نام پژوهشگر: سید علی چاووشیان
حسین کاظمی خالدی فرزین نصیری صالح
فرسایش خاک حوضه آبریز منبع اصلی تولید رسوب در یک رودخانه می باشد از اینرو پیشگیری از آسیب های وارده به ساختار رودخانه که منجر به تولید رسوب می گردد ضروری می باشد. روشهای گوناگونی به منظور تخمین فرسایش خاک حوضه آبریز و بار رسوب رودخانه موجود می باشد که از جمله آنها می توان به مدلهای هیدرولوژیکی اشاره نمود. مدلهای هیدرولوژیکی سالهای متمادی در تخمین بارش-رواناب مورد استفاده قرار می گرفتند. هرچند در سالهای اخیر مدلهای هیدرولوژیکی توزیعی بر پایه روابط فیزیکی به منظور تخمین فرسایش خاک در سطح حوضه آبریز ایجاد گردیده اند که از اطلاعات دارای توزیع مکانی مانند اطلاعات توپوگرافی، نوع خاک و پوشش زمین و اطلاعات هواشناسی بهره می برند. دو مشکل اساسی در استفاده از مدلهای هیدرولوژیکی پیوسته به منظور تخمین بار رسوب وجود دارند که عبارتند از: 1) نقص اطلاعات مورد نیاز در مقیاس حوضه آبریز و 2) تنظیم پارامترهای مدل در مدلهای که دارای تعداد زیادی پارامتر می باشند.در این تحقیق مشکل اول با استفاده از اطلاعات ماهواه ای برطرف گردیده است. همچنین داده های مشاهداتی مربوط به چهار سال به منظور کالیبره نمودن پارامترهای مدل مورد استفاده قرار گرفته است. علاوه بر این مقایسه اندرکنش مدل در چندین حوضه به منظور تعیین مدل مناسب در حوضه های مختلف ایران با توجه به شرایط آب و هوایی، جغرافیایی، پوشش گیاهی و نوع خاک ضروری می باشد. در این تحقیق حوضه آبریز امامه که در شمال شرقی تهران واقع است به عنوان حوضه مطالعاتی انتخاب شده است. مساحت این حوضه 35.42 کیلومتر مربع، میانگین بارش سالانه 500 میلیمتر و میانگین دبی سالانه در ایستگاه کمرخانی برابر 0.86 مترمکعب در ثانیه می باشد. این حوضه منبع مهمی در تامین آب تهران است. در این تحقیق از دو مدل هیدرولوژیکی توزیعی (wepp و swat) به منظور تعیین بار رسوب در فاصله سالهای 2002 تا 2005 استفاده شده است. دو سال اول به منظور کالیبراسیون و دو سال دوم به منظور اعتبار سنجی مدل می باشد. به منظور مقایسه اندرکنش مدل نتایج حاصل از شبیه سازی دو مدل با اطلاعات مشاهداتی حوضه مقایسه شده است. نتایج حاصل قابلیت شبیه سازی مدلهای هیدرولوژیکی توزیعی را در دو حالت پیوسته روزانه و سالانه نمایش می دهد. هر چند مدل swat پاسخهای هیدرولوژیکی حوضه مانند بارش-رواناب را بهتر از مدل wepp شبیه سازی نموده است، نتایج بار رسوب شبیه سازی شده توسط مدل wepp به مقادیر مشاهداتی نزدیکتر می باشد.