نام پژوهشگر: حسینعلی ساسان
لیلی محمدی پور قاسم اباد علی احمدی مقدم
مطالعه جمعیت های یک گونه هم از جنبه نحوه گونه زایی و هم از نظر تاکسونومی مورد توجه محققین می باشد. اگر چه این مطالعات پیشتر جنبه مورفولوژیک داشته است و در حال حاضر بیشتر بر اساس تفاوت های ژنتیکی بین جمعیت ها استوار است. در این مطالعه پنج جمعیت گیاه ارژن amygdalus elaeagnifolia از مناطق بیدک، رابر، ساردوئیه و غار ایوب در استان کرمان و دشت ارژن در استان فارس مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. در این مطالعه میانگین طول و عرض برگ، طول دمبرگ، طول و عرض میوه، وزن میوه، طول و عرض دانه، وزن دانه و طول میان گره اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که بین صفات مورفولوژیک برگ و ارتفاع از سطح دریا همبستگی مثبت وجود دارد ولی بین صفات میوه و دانه و این عوامل همبستگی مشاهده نشد. از طرفی بین صفات میوه و دانه با عرض جغرافیایی همبستگی مثبت مشاهده شد. مقایسه ژنتیکی بین جمعیت ها نیز بر اساس روش rapd-pcr با استفاده تعداد 10 آغازگر انجام شد. از هر جمعیت تعداد 15 فرد گیاهی به طور تصادفی انتخاب و از تعداد 10 آغازگر انتخابی در مجموع 8 آغازگر که بیشترین و واضح ترین نوارهای چند شکل تکرار پذیر را تولید کردند، برگزیده و شباهت ژنتیکی میان جمعیت های مورد مطالعه با ضریب sm (simple matching) و به وسیله نرم افزار ntsys ver2.1 محاسبه و دندروگرام upgma این جمعیت-ها بر اساس شباهت ژنتیکی آن ها رسم و ارزیابی شد. تعداد 8 آغازگر در مجموع تولید 118 نوار چند شکل کردند. بیشترین شباهت ژنتیکی بین جمعیت های بیدک و رابر با ضریب تشابه 6695/0 و کمترین شباهت ژنتیکی بین جمعیت های بیدک و غار ایوب با ضریب تشابه 4322/0 مشاهده شد. دندروگرام رسم شده بر اساس روش rapd-pcr نشان داد جمعیت های بیدک و رابر در یک خوشه، غار ایوب و دشت ارژن در خوشه دیگر قرار دارند، در حالی که جمعیت ساردوئیه با کمترین شباهت به جمعیت های بیدک، غار ایوب و دشت ارژن دورتر از این جمعیت ها قرار گرفت. می توان شباهت ژنتیکی بین جمعیت های بیدک و رابر را به قرار گرفتن این دو جمعیت در ارتفاع یکسان از سطح دریا و قرارگیری در فاصله جغرافیایی نزدیک، نسبت به سایر جمعیت ها را به این علت دانست. همچنین شباهت بین جمعیت های دشت ارژن و غار ایوب را نیز به احتمال زیاد به تبادل ژنی بین آن ها و نوع شیوه تولید مثلی این گونه گیاهی (دگرگشنی) ربط داد. دلیل فاصله گرفتن ساردوئیه از جمعیت های بیدک، غار ایوب و دشت ارژن را شاید بتوان عدم به دلیل تداخل عوامل موثر در تبادل ژنی بین این جمعیت ها و برخی شرایط اکولوژی آن ها بیان نمود.
زهره شمس فرخنده رضانژاد
کلمات کلیدی: نیکل، سیلیس، ارزن و یونجه، آنزیم های آنتی اکسیداتیو، پراکسیدهیدروژن
محسن اسدی خانوکی غلامرضا شریفی سیرچی
گیاهان گلدار یا نهاندانگان بزرگترین گروه گیاهان را تشکیل می دهند. تولید مثل موفق این گیا هان بستگی به توانایی آن ها در نمو گل دارد. در طی دوره های مختلف رشد یک گیاه، گذر از فاز رویشی به فاز زایشی یکی از مهم ترین مراحل است که به آن گذر به گل دهی می گویند. ژن leafy در پیشبرد مرحله گذر به گل دهی و نیز تعیین هویت مریستم رأسی نقش ایفا می کند. این ژن با هماهنگ کردن سیگنال های محیطی و درونی موجب تنظیم زمان گل دهی می شود. هدف از این تحقیق شناسایی این ژن در گونه ای تاجریزی به نام روپاس (solanum villosum mill.) بود. بدین منظور آغازگر های اختصاصی طراحی و در واکنش های pcr و rt-pcr مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان دهنده طول بیش از 1200 نوکلئوتیدی ناحیه کدکننده و بیش از 3000 نوکلئوتیدی ژن در ژنوم گیاه بود. 1626 نوکلئوتید از این ژن که شامل بخش هایی از اگزون 2 و طول کامل اگزون 3 و اینترون 2 می باشد، تعیین توالی گردید. مقایسه توالی پروتئین استنباطی 540 نوکلئوتید از ناحیه کدکننده این ژن، با پروتئین های همساخت leafy در سایر گیاهان نشان دهنده شباهت بین 52 تا 98 درصدی آن ها بود. بررسی بیان ژن در اندام های گوناگون حاکی از بیان در مریستم رأس شاخساره رویشی و زایشی، برگ و ساقه جوان و همچنین غنچه های گل و گل های باز شده بود.
مهین رسانی علی اسمعیلی زاده
باکتری کلستریدیوم پرفرینجنس تیپ a یک تولید کننده سم آلفا توکسین می باشد که عامل ایجاد بیماری گازگانگرن است. این بیماری یک عفونت تهدید کننده حیات با تب، درد، ورم میکرونکروز و تولید گاز می باشد. پروتئین آلفا توکسین دارای فعالیت های فسفولیپازی و اسفنگولیومینازی می باشد که همولیز، مرگ و نکروز پوستی را سبب می شود. اثر کشندگی آلفا توکسین نیز به خاطر تخریب غشای سلولی می باشد به همین جهت این سم نقش مهمی در ایجاد قانقاریای گازی دارد. هدف از انجام این پژوهش، تکثیر و همسانه سازی بخش ابتدایی ژن کشنده آلفا توکسین(?-toxin) باکتری کلستریدیوم پرفرِینجنس در باکتری e.coli بود. جهت مطالعه بخش n ترمینال ژن کدکننده آلفاتوکسین، استخراجdna ژنومی با استفاده از کیت کیا ژن صورت گرفت سپس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی بخش ابتدایی ژن با استفاده از تکنیک pcr تکثیر و در ناقل e.colipet28a کلون شد. با استفاده از هضم آنزیمی توسط آنزیم های hindiii و xhoi کلون مورد نظر تأیید شد. با توجه به موفقیت آمیز بودن کلونینگ ژن آلفا توکسین در باکتری های میزبان می توان گفت که اولأ پرایمرهای طراحی شده برای تکثیراین ژن اختصاصی اند، ثانیأ به عنوان یک مارکر جهت شناسایی و طبقه بندی این باکتری ها می توانند مورد استفاده واقع شوند. ثالثأ با ساخت واکسن های نوترکیب ژنتیکی مهندسی شده می توان راه کنترل و مقابله با پاتوژن های مهمی همچون باکتری کلستریدیوم پرفرینجنس را امکان پذیر ساخت.
مهدیه حسنی کبوترخانی علی اسماعیلی زاده کشکوییه
چکیده هدف از انجام این تحقیق شناسایی چندشکلی های تک نوکلئوتیدی موجود در ژن های فاکتور رشد و تمایز9 (gdf9) و پروتئین مورفوژنتیک استخوانی 15 (bmp15) در گوسفند نژاد ایران بلک وتاثیر آنها بر میزان بره زایی درگوسفند ایران بلک بود.نمونه های خون از140 میش ایران بلک جمع آوری شد. استخراج dna به روش استخراج نمکی از خون کامل انجام شد.دراین تحقیق از روش pcr-rflp ارائه شده توسط هانراهان و همکاران برای شناسایی ژنوتیپ ها استفاده شد. قطعه 139 جفت بازی و 153 بازی توسط پرایمر های اختصاصی به ترتیب برای gdf9و bmp15 طی واکنش های pcr تولید شد. هضم آنزیمی با ddei برای محصولات pcr ژن gdf9 درحیوانات با ژنوتیپ وحشی منجربه تولید دو قطعه با اندازه 31و 108 جفت بازی گردید. در حالیکه قطعه dnaحاوی نوکلئوتید t یک قطعه تولید کرد (139 جفت بازی). حیوانات هتروزیگوت برای جهش قطعاتی با هر سه اندازه داشتند (31،108و 139جفت بازی). فراوانی آلل وحشی 53/0و فراوانی آلل موتانت 46/0 بود و فراوانی های ژنوتیپی برای ژنوتیپ های g/+, +/+ و g/g به ترتیب برابر با 34/0، 40/0 و27/0 بودند. هضم آنزیمی با ddei برای محصولات pcr ژن bmp15 درحیوانات با ژنوتیپ وحشی منجر به تولید دو قطعه با اندازه123 و30 جفت بازی گردید. در حالیکه قطعه dnaحاوی نوکلئوتید t یک قطعه تولید کرد(153جفت بازی). حیوانات هتروزیگوت برای جهش قطعاتی با هر سه اندازه داشتند (30،123و 153جفت بازی). فراوانی آلل وحشی 64/0 و فراوانی آلل موتانت 36/0 بود و فراوانی های ژنوتیپی برای ژنوتیپ های +/+ ، +/bوb/b به ترتیب برابر با 52/0، 25/0 و23/0 بودند نتایج آنالیز آماری ارتباط چند قلوزایی و با جهش در این جایگاه ها را بی معنی نشان داد لذا پلی مورفیسم مشاهده شده در این دو جایگاه هیچ تاثیری بر میزان چند قلوزایی در جمعیت مورد بررسی گوسفند ایران بلک ندارد ونیز مشاهده شد که جمعیت مورد مطالعه برای هر دو جایگاه در تعادل هاردی ونبرگ قرار ندارد.
سمانه کاراموز علی اسمعیلی زاده کشکوئیه
باکتری کلستریدیوم پرفرینجنس تیپ a یک تولید کننده سم آلفا¬توکسین می باشد که عامل ایجاد بیماری گازگانگرن است. این بیماری یک عفونت تهدید کننده حیات با تب، درد، ورم میکرونکروز و تولید گاز می باشد. پروتئین آلفا توکسین دارای فعالیت های فسفولیپازی و اسفنگولیومینازی می باشد که همولیز، مرگ و نکروز پوستی را سبب می شود. اثر کشندگی آلفا توکسین نیز به خاطر تخریب غشای سلولی می باشد به همین جهت این سم نقش مهمی در ایجاد قانقاریای گازی دارد. هدف از انجام این پژوهش، تکثیر و همسانه سازی ژن کشنده آلفا¬توکسین(α-toxin) باکتری کلستریدیوم پرفرِینجنس در باکتری e.coli بود. جهت مطالعه ژن کدکننده آلفاتوکسین، استخراجdna ژنومی با استفاده از کیت کیاژن صورت گرفت سپس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن با استفاده از تکنیک pcr تکثیر و در ناقل e.colipet28a کلون شد. با استفاده از هضم آنزیمی توسط آنزیم های hindiii و xhoi کلون مورد نظر تأیید شد. با توجه به موفقیت آمیز بودن کلونینگ ژن آلفا¬توکسین در باکتری های میزبان می توان گفت که اولأ پرایمرهای طراحی شده برای تکثیراین ژن اختصاصی اند، ثانیأ به عنوان یک مارکر جهت شناسایی و طبقه بندی این باکتری ها می توانند مورد استفاده واقع شوند. ثالثأ با ساخت واکسن های نوترکیب ژنتیکی مهندسی شده می توان راه کنترل و مقابله با پاتوژن های مهمی همچون باکتری کلستریدیوم پرفرینجنس را امکان پذیر ساخت.
فرزانه جلالی محمدرضا بذرافشانی
ریفلاکس وزیکویورترال (vur) برگشت ادرار از مثانه به حالب است. مطالعات نشان داده است که پلی مورفیسم های ژن گیرنده ی آنژیوتانسین ii نوع 2 (agt2r) با افزایش ریسک بروز ریفلاکس وزیکویورترال مرتبط هستند. نقش فیزیولوژیک این گیرنده در بدن کاهش فشار خون، مهار رشد و تحریک آپوپتوز است که این عمل آپوپتوتیک نقش مهمی در تکامل مجاری ادراری دارد. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط پلی مورفیسم g/a rs1403543 (a-1332g) در ژن agt2r و بیماری ریفلاکس در جمعیت کودکان کرمان با استفاده از روش pcr – rflp انجام شد. 80 کودک مبتلا به ریفلاکس و 80 کودک سالم جهت استخراج dna از خون محیطی مورد استفاده قرار گرفتند. وجود یا عدم وجود پلی مورفیسم g/a rs1303543 در ژن agt2r در جمعیت انتخاب شده با روش pcr – rflp مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه فراوانی ها با استفاده از نرم افزارspss v.19 و تست کای اسکوئر (pvalue < 0.05) صورت گرفت. فراوانی آلل g در افراد بیمار نسبت به کنترل در جمعیت پسران، و نیز فراوانی ژنوتیپ gg در افراد بیمار نسبت به کنترل در جمعیت دختران افزایش قابل توجهی داشت. یافته ها نشان داد که ژن agt2r می تواند نقش عمده ای در بروز بیماری ریفلاکس، حد اقل در جمعیت کودکان کرمان داشته باشد. بر این اساس پیشنهاد می کنیم که جهت تکمیل این مطالعه ارتباط ریفلاکس با این ژن در مناطق مختلف کشور مورد بررسی قرار گیرد. مطالعات بیشتر می تواند در مورد ارتباط سایر پلی مورفیسم های این ژن با بیماری ریفلاکس و نیز ارتباط این ژن با سایر ناهنجاری های دستگاه ادراری صورت گیرد.
سمانه الطافی محمد مهدی یعقوبی
دیابت، سلول های بتا، تمایز، انسولین، سلول های بنیادی پالپ دندان انسان
زینب حمزه کهنوجی غلامرضا شریفی سیرچی
مطالعه جمعیت های یک گونه هم از جنبه گونه زایی و هم از نظر تاکسونومی مورد توجه محققین می باشد. اگر چه این مطالعات بیشتر جنبه مورفولوژیک داشته است و در حال حاضر بیشتر بر اساس تفاوت های ژنتیکی بین جمعیت ها استوار است. در این مطالعه چهار جمعیت گیاه علف لیمو cymbopogon olivieri از مناطق بنگود و زرچین در استان کرمان و باغات و شهداد در استان هرمزگان مورد بررسی قرار گرفتند. میزان اسانس چهار جمعیت مختلف گیاه علف لیمو اندازه گیری شد و نتایج نشان داد که بین میزان اسانس و ارتفاع از سطح دریا در مواردی همبستگی مثبت وجود دارد و گاهی اوقات همبستگی دیده نمی شود
محبوبه شیخ بهائی حسینعلی ساسان
گذر به گل دهی، یک تغییر فاز بزرگ در چرخه ی زندگی گیاهان است. ژن flowering locus t، به عنوان ژن هدف مسیر فتوپریود، گل دهی را تحریک می کند. پروتئین ft، از اجزای اصلی هورمون گلدهی (فلوریژن) است. این پژوهش با هدف شناسایی و سنجش بیان این ژن در گیاه شاهی (lepidium sativum l.) انجام شد. rna کل از برگ جوان گیاه در مرحله ی زایشی، استخراج و برای ساخت cdna استفاده گردید. آغازگر های اختصاصی بر اساس توالی ژن های همساخت ft در گیاهان هم خانواده، طراحی و برای واکنش rt-pcr استفاده گردید. محصول این واکنش پس از خالص سازی، توالی یابی گردید. نتایج، نشان دهنده ی تکثیر قطعه ی مورد نظر از ژن به طول 294 نوکلئوتید بود که lsft نامیده و ثبت شد. این قطعه از ژن، کدکننده ی بخش عمده ی قلمرو پروتئین متصل شونده به فسفاتیدیل اتانول آمین (pebp) است که توالی آمینواسیدی آن در سایر گیاهان، به میزان بسیار زیادی حفاظت شده است. بررسی بیان ژن در اندام های گوناگون حاکی از بیان در برگ جوان و بالغ، ساقه و غنچه های گل در مرحله ی زایشی و عدم بیان آن در برگ جوان و بالغ و ساقه در مرحله ی رویشی، گل های باز شده و ریشه طی دو مرحله ی نموی رویشی و زایشی بود. بنابراین، lsft نیز همانند ft در تحریک گل دهی نقش دارد و می تواند به عنوان ژن محرک گلدهی در شاهی عمل کند.
رضا جعفریان فرخنده رضانژاد
جذب پرتو uvتوسط گیاه می تواند باعث اثرات تخریبی یا تحریکی روی مولکول های زیستی مانند dna، rna، پروتئین ها و لیپیدها شود. اشعه uv باعث پاسخ های ریخت شناسی و عملکردی در گیاهان می شود. تنظیم ژنهای مسیر عمومی بیوسنتز ترکیبات فنلی یک پاسخ عمومی به تیمار uv است. این تیمار باعث تجمع برخی رنگیزهها از قبیل فلاونوئیدها و آنتوسیانین ها از راه القای ژنهای مسیرهای بیوشیمیایی آنها شده و در نتیجه سبب افزایش مقاومت گیاه در برابر اثرات مخرب این پرتو می شود. میوه ی گوجه فرنگی پر مصرف ترین سبزی در تمام جهان است. این میوه شامل حدود 94 درصد آب می باشد و بقیه آن را پروتئین، چربی، قندهای مختلف از جمله گلوکز و فروکتوز، ویتامین های a،b ،c ، e، k، اسید آمینه های ضروری و املاح معدنی تشکیل می دهد. ترکیبات آنتی اکسیدان آن روی سلامتی انسان ، در همه دنیا اثر مستقیم دارد. مهمترین ترکیب آنتی اکسیدان موجود در میوه ی گوجه فرنگی، لیکوپن است. ترکیبات فنلی از قبیل فلاونوئیدها و آنتوسیانین ها، از دیگر ترکیبات آنتی اکسیدان میوه ی گوجه فرنگی، هستند. گوجه فرنگی و محصولات تبدیلی آن یکی از مهم ترین تولیدات صنایع تبدیلی در جهان می باشد به طوریکه سالانه حدود 35-30 میلیون تن گوجه فرنگی تازه در کارخانه ها فرآوری می گردد و رب گوجه فرنگی محصول عمده ی آنها می باشد. ایران در سال 2008 مقام پنجم پس از امریکا، ایتالیا، چین و ترکیه در میزان تولید محصولات فراوری شده گوجهفرنگی دارا بود. گوجه فرنگی گیلاسی از ارقام جدید این گیاه است که کشت آن به تازگی رواج یافته است. این رقم گوجه فرنگی علاوه بر دارا بودن ارزش زینتی، دارای مقادیر آنتی اکسیدان بالاتری نسبت به ارقام دیگر است. با توجه به نقش پرتو فرابنفش در تحریک برخی از مواد بیوشیمیایی و اهمیت میوه ی گوجه فرنگی در رژیم غذایی انسان، اثر 3 دوز از این پرتو بر روی میزان برخی ترکیبات بیوشیمیایی و آنتی اکسیدان میوه ی گوجه فرنگی به منظور بالا بردن میزان این ترکیبات در میوه 6 هیبرید گوجه فرنگی گیلاسی بررسی شد. همچنین میزان بیان ژن چالکونسنتاز که آنزیم سنتز شده توسط آن، آنزیم کلیدی مسیر بیوسنتز ترکیبات فنلی است، در اثر تیمار با پرتو uv-b در میوه 2 هیبرید گوجه فرنگی گیلاسی، بررسی گردید. میزان بیان این ژن به وسیله روش rt-pcr نیمه کمی اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان می دهد که میزان بیان ژن چالکونسنتاز به همراه میزان ترکیبات بیوشیمیایی مورد آزمایش افزایش داشته است و افزایش میزان بیان ژن چالکونسنتاز، به عنوان عامل ابتدایی موجب افزایش در میزان ترکیبات فنلی شده است. بهترین هیبرید مورد مطالعه، هیبرید بابیتوم- بروینزما بود که بالاترین میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، آنتوسیانین و لیکوپن را در اثر تیمار با پرتو uv-b از خود نشان داد. با توجه به نتایج این تحقیق، استفاده از پرتو فرابنفش برای بالا بردن میزان ترکیبات آنتی اکسیدان در میوه ی گوجه فرنگی، و همچنین استفاده از رقم گیلاسی برای بالا بردن ترکیبات آنتی اکسیدان در محصول های فراوری شده گوجه فرنگی توصیه می شود.