میرزا الماس خان کندوله ای(ت1118- م1190-1200)، شاعر حماسه سرای کرد، پس از گذراندن دوران نظامی گری در سپاه نادرشاه و تبعیدش به منطقه کندوله، به نظم شاهنامه کردی، به لهجه اورامی- گورانی پرداخت که هم اکنون، قسمت هایی از شاهنامه او باقی مانده و بسیاری از افراد کهن سال، داستان هایی از آن را در سینه هایشان حفظ کرده اند. یکی از این داستان ها، داستان بهمن و فرامرز است که حماسه ای است منظوم در قالب مثنوی با زبانی ساده و البته مشتمل بر برخی واژه های نامأنوس. ناظم داستان، ظاهراً این اثر را به تقلید از بهمن نامه «ایرانشاه بن ابی الخیر» پدید آورده است. این رساله با هدف ارائه متنی منقح و قابل اعتماد، بر پایه اصول علمی تصحیح انتقادی متون، همراه با شرح و ترجمه منظومه به عنوان یکی از جلوه های فرنگ بومی و یکی از پشتوانه های فرهنگ ملی، نگارش یافته است. در این رساله، پس از ذکر مقدمه ای کوتاه، به معرفی نسخ و چگونگی انتخاب نسخه اساس پرداخته شده است و بعد از ذکر اهمیت و کاربرد، پیشینه علمی، فرضیه ها یا سوالات تحقیق، روش کار تصحیح بیان گردیده و در مرحله بعد برای آشنایی خوانندگان این رساله با شاعر این منظومه، شرح احوال و آثار او ذکر شده است. سپس توضیحاتی راجع به وزن شعر کردی و منظومه بهمن و فرامرز داده شده است و جهت استفاده علاقه مندان به شاهنامه کردی که با زبان کردی آشنایی ندارند این داستان، به نثر فارسی برگردانده شده است و در ادامه، متن تصحیح که بر مبنای چهار نسخه انجام پذیرفته است، به رسم الخط کردی نگارش یافته است. پس از متن اشعار تصحیح شده، ابیات مشکل آن شرح شده و توضیحات لازم، راجع به آن ها بیان گردیده است. پیوست های داستان در شش مورد ذکر شده است که شرح مختصر هر کدام به صورت اشاراتی در آغاز آن ها آمده است و پس از آن فهرستی از واژگان، اصطلاحات و ترکیبات همراه با معنای فارسی آن ها به صورت الفبایی و در نهایت نمایه ای شامل: فهرست نام اشخاص، نام جایها، ابزارها، آلات موسیقی و حیوانات، ترتیب داده شده است. واژه های کلیدی: شعر کردی، الماس خان کندوله ای، بهمن و فرامرز، تصحیح.

بررسی سفارش های اقتصادی شیخ اجل در بوستان و گلستان این نکته را روشن می سازد که سعدی شاعری میانه رو بوده و به قناعت در زندگی بسیار پایبند است. از نظر وی بسیاری از مشکلات اقتصادی جامعه، با احسان و بخشش از سوی صاحبان ثروت از بین خواهد رفت و در این صورت جامعه ای آرمانی خواهیم داشت که در آن خبری از فقر و بیکاری و تضاد طبقاتی و سایر مشکلات اقتصادی نخواهد بود. واژگان کلیدی: اقتصاد، بوستان ، گلستان، سعدی.

در این پایان نامه پس از معرفی مختصزری از نیما یوشیج و زندگی، آثار، پیروان و وضعیت اجتماعی زمانه، و نیز تعاریفی از نماد و انواع آن و برسی آن در علومی چون روان شناسی و نیز عرفان، نمادهای شعر نمیا استخراج شده و تفسیر شده اند.

چکیده زبان و ادبیات بومی و محلی، پشتوانه ی عظیم و ارزشمند زبان و ادبیات ملی و رسمی هر کشور است. زبان و ادبیات ایرانی از این نظر دارای گنجینه ای بی کران از گویش ها و زبان های محلی است. یکی از این زبان ها با ادبیات غنی آن، زبان «لکی» است. در این راستا باید میراث های ادبی این زبان را که کمتر شناخته شده، جمع آوری، تصحیح و تنقیح کرد؛ تا از گزند فراموشی در امان بمانند؛ همچنین باید چهره های برجسته و ممتاز ادبیات لکی را معرفی کرد که یکی از این چهره ها، ملاپریشان، شاعر، عارف و دانشمند قرن نهم است که هم از جهت مرتبه ی علمی و هم از جهت قدمت زمانی و علو اشعار، قابل بررسی و تحقیق است. تصحیح، تنقیح و شرح این اشعار، حفظ بخشی از فرهنگ و هنر بومی و یکی از پشتوانه های فرهنگ و ادبیات ملی است. در این نوشتار سعی شده است با کند و کاوی پیرامون حروفیه و اصول اعتقادی و بررسی اسناد پیرامون زندگی و شرح احوال ملاپریشان، دیدگاه نویسندگان مختلف در مورد زندگی ملاپریشان ذکر شود. در این رساله پس از ذکر مقدمه ای در خصوص حروفیه و زندگی ملاپریشان، به معرفی نسخه ها و چگونگی انتخاب نسخه ی اساس پرداخته شده است و بعداز ذکر اهمیت و کاربرد، پیشینه ی علمی، فرضیه ها یا سوالات تحقیق، روش کار تصحیح بیان گردیده و در ادامه متن تصحیح که بر مبنای ده نسخه انجام پذیرفته است، به رسم الخط کردی نگارش یافته است. پس از متن اشعار تصحیح شده، ابیات مشکل آن شرح شده و توضیحات لازم، راجع به آن ها بیان گردیده است. پس از آن فهرست واژگان، اصطلاحات و ترکیبات همراه با معنای فارسی آن ها به صورت الفبایی بیان شده است و در آخر تصویری از برخی نسخه ها آورده شده است.

زهد و پارسایی، یکی از رفتارهای بشر برای پرهیز از دنیاطلبی و منفعت جویی است که در نزد بیشتر جوامع و ادیان الهی دیده می شود؛ امّا زهد و پرهیزکاری زهاد اسلامی در عین دارا بودن ویژگی مذکور، دارای شاکله های متفاوتی چون توجّه به دین و دست نکشیدن کامل از زندگی دنیاوی است. در برهه ه ای از تاریخ اسلام، به دلیل دگرگونی های سیاسی و اجتماعی و همچنین بینش زهد مداراسلامی، زاهدان و نسّاکانی قد علم کردند که مشی زندگی و آثار قلمی آنان نمونه و الگو بوده است. ابوالعتاهیه و ناصرخسرو، دو شاعر آشنا با تعالیم و آموزه های اسلامی هستند که هر کدام مدّتی از عمر خود را در اشتغال به نفسانیات تلف کرده و بعداً به دلایلی راه زهد را پیشه ساخته اند. در این پژوهش ضمن پرداختن به موضوع ادبیّات تطبیقی، به تبیین سرچشمه های زهد در جهان اسلام و سیر ورود این باور به ادب عربی و فارسی توجّه شده و سپس به شرح زندگی و بیان اشتراکات و افتراقات دو شاعر در زمینه هایی چون علل گرایش به زهد، زندگی سیاسی، مذهب، عقیده و... اشاره شده است. از آن جا که هدف این رساله، تطبیق مصادیق زهد است، بخش عمده ای از آن به بررسی اشتراک فکری ناصرخسرو با ابوالعتاهیه اختصاص دارد و در پایان هم فصلی به توضیح تفاوت های دو شاعر با محور تفکّر و گرایش مذهبی پرداخته شده است. در دیوان ابوالعتاهیه و ناصرخسرو، مفاهیم زاهدانه ی منبعث از تعالیم دینی و قرآنی در راستای نفی دنیا، توجّه به دین و آخرت گرایی انعکاس یافته است، امّا پرهیز از دنیا و منفی انگاشتن آن در شعر ناصرخسرو دارای شدّت بیشتری است. ناصرخسرو به دلیل آشنایی با علوم متداول زمان و اصرار شدید برگرایش مذهبی، شعر را به شکل ابزاری در خدمت مفاهیم یاد شده در می آورد، در حالی که شعر ابوالعتاهیه چون از این خصیصه مبرّا است و در نتیجه ذوقی تر و احساسی تر به نظر می آید.

ملانورعلی ورمزیاری، منظومه دینی و حماسی ضریرنامه را به گویش کردی گورانی سروده است. این منظومه که از آثار دینی و تاریخی ادب محلی کردی به شمار می رود حادثه مهم وعظیم عاشورا را از آغاز تا انجام ونیز قیام ضریر را به زبانی حماسی در قالب مثنوی به نظم کشیده است.موضوع این رساله تصحیح انتقادی این داستان براساس نسخه های موجود است که در یک مقدمه و پنج فصل تدوین شده است. فصل اول مشتمل برکلیات تحقیق، احوال شاعر، معرفی نسخه ها، شیوه تصحیح، برگردان داستان به نثر فارسی و تاثیر فرهنگ عامه کرد در این اثر است. فصل دوم شامل متن تصحیح شده بر پایه سه نسخه به زبان و رسم الخط کردی گورانی است که به شیوه رایج تصحیح انتقادی فراهم شده و موارد اختلاف در زیرنویس ذکرشده است. فصل سوم به تعلیقات اختصاص یافته است که در این بخش دشواری های متن از قبیل معنای لغات و ترکیب ها، باورها ، تصاویر خاص و نیز ویژگی های سبکی توضیح داده شده است.فصل چهارم شامل پیوست اشعار و فصل پنجم شامل نمایه هاست که فهرست لغات و ترکیب ها با معنای معادل آن در زبان فارسی،فهرست نام اشخاص، جای ها، ابزارها،آلات موسیقی و حیوانات را دربر دارد. این منظومه دارای زبانی ساده ، شیوا و سرشار از آرایه های بیانی و بدیعی است و قافیه در این منظومه به درستی رعایت شده است. نتیجه این تحقیق تصحیح انتقادی گنجینه ارزشمند بومی و محلی ضریرنامه است.

در ادبیات فارسی داستان های عاشقانه ی بی شماری وجود دارد که شاعران به این داستان ها تلمیح جسته و با عناصر و اجزای آن ها مضامین و تصاویری بدیع خلق کرده اند. در این زمینه داستان های عاشقانه ی یوسف و زلیخا، لیلی و مجنون و خسرو و شیرین جایگاه ویژه ای دارند. از آن جا که شاعران سبک هندی به مضمون سازی مشهورند با عناصر این داستان ها مضامین و تصاویر بکری را آفریده اند. شاعران مورد مطالعه ی این پژوهش(محتشم کاشانی، عرفی شیرازی، طالب آملی و کلیم کاشانی) از داستان های عاشقانه ی فارسی بیشتر با سه داستان، یوسف و زلیخا، لیلی و مجنون و خسرو و شیرین به مضمون سازی پرداخته اند؛ و با داستان های عاشقانه دیگری چون: محمود و ایاز، شیخ صنعان و دختر ترسا، سلیمان و بلقیس و هاروت و ماروت و زهره در موارد معدودی بهره گرفته اند. این پژوهش به روش کتابخانه ای و اَسنادی انجام گرفته و در شش فصل تدوین شده است، که در آن بازتاب عناصر داستان های عاشقانه در شعر این شاعران بررسی شده است. طالب آملی بیشتر از دیگر شاعران مورد مطالعه، از عناصر این داستان ها در ساخت مضامین خود بهره گرفته است. مضامین و تصاویر ساخته شده با عناصر داستان یوسف و زلیخا دارای بسامد بیشتری است. همچنین در پایان هر بخش جدول بسامدی عناصر، تصاویر و مضامینِ هر داستان، ارائه شده است.

جنگ تحمیلی بر خلاف آسیب های بی شمارش برجامعه، روندی مثبت و سازنده در ادبیّات معاصر ایجاد کرد. ادبیّات نیز در مقابل توانست در روند رویداد های جنگ تأثیر قابل توجّهی بگذارد. یکی از زیر شاخه های ادبیّات نوپای دفاع مقدّس، ادبیّات داستانی است. داستان متشکل از عناصری است که هرچه با مهارت و توانایی بیشتری به کار گرفته شوند، داستان تأثیرگذارتر خواهد بود. از آن جا که نویسندگان دفاع مقدّس در خلق آثار خود به دنبال انعکاس تأثیرگذار ارزش های دفاع مقدّس، یعنی شهادت طلبی و ایثار هستند، در این پایان نامه کوشش می شود تأثیری که عناصر داستانی می توانند در انتقال روحیّه شهادت طلبی و ایثار بگذارند، وارسی شود. بدین منظور به شیوه توصیفی و تحلیلی، عناصر داستانی در پنج رمان برجسته دفاع مقدّس ارزیابی شد و تأثیر هریک از این عناصر را در ایجاد چنین روحیّه ای به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. و به این نتایج دست یافتیم که رمان شطرنج با ماشین قیامت بیشترین توفیق را در به کارگیری عناصر داستانی درایجاد روحیه شهادت طلبی و ایثار به دست آورده است و رمان های هلال پنهان و ریشه در اعماق با وجود نواقصی که در به کارگیری برخی از عناصر داستانی داشته اند تا حدودی به این کار اهتمام ورزیده اند و در رده های بعدی قرار می گیرند و رمان های سفر به گرای 270 درجه و ملاقات در شب آفتابی در بهره گیری از عناصر داستانی در ایجاد چنین روحیه ای چندان توفیقی به دست نیاوده اند.

دو ملت ایران و فرانسه از اوایل قرن17م. با ادب و فرهنگ یکدیگر آشنا شدند و محصول این آشنایی، به وجود آمدن داد و ستدهای فرهنگی میان دو کشور شد؛ لذا با توجّه به این اصل که ارزیابی درست ادبیات ملی و تبیین جایگاه آن در میراث فکری و ادبی بشریت جز با مقایسه ادبیات ملت ها امکان پذیر نیست، این نوشتار در راستای غنا بخشیدن به ادبیات ملی و نشان دادن ارزش های ادبی آن در میان ادبیات ملل مختلف، تلاش می-کند تا بر اساس مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی، که پهنه پژوهش آن محدود به تفاوت زبان و تأثیر و تأثر است، به بررسی اثرپذیری افسانه ها و فابل های «ژان دولافونتن» فرانسوی از ادبیات تعلیمی ایران از جمله: گلستان سعدی، کلیله و دمنه کاشفی یا همان انوارسهیلی و همچنین اثرگذاری این شاعر فرانسوی بر ادب تعلیمی معاصر ایران بپردازد. این پژوهش نشان می دهد که لافونتن برخی از این افسانه ها و فابل ها را مستقیماً و بدون هیچ تغییری از گلستان سعدی، انوارسهیلی اقتباس کرده و نکته و مطلب تازه ای بر آن نیفزوده است، جز اینکه تحت تأثیر شرایط ذهنی خاصّ خود و همچنین زندگی اجتماعی و اوضاع طبقاتی جامعهخویش، برای رساندن پیامی نو، خوانش¬های تازه ای از این حکایت ها ارائه داده وگاهی در پایان به ذکر نتیج? اخلاقی و اجتماعی از این حکایات بسنده کرده است. امّا پس از ترجمه آثار فاخر فرنگی، شاعران معاصر که برای خارج شدن از حالت رکود، در پی جریانی نو، چه از لحاظ تکنیک و شیو? بیان و چه از نظر موضوع و تصویرسازی بودند، به ادبیات اروپا چشم دوختند؛ لذا بعضی از فابل های لافونتن مورد پسند و ذوق بعضی از شاعران معاصر از جمله:ملک الشعرای بهار، حبیب یغمایی، پروین اعتصامی، رشید یاسمی و نیّر سعیدی قرار گرفت که بعضی از این اقتباس ها منجر به پیدایش شاهکارهای ادبی در حوزه ادبیات تعلیمی شد «داستان کلاغ و روباه»، «دهقان و پسران»، و...که در قالب کتاب های مصوّر کودکان درآمده اند از جمله آنهاست.

شاهنامه، آیینه فرهنگ و تمدّن و اندیشه مردمانی است که از زمان های بسیار دور در این کشور می زیسته اند و شیوه زندگی، شکست ها و پیروزی ها، دلاوری ها و قهرمانی ها و آرزوهای آن ها را بیان می کند. رستم در شاهنامه ابر مردی معرفی شده که هم از لحاظ نیروی جسمی و هم از لحاظ نیروی روحی بسیار نیرومند و دارای صفات انسانی و با طبعی لطیف و توام با زیرکی و رندی. رستم آنگونه در شاهنامه توصیف شده، مظهر و جلوه یک پهلوان بل انسان کامل در ایران باستانی و داستانی است.این مرد تجسم اندیشه و آرزوی پیشینیان ماست. وقایع و اتفاقاتی که در شاهنامه پیرامون شخصیت رستم، البتّه همراه با حوادثی شگفت انگیز و گاه دردناک شکل گرفته؛ بسیار است و ممکن است برای خواننده ناباورانه باشد. بر این اساس نیز، شاعران و منظومه سُرایان غرب کشور، به ویژه در استان کرمانشاه به نظم منظومه هایی پرداخته اند که از نظر ساختار و محتوا همگون شاهنامه فردوسی هستند و یا اینکه تفاوت هایی با آن دارند. شاعران نامی و حماسه سرای بسیاری در کرمانشاه ظهور کردند که به سرودن منظومه های حماسی متعددی پرداختند. شاهنامه الماس خان کندوله ای از مهمترین این سروده ها محسوب می شود که در بخش های عمده آن، رستم قهرمان اصلی و شکل دهنده بیشتر رویداد ها می باشد. شناخت مولفه های مشترک و متفاوت اسطوره رستم در شاهنامه فردوسی و شاهنامه الماس خان کندوله ای، شناخت وجوه داستانی اسطوره رستم در دو شاهنامه، شناخت اثر پذیری اسطوره رستم در شاهنامه الماس خان از شاهنامه فردوسی و در نهایت شناخت تفاوت پردازش داستانی اسطوره رستم در شاهنامه فردوسی و شاهنامه الماس خان از اهداف اصلی نگارنده می باشد. بنابراین پایان نامه حاضر، به بررسی تطبیقی اسطوره رستم در شاهنامه فردوسی و شاهنامه الماس خان کندوله ای و فضای حماسی دو اثر پرداخته و همسان اندیشی ها و وجوه تفاوت آنها را نشان دهد.

گسترش مدرنیزم و آغاز موج سوم (عصر فراصنعتی) به عنوان دست آورده های فراگیر قرن بیستم همه ی ابعاد زندگی را تحت تأثیر قرار داد. هنر و ادبیات نیز چنان نمودهایی از جامعه، در تلاش به سوی همگامی و هماهنگی با آن قرار گرفت. حاصل این هماهنگی و تأثیرپذیری پدید آمدن گونه ای نو در داستان به نام مینی مالیسم است که با تکیه بر ایجاز بیش از حد، سعی در هماهنگی با سرعت سیر زندگی دارد. مینی مالیسم در ادبیات غرب پدیده ای جدید محسوب می شود، با وجود این در ادبیات کلاسیک ایران نمونه های فراوانی می توان یافت که از بسیاری جهات قابل انطباق با این گونه ی ادبی جدید باشند. این انطباق در گلستان سعدی به وضوح روشن است. در این پژوهش محقق با بررسی جلوه های حکایات گلستان سعدی که با داستان های مینی مالیست انطباق دارد آن را دسته بندی و استخراج کرده و به تناسب دسته بندی تجزیه و تحلیل می کند. و با این بررسی می توان به درک تازه ای از ساختار داستان ها و حکایات کلاسیک گلستان دست یافت.

چکیده حافظ عصاره ی عاشقانه های سعدی و عارفانه های مولوی است ، بنابراین شعر او یکی از منابع مهم بن مایه های فکری شاعران وگویندگان بعد از خود است . سهراب سپهری یکی از میراث داران اندیشه وفکر حافظ است. سپهری قرن چهاردهم همانند حافظ قرن هشتم تک‏سوار عرصه عشق و عرفان است که آبشخور فکری خود را در بسیاری مواقع از حافظ می گیرد. اندیشه های عاشقانه وعارفانه مضامین مشترکی است که در اشعار این دو شاعر از پس فاصله‏های زمانی جلوه‏های گوناگونی یافته است. هر یک از این دو شاعر این مضامین را با زبان خاص خود و با توجه به شرایط حاکم بر فضای ادبی و اجتماعی عصر خویش بیان نموده‏اند؛ به طوری که گویی جهان‏بینی خاص و در عین حال یکسانی را با زبان و اصطلاحات جداگانه و ویژه‏ای توصیف می‏کنند.