چکیده: هدف از انجام این تحقیق، تدوین الگوی تربیتی مورد نظر حضرت علی ( علیه السلام) و ارزیابی عملکرد معلمین دبیرستانهای شهر کرمان بر اساس آن الگو بوده است . به منظور وصول به این هدف ابتدا الگوی تربیتی حضرت علی ( علیه السلام ) (اهداف تربیتی ، مبانی تربیتی ، اصول تربیتی ، روشهای تربیتی ، محتوای درسی ، شیوه های تدریس ، نحوه ارزشیابی ، رابطه معلم و شاگرد) ، تنظیم وتدوین گردید و سپس برای بررسی میزان هماهنگی علمکرد معلمین با این الگو ابتدا پرسشنامه ای طراحی گردید که روایی آن حدود 82/0 ،و پایایی آن حدود97/0 بوده است و توسط 270نفر از معلمین مقطع دبیرستان تکمیل گردید و با استفاده از نرم افزار spss و آزمون های t ، دو جمله ای ، داده های جمع آوری شده تجزیه و تحلیل گردید و نتایج زیر حاصل شد . عملکرد73 درصد معلمین هماهنگ با الگوی تربیتی حضرت علی ( علیه السلام ) می باشد و این هماهنگی در مورد اهداف 30 درصد ، در رابطه با مبانی آموزشی 62 درصد، در رابطه با اصول تربیت 50 درصد ، در مورد روشهای تربیت 70 درصد و شیوه های تدریس 48 درصد ، محتواهای درسی 36 درصد ، نحوه ارزشیابی42درصد ، در مورد رابطه معلم و شاگرد 42 درصد بوده است . کلید واژه ها: اهداف،مبانی،اصول و روشهای تربیت،محتواهای درسی،روشهای تدریس، ارزشیابی،رابطه معلم و شاگرد, الگوی تربیتی امام علی (علیه السلام),عملکرد معلمین .

چکیده پژوهش حاضر با هدف شناسایی فلسفه تربیتی حضرت فاطمه(س) در زمینه های، هستی شناسی، شناخت شناسی و ارزش شناسی و استلزامات تربیتی هر کدام انجام شده است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی است که با روش کتابخانه ای و مراجعه به کتب و منابع گوناگون که حاوی سیره نظری و تربیتی حضرت زهرا(س) بود، مطالبی جمع آوری شد و با طبقه بندی موضوعات با استنتاج و استدلال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج ذیل استخراج گردید. هستی شناسی بانوی بزرگوار اسلام به مسئله هستی یعنی خداوند به عنوان خالق جهان هستی، مسئله جهان هستی که شامل دنیا وآخرت و ویژگی های دنیا (مزرعه آخرت،کانون تجارت،میدان مسابقه،سرای زودگذر وناپایدار و سرای رنج ها)و اهمیت آن در ساختن آخرت، آخرت و ویژگی های آن(سرای منتظران حقیقی،سرای شفاعت)، و بهشت و جهنم آن اشاره دارد. مسئله انسان که موجودی جسمانی و روحانی و هدف آفرینش او و مسئله جبر و اختیار که موجودی مختار و مزین به قوه عقل می باشد و دارای انتخاب و حس مسئولیت پذیری است تا در جهت تقرب به خدای متعال گام بردارد. تربیت از دیدگاه حضرت فاطمه(س) انجام اعمال و رفتارهایی است که باعث پاکسازی روح انسان از رذایل و آلودگی ها شود و با رعایت اصول تربیت و اهداف تربیت که برگرفته از هدفهای آفرینش انسان است که با تعلیم و تربیت صحیح فرصت حصول آنها فراهم شود و انسان را در مسیر تعالی و تقرب به خدا پرورش دهد. معرفت شناسی در فلسفه تربیتی حضرت فاطمه(س) در برگیرنده معرفت شناسی و ابزار شناخت(حواس،قلب،عقل ووحی), منابع شناخت (جهان،کتاب،ولایت و تجارب پیشینیان)، موانع شناخت(شیطان،نفاق و دورویی،بیماری دل،عقیده فاسد) و راه های برطرف کردن موانع(قرآن،اندرز)، روش های آموزشی(روش سخنرانی،روش پرسش وپاسخ،روش نمایشی و روش مباحثه) و محتواهای آموزشی(خداوند،پیامبر اکرم(ص)،ائمه معصومین(ع)،جهان وطبیعت،انسان،تاریخ و قوانین حاکم بر جامعه) است. ارزش شناسی در فلسفه تربیتی بانوی اسلام که در برگیرنده ارزش ها و صفات اخلاقی مثبت(ایمان،عدالت،روزه،صبر،نماز،جهاد،امر به معروف) وصفات اخلاقی منفی(تهمت،دزدی،شراب خواری) است که مربی در عمل به ارزش ها، الگوی بارز اخلاقی در جهت تعلیم و تربیت نسل آینده ، و پرورش فضائل نیکو و دفع رذائل اخلاقی می باشد. کلید واژه ها : حضرت فاطمه(س)،هستی شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی، استلزامات تربیتی

درک مسائل وحقایق علوم در تعلیم وتربیت نیازمندیک الگوی جامع وکامل معرفت شناختی است.علامه طباطبایی با اخذ مکتب صدرا،وبا توانمندی فوق العاده اش در نقل وعقل توانست،بنیان معرفت را در تفسیر المیزان پایه ریزی کند.در این پژوهش سعی شده است که چهارچوبی کلی از نظام معرفتی این حکیم حاصل شود واستلزامات تربیتی آن نیز استنباط گردد.پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده وبا روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است.به طور کلی وی رب بودن ومالکیت علی الاطلاق پروردگار جهان را در تمام اجزاء هستی وشئونات آن دخیل می داند.وبرهمین اساس معرفت انسان به نحواعطا وسلب،تحت تصرف خداوند است .وهرکس رابه قدر وسع وجودیش علم می بخشد.قوای ادراکی انسان محدود است و علمش نیز نسبی است.حقیقت تنها از جانب خداست که از طریق وحی بر خاصان وبرگزیدگانش ابلاغ گردیده است.با توجه به معرفت شناسی علامه می توان گفت،که هدف معرفت رسیدن به زلال حقیقت وعلم یقین است وغایت معرفت نیز شناخت خداوند که مبدأ تمام حقایق است می باشد.در این راستا توحید پایه ومبنای شناخت قرار می گیردو اصولی چون فطرت سالم وعقل ونفسی مزکی شده از تمام موانع شناخت راه گشای تعالی وصعود انسان بر قله ی معرفت می گردد.که با روش هایی چون اتصال به مبدأ هستی با عبادت ومناجات وهمچنین سیر آفاق وانفس امکان پذیر است .تقوا ومحاسبه نفس دیگر روشهایی برای زدودن اغیار وحجاب ها از صفحه نفس انسان که محل معرفت است می باشد.در این بین قرآن وعلوم عقلی با لوازم آن بهترین محتوای آموزشی در ساحت تعلیم وتربیت می باشند.

دستیابی به تربیت، از دغدغه های اصلی هر نظام آموزشی است. ازمسائل مهم نابسامانی وعدم پیشرفت کشورها، موضوع تعلیم وتربیت است. در دیوان شعرمنسوب به حضرت علی(ع) ،مواردی ملاحظه می‏شود که مربی می تواند، انجام آن ها را درتمام لحظات آموزشی و تربیتی و در میدان عمل به کار برد. محقق ،دراین تحقیق ،در تلاش است تا به بررسی مسائل هستی؛ یعنی ویژگی های خدا، انسان ، دنیا ومرگ واستلزامات تربیتی آنهادردیوان منسوب به امام علی(ع)بپردازد. جمع آوری اطلاعات، مبتنی برروش کتابخانه ای بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ،می توان با توجه به صفات خداوند ویژگیهای انسان ،دنیا ومرگ ،استلزامات تربیتی آنها را استنتاج نمود. و به هدایت وشکوفاسازی همه ارزش‏ها و ابعاد وجودی ‏اش به طور هماهنگ ودر مسیر صحیح خود پرداخت . در این راستا، درسی به عنوان دیوان شعر امام علی علیه السّلام به زبان ساده و به فراخور پایه های مختلف تحصیلی و با استفاده از تکنیک های آموزشی و تربیتی جدید، در مدارس، دانشگاه ها و در حوزه های علمیه موجّه جلوه می کند.

دیدگاههای تربیتی امام علی (ع) برخوردار از گنجینه ی وحی الهی است که می تواند در اعتلای تربیت انسانها بسیار موثر باشد و انسانهایی با اندیشه پاک و سازنده تربیت نماید. بنابراین، بررسی اندیشه های امام علی (ع)، در راستای مسائل تربیتی اهمیت بسیاری دارد. لذا هدف محقق استخراج آموزه های تربیتی امام علی (ع) در سخنان ایشان از کتاب شریف غررالحکم و دررالکلم می باشد. به همین منظور ویژگیهای خداوند، انسان، دنیا و مرگ از سخنان ایشان استخراج و مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. این تحقق از نوع تحقیقات نظری و کتابخانه ای بوده که با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از دیدگاه حضرت علی (ع) تربیت صحیح تا حدود زیادی متأثر از بینش و آگاهی انسان نسبت به خداوند، خود، جهان اطراف و مرگ می باشد،که با کسب علم و دانش، پرورش عقل و خرد، کسب فضائل اخلاقی، اجتناب از ارتکاب معاصی و آینده نگری می توان در همه موارد به بینش صحیح و لذا رفتار صحیح و استوار نائل آمد.

چکیده یکی از مهمترین موضوعاتی که در همه ادیان ومکاتب مورد توجه قرار گرفته، رسیدن به الگوی کامل از انسان است .دراین پژوهش هدف، بررسی ویژگی های انسان تربیت یافته در ابعاد مختلف اخلاقی، اجتماعی، دینی، عاطفی و عقلانی از دیدگاه امیرالمومنین علی ( ع) که خود انسان کاملی است، می باشد . روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطلاعات مبتنی بر روش کتابخانه ای می باشد و پردازش آن با استدلال و استنتاج و قیاس و استقرا صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد با بررسی و تعمق در ویژگی های انسان کامل از دیدگاه امام علی ( ع) می توان به الگویی والا از انسانی تربیت یافته و فرهیخته دست یافت، که در تمام ابعاد شخصیتی به رشد و تکامل نائل آمده است. لذا انسان تربیت یافته از نگاه حضرت علی (ع) نه انسانی یک بعدی بلکه انسانی رشد یافته در همه ابعاد وجودی و به معنای واقعی متکامل می باشد .

چکیده: مقایسه و مطالعه آراء اندیشمندان از مسلمان و مسیحی یکی از اساسی ترین مباحث راجع به تبادل و تفاهمات دینی است، که در پژوهش حاضر به معرفی و مقایسه دیدگاه دو اندیشمند، آگوستین و خواجه نصیر، در خصوص هستی شناسی و پیامدهای تربیتی آن پرداخته شده است، که با هدف شناسایی هر چه بیشتر افکار آنان و تبیین وجوه تشابه و تفاوت، با ذکر پیامدهای تربیتی منتج از اشتراکات آن دو انجام گرفته است لذا پژوهشگر با روشی توصیفی، تحلیلی به استناد از نوشته ها و آثار آنان به ترتیب به نتایجی از مقایسه آراء رسیده است. در مبحث خداشناسی هر دو بر اساس دیدگاهی مشترک خداشناسی را سرلوحه دیگر معارف دانسته و همچنین معتقد به وجود صفاتی از جمله خالقیت، رحمت و فیض و اراده و اختیار در ذات الهی هستند، البته تفاوت هایی نیز مشاهده گردید. در رابطه با ویژگی های انسان( اراده، تعقل، تمایل جمعی) در مبحث انسان شناسی هر دو معتقد به وجود اختیار در اعمال انسان بودند با این تفاوت که آگوستین اراده انسان را در خیرات کاملاً مقهور اراده الهی می داند، ولی خواجه اراده انسان را در طول اراده الهی منشا اثر می داند. هر دو وجود قوه ناطقه و حس جمعی را در انسان مورد تاکید قرار داده با این تفاوت که آگوستین ایمان را مقدم بر تعقل دانسته و نیز نسبت به تعاملات اجتماعی چندان خوش بین نیست. در راستای رسیدن به دیدگاه تربیتی مشترک، پیامدهایی از مبانی خداشناسی و انسان شناسی در تعیین اهداف، اصول، روش های تربیتی استنباط گردیده است

ادعیه به جا مانده از ائمه اطهار علیهم السلام در کتاب شریف مفاتیح، منابع غنی و سودمندی برای تبیین آموزه های تربیتی اسلام می باشند و مأنوس بودن شیعیان به آن، اهمّیّت آن را مضاعف می نماید. جهان امروز به طور جدّی با چالشهایی در امر تعلیم و تربیت روبروست. با وجودی که نظام تعلیم و تربیت اسلامی، به استخراج تعالیم حیاتبخش ادعیه مفاتیح در حیطه تعلیم و تربیت برای مقابله با چالشهای موجود نیازمند است، اما متأسفانه تحقیقات منسجم و هدفمندی در جهت دستیابی به این مهم وجود ندارد. این تحقیق در تلاش است تا با بررسی برخی ویژگی های خدا، انسان، دنیا و مرگ در ادعیه مفاتیح، آموزه های تربیتی مربوط به هر-کدام را استخراج نماید تا افقی تازه به سوی محقّقین تربیت اسلامی گشوده گردد.