ادبیات، به ویژه ادبیات کودک و نوجوان نقش مهمی را در تعلیم و تربیت ایفا میکند و به دلیل محدودیت مخاطب دارای ویژگیهای خاصی است، بنابراین باید ادبیات کودک و نوجوان را مورد نقد وبررسی قرار داد و سره را از ناسره جدا کرد.در این پژوهش آثار سه تن از شعرای کودک و نوجوان در سطح زبانی، ادبی و فکری بررسی شده و با درنظرگرفتن بسامد، این آثار سبک شناسی شدند و برای هر مورد نمونه هایی به عنوان شاهد شعری استخراج شده است.نتیجه به دست امده این است که شعر کودک و نوجوان در سطح زبانی، ادبی و فکری متفاوت با شعر بزرگسال است.

غزل معاصر یکی از مهم ترین شاخه های شعر معاصر به حساب می آید.نوغزلسرایان توانستند با تأثیر گرفتن از شعر نیمایی، حوزه های مختلف زبانی، ادبی و فکری غزل را گسترش دهند.حسین منزوی یکی از بزرگ ترین و تأثیرگذارترین غزلسرایان معاصر است و محمدعلی بهمنی نیز از موفّق ترین غزل-سرایان امروز به شمار می رود. هدف این رساله بررسی مولفه-های ادبی، زبانی و فکری در غزل هایی از این دو شاعر و مقایسه ی آن ها با یکدیگر و هم چنین با مولفه های ذکر شده برای غزل معاصر است.

سالیان متمادی نیست که پدیده‎ای به نام «شعرکودک» در ایران، تولّد و رشد نموده است و نظر به اهمیت این مقوله و ارتباط آن با کودکان که اقشار مهم جامعه‎اند، نگارنده درصدد برآمد تا به بررسی تحولات شعر کودک پس از انقلاب اسلامی بپردازد. ادبیات کودک به معنای واقعی و اختصاصی‎اش برای کودکان مربوط به اوایل قرن جاری است که کسانی مثل عباس یمینی شریف، جبارباغچه‎بان، محمودکیانوش، پروین دولت‎آبادی و... بر تارک آن می‎درخشند. هر چند آثار خلق شده شاعران مذکور با آثار حوزه ادبیات کودکان –آنچه امروزه داریم - اندکی متفاوت است اما از لحاظ اینکه به واسطه این آثاراولین گامهای توجه به کودک برداشته شد، اهمیت دارند. اولین پایه‎های شعر کودک هم در اوایل قرن حاضربنا شد؛ هر چند پیش از آن اشعاری به نام کودکان (نه خاص آنان) به وجود آمده بود، اما در واقع اشعاری پندآموز و سخنانی بزرگسالانه بود که روح لطیف کودک آنها را بر نمی‎تافت. ظاهراً اولین اشعار کودکانه را به ایرج میرزا نسبت داده‎اند و بعدها با رشد و گسترش مدارس، و بهبود وضعیت کودکان و توجه بیشتر به آنان و وقوع انقلاب مشروطه، شعر کودک هم رشد یافت و شاعران بیشتری درصدد خلق آثار کودکانه برآمدند. پس از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی، شاهد رشد کیفی و کمّی آثار ادبیات کودکانه بودیم و پس از انقلاب اسلامی نیز موضوعات جدیدی به فراخور اوضاع اجتماعی، نظیر:انقلاب، جنگ و پیروزی، مبارزه با دشمنان، همکاری، وحدت و... در شعر کودک - و ادبیات کودک - راه یافتند و تا سالهای اخیر، سیر نسبتاً موفقی داشته است.

مهمترین اشعار کودک و نوجوان سروده شده در این دوره بیست ساله جمع آوری شده است و مضمون اشعار مشخص شده و در طی یک دسته بندی بر اساس میزان بسامد و فراوانی کاربرد طبقه بندی شده است. از جمله مضامین پرکاربرد شهادت ، بمباران و موشک باران مناطق مسکونی ، جانباز و ..... است.

در این پژوهش ابتدا به مباحثی در ارتباط با ادبیات کودک و نوجوان،ادبیات داستانی،ویژگی های نوجوانان و ادبیات مربوط به آن ها پرداخته شده و در ادامه هشت رمان نوجوان شامل چهار رمان ایرانی و چهار رمان ترجمه شده،مورد بررسی و سنجش قرار گرفته اند.چهار رمان ایرانی عبارتند از:شما که غریبه نیستید(هوشنگ مرادی کرمانی)،جام جهانی در جوادیه(داوود امیریان)سنگ اندازان غار کبود(داوود غفارزادگان)،پدر،عشق و پسر(مهدی شجاعی)و چهار رمان ترجمه شده شامل:آخرین گودال(لوییس سکر)،شرورترین دختر مدرسه(انید بلایتون)،سارا کورو(فرانس هاجسن برنت)و بابا لنگ دراز(جین وبستر)می باشد.تاکید در این بررسی ها بر محتواو آموزه های موجود در رمان ها و نحوه ارائه آن ها به نوجوانان می باشد.البته در کنار محتوا به برخی از عناصر داستانی که در یافتن درون مایه ما را یاری می کنند نیز اشاره ای شده است.رمان ها از میان رمان های پرفروش دهه هشتاد و از نوع واقعگرا انتخاب شده زیرا نوجوانان با ورود به این دوره علاقه بیشتری به خواندن این دسته از رمان ها دارند.در نهایت در این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که آنچه این رمان ها را از هم متفاوت می کند نحوه ارائه پیام بیان داستان در فضاهای متفاوت و نوع پرداختن به شخصیت هاست.

الف)موضوع و طرح مسأله پژوهش در مسائل فکری و اجتماعی در شعر منوچهر آتشی که از شاعران نوپرداز و از شاگردان وفادار به نیماست او با بهره گیری ازعناصر اقلیمی جنوب، در آغاز شاعری اش توانست خود را درجامعه ی شعری مطرح کند. باتوجّه به زبان حماسی وتغزّلی او و بیان دردها و رنجهای مردم جنوب، طرح مسائل اجتماعی ونقدبی عدالتی در جهان، برآن شدیم تا پاره ای از این موضوع ها را با نمونه های شعری، بررسی و تحلیل کنیم. ب) مبانی نظری، شامل مرور مختصری ازمنابع، چهارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها. در این نوشته، دیوان شعر دو جلدی منوچهرآتشی، از نظرمسائل اجتماعی وسیاسی بررسی شد. ج)روش تحقیق شاملتعریفمفاهیم،شیوه های پژوهش،گردآوری و تحلیل داده هاست. روش تحقیق در این رساله، مطالعه ی کتابخانه ای و براساس مطالعه ی اشعار شاعر و پیداکردن نمونه های شعری است.

قاسم انوار شاعر صوفی قرن نهم هجری واز شیوخ مطرح زمان خود می باشد.. دیوان غزلیات شاعر پراست از ابیات عاشقانه وعارفانه به همراه آرایه های بدیع ادبی،. از اصطلاحات وتعبیرات عرفان نظری ابن عربی. درواقع غزلیات عارف، حلقه ی درسی است که درآن می توان دو واحد درسی را گذرانید: اول، یادگیری مباحث وتجربه های عرفانی ذیل اصطلاحات نظری وعملی و دوم، رسیدن به درک وشهود ملموسی از عشق وسیر الی الله. همین چاشنی عشق در اثرش است که ملال را از بین برده وشوری عاشقانه در خواننده ایجاد می کند. در واقع آثار قاسم انوار چه دیوان غزلیاتش وچه مثنوی انیس العارفینش، همگی دارای مضامین عرفانی بوده ومملو از اصطلاحات عرفانی محی الدین ابن عربی است؛ خصوصاً فصل اوّل مثنوی اش. در همین راستا در مکتوب پیش رو، بنیان کار بر شرح وتوضیح اصطلاحات عرفانی بکار رفته در شعر قاسم انوار نهاده شده و بعد در ادامه به اثبات اثر پذیری شاعر صوفی در جهان بینی عرفانی خویش از عرفان نظری ابن عربی پرداخته ام؛ بخصوص جهان بینی مهمی چون وحدت وجود.

آنچه این پژوهش درصدد بررسی و تبیین آن است، میزان و چگونگی تأثیرپذیری شعر معاصر از سبک هندی می باشد. در فصل نخست، اشاره ای مختصر به چگونگی پیدایش این سبک صورت پذیرفته است. تبیین مساله ی تسمیه، بسترهای ظهور و بروز، ابعاد اجتماعی و همچنین علل مخالفت تاریخی با آن از دیگر موضوعاتی است که در این فصل وجود دارد. در ادامه، ویژگی های این سبک مورد بررسی قرار گرفته تا زمینه، جهت جستجوی آن ها در شعر معاصر فارسی آماده باشد. از آنجا که مداقّه در شعر همه ی شاعران معاصر فارسی امری بسیار دشوار می نماید، پنج شاعر از پنج دهه ی اخیر- دهه ی40 تا دهه 80-انتخاب شده است تا با تحلیل زبانی و مضمونی اشعار آنها، بازگشت ادبی ایشان به سبک هندی مورد بررسی قرارگیرد. خوشدل تهرانی، سهراب سپهری، احمدعزیزی، علی معلم و فاضل نظری، شاعران مورد نظر در این پژوهش محسوب می شوند. انتخاب این شعرا لزوماً به معنای پیروی محض ایشان از سبک هندی نیست. تأثیرپذیری شعر معاصر از نُرم بیدل، یکی از پدیده هایی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است و از آنجا که جریانی عمیق به حساب می آید، روند پژوهش را ناگزیر از تبیین تفاوت های طرز صائب و شیوه ی بیدل کرد.

شخصیت و شخصیت پردازی در داستان نویسی معاصر، دارای اهمیت فراوانی است. در داستان نویسی، انتخاب شیو? شخصیت پردازی، نویسنده را دارای سبک می کند و بر جذّابیت و ارزش مندی اثر او می افزاید. تحلیل شخصیت در داستان، یکی از شاخه های نقد ادبی است که در داستان نویسی و نقد مدرن طرفداران زیادی دارد. تحوّل در شیوه های کهن و گسترش شیوه های نوین در شخصیت پردازی معاصر بر اساس رویکردهای روان شناختی و جامعه شناختی، باعث توجه خاصّ منتقدان به تحلیل شخصیت در آثار معاصر شده است. از این رو پایان نام? حاضر با توجه به اهمیت شخصیت در داستان، به تحلیل شخصیت زن در آثار خانم بلقیس سلیمانی پرداخته است. در این تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، بهره گیری از شیو? استقرایی و روش تحلیلی، از جزئیات به کلیات رسیده و به ارزیابی موضوع پژوهش پرداخته ایم، که با توجه به ضرورت موضوع از روش تحقیقات میدانی و مصاحبه نیز بهره برده ایم. بازکاوی شخصیّت زن در آثار بلقیس سلیمانی گویای این است، که زن در آثار این نویسنده نقش محوری دارد. در تقابل با مرد نیست، بلکه همسو و هم جهت با او در زندگی اجتماعی ایفای نقش می کند. چهر? زنی آرمانی نیست، بلکه شخصیّتی کاملاً طبیعی دارد و نویسنده قصد قهرمان پروری زن و برتری دادن او بر دیگر شخصیت های داستان هایش را ندارد. همچنین کثرت تیپ شخصیت های زن در آثار سلیمانی، نشان از زنده بودن محیط داستان او دارد.

«فانتزی» ژانری ادبی است که از ابتدای ده? هفتاد، در ادبیات کودکان و نوجوانان ایران، جای خود را باز کرده است. طی این سال ها، در ایران تلاش فراوانی برای بررسی روش مند داستان هایی در این نوع ادبی، صورت گرفته است تا مناسب بودن این داستان ها برای مخاطبانش و همچنین قدرت جذب این داستان ها و کشف ارزش های موجود در آنها، مورد ارزیابی قرار بگیرد. دراین مجموعه نیزتلاش شده تا بهترین روش تحلیل این نوع داستان ها، انتخاب شود و بر اساس آن به نقد داستان ها پرداخته شود. بدین منظور از نظری? ساختارگرایان? «تزوتان تودوروف»، ساختارگرای برجست? بلغاری، با عنوان نظری? جهانی دستور زبان استفاده شده است. این نظریه به ما اجازه می دهد که هم به بررسی تک تک عناصر داستان بپردازیم و هم ارتباط و انسجام بین این عناصر، مراحل داستان، و در نهایت انسجام ساختار کلی داستان را مورد تحلیل قرار بدهیم. بر اساس این تحقیق برخی از بهترین داستان های تألیف شد? این نوع ادبی در ایران، بر اساس انواع گونه های فانتزی موجود، در دهه های هفتاد وهشتاد مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد.

چکیده یکی از جریان های اصلی رمان نویسی در دوره انقلاب اسلامی ، جریان رمان های دینی و مذهبی است که این نوع رمان ها درشکل های مختلف در این دوره رایج شده است . برخی از این نوع رمان ها مربوط به مساله موعود و ظهور منجی است و برخی دیگر پیرامون زندگی پیامبر اسلام و دیگر انبیا است . پاره ای از این رمان ها درباره ائمه معصومین و از جمله امام حسین علیه السلام و واقعه کربلا است که می توان تحت عنوان رمان های جنگ و شهادت از آنها یاد کرد .داستان های دینی ، از گذشته در ادبیات فارسی موجود بود و با ظهور داستان نویسی به شکل نوین آن در ایران ، نویسندگان گاهی به این دست موضوعات می پرداختند . اما کمی بعد از انقلاب اسلامی شاهد این مساله هستیم که رمانهای دینی به طور گسترده ای در ادبیات فارسی به وجود آمدند و گنجینه ای غنی از این نوع در ادبیات فارسی شکل گرفت . از این رو ، در این پژوهش این مبحث مورد دقت قرار گرفت که اوضاع و احوال ادبیات داستانی ایران از ابتدا چگونه بود و بعد از بزرگترین تحول در ایران ، یعنی بعد از انقلاب اسلامی ، داستان نویسی در چه جایگاهی قرار گرفت . همچنین ، رمان های دینی مورد بررسی قرار گرفتند تا ویژگی ها و خصوصیات این سبک رمان نویسی مشخص شود . مطالبی درباره ادبیات دینی و ادبیات انقلاب و خصوصیات آن ها مطرح شده است . آسیب شناسی کوتاهی نیز در مورد ادبیات داستانی بعد از انقلاب اسلامی انجام شده ؛ تا بتوان تصویر و تعریف درستی از ادبیات دینی ارائه کرد و به کمک آن سره را از ناسره تمییز داد . بر این مبنا دو رمان دینی نامیرا و شماس شامی که با موضوعیت واقعه عاشورا نگاشته شده است ، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است و معیارهای نگارش این داستان ها در مقایسه با معیارهای ادبیات دینی بررسی شده است .

پژوهش پیش رو پس از پرداختن به مبحث ادبیات داستانی و شخصیت پردازی مبحثی را درباره ی زنان و شناخت هرچه بیشتر آنان ارایه می دهد و سپس به معرفی نویسنده و آشنایی با آثار و سبک نگارش او میپردازد. معرفی و دسته بندی شخصیت های زن در رمان های فرشته ساری در فصل آخر این پژوهش آورده می شود.فرشته ساری برای شخصیت پردازی از هر دو روش مستقیم و غیر مستقیم سود جسته است .اما اکثر شخصیت های داستانش با رفتار ،گفتار و طرز تفکری ویژه پا به عرصه ی داستان می گذارند و با چنین معیارهایی پردازش می شوند .در بیشتر مواقع شخصیت ها با تک گویی درونی به توصیف حالات و تفکرات خود می پردازند.اکثر شخصیت های داستان های ساری زن هستند ،از این رو در این پژوهش به زنان و تلاش برای شناخت آنان توجه شده است . کلید واژه ها: شخصیت پردازی ، ادبیات داستانی ، فرشته ساری ، زنان ، اسطوره

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.