چکیده : فیلم مستند از ابتدای پیدایش ، ادعای پیوند با جهان واقع و روایت درباره آن را داشته است. این روایت که محصول "بازنمایی" جهان واقع است ، به شیوه های گوناگونی رخ می دهد. اما در شیوه شاعرانه ، آیا بازنمایی ، روایت بی واسطه واقعیت است؟ کدام ویژگی نسبت "شاعرانه بودن" را به این شیوه اطلاق می کند؟ بی گمان "تخیل" و "تجسم ذهنیت" مستند ساز در روایت و بازنمایی شاعرانه موضوع مستند ، نقش بسزایی را ایفاء می کند.هر اثر هنری دارای نشانه هایی از "دنیای واقعی" و هم "جهان متن" است. برای پی بردن به جایگاه بیان شاعرانه و تبیین حوزه کارکردی آن در مستند شاعرانه ، ابتدا باید تعریفی از شعر بدهیم و حدود و ثغور آن را مشخص کنیم. این پژوهش به روش تحقیق اسنادی-کتابخانهای صورت گرفته است وارائه فرمول از ویژگی ها و شاخصه های زیبایی شناسانه و تکنیکی بیان شاعرانه در فیلم های مستند و ترسیم ظرفیت های بیانی این شیوه در ساخت مستندهای تلویزیونیمطابق با فرهنگ ایرانی-اسلامی و ظرفیت های بیانی آن در قالب برنامه های آئینی ، حماسی ، مذهبی در گاهشمار مناسبتی برنامه های سیمای جمهوری اسلامی ایران از اهداف این تحقیق به شمار می رود. پس از تحلیل موارد نمونه ویژگیهای مستند شاعرانه مانند تجربه گرایی در کل ساختارفیلم ، فضاسازی شاعرانه درنوع روایت،موسیقی،صداگذاری،نورپردازی،صحنه پردازی،تدوین پویا ، به دست آمد.از میان شیوه های متنوعی که برای ساخت فیلم مستند به کار می رود ، تلویزیون می تواند بزرگ ترین مصرف کننده کاربرد بیان شاعرانه در مستند باشد. به نظر می رسد پژوهش در زمینه شیوه بیان شاعرانه در فیلم مستند می تواند موجب رسیدن به درک روشن تری از جایگاه فیلم مستند شاعرانه با توجه به تحولات تکنیکی و ژانریک امروز تلویزیون ، به دست دهد و علاقه فیلمسازان مستند را به این زمینه خاص بیشتر کند. واژگان کلیدی : فیلم مستند، شیوه شاعرانه، شعر ،روایت ، بازنمایی

طی سال های اخیر، فیلم مستند داستانی(docufiction) به عنوان یکی از شیوه های مستند سازی، مورد توجه تولیدکنندگان و مخاطبان سینما و تلویزیون قرار گرفته است. شاید بتوان دلیل اصلی این گرایش را، حس واقعی بودن فیلم مستند و توجه به تاثیرگذاری بیشتر بر بیننده، از طریق بازسازی مجدد اتفاقات دانست. اما لازمه تولید یک فیلم مستند داستانی خوب، علاوه بر شناخت قراردادها و شیوه های مستندسازی، تسلط بر قواعد داستان گویی است. در این پژوهش که با روش کتابخانه ای و تحلیل و بررسی مستندهای داستانی مطرح سینما و تلویزیون ایران، انجام گرفته است، به این نتیجه رسیده ایم که آگاهی از عناصر دراماتیک (شخصیت، روایت، داستان، پیرنگ، کنش، کشمکش و گفتگو) و بکارگیری درست و مناسب آنها در فیلمنامه فیلم های مستند داستانی، نقش مهمی در شکل دهی به ساختار هنری اثر و تاثیر بر مخاطب فیلم مستند دارد . این پژوهش از جنبه عملی و کاربردی برخوردار است و امیدواریم، خواننده محترم را با اصول کلی داستان گویی آشنا کند و راهنمایی برای نگارش فیلمنامه فیلم مستند داستانی باشد. واژگان کلیدی : فیلم مستند، فیلمنامه، فیلمنامه مستند، فیلم مستند داستانی، عناصر دراماتیک

تصویر متحرک و تدوین عناصر اساسی تشکیل دهنده ی بیان فیلم هستند. تله فیلم به عنوان یک پدیده ی نسبتا جدید ( با عمر تقریبی 48 سال ) از این دو عنصر اصلی تشکیل شده است. مهمترین علت ساخته شدن یک فیلم داستانی یا تله فیلم روایت کردن داستان می باشد. این پژوهش با پرداخت به تاثیر عامل تدوین(به عنوان یکی از دو عنصر اصلی تشکیل دهنده تله فیلم) در روایتگری تله فیلم، در صدد پاسخ گفتن به دو پرسش محوری است: 1- « ساختار روایتی تدوین در فیلم تلویزیونی به چه معنا است و دارای چه ویژگی و الگوهایی است ؟ » 2- « تفاوت تدوین تله فیلم با فیلم سینمایی چیست ؟ » از آنجا که تاثیر عامل تدوین، در روایتگری همواره ثابت نیست، تلاش شده با بررسی جزئیاتی مانند عنوان بندی، صحنه معارفه آغازین، تدوین تداومی و ... در فیلم ها و تله فیلم های دارای روایت کلاسیک و فلش فریم، تقسیم پرده، تدوین غیرتداومی و ... در فیلم ها و تله فیلم های دارای روایت غیرکلاسیک، تاثیر این عامل در روایتگری تله فیلم مورد کنکاش قرار گیرد. در این راستا با استفاده از تله فیلم « گامی در تاریکی » به عنوان نمونه موردی، برخی از یافته های پژوهش به صورت موردی و عینی، جهت بیان واضح تر تاثیر عامل تدوین در روایتگری تله فیلم، مورد تحلیل و بررسی قرار داده شده است. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای، اطلاعات گردآوری و داده ها جمع آوری شده است و سپس با استفاده از روش علّی ( علت و معلولی ) و توصیفی، داده ها تحلیل و تبیین شده و تحقیق به این نتیجه رسیده است که تاثیر عامل تدوین در روایتگری تله فیلم بیشتر از تاثیر همین عامل در روایتگری فیلم سینمایی است. واژگان کلیدی : تله فیلم، تدوین، روایت، ساختار تله فیلم .