نام پژوهشگر: غلامعلی رییسی
سید حامد محمودآبادی سید نادر شتاب بوشهری
اگرچه پژوهش در زمینه تحلیل عملکرد شبکه های خیابانی در ارتباط با وقوع حوادث تصادفی در آنها نزدیک به دو دهه است که آغاز گردیده، ولی پژوهشهای به نسبت کمی در زمینه بهبود عملکرد این نوع شبکه ها صورت گرفته است. با توجه به سابقه این مطالعات، وقوع حوادث و اثرات آن روی شبکه های خیابانی را می توان در سه گروه به شرح زیرتقسیم بندی کرد. (الف) رویدادهائی (چون تصادف های ترافیکی) که وقوع آنها در شبکه موجب بروز اختلال در بخشهائی از شبکه در مدتی کوتاه (در حدود چند دقیقه تا چند ساعت) می شود. (ب) رویدادهائی که وقوع آنها موجب اختلال در شرایط ترافیکی شبکه در مدتی دراز (در حدود چند روز تا چند ماه) می شود. و، (پ) رویدادهائی که موجب بروز نوسان در حجم ترافیک یا زمان سفر در خیابانها و مسیر های مبدا- مقصد می شود. اگرچه بخش عمده ای از زیانهای ناشی از وقوع تصادف های ترافیکی، خسارات مالی و جانی است، ولی اثراتی که وقوع این حوادث بر سفر دیگر مسافرین در شبکه می گذارد را نباید نادیده گرفت. وقوع تصادف در خیابانهای شلوغ و با ظرفیت بالا مشکلات زیادی در وضعیت ترافیکی شبکه ایجاد می کند، درحالی که ممکن است مشکلات یاد شده در خیابانهای فرعی و خلوت بسیار ناچیز باشد. وقوع تصادف ترافیکی در یک خیابان، باعث کاهش ظرفیت قسمتی از آن گشته و شلوغی ترافیکی را به همراه خواهد داشت. در این حالت زمان سفر مسافرین عبوری از آن خیابان به میزانی نامشخص بالا رفته و کیفیت سفر آنها کاهش می یابد. همین موضوع است که باعث می شود مسافرین با اطلاع از وقوع تصادف در خیابانی واقع در مسیرشان (بدون توجه به اندازه تصادف)، میل به تغییر مسیر پیدا کرده و سعی در یافتن مسیر مناسب دیگری برای رسیدن به مقصدشان کنند. در این حالت عدم وجود مسیرهای جایگزین مناسب باعث می گردد شبکه در قبال وقوع تصادف های ترافیکی عملکرد ضعیفی را از خود نشان دهد. همچنین شلوغ شدن دیگر خیابان های شبکه به دلیل تغییر مسیر این مسافرین ممکن است سفر دیگر مسافرین شبکه را نامناسب نماید. در این پایان نامه، در زمینه یاد شده در (الف)، به طراحی روشی برای بهبود عملکرد شبکه های خیابانی در ارتباط با وقوع تصادف های ترافیکی در آنها پرداخته شد. در این روش، پیشگیری از وقوع تصادف ترافیکی در خیابانهای شبکه، استراتژی ای است که در جهت بهبود عملکرد شبکه های خیابانی دنبال می شود. در این روش، ابتدا شاخصی بر مبنای مفهوم "سفر- ساعت مناسب" برای ارزیابی عملکرد شبکه های خیابانی در زمان بعد از وقوع تصادف ترافیکی تعریف گردید. سپس با استفاده از شاخص یاد شده محکی برای تعیین اهمیت کمان های شبکه معرفی شد. و سرانجام، با توجه به میزان اهمیت کمانها و فرض محدودیت منابع، مدلی برای پیشگیری از وقوع تصادف های ترافیکی در خیابانهای مهم طراحی گردید و الگوریتمی جهت حل مسئله نظیر آن ارائه شد. این مدل قابلیت ارزیابی پروژه های خیابانی با در نظر گرفتن اثرات وقوع تصادفات ترافیکی در آن ها را داراست. روش یاد شده روی دو شبکه خیابانی، یکی کوچک (با هدف نشان دادن سازگاری نتایج بدست آمده)، و دیگری بزرگ (با هدف نشان دادن کارآئی روشهای ارائه شده در حل مسائل بزرگ)، اجرا گردید.