داشته است.متاسفانه در نیم قرن اخیربا ورود فناوری استحصال آبهای زیرزمینی به طریق چاه و پمپاژ از یک سو و رشد شتابان و سریع شهرنشینی بویژه شهرتهران از سوی دیگر ،باعث شدکه قناتها موردبی مهری وتجاوز قرار گیرند. در این رهگذر، رشد شتابان و بی رویه شهرنشینی در شهرتهران نه تنها نتوانست از این منبع سالم،ارزان و بهداشتی که با محیط زیست و توسعه پایدار همسویی دارد استفاده مناسب ببرد، بلکه خواسته یا ناخواسته با تخریب قناتها ، مشکلاتی را جهت ساکنان،منازل،ابنیه،خیابانها و دیگر سازه های شهری ایجاد کرده است.تحقیق حاضر با هدف بررسی فرصتها و تهدیدهای برخاسته از قناتهای منطقه یک تهران ،با دارا بودن بیشترین تعداد قناتهای آبده در مقایسه با سایر مناطق شهر تهران و تبیین نقش و جایگاه آنها دربرنامه ریزی توسعه شهری با استفاده از روش توصیفی انجام گرفته است.یافته های تحقیق نشان می دهد که احیاء قناتها ی آبده منطقه یک تهران ، می توانند بطور مستقیم در بهبود شاخصهای مهم توسعه شهری( سرانه فضای سبز و زیست محیطی) موثر واقع شوند.