ناحیه مورد مطالعه در این پایان نامه زون البرز را شامل می شود که با استفاده از گسل های فعال، چین ها و لرزه خیزی ناحیه به تحلیل استرس حال حاضر آن پرداخته شده است. نظر به اینکه اکثر گسل های فعال ناحیه دارای سازوکار فشارشی می باشند استرس اصلی موثر بر ناحیه فشارشی بوده و با توجه به روند گسل ها و محور چین ها، محور فشارش در البرز تقریباً شمالی ـ جنوبی است. به تعیین استرس با استفاده از داده های حل کانونی زلزله، وارونه سازی استرس لرزه ای گفته می شود. وارونه سازی به دو روش cosserat inversion و cosserat msm انجام شده و نتایج با یکدیگر مقایسه شد تا بهترین نتیجه با کمترین مقدار خطا حاصل شود. به دلیل مناسب تر بودن روش cosserat inversion برای وارونه سازی داده های لرزه ای در مقیاس ناحیه ای، نتایج نهایی وارونه سازی به این روش ارائه گردید. به این منظور پهنه البرز به دو بخش شرقی و غربی تفکیک شده و وارونه سازی داده های هر بخش بطور جداگانه صورت پذیرفت. محاسبه پارامترهای لرزه خیزی فراوانی ـ بزرگی در این دو بخش نشانگر خطر لرزه ای از نظر رخداد زلزله بزرگ آتی در بخش غربی نسبت به بخش شرقی است. در پایان به منظور وارونه سازی داده های لرزه ای رشته کوه البرز (بخش مرتفع ناحیه) زلزله هایی که رومرکز آن ها در سواحل دریای خزر واقع شده بود حذف شده و تنها زلزله هایی که رومرکز آن ها در نواحی مرتفع واقع شده بود در وارونه سازی استفاده شد. با وارونه سازی داده های لرزه ای البرز، محور فشارش حداکثر با روند شمال شرقی ـ جنوب غربی به همراه 42% ضخیم شدگی نسبی در جهت قائم و حداکثر کوتاه-شدگی افقی این زون برابر با 77% در راستای 256n حاصل شد. همچنین جهت محور چرخش نسبی این زون 34/313 بدست آمد. نتایج حاصل از آنالیز داده ها در این تحقیق با نتایج حاصل از مطالعات داده های gps ناحیه سازگاری دارد.

یکی از مطالعات پایه ای زمین ساختی پهنه بندی لرزه زمین ساختی می باشد. اگر به این مقوله از نقطه نظر کاربردی پرداخته شود، آنگاه می توان بر اساس نظریه تکتونیک صفحه ای، هدف پهنه بندی را تقسیم بندی ناحیه به مناطقی با میزان دگرشکلی لرزه ای متفاوت قرار داد. در این تحقیق برای نیل به این هدف و تقسیم بندی ایران به مناطق مذکور، روش عددی پیشنهاد شده است. در روش پیشنهادی دو عامل گسل و زمین لرزه تاثیرگذار هستند متغیرهای مربوط به این دو عامل، دگرشکلی لرزه ای را تعریف می کنند. در محدوده ایران شبکه بندی هندسی صورت گرفت و مراکز داده تعریف شد. با اندازه گیری هر یک از متغیرها در محدوده هر مرکز داده، پایگاه داده های لرزه زمین ساختی گردآوری شد. اساس تحلیل آماری مدنظر، تعیین اختلاف دگرشکلی لرزه ای بین هریک از محدوده ها و تخصیص یک کمیت نسبی به آن است. بر اساس این کمیت نسبی که در اینجا ضریب دگرشکلی لرزه ای نام دارد قیاس های بعدی انجام گرفت. نتایج حاصله به صورت نقشه منحنی های هم ارز دگرشکلی لرزه ای ترسیم گردید. در این نقشه ها مناطق با فعالیت لرزه زمین ساختی بالا جداسازی و با یک نقشه مرجع لرزه زمین ساختی مقایسه شد. نتایج این مطالعه و نقشه های حاصله می-تواند از گامهای نخستین تبیین خطر لرزه باشد.

منطقه ی مورد مطالعه در شمال شهرستان سمنان واقع شده است و از نظر جایگاه زمین شناسی، بخش خاوری پهنه ی البرز مرکزی به حساب می آید. پهنه ی البرز مرکزی به خاطر وجود گسل های جوان از جایگاه ویژه ای در مطالعات زمین ساختی برخوردار است. تراکم گسل ها در این ناحیه زیاد است و اکثر این گسل ها از نوع فشاری هستند و به همین علت خطر زمین لرزه در آن ها به نسبت بالاست. در تحولات زمین شناسی این منطقه، گسل های شمال سمنان و عطاری نقش مهمی داشته اند. روند ساختاری چیره ی گسل ها، شمال شرقی ـ جنوب غربی می باشد. طبق شواهد مورفوتکتونیکی که فعالیت جوان گسل های سمنان و عطاری را مشخص می کنند و هم چنین با توجه به جایگاه زمین ساختی آن ها، این گسل ها از گسل های فعال به حساب می آیند. تشخیص و شناسایی هندسه و سازوکار گسل های اصلی منطقه هدف اولیه ی این پایان نامه بوده است. هدف دیگر این پایان نامه، بررسی زمین ساخت فعال به کمک شاخص های زمین ریخت شناختی و وضعیت آبراهه ها می باشد. در این پایان نامه از شاخص های ریخت زمین ساختی مرتبط با آبراهه ها، یعنی شاخص گرادیان ـ طول آبراهه و شاخص هیپسومتری استفاده شده است. این شاخص ها از طریق نقشه های توپوگرافی رقومی با مقیاس 1:25000 در محیط نرم افزار arcgis 9.3 به دست آمدند. هم چنین به کمک تصاویر ماهواره ای irs-p5 با دقت بالا (4/2 متر) عوارض زمین ساختی مربوط به گسلش فعال شناسایی و معرفی شدند. با توجه به نتایج به دست آمده از شاخص های ریخت زمین ساختی، گسل های سمنان و عطاری از فعالیت زمین ساختی نسبی بالایی برخوردار می باشند و در بین این دو گسل نیز گسل عطاری از فعالیت بیشتری برخوردار است.