پژوهش حاضر به بررسی میزان و چگونگی استفاده از اینترنت در بین دانشجویان دانشگاه کابل و عوامل موثر بر استفاده و نیز موانع و مشکلات دسترسی و استفاده از اینترنت به عنوان عوامل بازدارنده می پردازد. جامعه آماری این پژوهش 325 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه کابل است. یافته ها نشان داد که 72% از دانشجویان از اینترنت استفاده می کنند. این افراد به میزان 65% به منظور جستجوی اطلاعات تخصصی و علمی از طریق موتورهای کاوش، 59 % یافتن مطالبی که در منابع دیگر یافت نمی شوند و به میزان 58% به منظور انجام تکالیف درسی از شبکه استفاده می کنند. بطور متوسط کاربران 1.62 ساعت را صرف انجام امور ، 1.50 ساعت برای انجام امور آموزشی و 1.27 ساعت را برای انجام امور ارتباطی از طریق اینترنت صرف می کنند. نتایج نشان داد که بین میزان استفاده و مهارتهای اینترنتی دانشجویان و تجربه استفاده از اینترنت تفاوت معنا دار وجود دارد اما بین میزان استفاده و داشتن رایانه شخصی، نوع سکونت دانشجویان، میزان رضایت و جنسیت تفاوت معنا دار وجود ندارد. عمده ترین (50.50%) دلیل عدم استفاده از شبکه اینترنت توسط غیر کاربران " عدم دسترسی" می باشد. پس از آن عدم آشنایی با مهارتهای اینترنت، عدم وجود برق دائمی ، نداشتن رایانه شخصی، هزینه زیاد دسترسی، خرابی خطوط مخابراتی و سرعت کم، عدم نیاز به استفاده، عواملی است که غیر کاربران از آن به عنوان دلایل عدم استفاده از اینترنت ذکر کرده اند. از نظر کاربران" کمبود تعداد رایانه به نسبت دانشجویان"، مهمترین مانع استفاده از اینترنت در دانشگاه کابل است. " عدم دسترسی به اینترنت در همه دانشکده ها" ، " سرعت کم اتصال به اینترنت " ، " عدم دسترسی رایگان به اینترنت در خوابگاههای دانشجویی" و " عدم اهمیت دادن مسئوین دانشگاه و دانشکده ها به توسعه خدمات اینترنت در دانشگاه کابل" و " خرابی رایانه ها " از مشکلات دیگر دانشجویان در استفاده از اینترنت می باشد. 65% از کاربران اعتقاد دارند که " آگاهی به دانشجویان درباره مزایای استفاده از اینترنت" باعث می شود که آنها بیشتر از اینترنت استفاده نمایند. کاهش قیمت دسترسی به اینترنت در کشور"(44%)، " تشویق و یا اجبار دانشجویان به استفاده از اینترنت توسط اساتید"(46.60%) از جمله عواملی است که بر استفاده بیشتر تاثیر می گذارد.

چالشی که اکنون سازمانها با آن مواجه اند، تلاش در جهت به بدست آوردن دانشی است که برتری رقابتی، قدرت خلاقیت و نوآوری و یادگیری سازمانی را در آنها تقویت کرده و بر غنای دانش سازمانی بیافزاید. از آنجا که کتابخانه ها نیز مانند سایر سازمانها بدون دانش نمی توانند خود را سامان دهند و به عنوان نظامی زنده و پویا به حیات خود ادامه دهند، در نتیجه نیازمند پیاده سازی برنامه های مدیریت دانش هستند. از سوی دیگر، سرمایه اجتماعی از طریق تسهیل ترکیب و مبادله منابع دانشی سازمان و همچنین با فراهم آوری شرایط لازم از جمله ایجاد اعتماد و تعامل بین اعضای سازمان، باعث توسعه مدیریت دانش در سازمان می شود. از این رو، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و میزان اجرای مدیریت دانش مورد توجه این پژوهش قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش را کتابخانه های دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی تشکیل می دهد. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و با روش پیمایشی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه و یک سیاهه وارسی بود. پرسشنامه اول برای سنجش میزان سرمایه اجتماعی مورد استفاده قرار گرفت. این ابزار بر اساس پرسشنامه ناهاپیت و گوشال((nahapiet and goshal,1998 طراحی شده است که سرمایه اجتماعی را به سه بعد شناختی، رابطه ای و ساختاری تقسیم می کند. پرسشنامه دوم و سیاهه وارسی، توسط پژوهشگر طراحی و جهت بررسی میزان اجرای مدیریت دانش در کتابخانه ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است وضعیت سرمایه اجتماعی در کتابخانه های دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی در سطح متوسط قرار دارد و از میان همه مولفه های آن مولفه هنجارهای مشترک کمترین میانگین و مولفه هویت بیشترین میانگین را دارد. مقایسه وضعیت سرمایه اجتماعی کتابداران بر اساس متغیرهای فردی نیز نشان می دهد، میانگین سرمایه اجتماعی کتابداران مرد و همچنین کتابداران متاهل به ترتیب بیشتر از سرمایه اجتماعی کتابداران زن و کتابداران مجرد می باشد. بررسی رابطه بین متغیرهای فردی "سن" و "مدرک تحصیلی" با میزان سرمایه اجتماعی نیز نشان می دهد که بین این دو متغیر با میزان سرمایه اجتماعی رابطه معنادار وجود ندارد. همچنین آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد بین میزان سرمایه اجتماعی و سه بعد شناختی، رابطه ای و ساختاری آن با میزان اجرای مدیریت دانش همبستگی مثبت وجود دارد و در میان ابعاد سرمایه اجتماعی بعد رابطه ای بیشترین ارتباط را با میزان اجرای مدیریت دانش دارد. همچنین یافته ها حاکی از آن است در همه ابعاد سرمایه اجتماعی و مدیریت دانش کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی نمره میانگین بالاتری را کسب کردند. در این راستا، آزمون فرضیه تفاوت نشان داد تنها بین ابعاد اشتراک دانش و کاربرد دانش در کتابخانه های دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد تفاوت معنادار وجود دارد و در سایر ابعاد مدیریت دانش و سرمایه اجتماعی اگرچه تفاوت وجود دارد ولیکن این تفاوت از لحاظ آماری معنادار نمی باشد.

مقدمه: یکی از هدف های اصلی نظام های اطلاعاتی، بازیابی اطلاعات مرتبط با نیاز کاربر است. موتور کاوش گوگل از سال 2008 به منظور کمک به کاربران در تدوین عبارت جستجو، قابلیّت کلیدواژه ها و عبارتهای پیشنهادی را به امکانات خود افزوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی کارآمدی این گونه کلیدواژه ها و عبارتها در بسط جستجو از دیدگاه کاربران (دانشجویان تحصیلات تکمیلی) بر اساس اصل کمترین کوشش و نظریه بار شناختی است. روش شناسی: با توجه به رویکرد ترکیبی (کمی و کیفی) پژوهش، نمونه های پژوهش برپایه نمونه گیری غیر احتمالی از نوع نمونه هدفمند استفاده شد. تعداد 60 نفر دانشجوی تحصیلات تکمیلی از دو حوزه بزرگ موضوعی علوم انسانی اجتماعی و علوم پایه/ فنّی مهندسی بر پایه نمونه گیری هدفمند برگزیده شدند. نشست‏های جداگانه ای با هر یک از 60 نفر برگزار و دیدگاه های آنها به چهار شیوه، یعنی "پرسشنامه"، "پروتکل بلنداندیشی" و " تحلیل فایل های ثبت رخدادها" و "مصاحبه" کسب شد. تمرکز اطلاعات مورد نیاز بر واکنش جامعه مورد بررسی نسبت به معیارهای گزینش کلیدواژه های پیشنهادی گوگل و نیز قضاوت آنها در باره ربط اطلاعات بازیابی شده حاصل از کاربرد این کلیدواژه ها بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در پیوند با معیارهای گزینش کلیدواژه و عبارتهای پیشنهادی "همخوانی کلیدواژه پیشنهادی با نیاز کاربر یا کلیدواژه اولیه جستجوی وی" با میانگین 53/3 (از نمره 4) از بالاترین میزان توافق نظر بین کاربران برخوردار است. همچنین بیشترین اتفاق نظر در پیوند با معیارهای قضاوت ربط مدارک یا صفحه های بازیابی شده موتور کاوش گوگل مربوط به معیار"همخوانی ربط مدرک بازیابی شده با عبارت پیشنهادی" با میانگین62/3 (از نمره 4) است. همچنین معیارهای جدیدی در زمینه قضاوت ربط مدارک بازیافتی در ارتباط با نیازهای کاربران شناسایی شد. یافته های این پژوهش در مورد نوع و میزان بار شناختی کلیدواژه ها و عبارتهای پیشنهادی نشان داد که این گونه کلیدواژه ها و نتایج بازیابی شده بار شناختی منفی برای کاربران ایجاد نکرده، بلکه به فهم کاربران در جستجوی بهتر کمک کرد. آزمون فرضیه دیگر پژوهش نیز نشان داد که تفاوت معناداری بین میزان ربط نتایج بازیافتی حاصل از عبارت جستجوی اولیه و نتایج بازیافتی حاصل از بسط جستجوی مبتنی بر کلیدواژه ها/ عبارتهای پیشنهادی وجود دارد. به بیان دیگر، استفاده از کلیدواژه-ها/ عبارتهای پیشنهادی در بهبود ربط بازیافت ها موثر بوده است. همچنین یافته های این بخش بر اساس اصل کمترین کوشش، نشان داد که بیش از 4/87 درصد از کاربران به کلیدواژه ها و عبارتهای پیشنهادی موتور کاوش گوگل توجّه نموده و آنها را مورد استفاده قرار می دهند. نیز، بین میزان استفاده کاربران دو حوزه تحصیلی علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی مهندسی از کلیدواژه ها و عبارتهای پیشنهادی (بسط جستجو) در موتور کاوش گوگل تفاوت معنی‏داری وجود ندارد. در پایان به منظور بهبود نتایج بازیافت حاصل استفاده از کلیدواژه ها و عبارتهای پیشنهادی، پیشنهادهای کاربردی ارائه شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی پایگاه اطلاعاتی نمایه نشریات در راستای غنا بخشیدن به خدمات اطلاعاتی کتابخانه های عمومی و ارزیابی میزان رضایت و استفاده کاربران از تعامل با آن، انجام گرفته است. جامعه اول پژوهش کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی مشهد، جامعه دوم پژوهش اولین 10کاربرآشنا به پایگاه نمایه و جامعه سوم پژوهش کلیه جستجوهای انجام شده طی بازه زمانی دو ماهه در پایگاه نمایه نشریات بود که در 9 کتابخانه عمومی شاخص از نظر استفاده انتخاب گردید. نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش به 2بخش تقسیم گردید: 1) استفاده از روش مشاهده غیرمداخله گرایانه که با کمک نرم افزار snagit نسبت به ضبط رکوردهای جستجو شده و تجزیه و تحلیل آنها اقدام گردید.2) بخش دوم پیمایشی از نوع توصیفی است که از دو پرسش نامه کاربران و کتابداران برای گردآوری داده ها استفاده شد. یافته-های پژوهش نشان داد: 1) کاربران و کتابداران به ترتیب با میانگین نظرات (88/3) و (61/4) معتقدند کاربران بیشتر با هدایت کتابداران به پایگاه نمایه نشریات مراجعه می نمایند تا با آگاهی قبلی خود. 2) کاربران و کتابداران به ترتیب با میانگین نظرات (88/3) و (38/4) معتقدند مراجعه به پایگاه نمایه بیشتر پژوهش محور است تا آموزش محور. 3) نظرات کاربران و کتابداران در مورد «شیوه جستجو در پایگاه نمایه» با میانگین کلی (94/3) و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل جستجوهای ضبط شده نشان داد بیشترین جستجوهای انجام شده موضوعی هستند. 4) کاربران و کتابداران با میانگین کلی نظرات (11/3) به انتخاب بیشتر مجلات عامه پسند توسط کاربران توافق نظر دارند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل جستجوهای انجام شده نیز نشان داد بیشتر کاربران، مجلات عامه پسند را انتخاب نموده اند، ولی کاربران بیشتر ترجیح می دانند مقالات علمی پژوهشی را استفاده کنند. 5) نتایج نظرات کاربران و کتابداران درمورد « میزان رضایت کاربران از سهولت دستیابی به محتوای پایگاه نمایه » به ترتیب برابر میانگین( 73 /2) و (63/3) است؛ از دیدگاه کتابداران، کاربران از سهولت دسترسی به پایگاه نمایه اظهار رضایت نسبی دارند. 6) نتایج نظرات کاربران و کتابداران در مورد « نقاط قوت و ضعف پایگاه نمایه نشریات » به ترتیب با میانگین (54/3) و (70/3) «بیش ازحد متوسط» است. در مجموع نقاط قوت پایگاه بیش از نقاط ضعف آن می باشد؛ میانگین کلی (62/3) در مقایسه نظرات دو گروه نشان داد که نظر مراجعان احتمالاً تحت تاثیرکم اطلاعی آنان درباره شیوه استفاده از پایگاه نمایه نشریات بوده است. 7) نظرات کاربران درمورد « نسبت مقالات استفاده شده به بازیابی شده در پایگاه » با میانگین (40/3) نشان داد که بین آنچه بازیابی می شود و آنچه استفاده می شود تفاوت زیادی وجود دارد. تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از جستجوهای ضبط شده توسط نرم افزار snagit نیز نشان داد که تنها از یک درصد مقالات بازیابی شده استفاده گردیده است. 8) نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آشنایی کتابداران با پایگاه نمایه نشریات نسبت به اینترنت و کامپیوتر بسیار کمتر است. 9) 70 درصد از کتابداران جامعه پژوهش در رفع نیازهای اطلاعاتی خود و کاربران اینترنت را به پایگاه نمایه ترجیح می دهند. 10) کتابداران خود را ملزم به استفاده از پایگاه نمایه می دانند. 11) کتابداران برای استفاده از پایگاه نمایه احتیاج به آموزش دارند. 12) 71درصد از کتابداران اعلام نمودند که استفاده از پایگاه نمایه در آینده بیشتر خواهد بود. 13) همه کتابداران انجام تغییرات در پایگاه نمایه ضروری دانستند و آن را جایگزینی کامل برای همه مجلات چاپی کتابخانه های عمومی ندانستند. 14) عمده ترین نقاط ضعف پایگاه از دید کتابداران به ترتیب در شاخص های 1) امکانات نمایش 2) محتوا 3) امکانات جستجو و در بیان نقاط قوت به ترتیب شاخص های 1) سهولت دسترسی به منابع 2) پوشش موضوعی ذکرگردید.

هدف پژوهش حاضر ارزیابی توان کتابخانه های عمومی شهر مشهد در پاسخگویی به نیازهای فیزیکی و اطلاعاتی معلولان بر اساس استانداردهای جهانی و کشوری می باشد. جامعه آماری این پژوهش ساختمان، تجهیزات و منابع21 کتابخانه ی عمومی شهر مشهد بود. جامعه انسانی این تحقیق نیز عبارتند از: 1) مسوولان کتابخانه 2) نمونه ای حداقل 30 نفر از معلولین عضو و نمونه ای حداقل 30 نفر از معلولین غیر عضو در 21 کتابخانه ی عمومی شهر مشهد. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی توصیفی انجام گردید. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده شد. در پژوهش حاضر از دو نوع پرسشنامه برای بررسی دیدگاههای مسوولان و معلولان استفاده گردید. برای سنجش روایی پرسشنامه از استاندارد ida به ada و سیاهه وارسی دسترسی به کتابخانه ها برای افراد دارای معلولیت ایفلا 2005 و نیز سیاهه وارسی ایجاد محیطی بدون مانع برای کتابخانه ها، و نظرات اساتید راهنما و مشاور، و برای سنجش پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که برای پرسشنامه مسوولین 87/. و پرسشنامه معلولان عدد 89/. تعیین گردید که ضریب قابل قبولی بود. یافته های پژوهش نشان داد که: 1) سیاست مدونی برای ارائه خدمات کتابخانه ای به معلولان وجود ندارد، 2) میانگین ارزیابی کلی معلولان از میزان دسترس پذیری به ساختمان کتابخانه های عمومی مشهد امتیاز 6/2 از 4 می باشد که وضعیت متوسط را نشان می دهد، 3) میانگین ارزیابی کلی مسوولان کتابخانه از میزان دسترس پذیری به ساختمان کتابخانه های عمومی امتیاز 1/2 از 4 می باشد که وضعیت ضعیف را نشان می دهد، 4) بیشترین موانع حرکتی برای معلولان به ترتیب وضعیت پارکینگ، سطح شیبدار، فضای اختصاصی، فضای عمومی، و فضای درونی می باشد. 5) بیشترین موانع حرکتی برای معلولان از دیدگاه مسوولان کتابخانه به ترتیب، فضای اختصاصی، پارکینگ، فضای عمومی، فضای درونی، سطح شیب دار می باشد. نتایج پژوهش در ارتباط با فرضیه ها نشان داد که: 1) بین تسهیلات و خدمات خاص معلولین در کتابخانه های عمومی مشهد با تسهیلات و خدمات خاص مشخص شده برای معلولان در استانداردهای بین المللی مربوطه تفاوت وجود دارد. 2) مسوولان کتابخانه سطح تسهیلات و خدمات خاص معلولین در کتابخانه های عمومی مشهد را کمتر از سطحی که برای این موارد در استانداردهای بین المللی مشخص شده است می دانند. 3) معلولین سطح تسهیلات و خدمات خاص معلولین در کتابخانه های عمومی مشهد را در سطحی بسیار کمتر از سطحی می دانند که مورد نیاز آنهاست. 4) بین نظرات مسوولان کتابخانه و معلولان عضو و غیر عضو کتابخانه های عمومی درباره کمیت و کیفیت تسهیلات و خدمات کتابخانه های عمومی برای معلولان تفاوت معنی داری وجود ندارد. کلیدواژه: معلولان و خدمات کتابخانه های عمومی، کتابخانه های عمومی مشهد، خدمات کتابخانه برای معلولان

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر سبکهای شناختی بر قضاوت ربط دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد در فرایند گزینش و ارزیابی منابع اطلاعاتی به منظور ارائه راهکارهایی برای بهبود ساختار نظامهای تعاملی بازیابی اطلاعات است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی اجرا شده است. جامعه پژوهش را دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد در دو حوزه علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی- مهندسی تشکیل دادند که بر اساس آزمون تحلیل سبک شناختی رایدینگ در یکی از گروههای کل گرا یا تحلیلی جای گرفتند. داده های این پژوهش از طریق طراحی شش وظیفه کاری شبیه سازی شده و برگزاری جلسات قضاوت ربط به صورت انفرادی و پرسشنامه محقق ساخته برای بررسی میزان استفاده از عناصر منبع و معیارهای قضاوت ربط گردآوری شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که هرچند بین گروههای تحلیلی و کل گرا در قضاوت ربط منابع اطلاعاتی تفاوتهایی مشاهده شد ، اما این تفاوتها از نظری آماری معنی دار نبود؛ همچنین، با وجود اینکه بین دو حوزه علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی- مهندسی در میزان استفاده از عناصر منبع تفاوت معنی داری وجود نداشت، اما، بین میزان استفاده از عناصر منبع در گروههای کل گرا و تحلیلی تفاوت معنی داری وجود داشت. افراد کل گرا بیشتر از متن کامل و افراد تحلیلی از عنوان و چکیده برای قضاوت ربط استفاده کردند. علاوه بر این، نتایج حاصل از تحلیل داده ها حکایت از آن داشت که در مجموع بین دو حوزه علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی- مهندسی در میزان اهمیت معیارهای ربط تفاوت معنی داری وجود نداشت، اما در سه معیار (قابل فهم بودن، اعتبار نویسنده و تازگی) بین گروههای کل گرا و تحلیلی تفاوت معنی داری مبنی بر اهمیت بیشتر این سه معیار برای گروه تحلیلی مشاهد شد. کاربردها: انتظار می رود نتایج این پژوهش بتواند به طراحان وب و موتورهای جستجو برای ایجاد رابط کاربرهای شخصی سازی شده با هدف حمایت از نظامهای بازیابی اطلاعات تعاملی کمک نماید.

چکیده این پژوهش با هدف شناسائی، دسته‏بندی، تعیین اهمیّت نسبی، تعیین شکاف بین وضعیت موجود و وضعیت مورد انتظار و‏ اولویت‏بندی اثربخشی عوامل موثر بر فرهنگ مطالعه به منظور ارائه مدلی مناسب برای توسعه فرهنگ مطالعه در ایران انجام شد. عوامل موثر بر فرهنگ مطالعه با مرور متون و نظرخواهی از برخی اندیشمندان در سطح کشور شناسائی و بر پایه مدلی در سه لایه تحت عنوان لایه ارزش‏ها و باورها، لایه قواعد و لایه جلوه‏ها دسته‏بندی گردید. در ذیل هر لایه، مولفه‏های اصلی: کتابخانه، جامعه، دولت، نظام آموزشی، حوزه نشر، خانواده و فناوری‏‏ اطلاعات و رسانه‏های گروهی و در زیر هر مولفه اصلی، مولفه‏های فرعی و درنهایت شاخص‏ها قرار گرفت. در مجموع 154 شاخص عمده موثر بر فرهنگ مطالعه در سه لایه مورد تایید صاحب‏نظران قرارگرفت. این پژوهش توصیفی، از نوع کاربردی است و با استفاده از روش کتابخانه‏ای، دلفی، پیمایشی و فن تحلیل سلسله مراتبی صورت گرفت و داده‏ها با استفاده از سه پرسشنامه جمع‏آوری و با بهره‏گیری از نرم افزار اس پی اس اس و نرم‏افزار تحلیل‏ سلسه مراتبی اکسپرت چویس تحلیل شد. یافته ها نشان داد در مرحله اول تحقیق، وضعیت کمّی مولفه‏‏های اصلی لایه‏های سه‏گانه فرهنگ مطالعه که لایه قواعد با 75/43 درصد بیشترین و لایه ارزش‏ها با 25 درصد کمترین مولفه‏‏های اصلی را به خود اختصاص داده ‏است. نتایج رتبه بندی نشان ‏داد میان میزان اهمیّت لایه های سه‏گانه فرهنگ مطالعه، مولفه‏های اصلی (جامعه، نظام آموزشی، خانواده، حوزه نشر) لایه ارزش‏ها و میان مولفه‏های اصلی (جامعه، دولت، نظام آموزشی، خانواده، حوزه نشر، کتابخانه و فناوری اطلاعات و رسانه‏های گروهی) لایه قواعد، تفاوت معنی داری نیست. اما نتایج رتبه بندی مولفه‏های اصلی در لایه جلوه‏ها نشان ‏داد که بین آنها تفاوت معنی داری بوده است. نتایج مرحله دوم تحقیق نشان ‏داد که بین وضعیت موجود و وضعیت مورد انتظار در سه لایه فرهنگ مطالعه تفاوت معنی داری وجود دارد. در مرحله سوم تحقیق اولویت بندی اثرات مولفه‏‏های اصلی لایههای سه‏گانه فرهنگ مطالعه مشخص شد به ترتیب نظام آموزشی، خانواده، جامعه، کتابخانه، حوزه چاپ و نشر، فناوری‏ اطلاعات و رسانه‏های گروهی و دولت در فرهنگ مطالعه ایران تأثیرگذار بوده‏اند. درنهایت ضمن ارائه پیش‏فرض‏هایی برای پیاده سازی مدل، با توجه به نتایج حاصل از سه مرحله تحقیق، مدل عملیاتی توسعه فرهنگ مطالعه در ایران ارائه و راهکارهایی برای اجرای آن پیشنهاد گردید. کلیدواژه ها: مطالعه، فرهنگ مطالعه، لایه ارزش‏ها و باورها، لایه قواعد، لایه جلوه‏ها، مدل توسعه فرهنگ مطالعه، ایران

امروزه برقراری ارتباط موثر را می توان از الزامات زندگی اجتماعی دانست. کتابداران شاغل در کتابخانه ها نیز با برقراری ارتباط شایسته و مناسب با کاربران می توانند نقش مهمی در مرتفع نمودن نیازهای اطلاعاتی جامعه داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مهارت های ارتباطی کتابداران دانشگاه فردوسی مشهد و سنجش میزان رضایتمندی دانشجویان از ارتباط با کتابداران صورت پذیرفت. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به شیوه پیمایشی انجام شد. به منظور گردآوری اطلاعات از کتابداران و دانشجویان از پرسشنامه و فرم اطلاعات جمعیت شناختی بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد، به طور کلی وضعیت مهارت های ارتباطی کتابداران خوب می باشد و در این راستا بررسی رابطه میان رضایتمندی دانشجویان از تعامل با کتابداران و میزان برخورداری کتابداران از مهارت های ارتباطی نشان داد بین این دو متغیر رابطه معناداری وجود دارد. همچنین آزمون سایر فرضیه های پژوهش نشان داد میان متغیرهای "میزان تحصیلات" و "تجربه" کتابداران با میزان برخورداری از مهارت های ارتباطی رابطه معناداری وجود ندارد. افزون بر آن، یافته ها نشان داد وضعیت برخورداری کتابداران از مهارت های ارتباطی در حوزه های تحصیلی چهارگانه، در یک سطح بوده و تفاوت معناداری در این رابطه مشاهده نشد. با این وجود بین میزان رضایتمندی دانشجویان از برقراری تعامل با کتابداران در حوزه های تحصیلی چهارگانه تفاوت معناداری وجود دارد و بررسی تاثیر متغیر "جنسیت" بر میزان رضایتمندی دانشجویان نشان داد، ارتباط معناداری میان رضایتمندی دانشجویان از تعامل با کتابداران همجنس و غیرهمجنس وجود ندارد. یکی دیگر از اهداف پژوهش حاضر شناسایی مهمترین عوامل موثر بر تعامل بین فردی از دیدگاه کتابداران بود. نتایج به دست آمده نشان داد، مهمترین عوامل موثر بر تعامل بین فردی، ابتدا عوامل سازمانی است و پس از آن عوامل محیطی، فردی و فرهنگی تاثیرگذار می باشند. افزون بر این، در رابطه با مهمترین عوامل رضایتمندی دانشجویان از تعامل با کتابداران، یافته های پژوهش نشان داد مراجع پذیر بودن، اشارات و حرکات، اعلام آگاهی از حضور دیگران، اجتناب از کاربرد واژگان خاص، گوش دادن فعال، پایان رضایت بخش به تعامل، لحن صدا و تنظیم عواطف مهمترین این عوامل عنوان شده که میزان رضایت نیز در حد مناسبی تعیین گردید

هدف از این پژوهش شناسایی الگوی رشد علم ایران در حوزه علوم طی سالهای 2010-1980 (سه دهه) و مقایسه آن با الگوی جهانی رشد علم طی همین سالها بوده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش روندپژوهی و بر اساس تحلیل سری های زمانی انجام گرفته است. در این پژوهش از شیوه سرشماری استفاده شده و نمونه گیری انجام نشده است. جامعه مورد پژوهش شامل کلیه تولیدات علمی نمایه شده ایران و جهان در نمایه استنادی علوم (sci) در سالهای 2010-1980، بوده، همچنین آمار کلیه دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی و اعضای هیات علمی تمام وقت دانشگاهها در دو وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری، و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، و نیزآمار مربوط به میزان تولید ناخالص ملی ایران طی سالهای مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. موضوعات برتر، نویسندگان برتر، کشورهای همکاری کننده برتر، زبانهای پربسامد و مدارک پربسامد در تولید علم ایران و جهان طی سال های مورد بررسی شناسایی گردید. بر اساس تحلیل سری های زمانی و با استفاده از نرم افزار آماری r الگوی رشد علم ایران و جهان همراه با نمودار الگوی رشد این دو شناسایی گردید و بر اساس الگوی حاکم، تولید علم ایران و جهان پیش بینی شد. یافته ها نشان داد الگوی رشد علم ایران لجستیکی و الگوی رشد علم جهان نمایی بوده است. در طی سال های مورد بررسی تولید علم ایران روند رشد سالیانه یکنواختی نداشته و نرخ رشد سالیانه تولید علم ایران در دهه اول منفی و در دهه دوم مثبت و پایین، ولی در دهه سوم مثبت و بالا بوده است. متوسط نرخ رشد سالیانه تولید علم ایران در این مدت %15 و جهان 15/3 درصد بوده که بر این اساس، متوسط نرخ رشد سالیانه تولید علم ایران تقریبا 5 برابر جهان بوده است. بیشترین تولید علم ایران (هشتاد درصد) در سال های 2004-2010 انجام گرفته است. برخی از عوامل موثر بر تولید علم ایران بررسی و تحلیل گردید. یافته ها همچنین نشان داد همبستگی بین تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی، تعداد اعضای هیأت علمی و میزان تولید ناخالص ملی با تولید علم ایران مثبت و معنادار بود. نتایج نشان داد افزایش تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی، اعضای هیات علمی دانشگاهها و میزان تولید ناخالص ملی ایران افزایش تولید علم ایران را به دنبال داشته اند. همچنین فرضیه پرایس مبنی بر رشد نمایی علم با مقدار ثابت دوبرابری تولید علم هر پانزه سال یک بار، در مورد تولید علم ایران و جهان تایید نشد. مقدار ثابت رشد مورد نظر پرایس مبهم بوده و نیاز به تجدیدنظر دارد. همانگونه که در مورد تولید علم ایران دیده شد، شرایط متغیر اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در سطح ملی باعث تفاوت الگوی رشد علمی ملی و بین المللی می شود. الگوهای رشد علم و کاربرد آنها در سطوح ملی و بین المللی و نیز عوامل اثرگذار بر فراز و فرود این رشد نیازمند تحقیقات بیشتری است.

تعارض نتیجه اختلاف نظر در رسیدن به هدف های سازمان است. امروزه با توجه به پیچیدگی روز افزون سازمان و تفاوت در اندیشه، نگرش، و باورهای افراد، تعارض به عنوان جزء اجتناب ناپذیر زندگی سازمانی مطرح است. از این جهت، شناخت صحیح علت و زمینه های بروز تعارض، برخورد صحیح با تعارض و اتخاذ راهبردهای مناسب برای مدیریت تعارض از موضوعات اساسی در هر سازمانی است. در کتابخانه های دانشگاهی نیز همانند دیگر سازمان ها امکان بروز تعارض وجود دارد. از این رو، بررسی عوامل بروز تعارض و شناسایی راهبردهای مدیریت تعارض از دیدگاه کتابداران مورد توجه این پژوهش قرار گرفت. نوع پژوهش کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کتابداران کتابخانه های دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد تشکیل می دهد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش دو پرسشنامه می باشند. با بررسی پژوهش ها و دیدگاههای صاحبنظران مختلف و همچنین مشورت با اساتید کتابداری هفت عامل، امکانات و منابع محدود، سیستم ارزیابی عملکرد و پاداش، تبعیض، تعارض و ابهام در نقش و وظایف کارکنان، قوانین و مقررات سازمانی، تغییرات اجتماعی و سازمانی، و وابستگی بخش های مختلف به یکدیگر، شناسایی و مبنای پرسشنامه محقق ساخته عوامل بروز تعارض قرار گرفتند. برای شناسایی راهبردهای مدیریت تعارض نیز پرسشنامه پوتنام و ویلسون (1998) که شامل سه راهبرد راه حل گرایی، عدم مقابله و کنترل می باشد، استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد، از میان عوامل بروز تعارض کمترین میانگین مربوط به تعارض و ابهام در نقش است و بیشترین میانگین مربوط به سیستم ارزیابی عملکرد و پاداش می باشد. بررسی میزان بکارگیری هر یک از سبک های مدیریت تعارض نیز نشان داد، در کتابخانه های مورد بررسی کتابداران بیشتر از راهبرد کنترل یا رقابت در برخورد با تعارض استفاده می نمایند. نتایج فرضیه های پژوهش نیز حاکی از آن است، بین راهبردهای مدیرت تعارض و متغیرهای فردی (جنسیت، سابقه کار، مدرک تحصیلی، وضعیت استخدامی) رابطه معنادار وجود ندارد. فرضیه تفاوت نیز نشان داد، بین عوامل بروز تعارض و همچنین راهبردهای مدیریت تعارض در کتابخانه های دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد تفاوت معنادار وجود ندارد.

پژوهش حاضر به روش پیمایشی به منظور ارزیابی کمّی و کیفی اجرای طرح «کتاب من» در کتابخانه های عمومی منتخب مشهد، صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 34541 عنوان کتاب سفارش داده شده از طریق طرح «کتاب من» در بازه زمانی سال 1388 تا 1390، کلیه کتابداران شاغل و استفاده کنندگان از طرح «کتاب من» در 8 کتابخانه منتخب بود که با روش نمونه گیری طبقه ای و بر مبنای جدول مورگان و کرجسی تعداد 2494 عنوان کتاب، 361 مراجعه کننده و 26 کتابدار، به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیدند. به منظور گردآوری اطلاعات مربوط به کتاب های سفارش داده شده از خروجی های نرم افزار طرح «کتاب من» و برای گردآوری اطلاعات مربوط به کتابداران و مراجعه کنندگان از دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که روایی هر دو توسط متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی مورد سنجش قرار گرفت؛ همچنین پایایی هر دو پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. توصیف و تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از نرم افزار آماری spss صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که: 1- در بازه زمانی مورد نظر 34541 عنوان کتاب سفارش داده شده است که در این بین، رده ادبیات با 64/31 % بیشترین و رده زبان با 94/1% کمترین میزان سفارش را به خود اختصاص داده است. 2- در بیشتر رده های موضوعی کمتر از 50 % کتاب ها به کتابخانه های مورد بررسی ارسال شده است. 3- بیشتر (60 %) کتاب هایی که از طریق طرح «کتاب من» تهیه شده است، به امانت رفته اند. 4- بیشتر (53 %) کتاب هایی که از طریق طرح «کتاب من» تهیه شده است، یک نفر استفاده کننده داشته است. 5- رده ادبیات با داشتن میانگین استفاده 02/8 % بالاترین و رده کلیات با 14/2 %کمترین میزان استفاده را داشته است. 6- کتابداران معتقدند که طرح «کتاب من» موفق بوده است. 7- هم کتابداران و هم مراجعه کنندگان در ارتباط با مراجعه پسندتر شدن مجموعه نظر مثبتی داشتند. نتایج پژوهش نیز نشان داد که کتابداران و مراجعه کنندگان، اجرای طرح «کتاب من» را اقدامی مناسب برای فراهم آوری منابع متناسب با نیازهای اعضای کتابخانه های عمومی تلقی کرده اند، اما نحوه اجرای آن دارای کاستی هایی است که توجه به آن ها و تلاش مسئولان برای کاهش این کاستی ها، موفقیت اجرای طرح را بیشتر از قبل می نماید. همچنین از یافته های بدست آمده، می توان نتیجه گیری کرد که اجرای طرح «کتاب من» در دراز مدت؛ در عین حال که موجب سازگاری بیش تر مجموعه با نیازهای کاربران خواهد بود، از لحاظ تناسب موضوعی مجموعه با سیاست های کتابخانه های عمومی نیز سازگاری بیشتری به وجود خواهد آورد.

این پهدف: هدف این پژوهش، بررسی وضعیت خدمات کودکان و نوجوانان درکتابخانه‎های ‎عمومی خراسان رضوی و مقایسه ی آن با 7 معیار استخراج شده از متون، جهت ارزیابی این نوع خدمات می‎باشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر در چهار مرحله مختلف و با استفاده از رویکرد آمیخته (کمی و کیفی) انجام شد. جامعه ی هدف این پژوهش شامل 3 گروه کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتابخانه های عمومی دارای بخش کودک و نوجوان اعم از(کتابخانه های تحت پوشش شهرداری، کانونهای مساجد، آستان قدس، نهاد کتابخانه های عمومی و کتابخانه کودک) و کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی در استان خراسان رضوی می¬باشد. از گروه اول و دوم به روش نمونه گیری هدفمند به ترتیب 5 و 10 کتابخانه و از گروه سوم به روش نمونه¬گیری طبقه ای، 42 کتابخانه به عنوان نمونه انتخاب شد. متناسب با هر مرحله از ابزارهای پرسشنامه، سیاهه وارسی و یا مصاحبه استفاده شده است. یافته ها و نتایج: یافته ها نشان داد که از بین 7 معیار مورد نظر در مورد خدمات کودکان و نوجوانان، کتابخانه های کانون در استان خراسان رضوی، در 5 معیار از وضعیت مطلوبی برخوردارند و کتابخانه‎های ‎عمومی برتر استان، تنها در یک مورد مطلوب می¬باشند.کتابخانه‎های ‎عمومی زیر پوشش نهاد کتابخانه‎های ‎عمومی کشور که جامعه اصلی پژوهش می‎باشند، در هیچکدام از معیارها وضعیت مطلوبی ندارند. دیدگاه کتابداران 42 کتابخانه عمومی درباره خدمات بخش کودک و نوجوان که از طریق پرسشنامه پرسیده شد، نشان داد که وضعیت همه معیارها در کتابخانه‎های ‎عمومی در سطحی کمتر از 40 درصد ارزیابی می‎شود.ژوهش به بررسی جایگاه موجود و مورد انتظار بخش کودک و نوجوان کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی می پردازد.

هدف: هدف اصلی این پژوهش توسعه مدل پذیرش فناوری اطلاعات (tam) از طریق سنجش میزان تأثیر باورهای خودکارآمد و ناکارآمد کاربران (اعضای هیأت علمی) بر پذیرش سامانه اطلاعات پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد (پژوهان) مبتنی بر نظریه شناختی- اجتماعی بود. روش ها: این پژوهش کاربردی به روش پیمایشی انجام شد. حجم نمونه 248 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال تحصیلی 93-92 بودند که به روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی تعیین شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که ضریب کلی آلفای کرونباخ آن 95 درصد محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی و نرم افزارهای spss و lisrer استفاده شد. یافته ها: متغیرهای جنسیت، سابقه کاری، مرتبه علمی و دانشکده محل خدمت اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تأثیری بر میزان متغیرهای مورد مطالعه نداشتند. پذیرش سامانه پژوهان با باورهای خودکارآمد کاربران رابطه مثبت و معنی دار و با باورهای ناکارآمد آنان رابطه منفی و معنی داری داشت. رابطه باورهای خودکارآمد و ناکارآمد کاربران با استفاده واقعی از سامانه پژوهان با خذف اثر متغیرهای درونی معنی دار نبود. سهولت استفاده از سامانه با سودمندی آن همبستگی معنی داری داشت. پذیرش سامانه از سوی اعضای حوزه پزشکی غیربالینی بیش تر از گروه بالینی بود. سازه سهولت استفاده در پذیرش سامانه پژوهان دارای بیش ترین میزان تأثیر بود. در نهایت نتایج به دست‏آمده نشان داد که روابط پیش‏بینی‏شده در مدل پیشنهادی و مفهومی پژوهش حاضر مثبت و معنی‏دار و در نتیجه مدل ارائه‏ شده از برازش کافی برخوردار بود.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مربوط به دو بعد فردی و سازمانی و نقش هریک از این عوامل در ایجاد مقاومت در برابر تغییر در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد (طرح تجمیع کتابخانه های این دانشگاه) است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است که با شیوه پیمایشی و رویکرد ترکیبی در گردآوری داده ها و با استفاده از طرح مثلث سازی و مدل همگرا برای تحلیل و بر پایه مطالعه موردی انجام شد. جامعه پژوهش حاضر را سه گروه تشکیل دادند؛ کتابداران، مدیران میانی و مدیران ارشد کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد. گردآوری داده های پژوهش از سه طریق صورت گرفت: پرسشنامه، بحث گروهی متمرکز و مصاحبه نیمه ساختار یافته. یافته های پژوهش نشان داد که در دو مرحله انجمادزدایی و اجرای تغییر، نیروهای پیش برنده فردی بر نیروهای بازدارنده این بعد فزونی گرفتند. اما در بعد سازمانی در این دو مرحله، نیروهای بازدارنده بر نیروهای پیش برنده غلبه داشتند. یافته ها بیانگر این بود که در دو مرحله انجمادزدایی و اجرای تغییر، بخش قابل توجهی از مقاومت نیروهای پیش برنده و بازدارنده، به دلیل عوامل فردی چسبندگی دانش و کاستی های مربوط به آموخته زدایی فردی ایجاد شد. پژوهش حاضر به این نتیجه رسید که در فرایند تغییر برنامه ریزی شده سازمانی، میدان وسیعی از نیروهای پیش برنده و بازدارنده در فرایندی پیچیده و چند بعدی در تعامل یا تقابل با یکدیگر حضور دارند وعواملی چون آموخته زدایی و چسبندگی دانش به ایجاد نیروهای پیش برنده و بازدارنده کمک می کنند.

وجین بخش مهمی از جریان مجموعه گستری می باشد. نیاز به کنترل رشد مجموعه، حفظ روزآمدی و پویایی آن، افزایش سطح دسترسی، و برطرف کردن کمبود فضا از جمله مهمترین دلایل وجین منابع کتابخانه ای تلقی می شوند. هدف این پژوهش که از نظر نوع، کاربردی و از نظر روش، اسنادی و پیمایشی توصیفی می باشد، ارزیابی عملکرد پیشین وجین کنندگان و بررسی منافع یا صدمات احتمالی معیارهای (علت های) شش گانه و عملکردهای حاکم بر وجین، به مجموعه، بر اساس نظرات وجین کنندگان کتابخانه مرکزی و کتابخانه های وابسته سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی می باشد. جامعه آماری اول این پژوهش شامل 74243 کتاب چاپی وجین شده در محدوده سال های 1388 و 1389 می باشد. جامعه آماری دوم تعداد 47 نفر از کتابداران مرتبط با کار وجین بودند که به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند. در این پژوهش از سه ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شد: جدول ثبت داده ها در محیط access و نرم افزار سیمرغ (پایگاه کتاب های فارسی و عربی و لاتین و همچنین سیستم امانت این نرم افزار) و پرسشنامه محقق ساخته. گفتنی است در این پژوهش فقط از آمار توصیفی و برای این منظور از نرم افزار excel استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که وجین این سازمان در وضعیت مناسب و قابل قبولی قرار دارد. از طرفی، بازارزیابی نمونه ای از وجین انجام شده نیز نشان از درستی عملکرد وجین داشت. مطابق با یافته های این پژوهش بیش از نیمی از کتاب های وجین شده به علت کهنگی محتوا (عدم اعتبار علمی) وجین شده اند. رده موضوعی بیشتر کتاب های وجین شده به علت کهنگی محتوا، رده های 600 (تکنولوژی)، 800 (ادبیات) و 500 (علم) در نظام رده بندی دیویی است. عدم استفاده علت دوم وجین کتاب های سازمان بوده است. این کتاب ها بیشتر در رده های 600 (تکنولوژی)، 200 (دین) و 800 (ادبیات) جای داشتند. دلیل عمده دیگر وجین کتاب ها، وجود نسخه های تکراری از کتاب ها در مجموعه می باشد. کتاب های رده 200 (دین) به ویژه در سال 1388 به میزان زیادی به این علت وجین شده اند. هر سه گروه از کتاب های ذکر شده بین سال های 1371 تا 1380 منتشر شده بودند. از نتایج مهم این پژوهش، میزان کم تعداد کتاب های وجین شده در مقایسه با کتاب های افزوده شده به پایگاه و کتاب های به امانت رفته از مجموعه در دوره زمانی مورد بررسی است.

پژوهش حاضر به بررسی کارآمدی شیوه های موجود در بازیابی اطلاعات بین زبانی(بازبین)فارسی- انگلیسی با رویکرد واژه نامه دوزبانه ماشین خوان پرداخته است. این پژوهش کاربردی بوده و با استفاده از روش های پژوهش نیمه تجربی و تحلیل محتوا انجام شده است. در این پژوهش ضمن بررسی میزان تاثیر انجام پردازش های زبان طبیعی بر روی ترجمه عبارت های جستجو، میزان و نحوه این تاثیر با آزمون فرضیه های پژوهش مشخص گردید. فنون پردازش زبان طبیعی که در این پژوهش بکار گرفته شد شامل قطعه بندی متن، شناخت گونه های زبانشناختی، حذف سیاهه بازدارنده، تحلیل مورفولوژیک و برچسب زنی انواع کلام بوده است. جامعه آماری این پژوهش پیشینه های موجود در موتور جستجوی گوگل بوده است که با استفاده از 40 عبارت جستجو، بازیابی شده و آنگاه با استفاده از روش نمونه گیری مخزن سازی و انجام قضاوت های ربط، داده های مورد نیاز برای انجام این پژوهش مهیا شده است. آزمون فرضیه اول این پژوهش نشان داد که در هنگام ترجمه عبارت های جستجوی فارسی به انگلیسی با واژه نامه دوزبانه ماشین خوان، استفاده از روش ترجمه انتخاب اولین برابرنهاده منجر به دستیابی به میانگین متوسط دقت بازیافت(map) معادل 223/. شد که در مقایسه با شیوه انتخاب همه برابرنهاده ها که میانگین متوسط دقت بازیافت برای آن 168/. بود موجب کارآمدی بیشتر بازبین می گردد. آزمون فرضیه دوم نشان داد که اگرچه تحلیل مورفولوژیک واژه هایی که به وسیله واژه نامه ترجمه نشدند باعث افزایش ضریب دقت بازیافت می گردد اما تفاوت معناداری با عدم انجام این تحلیل ایجاد نمی نماید. بررسی فرضیه سوم این پژوهش نیز نشان داد که ترجمه عبارتی در مقایسه با ترجمه واژه به واژه باعث کارآمدی بیشتر بازبین فارسی- انگلیسی می گردد. نمرات میانگین متوسط دقت بازیافت برای این دو شیوه ترجمه به ترتیب 319/. و 223/. بود. نتایج دیگر این پژوهش نیز نشان داد که دگرنویسی واژه های فارسی ترجمه ناپذیر به حروف زبان انگلیسی و قرار دادن آنها در عبارت جستجوی نهایی در مقایسه با حذف آنها از عبارت های جستجو می تواند منجر به افزایش کارآمدی بازبین فارسی- انگلیسی به میزان 74% گردد. در نهایت بررسی های انجام شده نشان داد که بازبین فارسی- انگلیسی در بهترین حالت بازیابی، به 64% کارآمدی بازیابی یک زبانه عبارت های جستجوی انگلیسی دست می یابد.

در این پژوهش به بررسی ساختاری 599 اثر مرجع چاپی فارسی در فاصله سالهای 1374-1383 و رعایت معیارهای ساختاری منتشرشده در میان ناشران ایرانی پرداخته شده است. به این منظور هفت نوع چک لیست تهیه شد ه و به مقایسه آنها در میان شاخص های طراحی شده پرداخته شده است.