نام پژوهشگر: مطصفی ولیزاده
احمد قبادی فر ایرج رنجبر
در این تحقیق تاثیر سطوح مختلف زیرکشت (0/1 تا 2 هکتار، 2/1 تا 5 هکتار و بالای 5/1 هکتار) بر شاخص های نسبت انرژی، بهره وری انرژی، افزوده خالص انرژی و شدت انرژی برای محصول گندم آبی و دیم در سال زراعی88-87 در دشت سیلاخور واقع در شهرستان های بروجرد و دورود استان لرستان، مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین میزان انرژی نهاده و ستانده در تولید این دو محصول پرسش نامه هائی طرح و با توجه به اندازه جامعه مورد مطالعه، حجم نمونه ها از طریق فرمول کوکران تعیین گردید. با استفاده از روش نمونه گیری ساده، در نهایت 150 پرسش نامه بین کشاورزان گندمگار آبی و 120 پرسش نامه بین کشاورزان گندمگار دیم توزیع شد و داده های حاصل بر اساس طرح کاملاً تصادفی با نرم افزارهای excel 2007 و spss 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که انرژی بذر، کود و سموم شیمیائی در گندم آبی و گندم دیم بترتیب با 46/45 و57/3 درصد بیشترین سهم مصرف انرژی را از کل مصرف انرژی به خود اختصاص می دهند. همچنین نسبت انرژی (دانه + کاه) برای گندم آبی 3/95 و به طور جداگانه برای دانه 2/74 و برای کاه 1/20 و نیز نسبت انرژی (دانه + کاه) درگندم دیم 3/84 و به طور جداگانه برای دانه و کاه بترتیب برابر2/34 و 1/49 می باشند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس متغیرهای؛ نسبت انرژی، بهره وری انرژی، افزوده خالص انرژی و شدت انرژی در ازای سطوح مختلف زیرکشت در گندم آبی و دیم نشان دادند که این متغیرها به طور جداگانه در مورد کاه و دانه به لحاظ سطوح مختلف زیرکشت، اختلاف معنی داری ندارند. ولی برای (دانه + کاه) اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. نتایج مقایسه میانگین به روش توکی در سطح احتمال 5 درصد متغیرهای نسبت انرژی و افزوده خالص انرژی در گندم آبی کل (دانه + کاه) بیانگر آن است که سطح زیر کشت بین 0/1 تا 2 هکتار اختلاف معنی داری با سطح زیر کشت بالای 5 هکتار دارد. اما سطح زیر کشت بین 2/1 تا 5 هکتار با سطوح زیر کشت دیگر، اختلاف معنی داری را نشان نمی دهد. مقایسه میانگین متغیر نسبت انرژی در گندم دیم کل (دانه + کاه) در سطوح زیر کشت بین 0/1 تا 2 هکتار و 2/1 تا 5 هکتار دارای اختلاف معنی داری با سطح زیر کشت بالای 5 هکتار می-باشند. برای منطقه مورد مطالعه بهترین سطح زیر کشت برای گندم آبی در صورت برداشت (کاه + دانه)، سطح زیر کشت بین 0/1 تا 2 هکتار و بدترین سطح، سطح زیر کشت بالای 5 هکتار می باشد. همچنین در گندم دیم بهترین سطوح زیر کشت، سطوح بین 0/1 تا 2 هکتار و بین 2/1 تا 5 هکتار و بدترین، سطح زیر کشت بالای 5 هکتار میباشد. در گندم آبی سطح زیر کشت بالای 5 هکتار در صورت برداشت دانه برسطوح دیگر برتری دارد