نام پژوهشگر: سید نجم الدین مرتضوی

تاثیر سایکوسل و نفتالن استیک اسید بر برخی صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی و مقدار اسانس گیاه شمعدانی عطری pelargonium graveolens.l.heritier))
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1388
  حسین ربی انگورانی   سید نجم الدین مرتضوی

به منظور مطالعه تاثیر سایکوسل و نفتالن استیک اسید بر برخی صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی و مقدار اسانس گیاه شمعدانی عطری آزمایشی در سال 1387 در دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان (در گلخانه تحقیقاتی و آزمایشگاه گروه علوم باغبانی)به صورت یک آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد تیمارها شامل دو نوبت اسپری ماهانه محلول هورمون نفتالن استیک اسید در چهار سطح (0، 40، 80، 120) میلی گرم در لیتر و فاکتور دوم شامل محلول سایکوسل با غلظت (0، 500، 1000، 2000) میلی گرم در لیتر بودند نتایج نشان داد که تاثیر نفتالن استیک اسید در تمامی صفات بجز صفت عملکرد پیکره رویشی خشک معنی دار بود، همچنین بکارگیری سایکوسل در تمامی صفات اثرمعنی داری ایجاد نمود. بررسی مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که اثر متقابل نفتالن استیک اسید و سایکوسل در تمامی صفات بجز صفات تراکم کرکهای غده ای در سطح رویین برگ و نشت الکترولیت معنی دارگردید ، باتوجه به نتایج مقایسات میانگین وروابط بین صفات در گیاهان تحت تیمار عوامل کنترل کننده رشد مشخص گردید که انتخاب دز مناسب نفتالن استیک اسید به عنوان یک عامل مشوق رشد و سایکوسل به عنوان یک عامل کند کننده رشد می تواند تاثیر به سزایی در افزایش صفات درصد و عملکرد اسانس هر بوته در ارتباط با سایر صفات عملکردی بوته نظیر عملکرد پیکره رویشی تر ، درصد ماده خشک و نسبت برگ به ساقه و سایر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه نظیر سطح برگ، سطح ویژه برگ، تراکم کرکهای غده ای در سطح رویین و زیرین برگ، شاخص محتوی کلروفیل، محتوی نسبی آب برگ ، نشت الکترولیت گردد ، به گونه ای که گیاهان تیمار شده با محلولهای نفتالن استیک اسید با غلظت های40 و 80 و سایکوسل باغلظت های 500 و 1000 بیشترین تاثیر را در افزایش متوازن اسانس و عملکرد پیکره رویشی گیاه را داشتند. کلمات کلیدی : شمعدانی عطری ، سایکوسل ، نفتالن استیک اسید ، اسانس

اثر ترکیبات مختلف کلسیم بر برخی خواص کیفی پس از برداشت سیب رقم “جوناگلد” (malus domestica cv. jonagold)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  الهام شیرزاده   ولی ربیعی

در این پژوهش، کیفیت و عمر انبارمانی سیب رقم ‘جوناگلد’ غوطه ور شده در محلول های کلرید کلسیم، نیترات کلسیم و استات کلسیم به ترتیب هر کدام با سه غلظت صفر(شاهد)، 2 و 4 درصد، صفر(شاهد)، 5/0 و 1 درصد و غلظت صفر (شاهد)، 35/0 و 7/0 درصد، هر کدام بر اساس طرح پایه کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. میوه های تیمار شده در یک انبار سرد با دمای 2-0 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 90-85% بمدت 140 روز نگهداری شدند. از هر تیمار به فاصله زمانی 20 روز یکبار نمونه برداری انجام گرفت. صفات مورد مطالعه شامل سفتی گوشت میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون(ta)، درصد مواد جامد محلول کل (tss)، اسیدیته (ph)، نسبت tss/ta، درصد وزن خشک میوه، درصد کاهش وزن میوه، میزان تولید اتیلن، فعالیت آنزیم های هیدروژن پراکسیداز (ec. 1.11. 1.7) و کاتالاز (ec.1.11.1.6)، شاخص های thiault و perlim و قند کل بود. نتایج نشان داد که تیمار کلرید کلسیم بر روی همه صفات مورد مطالعه بجز tss، شاخص thiault و قند کل، معنی دار بود. بدین صورت که موجب افزایش سفتی بافت میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون، فعالیت آنزیم کاتالاز و شاخص perlim و کاهش ph، کاهش نسبت tss/ta، درصد کاهش وزن میوه، اتیلن، فعالیت آنزیم پراکسیداز در مقایسه با تیمار شاهد شد. همچنین تیمار کلرید کلسیم 4 درصد موجب کاهش درصد وزن خشک میوه در مقایسه با تیمارهای کلرید کلسیم 2 درصد و شاهد شد (p?0.01). تیمار نیترات کلسیم در هر دو غلظت 5/0 و 1 درصد موجب حفظ سفتی میوه ها نسبت به تیمار شاهد شد. تیمار نیترات کلسیم بر روی همه صفات اندازه گیری شده، معنی دار بود. تیمار نیترات کلسیم موجب افزایش اسیدیته قابل تیتراسیون، شاخص های thiault و perlim و کاهش ph، درصد مواد جامد محلول کل، نسبت tss/ta، تولید اتیلن، درصد کاهش وزن میوه و قند کل و همچنین به ترتیب موجب افزایش و کاهش فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز در مقایسه با تیمار شاهد شد (p?0.01). اثر استات کلسیم بر تمامی صفات اندازه گیری شده بجز tss، ph و قند کل معنی دار بود. استات کلسیم موجب حفظ بیشتر سفتی گوشت میوه، افزایش اسیدیته قابل تیتراسیون، شاخص های thiault و perlimو فعالیت آنزیم کاتالاز و کاهش میزان تولید اتیلن، نسبت tss/ta، درصد وزن خشک میوه و فعالیت آنزیم پراکسیداز شد (p?0.01).

اثر ترکیبات مختلف کلسیم بر برخی خواص کیفی پس از برداشت سیب رقم “جوناگلد” (malus domestica cv. jonagold)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  الهام شیرزاده   ولی ربیعی

در این پژوهش، کیفیت و عمر انبارمانی سیب رقم ‘جوناگلد’ غوطه ور شده در محلول های کلرید کلسیم، نیترات کلسیم و استات کلسیم به ترتیب هر کدام با سه غلظت صفر(شاهد)، 2 و 4 درصد، صفر(شاهد)، 5/0 و 1 درصد و غلظت صفر (شاهد)، 35/0 و 7/0 درصد، هر کدام بر اساس طرح پایه کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. میوه های تیمار شده در یک انبار سرد با دمای 2-0 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 90-85% بمدت 140 روز نگهداری شدند. از هر تیمار به فاصله زمانی 20 روز یکبار نمونه برداری انجام گرفت. صفات مورد مطالعه شامل سفتی گوشت میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون(ta)، درصد مواد جامد محلول کل (tss)، اسیدیته (ph)، نسبت tss/ta، درصد وزن خشک میوه، درصد کاهش وزن میوه، میزان تولید اتیلن، فعالیت آنزیم های هیدروژن پراکسیداز (ec. 1.11. 1.7) و کاتالاز (ec.1.11.1.6)، شاخص های thiault و perlim و قند کل بود. نتایج نشان داد که تیمار کلرید کلسیم بر روی همه صفات مورد مطالعه بجز tss، شاخص thiault و قند کل، معنی دار بود. بدین صورت که موجب افزایش سفتی بافت میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون، فعالیت آنزیم کاتالاز و شاخص perlim و کاهش ph، کاهش نسبت tss/ta، درصد کاهش وزن میوه، اتیلن، فعالیت آنزیم پراکسیداز در مقایسه با تیمار شاهد شد. همچنین تیمار کلرید کلسیم 4 درصد موجب کاهش درصد وزن خشک میوه در مقایسه با تیمارهای کلرید کلسیم 2 درصد و شاهد شد (p?0.01). تیمار نیترات کلسیم در هر دو غلظت 5/0 و 1 درصد موجب حفظ سفتی میوه ها نسبت به تیمار شاهد شد. تیمار نیترات کلسیم بر روی همه صفات اندازه گیری شده، معنی دار بود. تیمار نیترات کلسیم موجب افزایش اسیدیته قابل تیتراسیون، شاخص های thiault و perlim و کاهش ph، درصد مواد جامد محلول کل، نسبت tss/ta، تولید اتیلن، درصد کاهش وزن میوه و قند کل و همچنین به ترتیب موجب افزایش و کاهش فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز در مقایسه با تیمار شاهد شد (p?0.01). اثر استات کلسیم بر تمامی صفات اندازه گیری شده بجز tss، ph و قند کل معنی دار بود. استات کلسیم موجب حفظ بیشتر سفتی گوشت میوه، افزایش اسیدیته قابل تیتراسیون، شاخص های thiault و perlimو فعالیت آنزیم کاتالاز و کاهش میزان تولید اتیلن، نسبت tss/ta، درصد وزن خشک میوه و فعالیت آنزیم پراکسیداز شد (p?0.01).

باززایی آلسترومریا با استفاده از تکنیک کشت بافت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  فردین نصری   سید نجم الدین مرتضوی

چکیده: آلسترومریا(آلسترومریاسه)گیاهی ریزومی، چند ساله از گیاهان تک لپه با گلهای زیبا، رنگهای متنوع، عمر گلجایی طولانی و نیاز به انرژی پایین در طی کشت و کار می باشد و یکی از مهمترین گلهای شاخه بریده در جهان است که به طور معمول به طریقه رویشی توسط تقسیم ریزوم تکثیر می شود، اما میزان تکثیر با این روش پایین و باعث گسترش بیماریهای ویروسی و بعلاوه با این روش محدودیت فصلی برای تکثیر ایجاد می شود. با توجه اینکه گیاهان هتروزیگوت اند و نمی توان از طریق بذر آنها را اصلاح کرد، دو روش تکثیر رویشی برای تولید تجاری به کار برده می شود، روش اول تقسیم ریزوم و روش دوم تکثیر از طریق کشت بافت انتهای ریزوم می باشد. جهت دائمی کردن پتانسیل تولید اندام از طریق تکثیر رویشی ریزوم ها باید دارای جوانه زنده باشند. همه واریته های تجاری گلهای شاخه ای، از کلونی منفرد گیاهان برتر و تلاقی بین گونه ای حداقل دو گونه گیاهی می باشند. در مطالعه حاضر، کارآیی پرآوری رقم فوجی و هیبرید لیگتو مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. شاخه های انتهایی رشد یافته در شرایط گلخانه رقم فوجی و گیاهچه های رشد یافته در شرایط درون شیشه ای هیبرید لیگتو به عنوان ریزنمونه مورد استفاده قرار گرفت. دو آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور(منبع ریزنمونه در دو سطح و ترکیبات هورمونی در دو سطح) و سه تکرار و یک ریزنمونه در هر تکرار انجام شد. ریزنمونه ها در محیط کشت پایه ms حاوی bap(صفر، 5/0، 1، 5/1، 2 میلی گرم در لیتر) و iba(صفر، 1/0 و 2 میلی گرم در لیتر) با 3% ساکارز، 7% آگار و ph 8/5 در ظرفهای 250 میلی لیتری کشت شدند. همه ظرفها در 18 درجه سانتیگراد و شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی نگهداری شدند. مواد سه بار(به فاصله سه هفته) بر روی محیط کشت واکشت شدند. در این آزمایش بعضی از صفات مانند تعداد ریزوم، شاخه ها، جوانه ها، برگها و ریشه ها، طول شاخه ها و ریشه ها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. بعد از جمع آوری داده ها، با استفاده از نرم افزار spss و sas تجزیه واریانس شدند. مقدار میانگین داده ها در سطح احتمال 01/0 با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن انجام شد. تعداد شاخه های تشکیل شده(گیاهچه ها) بیشتر تحت تأثیر غلظت های bap قرار گرفتند. بیشترین شاخه ها(6 شاخه در هر ریزنمونه) در محیط کشت ms+ 1 میلی گرم در لیتر bap+ 1/0 میلی گرم در لیتر iba بدست آمد. با افزایش غلظت bap طول شاخه ها نیز کاهش یافته است. بهترین محیط کشت برای ریشه دهی شاخه ها ms+ 5/0 میلی گرم در لیتر )naa75/2 ریشه در شاخه) و بیشترین تعداد ریزوم(25/2 ریزوم در شاخه) در محیط کشت ms+ 5/0 میلی گرم در لیترbap بدست آمد. گیاهچه هایی ریشه دار شده در شرایط درون شیشه ای به طور موفقیت آمیز، بعد از سازگاری به گلخانه انتقال داده شدند.

اثر برخی تیمارهای شیمیایی بر روی کیفیت و عمر پس از برداشت گل بریده لیسیانتوس(eustoma grandiflora cv. mariachii)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  لیلا ندیرخانلو   سید نجم الدین مرتضوی

این تحقیق با هدف بررسی اثرات سطوح مختلف بنزیل آدنین و کلرور کلسیم بر روی کیفیت پس از برداشت گل بریده لیسیانتوس رقم ماریاچی (mariachii) انجام شد. آزمایش با دو فاکتور بنزیل آدنین در چهار سطح (صفر، 25، 50 و 75 میلیگرم در لیتر) و کلرور کلسیم در چهار سطح (صفر، 300، 600 و 900 میلیگرم در لیتر) در سه تکرار (48 تیمار) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. به همه تیمارها ساکارز 5/2 درصد و 200 میلیگرم در لیتر 8-هیدورکسی کینولین سولفات (8-hqs) اضافه شد. صفات مورد بررسی در این تحقیق طول عمر، درصد بازشدن غنچه، جذب آب، خمیدگی گردن، میزان کلروفیل، نشت الکترولیت، قطر گل و محتوای نسبی آب، هستند که با نرم افزار mstat-c مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که سطوح مختلف بنزیل آدنین بر صفات طول عمر، درصد بازشدن غنچه، جذب آب، خمیدگی گردن، میزان کلروفیل، نشت الکترولیت، و قطر گل در سطح 1% اثر معنی داری داشته و بر صفت محتوای نسبی آب تأثیر معنی دار نداشته است. سطوح مختلف کلرور کلسیم نیز بر صفات طول عمر، درصد بازشدن غنچه، جذب آب، خمیدگی گردن، نشت الکترولیت، محتوای نسبی آب برگ و قطر گل، در سطح 1% و بر صفت محتوای نسبی آب گلبرگ در سطح 5% اثر معنی دار داشته و بر صفت میزان کلروفیل، تأثیر معنی دار نداشته است. اثر متقابل بنزیل آدنین و کلرور کلسیم هم بر صفات طول عمر، باز شدن غنچه، نشت الکترولیت در سطح 1% و بر صفات جذب آب و قطر گل، در سطح 5% تأثیر معنی دار داشته است و بر صفات خمیدگی گردن، میزان کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ و گلبرگ، تأثیر معنی دار نداشته است. در صفت طول عمر، خمیدگی گردن، بهترین تیمارها، تیمار a3b4 (بنزیل آدنین با غلظت 50 میلیگرم در لیتر و کلرور کلسیم با غلظت 900 میلیگرم در لیتر (بود در صفت میزان کلروفیل بهترین تیمار مربوط به تیمار a3b4 ) بنزیل آدنین با غلظت 50 میلیگرم در لیتر و کلرور کلسیم با غلظت 900 میلیگرم در لیتر( بود. در صفت درصد نشت الکترولیت، بهترین تیمار، a4b4 (بنزیل آدنین با غلظت 75، و کلرور کلسیم با غلظت 900 میلیگرم در لیتر) بود. در همه تیمار ها، بدترین تیمار مربوط به تیمار a1b1 )شاهد( بود. در صفت تولید اتیلن نیز، تیمار a4b4 بیشترین تولید اتیلن و تیمار a1b1 (شاهد) کمترین تولید اتیلن را داشت. کلمات کلیدی: لیسیانتوس، عمر گلجایی، بنزیل آدنین، کلرور کلسیم، 8-هیدروکسی کینولین سولفات

تاثیر اکسید نیتریک و تیدیازورون بر صفات کیفی و طول عمر گل شاخه بریده رز رقم سنسیرو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1390
  سیده فرحناز طالبی   سید نجم الدین مرتضوی

به منظور بررسی تاثیر اکسید نیتریک و تیدیازورون بر صفات کیفی و طول عمر گل شاخه بریده رز رقم"سنسیرو" آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار و هر تکرار شامل 3 شاخه گل بریده رز انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تیدیازورون(tdz)در سه سطح(0و 20و40 میکرومول در لیتر)و سدیم نیتروپروساید ((snp به عنوان تولید کننده اکسید نیتریک در چهار سطح (0، 20، 40 و60 میکرومول در لیتر) به همراه 2 درصد ساکارز بصورت پالسی بود. درصد ماندگاری، قطر گل ها، محتوای نسبی آب، مقدار جذب محلول، نشت الکترولیت، کلروفیل، آنتوسیانین، اتیلن، پروتئین محلول و فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز برگ ها و گلبرگ ها ارزیابی شدند. داده های بدست آمده توسط نرم افزار mstatc تجزیه وتحلیل گردید. نتایج نشان داد که 40 میکرومول در لیترتیدیازورون بیشترین تاثیر را بر ماندگاری، نشت الکترولیت، کلروفیل a، b و کل، تولید اتیلن، پروتئین محلول برگ ها، گلبرگ ها و فعالیت کاتالاز برگ ها داشت. تیمار 40 میکرومول در لیتر سدیم نیتروپروساید، میزان ماندگاری، قطر گل، محتوای نسبی آب، کلروفیل های b و کل، پروتئین محلول برگ ها و گلبرگ ها، فعالیت پراکسیداز برگ ها و کاتالاز برگ و گلبرگ ها را افزایش و نشت الکترولیت و تولید اتیلن را کاهش داد، مقدار کلروفیل a در 60 میکرومول در لیتر سدیم نیترو پروساید بیشتر بود. 20 میکرومول در لیتر تیدیازورون به همراه 40 میکرومول در لیتر سدیم نیتروپروساید ماندگاری و پروتئین محلول برگ، 40 میکرومول در لیتر تیدیازورون به همراه 40 میکرومول در لیتر سدیم نیتروپروساید مقدار کلروفیل a، b و کل، پراکسیداز برگ را افزایش و نشت الکترولیت و تولید اتیلن را کاهش داد. بیشترین فعالیت کاتالاز برگ ها و گلبرگ ها به ترتیب از تیمار 60 میکرو مول سدیم نیتروپروساید با 20 میکرومول در لیتر تیدیازورون و 20 و 40 میکرومول در لیتر تیدیازورون به همراه 40 میکرومول در لیتر سدیم نیتروپروساید مشاهده شد. واژه های کلیدی: اکسید نیتریک، تیدیازورون، صفات کیفی، طول عمر، گل شاخه بریده رز.

تأثیر کاربرد قبل از برداشت تیمارهای کلرید کلسیم و اسید جیبرلیک بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی گل شاخه بریده مریم رقم پیئرل دابل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  فهیمه باقری   سید نجم الدین مرتضوی

گل مریم (polianthes tuberosa l.)، با وجود پتانسیل بالای عمر پس از برداشت، در منازل خیلی سریع دچار زوال می شود. همچنین ریزش و درصد پایین باز شدن گلچه ها، محدودکننده عمر و کیفیت پس از برداشت آن است. در این راستا، در پژوهش حاضر، تاثیر محلول پاشی کلرید کلسیم و جیبرلیک اسید روی برخی صفات فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی گل مریم رقم "پیئرل دابل" مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 16 تیمار و سه تکرار در شهرستان طارم، استان زنجان در سال 89 صورت گرفت. در این تحقیق، برگ های بوته های گل مریم 25 و 15 روز قبل از برداشت با کلرید کلسیم و جیبرلیک اسید محلول پاشی گردیدند. کلرید کلسیم با غلظت های 0، 150، 300، 450 و جیبرلیک اسید با غلظت های 0، 150، 300 و 450 میلی گرم در لیتر مورد استفاده قرار گرفت. گل های شاخه بریده مریم، پس از برداشت به آزمایشگاه منتقل و در آب مقطر قرار داده شدند. در طول آزمایش صفاتی از قبیل محتوای نسبی آب برگ و گلبرگ، میزان جذب آب، درصد باز شدن گلچه ها، درصد ریزش گلچه ها، تعداد گلچه، وزن تازه، ماندگاری، درصد نشت الکترولیت، میزان تولید اتیلن، محتوای کلروفیل و محتوای کاروتنوئید مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار 450 میلی گرم در لیتر کلرید کلسیم، کمترین درصد ریزش گلچه و پایین ترین میزان تولید اتیلن را سبب شد. بالاترین میزان محتوای کلروفیل a، در تیمار 300 میلی گرم در لیتر کلرید کلسیم مشاهده شد. تیمار 450 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید در صفات محتوای نسبی آب برگ و گلبرگ، ماندگاری، درصد نشت الکترولیت گلبرگ، میزان کلروفیل a، کلروفیل کل و کاروتنوئید، نسبت به تیمار شاهد و بقیه تیمارها در سطح 5 درصد اختلاف معنی دار نشان داد. به طور کلی و در مقایسه با همه تیمارها، اثر متقابل 150 میلی گرم در لیتر کلرید کلسیم و 450 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید، بهترین تیمار بود و به خصوص بر روی صفات ریزش، باز شدن گلچه و ماندگاری تاثیر مثبت و معنی-دار داشت. واژه های کلیدی: اتیلن، جیبرلیک اسید، گل مریم، ماندگاری، نشت الکترولیت.

تاثیر تیمارهای قبل و پس از برداشت بر کیفیت و ماندگاری گل های بریده آلسترومریا رقم "فوجی"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  ژاله اوجاقی   سید نجم الدین مرتضوی

زردی برگ ها بزرگترین مشکل در گل های آلسترومریاست. به منظور بررسی تاثیر تیمارهای مختلف شیمیایی درقبل و پس از برداشت بر کیفیت و افزایش ماندگاری گل های آلسترومریا رقم"فوجی" دو آزمایش به صورت جداگانه انجام گرفت. درآزمایش اول گل ها به طول cm 70 بریده شده در بطری های حاوی 400 میلی لیتر محلول نانوسیلور با سطوح (صفر، پنج و 10 میلی گرم در لیتر) قرارداده شدند و بنزیل آدنین نیز با چهار سطح (0، 10، 20 و 30 میلی گرم در لیتر) بر روی گل ها محلول پاشی گردید و گل ها در دمای 23 درجه سانتی گراد قرارداده شدند. آزمایش دوم بوته های آلسترومریا در گلخانه در زمان های (یک، هفت و 14 روز قبل از برداشت) با بنزیل آدنین در چهار سطح (صفر، 20، 40 و 60 میلی گرم در لیتر) محلول پاشی گردیدند. سپس گل ها به آزمایشگاه فیزیولوژی پس از برداشت گروه علوم باغبانی دانشگاه زنجان منتقل گردید و در بطری های حاوی آب مقطر قرار گرفتند. در این آزمایش صفاتی مانند: ماندگاری، کیفیت ظاهری، جذب محلول، میزان تولید اتیلن، میزان کلروفیل، زردی برگ ها، نشت الکترولیت و rwc مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش اول نشان داد تیمار a4b3 )30 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و 10 میلی گرم در لیتر نانوسیلور) بیشترین تاثیر را در ماندگاری، کیفیت ظاهری، زردی برگ، میزان کلروفیل، کاهش تصاعد اتیلن، جذب محلول، نشت الکترولیت و rwc داشته است. نتایج آزمایش دوم نشان داد تیمار a3b1 (40 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین یک روز پیش از برداشت) و a4b1 (60 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین یک روز پیش از برداشت) بیشترین تاثیر را در مقایسه با شاهد در ماندگاری، کیفیت ظاهری، زردی برگ، میزان کلروفیل، کاهش تصاعد اتیلن، نشت الکترولیت و rwc داشته است. در هر دو آزمایش تیمار شاهد کمترین تاثیر را در ماندگاری و کیفیت نشان داد.

تأثیر بنزیل آدنین و ساکارز بر تغییرات مورفوفیزیولوژیکی گل شاخه بریده گلایول، رقم آلفرد نوبل(gladiolus grandiflora cv.alfred nobel)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1391
  قدرت الله شفیعی   سید نجم الدین مرتضوی

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف بنزیل آدنین و ساکارز بر صفات مورفوفیزیولوژیکی گل های شاخه بریده گلایل رقم آلفرد نوبل، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح بنزیل آدنین (صفر،40، 80، 120 میلی گرم در لیتر) و چهار سطح ساکارز (صفر،5/0، 1، 5/1 درصد) بود. صفات مورد بررسی شامل: قطرگل، ماندگاری(طول عمر گل)، میزان جذب محلول، محتوای نسبی آب (rwc)، میزان کلروفیل a ، میزان کلروفیل b، میزان کلروفیل کل، نشت الکترولیت، میزان پروتئین، فعالیت آنزیم های کاتالاز و پروکسیداز، بودند. نتایج نشان داد که تیمار بنزیل آدنین بر صفات قطرگل، ماندگاری(طول عمر گل)، میزان جذب محلول، میزان کلروفیل a، میزان کلروفیل b، میزان کلروفیل کل، میزان پروتئین، فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز در سطح 1 درصد و بر صفت نشت الکترولیت در سطح 5 درصد تاثیر معنی داری داشته اما بر صفت محتوای نسبی آب تأثیر معنی داری نداشته است. ساکارز بر صفات قطر گل، محتوای نسبی آب،میزان جذب محلول، فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز در سطح 1 درصد و بر صفات ماندگاری (طول عمر گل)، میزان کلروفیل a، میزان کلروفیل b، میزان نشت یونی و در سطح 5 درصد تاثیر معنی داری نشان داد، ولی ساکارز بر صفت کلروفیل کل اثر معنی داری نداشته است. همچنین نتایج نشان دادند که استفاده از بنزیل آدنین در غلظت های 80 و 120 میلی-گرم در لیتر و ساکارز در غلظت های 1 و 5/1 درصد بیشترین تاثیر را در افزایش ماندگاری و کیفیت گل بریده گلایل رقم آلفرد نوبل داشته اند.

اثر اسید جیبرلیک واسیدسالیسیلیک بر افزایش کیفیت وماندگاری گل شاخه بریده گلایول رقم سانسوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1391
  محمد نظری کندری   سید نجم الدین مرتضوی

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف سالیسیلیک اسیدو جیبرلیک اسیدبر افزایش کیفیت وماندگاری گلایول رقم سانسوسی،آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد.تیمارهای آزمایشی شامل (جیبرلیک اسید) در چهار سطح (صفر، 5، 100،150 میلی گرم درلیتر) و (سالیسیلیک اسید) در چهار سطح (0، 50، 100، 200 میلی گرم در لیتر) می باشند.صفات مورد بررسی شامل قطرگل، ماندگاری (طول عمر گل)، میزان جذب محلول، محتوای نسبی آب (rwc)، میزان کلروفیل a، میزان کلروفیل b، میزان کلروفیل کل، نشت الکترولیت، میزان پروتئین، فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز بودند. نتایج نشان داد که تیمار اسیدجیبرلیک بر صفات درصد باز شدن گل، ماندگاری (طول عمر گل)، میزان جذب محلول، میزان کلروفیل a، میزان کلروفیل b، میزان کلروفیل کل، میزان پروتئین، فعالیت آنزیم های کاتالاز و پروکسیداز در سطح یک درصد و بر صفت نشت الکترولیت در سطح پنج درصد تاثیر معنی داری داشت. فاکتور سالیسیلیک اسید بر صفات قطر گل و میزان جذب محلول در سطح یک درصد و بر صفات ماندگاری (طول عمر گل)، میزان کلروفیل a، میزان کلروفیل b، میزان نشت یونی و فعالیت آنزیم پراکسیداز در سطح 5 درصد تاثیر معنی داری داشت، ولی برسایر صفات تاثیر معنی داری نداشت. همچنین نتایج نشان دادند که استفاده از جیبرلیک اسید در غلظت 150 میلی گرم در لیتر و سالیسیلیک اسید در غلظت 200 میلی گرم در لیتر بیشترین تاثیر را در افزایش ماندگاری و کیفیت گل بریده گلایل رقم سانسوسی داشته اند.

اثر نوع قلمه و غلظت های مختلف ایندول بوتیریک اسید (iba) بر ریشه زایی قلمه های ساقه ی نارون چینی (ulmus parvifolia)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1390
  سارا قربانی   نعمت اله اعتمادی

به منظور ارزیابی اثر غلظت های مختلف ایندول بوتیریک اسید و نوع قلمه بر ریشه زایی قلمه های نارون چینی ((ulmus parvifolia، دو آزمایش جداگانه در سال های 1389 و 1390 در گلخانه ی دانشگاه صنعتی اصفهان به صورت طرح فاکتوریل بر پایه ی طرح کاملاً تصادفی و با چهار تکرار اجرا گردید. در هر دو آزمایش، هورمون ایندول بوتیریک اسید در پنج سطح (0، 5000، 10000، 15000و 20000 میلی گرم در لیتر) و نوع قلمه در سه سطح (چوب نرم، نیمه سخت و سخت) مورد ارزیابی قرار گرفت. پیش از کاشت قلمه ها، میزان کربوهیدرات محلول و درصد نیتروژن در قسمت انتهایی قلمه ها اندازه گیری شد. میزان کربوهیدرات و نیتروژن در قلمه های چوب سخت به طور معنی داری بیش تر از دیگر انواع قلمه بود. در آزمایش اول، قلمه ها در بستری حاوی پرلایت و پیت (به نسبت سه به یک)، تحت شرایط آبیاری (بدون سیستم مه افشانی) و در tent با ارتفاع 5/0 متر با رطوبت نسبی 60-80 درصد کاشته شد. در آزمایش دوم، قلمه های تیمار شده با iba در محیط کشت حاوی پرلایت و پیت (با نسبت حجمی سه به یک) و تحت سیستم مه افشان سرپوشیده (توسط tent با ارتفاع 5/1 متر) با رطوبت نسبی 90-95 درصد کاشته شد. پس از گذشت 8 تا 10 هفته از کاشت، قلمه ها برداشت شده و صفاتی چون درصد ریشه زایی، طول ریشه، تعداد ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه محاسبه گردید. در آزمایش اول، درصد ریشه زایی صفر بود و فقط در تیمار با غلظت های بالای iba کالوس زایی مشاهده شد. به طور کلی درصد کالوس زایی در قلمه های چوب سخت بیش تر از قلمه های چوب نیمه-سخت بود. نتایج آزمایش دوم نشان داد که هر دو فاکتور نوع قلمه و هورمون iba تفاوت معنی داری ایجاد کردند. در قلمه های نرم درصد ریشه زایی صفر بود. با افزایش غلظت ایندول بوتیریک اسید در قلمه های چوب نیمه سخت و سخت، درصد ریشه زایی افزایش یافت. قلمه های چوب سخت تیمار شده با ایندول بوتیریک اسید با غلظت 15000 و 20000 میلی گرم بر لیتر بالاترین درصد ریشه زایی (به ترتیب 95 و 90 درصد)، بیشترین طول ریشه، تعداد ریشه، وزن تر و خشک ریشه را در بین همه ی تیمارها دارا بودند.

تاثیر سایکوسل و ایندول استیک اسید بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و مقدار اسانس شمعدانی عطری (pelargonium graveolens l. heritier)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1390
  سپیده منشی زاده   سید نجم الدین مرتضوی

برای بررسی اثر اسپری ماده تنظیم کننده رشد گیاهی سایکوسل (ccc) و هورمون ایندول استیک اسید (iaa) در روی صفات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد اسانس گیاه شمعدانی عطری(pelargonium graveolens l. heritier) آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه زنجان در سال 1389 در 3 تکرار اجرا شد. در این آزمایش فاکتور a شامل ایندول استیک اسید در 4 سطح (0، 25، 50 و 100 میلی گرم در لیتر) و فاکتور b شامل سایکوسل در 4 سطح (0، 300، 600 و 1200 میلی گرم در لیتر) بود. تجزیه آماری داده ها با استفاده از آزمون مقایسه میانگین دانکن و نرم افزار mstat-c انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش غلظت ccc بر تراکم استماتی در روی برگ و تراکم کرک های غده ای در هر دو سطح برگ افزوده شد. سایکوسل در بالاترین غلظت باعث افزایش تعرق، غلظت co2 درون روزنه ای، درصد اسانس، وزن برگ و ساقه کل گیاه و ایجاد کمترین ارتفاع، عملکرد ماده تر و خشک قسمت های رویشی، دمای برگ، عملکرد اسانس و بازده اسانس گردید. 300 میلی گرم در لیتر ccc بیشترین ماده تر قسمت های رویشی و 600 میلی گرم در لیتر ccc هدایت روزنه ای در گیاه را افزایش داد و بالاترین بازده اسانس از 300 و 600 میلی گرم در لیتر ccc بدست آمد. همچنین با افزایش غلظت iaa ارتفاع، ماده خشک، عملکرد اسانس و بازده اسانس افزایش و تراکم کرک های غده ای روی برگ و هدایت روزنه ای کاهش یافت. بالاترین غلظت iaa سبب کاهش ماده تر قسمت های رویشی و درصد اسانس گردید، همچنین باعث افزایش در میزان کلروفیل کل، تعرق، وزن برگ و ساقه کل گیاه شد. بیشترین تراکم استماتی در روی برگ، غلظت ‍co2 درون روزنه ای و ماده تر قسمت های رویشی در غلظت 25 میلی گرم در لیتر iaa مشاهده گردید، در 50 میلی گرم در لیتر iaa نیز کمترین میزان کلروفیل کل بدست آمد. با در نظر گرفتن میانگین داده ها و اثرات متقابل بین تیمارها می توان گفت این دو ماده دارای رشد معنی دار و مناسب در سطح 5 درصد بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد اسانس گیاه بودند.

بررسی پاسخ پایه gf677 (هیبرید بادام× هلو) به کاربرد آهن آلی و معدنی در شرایط درون شیشه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  امیر فیروزی   محمد اسماعیل امیری

gf677 به عنوان پایه مقاوم به کمبود آهن برای هلو در شرایط مزرعه استفاده می شود. بررسی پاسخ پایه gf677 به کاربرد منابع آلی و معدنی آهن در شرایط درون شیشه ای بسیار مهم می باشد. در این تحقیق، اثر آهن منبع آلی (fe-edta) و منبع معدنی (fecl3) با غلظت های مختلف (0، 05/0، 1/0 و 2/0 میلی مول) بر پارامترهای رشد و میزان جذب عناصر گیاهچه gf677 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 7 تیمار و 12 تکرار در شرایط درون شیشه ای مورد مطالعه قرار گرفت. هشت هفته پس از کشت گیاهچه ها در محیط کشت ms تعدیل یافته پارامترهای رشد اندازه گیری شدند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که حداکثر سرعت شاخه زایی (پرآوری) در تیمار 2/0 میلی مول آهن منبع آلی و حداقل آن در تیمار شاهد (بدون اضافه کردن آهن) به ترتیب با میانگین 9/5 و 8/1 شاخه در طی دو ماه رشد حاصل گردید، و بالطبع حداکثر و حداقل وزن تر و وزن خشک در همین تیمارها با میانگین 64/1 و 65/0 گرم برای وزن تر و 16/0 و 07/0 گرم وزن خشک برای هر گیاهچه بود. حداکثر رشد طولی شاخه نیز در تیمار های 2/0 میلی مول fecl3 با میانگین 22/3 سانتیمتر و حداقل آن نیز در تیمار شاهد با میانگین 16/1 سانتیمتر مشاهده شد. حداکثر شاخص کلروفیل، سرعت فتوسنتز و حداقل درصد کلروز گیاهچه ها نیز مربوط به تیمار 2/0 میلی مول fe-edta بود، و کم ترین سرعت فتوسنتز و شاخص کلروفیل و بالاترین درصد کلروز در گیاهچه های رشد یافته در تیمار شاهد مشاهده شد. با افزایش غلظت آهن در محیط کشت (صرف نظر از نوع منبع)، سرعت رشد (وزن خشک) و غلظت آهن در بافت گیاهی (شاخص جذب) به طور معنی داری افزایش یافت، که می تواند بیانگر ارتباط مستقیم مقدار جذب آهن توسط پایه gf677 با مقدار آهن محیط کشت می باشد. از نتایج بدست آمده می توان استنباط نمود که نوع منبع آهن آلی نسبت به آهن معدنی تأثیر معنی دار (p? 0.05) بیشتری بر شاخص های رشد، جذب عناصر و سرعت فتوسنتز دارد.

تأثیر سالسیلیک اسید و ساکارز بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عمر ماندگاری گل بریده ژربرا رقم میکس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1390
  پرنیا رسولی   سید نجم الدین مرتضوی

چکیده در خانواده آستراسه قرار دارد .ژربرا به عنوان یک ی از ده گل gerbera jamesonii)) گل ژربرا بریده ای که از نظر تجاری بازار پسندی بیشتری در جهان دارند شناخته شده است اما عمر ماندگار ی نسبتا کوتاهی دارد. هدف این پژوهش افز ایش عمر ماندگار ی گل بر ی ده ژربرا با استفاده از اس ید سالیسیلیک و ساکارز برای بهبود صفات کیفی آن بود. این پژوهش در دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد نظر در آزما یش اول 5 و 1 درصد ) و در /0 ، 2 و 4 میلی مول در لیتر و 0 ،1 ، سالیسیلیک اسید و ساکارز (به ترتیب سطوح 0 8 و ، 4 و 5 میلی مول در لیتر و 4 ، 3 ، آزمایش دوم سالیسیلیک اسید و مدت زمان (به ترتیب سطوح 0 12 ساعت ) بودند. در طول انجام آزمایش صفات عمر ماندگاری، خمیدگی گردن، می زان تولی د ات یلن، و کل) و درصد نشت الکترو لی ت اندازه b, a) میزان جذب محلول، محتوای نسبی آب، میزان کلروفیل گیری شدند. نتایج آزمایش اول مشخص کرد که تیمار اثر متقابل سالیسیلیک اسید، ی ک میل ی مول در 5 درصد بیشترین تاثیر را بر افز ایش عمر ماندگار ی و محتو ای نس بی آب و کاهش / لیتر و ساکارز 0 کل ) و جذب محلول در کاربرد ،a ،b) خمیدگی گردن گل داشت. بیشترین افزایش می زان کلروفی ل 5 درصد مشاهده شد. اثر متقابل سا لیس یلیک اس ید و / سالیسیلیک اسید 2 میلی مول در لیتر و ساکارز 0 ساکارز بر میزان تولید اتیلن معنی دار نشد. نتایج آزمایش دوم نشان داد به کارگیری سالیسیلیک اس ید 4 میلی مول در لیتر به مدت 8 و 12 ساعت بیشترین اثر را بر افزایش عمر ماندگار ی و کاهش خم ی دگی گردن گل داشت. استفاده از تیمار سالیسیلیک اسید 4 میلی مول در لیتر به مدت 8 ساعت بیشترین میزان جذب محلول را ایجاد کرد. هم چنین به کارگیری سالیسیلیک اسید با غلظت 4 میل ی مول در لیتر به مدت 12 ساعت موجب کاهش معنی دار میزان تولید اتیلن شد. اثر متقابل سالیسیلیک اسید و مدت زمان بر سایر صفات مورد بررسی معنی دار نشد.

تاثیر اسانس گیاه دارویی آویشن و 8-هیدروکسی کوئینولین سولفات در افزایش عمر پس از برداشت گل میخک (dianthus caryophyllus cv.cfpc malea)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  منا مزینانی   سید نجم الدین مرتضوی

به منظور بررسی تاثیر اسانس گیاه دارویی آویشن و 8-هیدروکسی کوئینولین سولفات (8-hqs) در افزایش عمر پس از برداشت گل میخک (dianthus caryophyllus cv.cfpc malea)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار و هر تکرار شامل سه شاخه گل بریده میخک انجام شد. تیمارها شامل اسانس آویشن در پنج سطح(0، (30)50، (67)50، (30) 100و (67)100 میکرولیتر بر لیتر) به صورت تیمار پالسی و8-hqsدر سه سطح (0، 200 و 400 میلی گرم بر لیتر) به صورت تیمار دائم بودند. داده ها توسط نرم افزارهای اکسل و mstat-cو از طریق آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال پنج درصد تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد تمامی تیمارها در احتمال یک و یا پنج درصد اختلاف معنی داری دارند. نتایج حاصل از مقایسات میانگین نشان داد صفات ماندگاری، قطر گل، میزان کلروفیل کل، میزان پروتئین و فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار 100 میکرولیتر در لیترتیمول 67 درصد+ بیشترین مقدار را داشته است. میزان جذب محلول و ec نیز در تیمارهای حد متوسط بیشتر بودند. محتوای آب گلبرگ ها در تیمار شاهد و فعالیت آنزیم پراکسیداز در تیمار 400میلی گرم در لیترhqs بیشترین مقدار را نشان داد. در حالت کلی می توان گفت کاربرد بیشترین غلظت های هر دو ماده با هم باعث بیشترین ماندگاری شده است و اسانس آویشن به تنهایی بیش از hqs باعث افزایش ماندگاری و کیفیت گل میخک شده و به منظور جایگزینی مواد طبیعی با مواد شیمیایی مناسب می باشد

اثر تیدیازورون و اکسید نیتریک بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و تغییرات آنزیمی در گل شاخه بریده لیلیوم "رقم سفید"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم کشاورزی 1391
  مریم کاویانی   سید نجم الدین مرتضوی

به منظور بررسی اثر تیدیازورون و اکسید نیتریک بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و تغییرات آنزیمی در گل شاخه بریده لیلیوم رقم "ناوانا" آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتور های آزمایشی شامل تیدیازورون(tdz) در سه سطح( 0، 25 و 50 میکرومول در لیتر) و سدیم نیتروپروساید( snp) به عنوان تولید کننده اکسید نیتریک در چهار سطح ( 0، 25، 50 و 75 میکرومول در لیتر) به صورت پالسی بود. در این پژوهش صفاتی مانند درصد ماندگاری، قطر گل ها، محتوای نسبی آب، مقدار جذب محلول، نشت الکترولیت، کلروفیل، پروتئین محلول گلبرگ و فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز گلبرگ ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که 50 میکرومول در لیتر تیدیازورون بیشترین تاثیر را بر کلروفیل a، کلروفیل کل، پروتئین محلول گلبرگ،فعالیت کاتالاز گلبرگ و ماندگاری و تیمار 25 میکرومول در لیتر تیدیازورون بیشترین تاثیر را بر محتوای نسبی آب گلبرگ داشت. تیمار25 میکرومول در لیتر سدیم نیتروپروساید قطر گل را افزایش داد. ماندگاری، مقدار کلروفیل کل و پروتئین درتیمار 50 میکرومول در لیتر سدیم نیتروپروساید بیشتر بود. بیشترین محتوای نسبی آب، فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز گلبرگ، مربوط به تیمار 75 میکرومول در لیتر سدیم نیتروپروساید بود. 25 میکرومول در لیتر تیدیازورون به همراه 50 میکرومول در لیتر سدیم نیتروپروساید قطر گل و ماندگاری،50 میکرومول در لیتر تیدیازورون به همراه 50 میکرومول در لیتر سدیم نیتروپروساید مقدار ماندگاری، کلروفیل کل و پروتئین گلبرگ و 50 میکرومول در لیتر تیدیازورون به همراه 75 میکرومول سدیم نیتروپروساید آنزیم پراکسیداز و کاتالاز را افزایش داد. با توجه به نتایج به دست آمده بکارگیری سدیم نیتروپروساید و تیدیازورون کیفیت پس از برداشت گلهای لیلیوم را افزایش می دهند

تاثیر سالیسیلیک اسید و گلوتامین بر کیفیت و ماندگاری گل رز شاخه بریده
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار - دانشکده کشاورزی 1391
  مصطفی فرمی   سید نجم الدین مرتضوی

رز با نام علمیrosa hybrida یکی از گل های بسیار زیبا و جذاب در دنیا بوده که سهم قابل توجهی از تجارت گل و گیاهان زینتی جهان را به خود اختصاص داده است. با توجه به مضرات استفاده از سموم شیمیایی در تکنولوژی پس از برداشت، برای افزایش طول عمر گل های شاخه بریده و حفظ کیفیت آنها تلاش شده است راههای غیر شیمیایی معرفی شود. در این تحقیق اثرات اسید سالیسیلیک و گلوتامین بر کیفیت وماندگاری گل رز بررسی شد. بدین منظور بررسی اثرات سالیسیلیک اسید و گلوتامین بر کیفیت و ماندگاری گل رز شاخه بریده، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار سطح اسید سالیسیلیک (0،200،100 و400 میلی مولار در لیتر) و سه سطح گلوتامین (0، 150 و 300 میلی مولار در لیتر) انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد کلروفیل کل و میزان نشت یونی در تیمارهای 200 و 400 میلی مولار در لیتر اسید سالیسیلیک افزایش معنی دار داشته است. در تیمارهای مذکور، شاهد کاهش معنی دار میزان اتیلن و قطر گل بودیم. گلوتامین، در فاکتورهای ذکر شده در بالا تفاوت معنی داری ایجاد ننمود. اما کاهش معنی دار میزان mda در تیمارهای اسید سالیسیلیک و گلوتامین مشاهده شد. افزایش معنی دار rwc و میزان جذب آب در تیمارهای آزمایشی در مقایسه با شاهد دیده شد. نتایج، حاکی از آن است که احتمالا اسید سالیسیلیک و گلوتامین اثرات مثبتی در افزایش ماندگاری گل رز شاخه بریده دارند.

تکثیر انبوه رز (rosa hybrida ) رقم بلک باکارا با استفاده از بیوراکتور تناوبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1391
  مینا بیاناتی   داریوش داودی

رزها از جمله مهمترین گیاهان زینتی به شمار می روند و عموماً بوسیله روش هایی مثل قلمه زدن، خوابانیدن و پیوند زدن تکثیر می شود اما در این روش ها اطمینانی برای عاری بودن گیاه از بیماری وجود ندارد. استفاده از محیط کشت مایع و سیستم های بیوراکتوری از جمله تدابیری هستند که برای کاهش هزینه های موجود در تولید گیاهچه های درون شیشه ای اتخاذ می شود. این آزمایش به منظور بهینه سازی شرایط تکثیر رز هیبرید رقم بلک باکارا با استفاده از دو نوع بیوراکتور تناوبی و مقایسه با سیستم کشت رایج(ظروف 250 میلی لیتری) انجام شد. جوانه های جانبی) 1-5/1 (cm در محیط کشت vs حاوی (صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی گرم در لیتر)bap کشت شدند. در مرحله پرآوری، محیط کشت های ms, vs وwpm به فرم جامد و مایع مورد استفاده قرار گرفتند. به منظور مقایسه سیستم رایج با سیستم بیوراکتور و همچنین مقایسه بیوراکتورهای تناوبی یک پارچه و دو پارچه در مرحله تکثیر، 7-10گیاهچه در هر بیوراکتور یک لیتری تلقیح شدند. به منظور بهینه سازی ریشه زایی گیاهچه ها، آزمایشی با محیط کشت هایvs, ، vs 2/1 و vs4/1 در حالت مایع و نیمه جامد حاوی 5/0 میکرومولار naa انجام شد. نتایج نشان داد محیط vsمایع با 1 میلی گرم در لیتر bap بهترین محیط در مرحله پرآوری برای رز هیبرید رقم بلک باکارا می باشد. مقایسات میانگین صفات مشخص کرد که میان دو نوع بیوراکتور تناوبی تفاوت معنی داری از نظر عملکرد وجود ندارد. گیاهان تولید شده در بیوراکتور رشد بهتری نسبت به گیاهان رشد کرده در سیستم رایج (ظروف 250 میلی لیتری) داشتند ، و با توجه به نتایج آزمایش بیشترین تعداد ریشه در کشت نیمه جامد vs4/1 مشاهده شد. همچنین این تحقیق نشان داد که بیوراکتورهای تناوبی با بهبود کمی و کیفی گیاهچه های تولید شده می توانند در تکثیر رز هیبرید رقمئ بلک باکارا مورد استفاده قرار گیرند.

تأثیر محلول پاشی پلی آمین ها قبل و پس از برداشت بر عمر گلجائی گل های شاخه بریده آلسترومریا رقم سوکاری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم کشاورزی 1391
  زبیده البرز   سید نجم الدین مرتضوی

زردی برگ ها بزرگترین مشکل در گل های آلسترومریاست. به منظور بررسی تاثیر تیمارهای غیر شیمیایی در زمان های مختلف محلول پاشی بر کیفیت و ماندگاری گل های شاخه بریده آلسترومریا رقم" سوکاری" دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو نوع پلی آمین (پوتریسین و اسپرمین) در چهار سطح (صفر، 5، 10 و 20 میلی گرم در لیتر) در سه زمان محلول پاشی (قبل از برداشت، پس از برداشت، قبل و پس از برداشت) انجام گرفت . گل ها در سه نوبت (یک روز، سه روز و شش روز) بعد از برداشت نمونه برداری شدند. در این آزمایش میزان فعالیت آنزیم های کلروفیلاز، فنل اکسیداز، پکتیناز، پراکسیددیسموتاز، کاتالاز و نیز مقدار وزن خشک و تر و مقاومت غشائی و کلروفیلa و کلروفیلb مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد اسپرمین بر فعالیت آنزیم های کلروفیلاز برگ، فنل اکسیداز گل، پکتیناز گل تاثیر معنی داری داشته وآن را کاهش داده است و همچنین بر فعالیت آنزیم های سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز و مقدار مقاومت غشایی گل تاثیر معنی داری داشت و آن را افزایش داده است ولی بر مقدار وزن خشک و تر گل و کلروفیل برگ تاثیر معنی داری نداشت و پوتریسین بر فعالیت آنزیم کلروفیلاز برگ تاثیر معنی داری داشت و آن را کاهش داده است و نیز بر فعالیت آنزیم های سوپراکسیددیسموتاز و کاتالاز تاثیر معنی داری داشت و آن را افزایش داده است ولی بر فعالیت آنزیم پکتیناز و مقدار مقاومت غشائی گل و وزن خشک و تر گل و کلروفیل برگ تاثیری نداشت و تیمار اسپرمین 20 میلی گرم در لیتر و پوتریسین 10 میلی گرم در لیتر و زمان محلول پاشی در قبل و بعد از برداشت بیشترین تاثیر را داشت.

اثر اسید جیبرلیک، نیترات پتاسیم و دما بر جوانه زنی بذر پامچال رقم سفید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1392
  سیده گلاله دادور   سید نجم الدین مرتضوی

جهت رفع رکود مورفوفیزیولوژیکی و پیش رس کردن گیاه پامچال آکوالیس رقم سفید، آزمایشی به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف جیبرلیک اسید ، نیترات پتاسیم و دما در دو آزمایش جداگانه بر جوانه زنی بذر و استقرار گیاهچه های پامچال آکوالیس رقم سفید انجام شد. در آزمایش اول، دوفاکتور غلظت های مختلف جیبرلیک اسید در سه سطح (0، 100و 300 میلی گرم در لیتر) و نیترات پتاسیم در سه سطح (0، 2/0 و 3/0 درصد) و در آزمایش دوم دما در سه سطح (10، 15 و 20 درجه سانتی گراد) و نیترات پتاسیم در سه سطح (0، 2/0 و 3/0 درصد) در سه تکرار (54 واحدآزمایشی) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. نتایج آزمایش اول نشان داد که غلظت 300 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید و 2/0 درصد نیترات پتاسیم و اثر متقابل غلظت های مختلف جیبرلیک اسید و نیترات پتاسیم بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، تعداد برگ، طول ریزوم، طول گیاهچه و وزن تر و خشک ریزوم وقطر ریزوم در سطح یک درصد اثر معنی داری داشتند. در آزمایش دوم سطوح مختلف نیترات پتاسیم و دما و اثر متقابل آنها بر صفات درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، تعداد برگ، طول ریزوم، طول گیاهچه و وزن تر و خشک ریزوم وقطر ریزوم در سطح یک درصد اثر معنی داری داشتند. در آزمایش اول بهترین تیمار بر درصد و سرعت جوانه زنی، تعداد برگ، طول ریزوم، طول گیاهچه و وزن تر و خشک ریزوم وقطر ریزوم، تیمارهای a1b3 (صفر درصد نیترات پتاسیم و 300 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید) و a2b1 (2/0 درصد نیترات پتاسیم و صفرمیلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید) بود. در آزمایش دوم تیمار a2b2 (15 درجه سانتی گراد دما و 2/0 درصد نیترات پتاسیم) بیشترین اثر را بر صفات درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، تعداد برگ، طول ریزوم، طول گیاهچه و وزن تر و خشک ریزوم وقطر ریزوم داشت. کلمات کلیدی: پامچال رقم سفید، جوانه زنی، جیبرلیک اسید، دما، نیترات پتاسیم.

تاثیر ساکارز و اسیدسالیسیلیک بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و تغییرات آنزیمی گل شاخه بریده آلسترومریا رقم استراتوس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1392
  زیبا محمدی   سید نجم الدین مرتضوی

آلسترومریا یکی از جدیدترین گل های شاخه بریده در جهان است و در طی سال های اخیر به عنوان یک گیاه زینتی مهم مطرح و جزو ده گیاه زینتی اول جهان قرار گرفته است. حساسیت بالا به اتیلن، زرد شدن برگ ها و ریزش گلبرگ ها از مشکلات عمده پس از برداشت این گل شاخه بریده آلسترومریا است. به همین منظور برای افزایش ماندگاری و حفظ کیفیت گل های شاخه بریده آلسترومریا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل ساکارز در چهار سطح (صفر، 5، 10 و 15 گرم در لیتر) و اسیدسالیسیلیک در چهار سطح (صفر، 100، 200 و400 میلی گرم در لیتر) بود. صفات مورد ارزیابی شامل ماندگاری، محتوای نسبی آب برگ و گلبرگ، نشت الکترولیت برگ و گلبرگ، محتوای کلروفیل، محتوای آنتوسیانین، جذب محلول، زردی برگ، پروتئین محلول گلبرگ، کاتالاز، پراکسیداز، تولید اتیلن و درصد باز شدن غنچه بود. نتایج آزمایش نشان داد در بین غلظت های مختلف ساکارز، گل های تیمار شده با 10 و 15 گرم در لیتر ساکارز بیشترین میزان آنتوسیانین، کلروفیل، فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز و کمترین نشت الکترولیت برگ و گلبرگ و تولید اتیلن را داشتند. بررسی غلظت های مختلف اسیدسالیسیلیک در این آزمایش نشان داد که تیمار 400 میلی گرم در لیتر اسیدسالیسیلیک، بیشترین ماندگاری، آنتوسیانین، پروتئین محلول، کاتالاز، محتوای نسبی آب برگ و گلبرگ، جذب محلول، درصد باز شدن غنچه، کلروفیل و کمترین زردی برگ، نشت الکترولیت برگ و تولید اتیلن را نشان داد. استفاده از 15 گرم در لیتر ساکارز همراه با 400 میلی گرم در لیتر اسیدسالیسیلیک نیز نسبت به سایر تیمارها تاثیر بیشتری روی ماندگاری وحفظ کیفیت گل های شاخه بریده آلسترومریا داشت و در این آزمایش شاهد کمترین ماندگاری و کیفیت گل را نشان داد.

اثر تیمار گاما آمینو بوتریک اسید بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و عمر ماندگاری گل های شاخه بریده رز رقم (red naomi)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1394
  مهدیه میرزایی مشهود   میترا اعلائی

برای به دست آوردن اثرات مفید مواد شیمیایی ایمن و طبیعی برای افزایش عمر ماندگاری این مطالعه برای بررسی اثر گاما آمینو بوتریک اسید در پنج غلظت (0، 1، 5، 10، 15 میلی مولار) و سالیسیلیک اسید در چهار غلظت (0، 50، 100، 200 میکرومولار) بر شاخص های پس از برداشت گل های بریده رز رقم red naomi انجام شد. نتایج نشان داد که گابا اثر معنی داری (p= 1%) بر عمر ماندگاری، میزان کلروفیل کل، میزان نسبی جذب محلول، وزن تر نسبی، نشت یونی، خمیدگی گردن، مراحل نمویی گل، میزان مشاهده ای قهوه ای شدن گلبرگ، قطر گل، فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز نسبت به شاهد داشت اگرچه اثر معنی داری بر میزان وزن خشک در مقایسه با شاهد نداشت. سالیسیلیک اسید نیز اثر معنی داری (p= 1%) بر عمر ماندگاری، میزان کلروفیل کل، میزان نسبی جذب محلول، وزن تر نسبی، وزن خشک، نشت یونی، خمیدگی گردن، مراحل نمویی گل، قطر گل، فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز داشت.

مطالعه مورفوفیزیولوژیکی چمن پوآ پراتنسیس (.poa pratensis l) تحت تاثیر کاربرد سیلیکون و سالیسیلیک اسید در شرایط تنش شوری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1394
  سعیده سوادکوهی   مسعود ارغوانی

این پژوهش گلخانه ای در قالب دو آزمایش به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید (0، ? و ? میلی مولار) و سیلیکون (0، 75/0 و 5/1 میلی مولار) بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی چمن پوآ پراتنسیس در شرایط تنش شوری (0، 4? و 8? میلی مولار سدیم کلراید) اجرا شد. در شرایط تنش شوری، کاربرد سالیسیلیک اسید رشد ریشه، نسبت رشد ریشه به شاخساره، میزان کلروفیل و پرولین را افزایش و نشت یونی و میزان سدیم را کاهش داد. با این حال اثر متقابل سالیسیلیک اسید و تنش شوری، در مورد صفات کیفیت ظاهری، رشد شاخساره و میزان پتاسیم معنی دار نشد. هم چنین کاربرد سیلیکون رشد ریشه، میزان کلروفیل و پرولین چمن پوآ پراتنسیس را در شرایط تنش شوری افزایش و میزان سدیم را کاهش داد. هر چند که تفاوت معنی داری در رابطه با سایر صفات مشاهده نشد.

تاثیر تنظیم کننده های رشد (بنزیل آدنین و نفتالین استیک اسید) بر پرآوری گیاه بگونیا غده ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1394
  سیده صدیقه حسینی   سید نجم الدین مرتضوی

تکثیر زایشی بگونیا غده ای بیشتر به منظور کارهای اصلاحی انجام می شود و تکثیر رویشی نیز به علت کند بودن سرعت تکنیک کمتر استقبال می شود. در حال حاضر تنها تکنیک مناسب برای تکثیر رویشی سریع با راندمان بالا جهت تولید انبوه گیاه، استفاده از تکثیر به روش درون شیشه ای است. به جهت یافتن روش ریزازدیادی مناسب در بگونیا غده ای اقدام به طراحی دو آزمایش جداگانه به شرح ذیل شد: آزمایش اول در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد؛ که تیمارها شامل 6 نوع محیط کشت از جمله ms،1/2 ms، ms حاوی غلظت های 0/5 ba (میلی گرم در لیتر)، ba 1 +naa 0/5(میلی گرم در لیتر) ، ba 1 + naa 0/75 (میلی گرم در لیتر) ،ba 1/5 + naa 0/5 (میلی گرم در لیتر ) بود؛ که ترکیب تیماری ba 1/5 + naa 0/5 میلی گرم در لیتر تاثیر معنی داری بر صفات تعداد جوانه و تعداد برگ نسبت به شاهد و سایر تیمارها داشت. در صفت باززایی بهترین ترکیب تیماری ba 1 + naa 0/5 میلی گرم در لیتر تعیین شد. آزمایش دوم به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور a: ms حاوی سه سطح naa (صفر، 0/25، 0/5 میلی گرم در لیتر) و فاکتور b: ms حاوی سه سطح ba (صفر، 0/5، 1 میلی گرم در لیتر )در شش تکرار انجام شد؛ که بهترین شاخساره ها و بیشترین درصد باززایی در محیط حاوی 1 میلی گرم در لیتر ba بود. شاخساره ها در محیط حاوی 5/0- 25/0 میلی گرم در لیتر بیشترین و طویل ترین ریشه ها را تولید کردند. برای صفات طول شاخساره، تعداد برگ و وزن تر گیاه ترکیب دو ماده تنظیم کنندهba و naa و ( 1-0/5 میلی گرم در لیتر) پاسخ خوبی را نشان دادند.