نام پژوهشگر: عسگر دیرباز

شعور موجودات در قرآن و روایات
پایان نامه سایر - دانشکده علوم حدیث 1388
  علی عظیمی   عسگر دیرباز

شعور و ادراک موجودات و همه ذرات هستی یکی از مسائلی است که مورد توجه و مطالعه بشر قرار گرفته است. پس از ظهور اسلام و نزول آیات الهی که در آن به تسبیح، نطق، حشر، گواهی و... تمامی موجودات اشاره شده، مباحث گسترده ای میان مفسران، متکلمان، فلاسفه و علمای طبیعت در حقیقی و مجازی ـ قالی و حالی بودن تسبیح و همچنین شعور و جانمندی ذرات هستی آغاز گردید تا جایی که امروزه برخی فیزیکدان ها از شعور الکترون ها، اتم ها وتک سلولی ها سخن به میان آورده و عده ای از آنها این شعور و حیات را سر منشاء آفرینش می دانند. آیات و روایات نورانی قرآن و اهل بیت(ع) در پی اثبات شعورمندی موجودات بوده و تسبیح و نطق و... آنها را حقیقی می پندارند و با این وسیله در پی متذکر ساختن انسان ها به توحید ربوبی و رسالت و ولایت انبیاء و اولیاء او می باشند؛ ادراک و شعور، جاری و ساری در تمامی مخلوقات حتی جمادات هستند، اگر چه ما از این مسئله غافل باشیم و وجود ادراک و شعور را برای جماد متوجه نشویم و درک نکنیم. در هر حال ادراک و شعور برای تمامی جمادات بالفعل موجود است. کما اینکه آن دو برای نباتات و حیوانات موجود می باشند، نهایت امر این است که ادراک و شعور در انسان قوی تر و آشکارتر از حیوان و در حیوان قوی تر و روشن تر از نبات و در نبات قوی تر و واضح تر از جماد می باشد. پس هر مخلوقی را که خداوند ایجاد فرموده مناسب با حالش ادراک و شعور عطا فرموده است. بر اساس آیات نورانی قرآن و روایات درربار اهل بیت(ع) حقیقت شعور و آگاهی موجودات عبارت است از: خود یابی و شناخت خالق و صانع، شناخت انبیاء و اوصیای الهی، علم و آگاهی از تسبیح و نماز خود، علم به عظمت و بزرگی حضرت حق جل و علاء و سر فرود آوردن و خم شدن در برابر او، تسلیم و سر سپردگی در مقابل فرامین الهی، آشنایی به وظایف و تکالیف و مأموریت های خود، تأثیر پذیری از گفتار و نگاه و رفتار موجودات اطراف خود، ارتباط با سایر موجودات، دریافت و ضبط اتفاقات پیرامون خود، حضور در دادگاه الهی و ادای شهادت و گواهی. اعتقاد به شعور موجودات آثار و کارکردهایی نظیر؛ آثار تربیتی مانند: تواضع و فروتنی، ادب و حیا، خلوص ویکتا پرستی؛ آثار بهداشتی مانند: بهداشت روح و روان، بهداشت جسم؛ آثار حقوقی مانند: حقوق حیوانات، حقوق نباتات و جمادات؛ و آثار علمی مانند: آثار پزشکی و درمانی و آثار تعلیمی می تواند داشته باشد.

خودگرایی آین رند: گزارش،تحلیل و نقد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1392
  رهام شرف   حسن اسلامی

یکی از نظریه های اخلاقی مهمی که در حوزه اخلاق هنجاری مطرح است، نظریه خودگرایی اخلاقی است. در بسیاری از موارد تشخیص مرزهای میان خودگرایی و دیگرگرایی اخلاقی سخت و طاقت فرساست. از آنجا که تعیین این مرزها و حدود نقش مهمی در فهم کلی ما از اخلاق در عرصه عملی دارد، پرداختن به موضوع خودگرایی اخلاقی از اهمیت بنیادینی برخوردار است. تفسیر رند از این نظریه، در جای خود مهم و قابل تامل می باشد. وی فیلسوف، رمان نویس و نمایش نامه نویس روسی الاصل و بزرگ شده آمریکا است. در این پ‍ژوهش به گزارش، تحلیل و بررسی خودگرایی اخلاقی بر مبنای اندیشه های رند خواهیم پرداخت. وی مدافع خودگرایی عقلانی است و مقوله عقلانیت عنصری بنیادی در نظریه اخلاقی او است. روش ما در این پژوهش، روش تحلیلی و کتابخانه ای است. پس از گزارش و تحلیل خودگرایی اخلاقی رند، به نقد و بررسی این نظریه خواهیم پرداخت. محوری ترین انتقادی که به خودگرایی رند وارد خواهیم نمود، نقد تصور رند از مفهوم خود است. این نقد تا حد زیادی مبنای سایر نقدهایی است که به خودگرایی اخلاقی وی وارد است. در نهایت به ارائه نظریه اخلاقی با عنوان خود-دیگرگرایی خواهیم پرداخت. این نظریه تا حد زیادی از اشکالات وارد بر خودگرایی اخلاقی و دیگرگرایی اخلاقی مبرا بوده و حدوسط میان این دو نظریه است.

تبیین فلسفی-کلامی امامت در نهج البلاغه وعیون اخبارالرضا(علیه السلام)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1387
  حمیرا عابدینی   مرضیه صادقی

پایان نامه حاضر درباره ی تبیین فلسفی - کلامی امامت در نهج البلاغه و عیون اخبار الرضا?علیه السلام? می باشد و مشتمل بر مطالب زیر است: - امامت به معنای پیشوایی و سرپرستی امت به جانشینی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است. - وظیفه امام حفظ و اجرای شریعت و تحقق آن است. - امامت، لازمه نبوت و رسالت نیست و امامان معصوم علیهم السلام پیامبر نیستند اما امامت قابل جمع با نبوت و رسالت و برتر از نبوت و رسالت است. - امامت اساس دین و مهم ترین رکن اسلام است که پذیرش آن هم موضوعیت و هم طریقت دارد. - جایگاه بحث امامت در عقاید شیعی، در اصول دین و ادامه نبوت است. - امام در رابطه با خداوند متعال؛ مظهر کامل اسماء الهی است و اراده ای جز آنچه خداوند عز وجل می خواهد ندارد و خداوند هم به او ولایت مطلقه تکوینی و تشریعی مناسب با شأن هدایت تکوینی و تشریعی او، بخشیده است و او واسطه ی تمام فیوضات از خداوند سبحان به تمام مخلوقات است که هدایت به امر الهی می کند و امر الهی و فیض ربوی در او تبلور و تثبت یافته است و سپس از او، به همه مخلوقات به تناسب ایشان می رسد. - پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت پاکیزه و مطهر ایشان علیهم السلام، تقدم رتبی و نوری و علی بر همه مخلوقات دارند و ایشان از همه مخلوقات برترند. - گرچه حکومت و ریاست جامعه یکی از شئونات امام معصوم علیه السلام است و ریاست جامعه برای هیچ کس دیگر جز پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امام معصوم علیه السلام و جانشین او، جایز و مشروع نیست، اما نه امامت منحصر به حکومت است و نه دلایل ضرورت امامت منحصر به دلایل ضرورت حکومت و رهبری سیاسی جامعه است؛ از این رو؛ اگر به هر دلیلی، امام معصوم علیه السلام، ریاست سیاسی جامعه را در دست نداشته باشد، خدشه ای به امامت و ولایت او، وارد نمی آید؛ و ابعاد ضرورت امامت او؛ بسیار گسترده تر از ریاست سیاسی جامعه است، به طوری که وجود امام علیه السلام نه تنها به عنوان مرجع علمی و اخلاقی و تربیتی و عاطفی ضروری است؛ بلکه بقاء ممکنات، تکویناً وابسته به وجود اوست. - علم امام یکی از نشانه های امامت اوست و امام معصوم علیه السلام به جهت فنای تام در معبود، همچنان که مقام و منزلت او ورای ادراک ماست، صفات وجودی او چون علم نیز فوق ادراک ماست و او دارای علمی تام و گسترده و کامل به گذشته و حال و آینده و تمام امور اعم از موضوعات و احکام و امور دینی و غیردینی است و تمامی مخلوقات نزد او چون حلقه ای در دست ایشان است. - کیفیت علم امام، علمی احاطی، لدنی و فعلی است. - تمامی مقامات و صفات و مراتب امام علیه السلام از باب فضل الهی و بدون اکتساب است. - پیامبر اکرم و اهل بیت ایشان علیهم السلام از گناه صغیره و کبیره و هر اشتباه و فراموشی پاک و منزه می باشند. - امامت منزلتی مقدس و الهی است و امام معصوم علیه السلام را خداوند منصوب نموده است.