چکیده: اثر دو ماده هیدروژن پراکسید و ایندول-3- بوتیریک اسید بر ریشه زایی قلمه های نیمه خشبی زغال اخته مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمار شامل هیدروژن پراکسید (h2o2) با سطوح 0% و 3% در ترکیب با تیمارهای اکسین شامل غلظت mg/l 4000 ایندول-3- بوتیریک اسید (iba) به مدت 5 ثانیه و غلظت mg/l 150 آن به مدت زمان های 4 و 8 ساعت و غلظت صفر انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمارهای h2o2 + 8 ساعت iba با غلظت mg/l 150 و h2o2 + iba mg/l 4000 بیشترین تأثیر رابر درصد ریشه زایی (67/96%) قلمه ها داشت. تیمارهای h2o2 + 8 ساعت iba و h2o2 + 4 ساعت iba، طویل ترین ریشه ها را تولید نمودند، همچنین این تیمارها بیشترین سیستم ریشه ای بدون وجود کالوس قابل مشاهده را در قلمه ها تشکیل دادند. بیشترین وزن تر وخشک ریشه در تیمار h2o2 + 8 ساعت iba مشاهده شد و بیشترین حجم ریشه نیز مربوط به تیمارهای h2o2 + 8 ساعت iba و h2o2 + iba mg/l 4000 بود. در تیمارهای h2o2 + 8 ساعت iba و iba mg/l 4000 ریشه های نابجا بر روی طول بیشتری از قلمه ها تشکیل شدند ولی تراکم ریشه ها در تیمار h2o2 + 8 ساعت iba به طور قابل ملاحظه ای بیشتر بود. تیمار h2o2 + 8 ساعت iba با غلظت mg/l 150، ادامه چکیده پایان نامه علاوه بر بیشترین تأثیر بر درصد ریشه زایی قلمه ها باعث افزایش کمیت و کیفیت ریشه های تشکیل شده گردید و تیمار فروبری سریع نیز تأثیر مشابهی روی درصد ریشه زایی قلمه ها داشت و از لحاظ کمیت و کیفیت ریشه های تشکیل شده در قلمه ها با وجود تفاوت جزئی در برخی موارد، با تیمار h2o2 + 8 ساعت iba با غلظت mg/l 150 تشابه داشت و می تواند به عنوان تیمار جایگزین آن در خزانه که استفاده از روش فروبری سریع اهمیت دارد، توصیه شود. در تیمارهای شاهد و پراکسید هیدروژن به تنهایی، هیچ گونه ریشه زایی مشاهده نشد و به ترتیب 67/86% و 70% از قلمه ها در این تیمارها فقط تشکیل کالوس دادند. همچنین کاهش فعالیت آنزیم های محلول پراکسیداز به عنوان یک شاخص بیوشیمیایی از فرآیند ریشه زایی، در تائید فرضیه افزایش سطوح اکسین درونزاد در پایان فاز انگیزش ریشه، مشاهده شد و پیشنهاد می شود که تیمار h2o2 برونزاد در ترکیب با تیمارهای اکسینی برتر به کار رفته باعث جلوگیری از عمل پراکسیدازها در تجزیه iaa درونزاد و در نتیجه افزایش تشکیل پریموردیای ریشه می گردد.

سیب زمینی ( solanum tuberosum l.) یکی از محصولات زراعی با اهمیت اقتصادی در دنیا است کشت بافت سیب زمینی نقش مهمی در بهبود ویژگی های سیب زمینی زراعی ایفا می کند. امروزه بخش بیشتری از تولید سیب زمینی در دنیا از طریق غده های عاری از ویروس کشت بافتی انجام می شود. مینی تیوبر سیب زمینی نقش مهمی در سیستم تولید بذر آن دارد. مینی تیوبرهای سیب زمینی غده های کوچک عاری از بیماری ها هستند که از گیاهچه های آزمایشگاهی پس از انتقال به گلخانه تولید می شوند و غده های بذری سالم و با کیفیت بالا تولید می کنند. معمولاً قطر 5 تا 20 میلی متر و وزن 1/0 تا 10 گرم دارند. سیستم های هیدروپونیک، تولید مینی تیوبر سیب زمینی عاری از ویروس را افزایش می دهد و مزایای آن شامل: کارایی بالای مواد غذایی، مصرف آب کمتر، تولید غده های بیشتر و استفاده مجدد از محلول-های غذایی مصرف شده و برداشت راحت تر غده ها نسبت به سیستم خاکی می باشد. این تحقیق در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در گلخانه به پرور سبلان در شهرستان اردبیل اجرا شد. تیمار های این آزمایش بستر های کاشت آلی به همراه پرلیت بودند که شامل: 1)خاک، 2)پرلیت+خاک، 3(پرلیت+ورمی کولیت، 4(پرلیت+پیت ماس، 5(پرلیت+خاک+کمپوست، 6)پرلیت+خاک+ورمی کمپوست، 7)پرلیت، 8)پرلیت+پیت ماس شاهد (بستر مورد استفاده توسط گلخانه). خواص شیمیایی مواد اولیه بسترها ec و ph بستر های هیدروپونیک در نسبت 1:5 بستر به آب و در خاک در عصاره گل اشباع، na تبادلی، ca، oc، om ، cec،k ، p، n و خصوصیات فیزیکی بسترها در قبل از کشت شامل جرم مخصوص ظاهری و حقیقی و تخلخل و بافت خاک اندازه گیری شد. شاخص کلروفیل ، سطح برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه در محل طوقه و پس از برداشت، تعداد غده ها، اندازه غده ها، وزن مخصوص غده ها، وزن تر و خشک ریشه ها و بخش هوایی. غلظت عناصر غذایی(n,p,k,na) در ریشه ها و بخش هوایی اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی داری را در خصوصیات فیزیکی تیمارها و شاخص های رشدی و میزان جذب عناصرn ،p ،k ،na ، ca در اندام های هوایی و ریشه و خصوصیات مینی تیوبرها نشان داد. بیشترین جرم مخصوص ظاهری و حقیقی در تیمار خاک و کمترین در تیمارهای پرلیت و پرلیت+ ورمی کولایت بدست آمد. بیشترین و کمترین میزان تخلخل در پرلیت و خاک بود. بیشترین و کمترین میزان ph و ec در تیمارهای خاک و پرلیت+ورمی کولایت بود. بیشترین قطر طولی و عرضی، تعداد، وزن تر و خشک غده ها در تیمار پرلیت+پیت ماس و کمترین در تیمار خاک مشاهده شد. قطر ساقه در محل طوقه و سطح برگ به ترتیب در تیمارهای پرلیت+پیت ماس و خاک به ترتیب بیشترین و کمترین بود. ارتفاع بوته، کلروفیل،وزن تر و خشک اندام هوایی در تیمارهای پرلیت+خاک+کمپوست بیشترین بود. وزن تر و خشک ریشه نیز در تیمار پرلیت+پیت ماس بیشترین مقدار را داشت. n، p،k اندام هوایی و ریشه به ترتیب در تیمارهای پرلیت+خاک+ورمی کمپوست و پرلیت+خاک+کمپوست بیشترین بود. و پرلیت+پیت ماس (با نسبت 1:1 حجمی به حجمی) به عنوان بهترین بستر کشت هیدروپونیک برای مینی تیوبر سیب زمینی توصیه می شود

تنش شوری یکی از مهمترین تنش های است که گیاهان در محیط رشد با آن مواجه هستند. یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر واکنش گیاهان به تنش شوری شدت نور محیط می باشد. بدین منظور جهت ارزیابی اثرات شدت نور و تنش شوری بر عمل کرد، خصوصیات رشدی و جذب عناصر در ترخون، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت پلات با دو سطح نور %50 (سایه) و 100 %(بدون سایه) از نور کامل داخل گلخانه به عنوان تیمار اصلی و پنج سطح شوری (0، 20، 40، 60 و 80 میلی مولار) کلرید سدیم به عنوان تیمار فرعی در 4 تکرار با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در محیط کشت هایدروپونیک به اجرا در آمد. بعد از اعمال تیمار ها و رشد گیاهان، در مرحله گلدهی و قبل از باز شدن گل ها، خصوصیات فیزیولوژیکی از جمله کارایی فتوسنتز، کلروفیل، پرولین، درصد نشت الکترولیت ها و محتوای نسبی آب برگ اندازه گیری شد. همچنین بعد از برداشت گیاهان خصوصیاتی مثل سطح برگ، وزن تر و خشک اندام های گیاه و غلظت عناصر سدیم، کلر، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم در برگ ها اندازه گیری شد. شوری اثر معنی داری بر سطح برگ، سطح ویژه برگ، کلروفیل کل، a، b، پرولین، نشت الکترولیت و محتوای نسبی آب گیاهان داشته است. به طوری که با افزایش سطح شوری شاخص سطح برگ، کلروفیل کل، a وb نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. افزایش سطح شوری باعث افزایش سطح ویژه برگ، پرولین و درصد نشت الکترولیت ها شده، محتوای نسبی آب تحت تاثیر شوری در ابتدا در تیمار 20 میلی مول کلرید سدیم افزایش و سپس کاهش یافت. نتایج نشان می دهند که اثر سایه بر سطح برگ، سطح ویژه برگ، کلروفیل b، پرولین و محتوای نسبی آب برگ معنی دار بود. به طوری که سایه سبب افزایش سطح برگ، سطح ویژه برگ، کلروفیل کل، a، b و محتوای نسبی آب شده بود. غلظت پرولین نیز تحت تاثیر سایه کاهش یافته است. اثر متقابل سایه و شوری بر عملکرد گیاه، وزن تر و خشک برگ و ریشه و کارایی فتوسنتز معنی دار بود. به طوری که اثر متقابل سایه و شوری باعث کاهش وزن تر و خشک اندام های گیاه و کارایی فتوسنتز گردید. نتایج داده های مربوط به تجزیه عناصر نیز نشان داد که غلظت نیتروژن تحت تاثیر سایه نسبت به نور کامل کاهش معنی داری داشت. همچنین نتایج نشان می دهند که اثر متقابل سایه و شوری باعث افزایش غلظت یون های سدیم، کلرید، فسفر و کاهش یون کلسیم در برگ شده است. غلظت یون پتاسیم نیز تحت تاثیر اثر متقابل سایه و شوری قرار گرفت؛ به طوری که با افزایش شوری تا سطح 20 میلی مول کلرید سدیم، غلظت یون پتاسیم در برگ افزایش یافت، اما با افزایش سطح شوری به بیش از این مقدار، غلظت یون پتاسیم در گیاه کاهش یافت.

شیکوره گونه ای از خانواده آستراسه می باشد که گیاهی چند ساله بوده و بعنوان یک سبزی با ارزش، کشت و کار آن رو به گسترش است. با توجه به اثرات مضر نیترات بالا در سبزیها به خصوص سبزی های برگی بر روی سلامتی انسان در سال های اخیر توجه فراوانی به این موضوع شده است. با توجه به اینکه بخش خوراکی شیکوره ویتلوف در محیط تاریک و با استفاده از ریشه های ذخیره ای و اخیرا با بکاربردن محلول های غذایی محتوی نیترات انجام می گیرد، آزمایشی به روش فاکتوریل درقالب طرح پایه کاملا تصادفی با 3 سطح نیترات (mm ،5،1015) و سطح صفر(شاهد) به همراه 3 سطح متفاوت ریشه که بر اساس اندازه قطر شانه به ترتیب شامل ریشه بزرگ ( 4 تا 5 سانتی متر)، متوسط (3 تا 4 سانتی متر) وکوچک (2 تا 3 سانتی متر) به صورت فاکتوریل در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خلعت پوشان، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز انجام شد. پس از پایان دوره عمل آوری و رشد کامل، شیکون های تولیدی جدا شده و صفاتی نظیر وزن تر، وزن خشک و وضعیت ظاهری شیکون ها به همراه مقدار نیترات، ازت کل و عناصر معدنی (n, p, k) شیکون های تولیدی اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده از این آزمایش مشخص شد که ریشه های بزرگ با ذخایر کربوهیدراتی کافی نتوانستند نیترات معدنی را به فرم های آلی احیاء کرده و در نتیجه مانع از تجمع نیترات در شیکون تولیدی گردند. از نتایج دیگر این آزمایش تاثیر سطوح نیترات و اندازه ریشه بر وزن تر و خشک شیکون تولیدی بود و با توجه به اینکه در روش های هایدروپونیک تولید شیکون، حصول به وزن تر وخشک بیشتر و نیز افزایش عملکرد شیکون تولیدی از جنبه تجاری بسیار مهم می باشد می توان برای بدست آوردن وزن خشک بیشتر شیکون و افزایش عملکرد از ریشه های بزرگ تر به همراه سطوح مناسب نیترات استفاده کرد در رابطه با اثر اندازه ریشه و نیترات بر غلظت نیترات شیکون نیز نتایج حاصل نشان داد که با افزایش اندازه ریشه و سطح نیترات میزان نیترات شیکون نیز افزایش معنی داری یافت به طوری که بیشترین غلظت نیترات در اندازه بزرگ ریشه (قطر شانه 4-5 سانتی متر) و سطح 15 میلی مول نیترات بدست آمد.با توجه به اینکه میزان تراکم و تعداد انشعابات شیکون یکی از فاکتورهای بسیار مهم کیفیت و بازارپسندی محصول می باشد و هرچقدر تعداد انشعابات شیکون تولیدی کمتر باشد کیفیت و بازارپسندی آن نیز بالاتر خواهد بود بنابراین استفاده از ریشه های بزرگ با سطوح مناسب نیترات می تواند باعث بالارفتن کیفیت تولید گردد

فلفل شیرینcapsicumfrutescens. var. grossum)) از تیره solanaceae از سبزی های میوه ای محبوب در جهان می باشد. افزایش عملکرد و خصوصیات کیفی در فلفل شیرین می تواند با بهبود روش های تولید محصول بدست آید. بهینه کرن تغذیه گیاه نیز از عوامل موثر در این امر می باشد و نقش پتاسیم از این نظرحائز اهمیت می باشد. بدین منظور برای بررسی تاثیر پتاسیم بر عملکرد و خصوصیات کیفی ارقام سبز و قرمز فلفل شیرین ازمایشی در سال 1390-1391 در گلخانه تحقیقاتی هیدروپونیک گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی صورت گرفت. در این آزمایش 5 سطح پتاسیم (0، 100، 200، 300 و 400 میلی گرم بر لیتر) با 4 تکرار بر روی 2 رقم به نام های zamboni rz و nirvin rz بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اعمال گردید.نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، تعداد گره، وزن تر و خشک ساقه و وزن خشک برگ تحت تاثیر تیمار پتاسیم یا رقم قرار نگرفتند، درحالیکه تیمارهای پتاسیم (سطح احتمال 1%) و رقم (سطح احتمال 5%)باعث افزایشسطح برگ و افزایش سطوح پتاسیم (سطح احتمال 5%)باعث افزایش وزن تر برگ شد. در هر دو رقم بالاترین عملکرد در تیمار 300میلی گرم بر لیتر پتاسیمبدست آمد و عملکرد فلفل های قرمز بیشتر از سبز بود. تاثیر تیمار پتاسیم و رقم برقطر میوه معنی دار ولی بر طول میوه اثر معنی دار نداشت، بطوریکه قطر میوه فلفل های قرمز بیشتر از سبز بود. ph میوه تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت ولی مواد جامد محلول و اسیدیته آب میوه با افزایش سطوح پتاسیمافزایش و در فلفل های قزمز بیشتر از سبز بود. ecآب میوه میوه نیز فقط تحت تاثیر تیمار رقم قرار گرفتو در فلفل های قرمز بیشتر از سبز بود. آنتوسیانین و کارتنوئید میوه تنها تحت تاثیر رقم قرار گرفت (سطح احتمال 1%) و در فلفل قرمز 2/1 برابر بیشتر از سبز بود. اثر متقابل پتاسیم و رقم بر ویتامین سی دارای اختلاف معنی دار بود و مصرف پتاسیم با غلظت 300 میلی گرم بر لیتر باعث افزایش ویتامین سی در فلفل قرمزمی شود و در فلفل سبز پتاسیم باعث افزایش ویتامین سی و در فلفل قرمز اثر منفی داشت. اثر تیمارها روی شاخص کلروفیل برگ غیر معنی دار بود. پتاسیم برگ فقط تحت تاثیر تیمار پتاسیم قرار داشتو با افزایش غلظت تیمارها افزاش یاقت ولی پتاسیم میوه تحت تاثیر اثر متقابل پتاسیم و رقم قرار گرفت (سطح احتمال 1%) و با افزایش پتاسیم محلول غذایی افزایش یافت و در فلفل قرمز بیشتر از سبز بود. اثر تیمارها بر سدیم میوه غیر معنی دار بود ولی در مورد سدیم برگ اثر متقابل پتاسیم و رقم (سطح احتمال 1%) دارای اختلاف معنی دار بود. با توجه نتایج بدست آمده در این آزمایش غلظت 300 میلی گرم بر لیتر پتاسیم بهترین نتایج را حاصل می کند.