نام پژوهشگر: احمد گوگرد چیان
شهره احمدی فروشانی سید کمیل طیبی
مشاهدات موجود بر بخش تجاری ایران در سال های اخیر نشان می دهد که ارتباط نزدیکی بین دوره های رکود و رونق این بخش و نوسان های قیمت نفت در کشور وجود داشته است. رابطه میان این دو از طریق رویکرد کالاهای تجاری-غیر تجاری که در ادبیات اقتصادی به مدل بیماری هلندی موسوم است، بررسی می شود. براین اساس، با افزایش درآمدهای نفتی و ایجاد مازاد تراز پرداخت ها در کشور، قیمت کالاهای تجاری و کالاهای غیر تجاری در اقتصاد افزایش می یابد. تورم ایجاد شده در کالاهای تجاری از طریق افزایش واردات ممکن است تعدیل شود. اما از آن جایی که کالاهای غیر تجاری قابلیت واردات ندارند، قیمت این کالاها نسبت به قیمت کالاهای تجاری افزایش می یابد. این افزایش نسبی سبب تخصیص مجدد عوامل از بخش تجاری به بخش غیر تجاری و گسترش فعالیت ها در بخش غیرقابل تجاری و ضعیف شدن بخش تجاری می گردد. در این مطالعه سعی شده است که در کنار بررسی عواملی که به طور سنتی بر صادرات بخش های کشاورزی و صنعتی در ایران تأثیر گذار هستند، تأثیر پذیری این بخش ها از نوسان های نفتی که منجر به بیماری هلندی می شود، به طور اخص مورد مطالعه قرار گیرد. به منظور تحلیل تأثیر بیماری هلندی بر صادرات بخش های کشاورزی و صنعت ایران از الگوی جاذبه استفاده شده است. برآورد الگو در قالب داده های تابلویی مشخص می کند که بیماری هلندی در ایران دارای اثر منفی و معنی داری بر حجم جریان های تجاری در دوره زمانی 1996 تا 2004 داشته است. به علاوه، نتایج حاصل بیانگر اثرات مثبت متغیرهای لیندر (تفاوت درآمدی بین دو شریک تجاری)، نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی ایران و شرکای تجاری بر جریان های صادراتی ایران بوده است. همچنین اثر متغیر فاصله بر این جریان ها در هر دو بخش کشاورزی و صنعتی منفی بوده است.
ابراهیم علی ثانی ناصر ایزدی نیا
بحث در مورد سرمایه گذاری از مدت ها پیش مورد توجه مردم بوده و قدمت طولانی دارد. امروزه نیز با توجه به پیشرفت سریع بازار های سرمایه توجه بیش از پیش مردم را به خود اختصاص داده است. در حوزه سرمایه گذاری دو متغیر ریسک و بازده نقش تعیین کننده ای در تصمیم گیری سرمایه گذاران دارند. تاکنون پژوهش های مختلفی در مورد شناسایی متغیر های اثر گذار بر این دو متغیر انجام شده است. در حوزه ریسک، پژوهشگران با دو نوع ریسک مواجهند، یکی ریسک سیستماتیک است، که مربوط به تغییرات بازار می شود و دیگری ریسک غیر سیستماتیک می باشد. طی پژوهش های انجام شده در حوزه ریسک سیستماتیک، تاثیر انواع متغیر ها را بر روی این متغیر آزمون شده است. بر این اساس، در پژوهش حاضر تاثیر برخی از متغیر های حسابداری بر ریسک سیستماتیک مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور با توجه به مبانی نظری موجود، چند متغیر تأثیر گذار بر ریسک سیستماتیک از قبیل فرصت های رشد، اهرم عملیاتی و اهرم مالی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش، با استفاده از روش حذف سیستماتیک، نمونه ای متشکل از 80 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1381 تا 1390 انتخاب گردید. با توجه به متغیر ها و مبانی نظری پژوهش سه فرضیه برای پژوهش مطرح شده و برای آزمون فرضیه ها از روش های اقتصاد سنجی استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد فرصت های رشد و اهرم مالی شرکت بر ریسک سیستماتیک شرکت تأثیر می گذارند و اهرم عملیاتی شرکت بر ریسک سیستماتیک شرکت تأثیری ندارد. همچنین نتایج آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که شرکت هایی که دارای فرصت های رشد بیشتر و اهرم مالی بالایی هستند ریسک سیستماتیک بیشتری دارند.