بی شک ریشه ها و پایه های هنر ایرانی فراتر از هنر هخامنشی است و قدمتی به بلندی تاریخ سکونت انسان درفلات ایران دارد. تمدنهای تاثیر گذار و بزرگی مثل عیلامی، کاسیتی و جیرفتی نمونه های روشنی از وجود پیشینه قوی تمدنی و هنری برای هنر و تمدن دوره هخامنشی هستند. ارتباط های گسترده و دو طرفه آنان با سومریان هم از دوران کهن به اثبات رسیده است. هر چند برخی از تاریخ پژوهان خاستگاه آنان را فلات ایران یا جایی در نزدیکی فلات ایران میدانند. در این پژوهش بخش شناسایی ریشه های هنر خاور میانه به این موضوع می پردازد.

امروزه زبان تصویر در ارتباطات ما نقش ویژه ای دارد، در تعامل با محیط پیرامون خود از رایانه ها، گوشی های تلفن همراه، عابر بانک ها گرفته تا صندلی های بعضی از هواپیماها، با صفحات نمایشی رو به رو هستیم که از طریق آن ها خدمات خود را به ما ارائه می دهند. طراحان این صفحات نمایش، اغلب همان طراحانی هستند که زمانی خروجی کارهایشان نه از طریق صفحات نمایش بلکه از طریق کاغذهای چاپی بود و در قالب کارت ویزیت، پوستر، بروشور، تابلوهای تبلیغاتی تجاری، بسته بندی و ... ارائه می شد. پیشرفت در فناوری و گسترش ارتباطات با ابزارهای جدید، قلمرو دیگری برای حضور طراحان گرافیک پدید آورده و مشاغل گسترده تری را سبب شده است؛ طراحی رابط کاربر گرافیکی، هدایت کننده ها، نماگرها، صفحه آرایی صفحات مجازی، تایپوگرافی مجازی و تعامل گرافیکی نمونه هایی از آن هاست. اگر چه طراحی در بخش مجازی، با طراحی در قلمرو کارهای چاپ شونده، هر دو به دست طراحان گرافیک انجام می شود، اما تفاوت ها و شباهت هایی نیز دارد. استفاده از گرافیک مناسب در فضای مجازی سبب جذاب تر شدن محیط بصری برای کاربران و در نتیجه افزایش مخاطبین خواهد شد. این ها مسائلی است که در این پژوهش تبیین شده است. از آنجا که خاستگاه این قلمرو غرب بوده است، ناگزیر بسیاری از منابع مورد مطالعه، کتب و مقالات انگلیسی بوده و از چند کتاب و مقاله فارسی نیز استفاده شده است؛ بنابراین روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای بوده و برای دستیابی به برخی از منابع انگلیسی از سایت های اینترنتی استفاده شده است.

نمونه های متعددی از موجودات ترکیبی در آثار مکشوفه متعلق به نواحی جنوب غرب و جنوب شرق ایران در هزاره های چهارم تا دوم قبل از میلاد وجود دارند. بدون تردید چنین مخلوقاتی زاییده ی اعتقادات و باورهای انسان های آن دوره هستند. (دفع شر و بدی و حفاظت و نگاهبانی از جمله کارکردهایی می باشند که برای این موجودات قایل بودند.) می توان گفت؛ اقوام باستانی در تقابل با دنیای پُر مخاطره ای که پیش رو داشتند، به مدد نیروی تخیل خود و با یاری گرفتن از حیوانات، پرندگان و گیاهان و ترکیب کردن آنان به اشکال مختلف، انواع و اقسام موجودات ترکیبی را خلق کردند که علیرغم شکل و ظاهر غیر طبیعی؛ اَبَر نیروهایی محسوب می شدند که می توانستند امنیت زندگی بشر را تضمین کنند. علاوه بر اینها تشابهاتی که در برخی موارد میان این نمونه ها وجود دارد، موید ارتباطات مسالمت آمیز یا خصمانه بین مناطق مختلف بوده است. در این پژوهش سعی شده که تعدادی از نمونه های در دسترس این موجودات در دو حوزه ی جنوب غرب: ایلام و جنوب شرق: شهداد، جیرفت و تپه یحیی با استفاده از دو روش تاریخی و توصیفی و بر مبنای اطلاعات جمع آوری شده از منابع کتابخانه ای مورد بررسی قرار گیرند.

در هزاره های قبل از میلاد در ایران باستان، انسان هنرمند در خلق آثارش با گذر از طبیعت گرایی رو به سوی انتزاع گذاشت. او کوشید با بهره گیری از آنچه در محیط زندگی او میگذرد، به نوعی بیان تصویری ساده و انتزاعی برسد. بیان انتزاعی که گویی دارای قواعد و حساسیت های خاص بصری است. یکی از الگو های این گرایش را می توان در نقوش سفالینه های ایران باستان جستجو کرد. مطالعه و بررسی این نقوش و سیر حرکت آن به سوی انتزاع بیانگر نقش اندیشه، اعتقادات و همچنین ارزشها و معیارهای موجود در این آثار است. نتایج این تحقیق نشان داد که سفالگری ایران باستان در ادامه گسترش و تحول خود به تدریج از آفرینش نقوش طبیعی ساده فاصله میگیرد و بجای پرداختن به جزئیات طبیعت، راه تجرید را می پیماید. این جستجو و تمایل به انتزاع در نقوش سفالینه های ایران باستان مشابهت هایی را با آثار نقاشان معاصر غرب، به ویژه هنرمندان آپ آرت دارد. گرایشی که در سالهای 1960 تا 1970 تحت عنوان نقاشی بصری یا شبکیه به نوعی انتزاع گرایی مبتنی بر سامان دهی اشکال هندسی با تأکید بر تأثیرات دیداری و حرکت نگاه در پهنه اثر توجه دارد. این تحقیق به روش توصیفی، تحلیلی صورت پذیرفت و گردآوری اطلاعات نیز به روش کتابخانه ای انجام گرفت.

پایان نامه ی پیش رو به بررسی اقتصاد هنر و بازار نقاشی ایران طی سال های 1367 تا 1389می پردازد. با افزایش تعداد هنرجویان و دانش آموختگان دانشگاهی رشته ی نقاشی در طی این سال ها، تولید و عرضه ی آثار نیز به همان نسبت افزایش یافته است. فروش آثار هنرمندان ایران در بازار هنر خاورمیانه از سال 1385 به این سو، منجر به تحولاتی در بازار داخلی نقاشی ایران شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر «توصیفی- تحلیلی» بوده و گردآوری دادهها با شیوههای اسنادی و میدانی صورت گرفته است. بحران های اجتماعی اقتصادیِ جامعه ی بعد از جنگ تحمیلی و همچنین عدم اتخاذ سیاست های مناسب ازسوی دولت های بعد ازجنگ در خصوص ایجاد بازارهنر، سبب شد تا فروش آثار هنری در بیش از 17 سال راکد مانده و فقط از سوی بخش خصوصی و به طور ناقص و محدود در نقاطی از تهران جریان داشته باشد. همچنین فروش آثار برخی هنرمندان ایرانی در بازار خارجی از سال 1385 به این سو، بر قیمت آثار هنرمندان فعال در بازار داخلی نقاشی ایران و همچنین بر مضامین و شیوه ی ارایه ی آثار برخی از آنان تاثیرگذار بوده است. علی رغم این مسئله، در خصوص تغییر ذائقه ی خریداران داخلی برای خرید آثار با همان مضامین و شیوه ی آثار فروخته شده در بازار خارجی، تغییر محسوسی مشاهده نمی شود.

باغ ایرانی پدیده ای است که وجوه گوناگون آن در عرصه فرهنگ و تمدن ایران زمین متجلی شده است، اما تحقیق و تفحص پیرامون آن اغلب از زاویه نگاه مستشرقین صورت گرفته است. از آنجا که این اثر هنری تاکنون از منظر هنرهای محیطی مورد بررسی قرار نگرفته است، در پایان نامه حاضر پیرامون ارتباط باغ ایرانی و هویت ایرانی (متشکل از سه مولفه اصلی فرهنگ، تمدن و دین) مباحثی را مطرح کرده ایم و در کنار آن با توصیف ویژگی های ساختاری و نمادین باغ ایرانی (به ویژه باغ های شاخص شهر شیراز)، وجوه اشتراک و افتراق باغ ایرانی و هنر محیطی را بیان کرده ایم. بعد از بررسی های انجام شده در این پژوهش، به این نتیجه دست یافتیم که باغ ایرانی، نمونه والایی از هنرهای محیطی ایران است و میان باغ ایرانی و هویت ایرانی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. همچنین بر مبنای دیدگاه های هنری و منظره پردازی، پدیده ای به نام باغ ایرانی دارای تعریف خاص است.

پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران که تحولی در هنر به طور عام و رمزگان های نشانه ای به طور خاص ایجاد شد هنر ساخت اعلان ( poster ) نیز به عنوان یک گرایش زنده و پر شور در گستره ی گرافیک مطرح گردید و تحت تاثیر تحولات اجتماعی ناشی از انقلاب، سازوکارهای تولید و بازشناسی نشانه ای متفاوتی را در سطح جامعه ایجاد کرد. البته هرگز این رسانه ی فراگیر هنری از نظر نظام ها و رمزگان نشانه ای مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار نگرفت. مسئله اصلی در تحقیق حاضر کشف چگونگی تولید معنا و ایجاد ارتباط از طریق اعلان، از دیدگاه نشانه شناسی اجتماعی، و نیز تحلیل آثار تولید شده پس از انقلاب اسلامی در ایران از نظر رمزگان های نشانه ای بود. تحقیق حاضر، از روش توصیفی (تحلیلی) برای گرد آوری داده ها و از روش مقایسه ای و کیفی جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نهایی استفاده کرد. در این تحقیق، 50 نمونه شاخص از اعلان های فرهنگی فاخر از نگاه تفسیرگر حاضر، توصیف و سپس با تکیه بر مبانی نشانه شناسی، تجزیه و تحلیل شدند. با انجام این تحقیق برای نخستین بار این امکان فراهم شد تا اعلان های سه دهه در ایران با روش نشانه شناسی نقد شود.

این پایان نامه به بررسی تاثیر تزیینات نگاره های بازمانده از مانویان و ریشه یابی آنها در تزیین قرآن های قرون اولیه اسلامی موجود در موزه قرآن امام رضا (ع) می باشد. پس از حاکمیت اسلام ، مانویان به مدت چندین قرن از آزادی نسبی برخوردار بودند و در همین هنگام بود که آنان هنر خود را در خدمت مسلمانان قرار می دادند، که به مرور و با گسترش اسلام، سنت و فن تزیین و تذهیب کتابت قرآن کریم به تأثیر از هنر گذشته، بخصوص در ایران قویاً تحت تأثیر هنرهای مانوی قرار گرفت، به طوری که فن تزیین و تذهیب کاری که در ادوار اسلامی هنر ایران، مقامی والا یافت. این پژوهش سعی بر آن دارد تا با بررسی تأثیر و تأثرات فوق به ارتباطات عمیق هنری موجود و انتقال و تکامل آن در دوره های بعد را بررسی نماید. از طرفی می توان چنین اظهار نمود، که جایگاه هنر ایرانی در طول دوره های مختلف تاریخی مبتنی بر تزیین آثار هنری و هنرهای مربوط به آن دوره ها می باشد، لذا اهمیت این موضوع به عنوان کشف اشتراکات و شاکله های هنری تأثیرگذار بر دوره های بعدی و بررسی سیر تحول آن، می تواند وابستگی های فرهنگی و نیز ریشه یابی عناصر تزیینی در هر دوره تاریخی و استمرار و نفوذ این تأثیر و تأثرات، ما را در شناخت هر چه بیشتر این اشتراکات هنری و فرهنگی موثر واقع گردد. با توجه به بررسی های انجام گرفته در خصوص تزیینات بر جای مانده از هنر مانوی و تأثیرگذاری آن در تزیین قرآن های موجود در موزه قرآن امام رضا(ع) چنین به نظر می رسد برخی وی‍‍‍ژگی های تصویری و تزیینی در نگاره های باقی مانده از مانویان ، شامل آرایش کتاب ها مشتمل بر کاربست جداول، نقوش گیاهی، هندسی و غیرهندسی، عدم رعایت بعد نمایی ( پرسپکتیو)، استفاده از رنگ های ساده و بدون سایه روشن می باشد، که در قرآن های موجود در موزه امام رضا (ع) دیده می شود. واژگان کلیدی : قرآن - تزیینات – کتاب آرایی - هنر اسلامی - موزه قرآن امام رضا (ع) - نگاره های مانوی

هنر دیوارنگاری در زیباسازی و فرهنگ محیط های شهری یک ضرورت است. از این رو اهمیت دارد معیارها و اصولی که برای کاربرد این شاخه ی هنری در فضاهای شهری امروز ایران به نظر لازم می آید، تبیین و راهکار مناسبی در این باره شناخته و ارائه شود. آنچه در این باره نگران کننده است وضعیت نابسامان هنر دیوارنگاری شهری معاصر ایران است که برخلاف سنت گذشته خود، به نظر می رسد در اغلب موارد از معیار و اصول کارشناسانه ای پیروی نداشته و از این رو، نه تنها متناسب با ظرفیت های نوین این هنر، رشد شایانی را نشان نمی دهد، بلکه موجبات آلودگی های بصری را فراهم، هزینه و سرمایه های بسیاری را در این باره ابطال و ضایع نموده است. پژوهش حاضر در نظر دارد در یک روش علمی تحلیلی، مبتنی بر منطق و استدلال، با بررسی تجربه آثار پیشین، آسیب شناسی وضعیت کنونی این هنر در فضاهای شهری ایران، توجه به تعاریف و ویژگی های هنر دیوارنگاری و همچنین اصولی که برای زیبایی شناسی در فضاهای شهری معاصر بیان شده، به « تبیین مبانی هنر دیوارنگاری شهری ایران معاصر» بپردازد و حتی المقدور راهکار کارشناسانه ای را در این باره ارائه دهد که افزون بر توجه خاص به جنبه های ناب هنری، بتواند در حد ممکن در متغیر ها، ثابت، کاربردی و جامعیت داشته باشد و نیز بتواند نیاز های بصری محیط و مخاطب را ارزیابی و پاسخ های مناسبی را ارائه دهد. به طور مسلم برایند این مبانی، به معنای یک شکل سازی نیست، بلکه اصالت دادن به تفکر و اندیشیدن در فرایند خلق آثار بدیع و رشد در هنردیوارنگاری در فضاهای شهری ایران معاصر است.

ایران سرزمین تمدن های بزرگی است که تاریخ و هویت بشری را شکل و قوام بخشیده اند و جزو میراث جهانی محسوب می شوند.به همین دلیل،شناسایی این تمدن های بزرگ نه فقط برای ایرانیان،که برای جهانیان مهم است.محوطه های باستانی حسنلو، زیویه،شهداد، مارلیک، سیلک، شهر سوخته ،گیان و اسماعیل آباد جدیدا جیرفت نمایانگر بخشی از این میراث بزرگ است. اگر چه اختلافات بسیار زیاد محیط زیستی موجود در فلات ایران یکی از علل تقویت تبادل کالا و خدمات بین مردمی است که در این مناطق زندگی می کرده اند با این وجود امکان تبادل مازاد محصول تولیدات یکی از مهمترین دلایل ایجاد،نگهداری،استحکام و تثبیت استقرارگاهها و ایجاد مشاغل است،که نخستین نشانه های آن در دوان نوسنگی دیده شده و بنابراین اتفاقی نیست که در هزاره های پنجم ق م،فلات ایران توسط جوامع روستایی و استقرار گاههای فراوان پیش از تاریخی اشغال شده بود.تبادلات میان جوامع تنها به کالاهای مادی ختم نمی شده،بلکه مقولات مهم تفکری و ایدئولوژیک و مذهبی را نیز در بر می گرفته است.به این ترتیب دیده می شود که در بسیاری از این استقرارگاهها،نه تنها ابزار کارها به هم شبیه است بلکه بسیاری از اشیایی که با مسایل و نکات اجتماعی و انجام مراسم مذهبی و ایدئولوژیک مرتبط بوده اند نیز شباهت حیرت انگیزی به یکدیگر دارند. ظرفهای«سبک میان فرهنگی»در مناطق مختلف و گسترده ای چون میان رودان شمالی،جنوبی،جزایر و سواحل خلیج فارس،فلات ایران،آسیای مرکزی و حتی دشت سند پیدا شد با خصوصیات مشترکی که وجود صحنه هایی از نبرد بین گربه سانان،نقوش مارها،پرندگان و جانوران افسانه ای از آن جمله می باشد ،این نوع تزیینات که روی اشیای دیگری مانند بزک دانها نیز وجود داشت به نام« سبک میان فرهنگی» نامیده شده اند،زیرا مجموعه ای از اشکال رایج در فرهنگهای گوناگون و واحدهای جغرافیایی مختلفی است که همگی با هم در یک جا جمع شده اند.در ابتدا تقریبا مانند همیشه،تصور می شد که محل اصلی ساخت و تولید این اشیا و نقوش-و این فرهنگ-میان رودان بوده،اما بعدها با پیدا شدن کارگاه ساخت برخی از این اشیا در تپه یحیی و سپس در شهداد و اخیرا در جیرفت،جایی که صدها و صدها شیئ با این سبک پیدا شده،به روشنی نشان داد که محل، منشا و اصل این سبک هنری و صنعتی در میان رودان نبوده،بلکه دقیقا در جنوب شرقی ایران بوده است.اشیای متعلق به «سبک میان فرهنگی» شامل سلسله اشیای بسیار لوکسی بوده که خواهان فراوانی در بین طبقات بالای اجتماع داشته است و بنابراین پیدایش آنها در مناطق وسیعی با فرهنگ های متفاوتی نشان دهنده اهمیت وجود آن ها در طبقات خاص اجتماعی بوده که خود دلیل روشنی بر وجود تبادلات بازرگانی وسیع و سازماندهی شده ای در این دوران بوده است.نکته قابل توجه دیگر آن است که نقوش حک شده روی این اشیا می توانسته اند دارای ارزش های آیینی نیز باشند که این عامل نیز به نوبه خود می توانسته یکی از علل توزیع و گسترش بسیار آنها بوده باشد. جداسازی و اختلاف در تولید کالا ابزار در داخل هر جامعه یکی از نتایج تقسیم کار در میان مردم ساکنان همان جامعه بوده است . کنترل وسیع منابع طبیعی نه تنها باعث تضمین نظم اجتماعی و حقوق فردی که به تامین بخشی از غذای مورد نیاز یک ساله شخص منجر می شده ،بلکه انگیزه ای برای غنا بخشیدن به دیدگاه های ایدئولوژیک وآیینی نیز به شمار می رفته است. متون سومری دوره اول سلسله های قدیم به برخی فعالیتهای تجاری در فاصله های دور اشاره دارند و نقش اصلی و مهم سازماندهی جابه جایی تولیدات کشاورزی و سایر محصولات و منابع طبیعی بین جوامع فلات ایران و سومر را به معابد و کاخ ها منسوب می کنند. پیدایی و کشف تمدن های بزرگ میان رودان در سده های هجدهم و نوزدهم میلادی باستان شناسان آن زمان را به این فکر انداخت که منطقه میان رودان ،سرزمین مادری مهد تمدن جهانی است که با دوره بسیار درخشان سومری آغاز شده است.اصرار در درستی این نظریه تا آنجا پیش رفت که این تصور پیش آمد که شهرنشینی پدیده ای است که منحصرا به وجود رودخانه های بزرگ و سرزمین های رسوبی وابسته است و تنها دو منطقه میان رودان و دشت سند این مزیت را داشته اند و به این ترتیب پیدایش هر گونه تمدن و فرهنگ در سرزمین های فاقد این امکانات تصادفی بوده است؛اما طبق کشفیات بعدی باستان شناسی اگر چه سرزمین های رسوبی و سیلابی میانرودان، محل ایجاد نخستین و شاید بزرگترین شهرهای اولیه بوده اند، از سویی دیگر آنچه در سرزمین های شرقی و بدون آب و علف پیدا شده نه تنها نتیجه فکر و ساخت سومریان وبازماندگان آنان نبوده،بلکه حتی این امکان نیز وجود دارد که میانرودانی ها وارد کننده مواد اولیه و فناوری از سرزمین های دوردست تری چون آسیای مرکزی و حوزه جنوب شرقی ایران بوده اند.

در این تحقیق با هدف گردآوری منابع تصویری و اطلاعاتی از ظروف سفالی و سرامیکی دوره ی قاجار ، سفالینه های منقوش این دوره مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند و بر اساس شیوه ی ساخت و تزیین ، طرح و نقش سفالینه طبقه بندی شده اند که پس از بررسی، ویژگی های هنری ظروف سفالی و سرامیکی دوره ی قاجار در طرح و تزیین تبیین گشته است. در نمونه های دوره ی قاجار در نقش و تزیین علاوه بر پایبندی به شیوه های ساخت و تزیین و طرح و شکل ظروف صفوی،کاربرد طرح ها و نقوش جدید مختص به دوره ی قاجار مشهود می باشد، این نقوش بازتابی از ویژگی های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دوره ی قاجار بوده است. همچنین انواع سفالینه های این دوره بر مبنای تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم از نمونه های وارداتی بررسی و طبقه بندی گردیده اند . در این نمونه ها، طرح ، نقش ، رنگ و شکل ظروف وارداتی از اروپا (خصوصا انگلیس و روسیه ) و چین به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم بر نمونه های داخلی تاثیر گذار بوده است. این تحقیق بر پایه مطالعات کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی گردآوری شده است .

سهم بالای تجارت فرش دستباف ایران در درآمد غیر نفتی کشور، و روند رو به کاهش سهم جهانی کشور ایران در این تجارت، باعث شد تا رویکردی علمی به دلایل این افت و کاهش سهم داشته باشیم. دلایل متنوعی برای کاهش و رکود بازار تجارت جهانی فرش وجود دارد که برخی از آنها برای تمامی صادرکنندگان فرش در دنیا مشترک بوده، ولی برخی دیگر از این عوامل، مختص شرایط تولید و صادرات در ایران می باشد. از میان تمام عوامل تاثیر گذار در روند این کاهش، در این رساله، عاملِ ابزار فناوری اطلاعات و تاثیرات آن در روند تجارت فرش دستباف ایران، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این رساله نشان داد که ابزار فناوری اطلاعات برای حوزه فرش دستباف ایران می تواند مفید باشد. اگر چه ساختار کلی فرش دستباف ایران به شکلی است که در زمان خرید می بایست فرش لمس شده و از نزدیک بررسی شود، ولی با تدبیر در طراحی وب سایت ها و اعتماد سازی بوسیله استاندارد کردن مشخصات تولیدی فرش و ایجاد مارک و برند، تا حدودی این کمبود نیز برطرف می شود. نتایج نشان داد که اگرچه تجار و عوامل فروش، به ابزار فناوری اطلاعات مانند داشتن وب سایت، اعتقاد دارند ولی به شکل عملی از این ابزار در راستای تجارت و تعامل با مشتریان استفاده نمی کنند و در مقابل، دیگر کشورهای رقیب ایران، وضعیت بهتری نسبت به بهره مندی از این ابزار را دارند. نوع این رساله با توجه به اهداف در نظر گرفته شده، توسعه ای – کاربردی است و از نظر ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی که با تجزیه و تحلیل اطلاعات کمی و کیفی در روند رساله همراه بوده است. جمع آوری اطلاعات به شکل کتابخانه ای و میدانی بوده و از ابزار اینترنت، فیش و پرسش نامه برای تکمیل اطلاعات استفاده شده است

نانوفناوری عبارت است از هنر دستکاری مواد در مقیاس اتمی یا مولکولی. در این مقیاس، حداقل یکی از ابعاد زیر صد نانومتراست. نانو هنر، فصل مشترکی است میان هنر، علم و فناوری. در این نگارش، به مدد فناوری نانو بر تأثیرات همیشگی علم و هنر تأکید بیشتری شده و این رابطه به اثبات رسیده است؛ همچنین دستاوردهای بیست ساله ی اخیر فناوری نانو در حوزه ی هنر مورد بررسی قرار گرفته، تکنیک ها و فنون به کار رفته در ساخت آثار هنری شناسایی و به جامعه ی هنری معرفی شده اند.این تکنیک ها شامل ساخت آثار حجمی و سه بعدی در مقیاسی بسیار ریز بوده که با کنترل ماده در مقیاس نانو و با فرایندهای فیزیکی و شیمیایی انجام شده است.این دسته از آثار، در این نگارش (ریزحجم) نامیده شده است. همچنین در مبحثی دیگر ساختار مولکولی و اتمی ماده در مقیاس نانو که در این نگارش (ریزمنظره) عنوان شده ، الگو و منبع الهام برای خلق آثار هنری دوبعدی، بوده است. روش انجام این تحقیق، توصیفی تحلیلی و روش گرداوری اطلاعات، ترکیبی شامل کتابخانه، اینترنت و عکس بوده است.

هنر صخره ای، شامل نقوشی است که بر سنگ ها به شیوه کنده نگاره و یا رنگین نگاره نقش بسته است و اغلب به صورت انتزاعی، کوچک و ذهنی ترسیم شده اند. موضوعات آنها بیشتر حیوانات، صحنه های شکار، انسان و غیره می باشد. موضوع این پایان نامه مقایسه سنگ نگاره های میمند کرمان در ایران و سنگ نگاره های نیو مکزیکو در آمریکا می باشد. در میمند کرمان که یکی از مکان های دارای سنگ نگاره در ایران می باشد، تصویر بز، نقش چشمگیری را در سنگ نگاره های آن ایفا می کند علاوه بر آن نقش های حیوانات دیگر، انسان، صحنه شکار، نقوش هندسی وغیره نیز یافت می شود و در نیومکزیکو آمریکا که در فاصله بسیار دور از میمند کرمان می باشد نیز سنگ نگاره هایی وجود دارد که تناسب بیشتری با شرایط و محیط زندگی در آن مکان را دارد و نقش هایی چون مار، لاک پشت، انسان، ماهی، گوسفند، طوطی، موجودات خیالی و... وجود دارد. با توجه به تفاوت های سنگ نگاره های این دو منطقه، شباهت هایی هم بین آنها وجود دارد. از جمله سبک ایجاد نقوش که با کندن و خراشیدن لایه رویی سنگ و پدیدار شدن لایه زیرین و روشن آن به وجود آمده اند و همینطور نقش هایی تقریبا شبیه همچون نقش ا نسان، نقوش هندسی ، نقش حیوانات و ... در هر دو منطقه به چشم می خورد و تفاوت هایی که بین سنگ نگاره های این دو منطقه وجود دارد تاثیر شرایط متفاوت محیطی ،فرهنگی و باورهای ساکنین هر منطقه را می رساندشباهت های مختلفی و همین طور تفاوت هایی در مقایسه سنگ نگاره های میمند و نیومکزیکو دیده شدشباهت هایی همچون محیط سنگ نگاره ها(هر دو منطقه خشک و نیمه خشک و دارای ارتفاعات و صخره ها) بستر سنگ نگاره ها(صخره ها و سنگ ها)، دلیلی که این سنگ نگاره ها نقش شدند(دلایلی همچون اسطوره،تفکرات مذهبی و...)شیوه ایجادسنگ نگاره ها(کنده نگاره ها،کندن خراشیدن و...)سبک نقوش(انتزاعی و تجریدی)اندازه نقوش(کوچکتر از واقعییت)عقیده یکسان(نقش بز در میمند یا گوسفند کوهی برای طلب باران) موضوع سنگ نگاره ها(نقش شکار، انسان، دست، ردپا، نمادهای هندسی و رمزگونه از جمله موضوعاتی بودند که در هر دو تکرار شده اند) و تفاوت هایی همچون قدمت مختلف سنگ نگاره های این دو منطقه نوع حیوانات مختلفی که نقش شده است در میمند اغلب نقش بز،اسب و الاغ ،سگ یا روباه و در نیومکزیکو نقش مار،گوزن، گوسفند،وزغ،خرگوش،طوطی،ماهی و تفاوت دیگر که مشاهده شد تنوع و تعداد نقوش بود که در میمند 64 عدد و در نیو مکزیکو فقط در پارک ملی سنگ نگاره ها 25000 و در سه رودخانه بیش از 21000 موجود است و نقش موجودات خیالی و اسپیرال و نقش خورشیدی که در نیومکزیکو وجود دارد و در میمند دیده نشده است و همچنین در میمند نقوش دوره جدید نیز به چشم می خورد. شرایط اقلیمی و فرهنگ مردمان این دو منطقه بر نقوشی که در آنها دیده می شود تاثیر زیادی دارد نقش بز در میمند و نقش مار،لاک پشت،وزغ و..این تاثیر را به خوبی بیان می کنند. شباهت هایی که در سنگ نگاره های این دو منطقه و محتوا و شیوه نقر آنها پیدا شد، بیشتر از تفاوت های آن می باشد. محققان متوجه شباهت سبک های مختلف سنگ نگاره ها در سراسر قاره های مختلف شدند در حالی که انتظار می رود که همه مردم باید از محیط اطراف خود، الهام گرفته باشند. این نشان می دهد که، گروه های خاصی از مردم، به طور گسترده ای از منطقه اولیه خود مهاجرت کرده اند و یا نشانه ای از یک خاستگاه مشترک و منشا مشابه می باشد و به معنای نمادی از، برخی اندیشه های انسان است. حال در مورد این دو منطقه آیا نظریه مهاجرت می تواندصدق کند؟ با این فاصله و مسافت آبی و خاکی که بین این دو منطقه وجود دارد و با توجه به وسایل و امکاناتی که در صدها سال پیش وجود داشته، طی این فاصله ممکن بوده است ؟ جواب این سوال روشن و واضح است که امکان مهاجرت وجود نداشته است. پس نظریه بعد یعنی، خاستگاه و اندیشه مشترک قوت بیشتری می گیرد . این شباهت ها پیامی آشکار را، در بردارد. انسان ها در هر مکان و در هر زمان و هرنقطه ای از این جهان پهناور با نیازها ، اندیشه ها، ترس ها نگرانی های همانند و در عمق آن نیاز به پرستش و اعتقاد به نیرویی ماورایی و بزرگ وآرمانی نهفته در وجود خود، زندگی می کنند. درست است که تفاوت های زیادی بین بروز این احساسات وجود دارد ولی این تفاوت ها شباهت های آن را نقض نمی کند. انسان ها در هر مکان و زمان این احساسات و نیازها را در قالب هنر و نو آوری بروز می دهد، تفکرات خود را به نمایش می گذارد و آینده گان را در فکر خود سهیم می نماید.

سفالگری در دوران معاصر همگام با سایر جنبش های هنری متحول شده و به عنوان یک وسیله ی بیانی مستقل جلوه و جایگاه تازه ای نسبت به گذشته یافته است. وقتی این تحولات با پشتوانه فرهنگی و هنر بومی همراه می شود، هنری به وجود می آید که ضمن برخورداری از تشخص و هویت ملی، توانایی پاسخ گفتن به نیازهای و دغدغه های معاصر را نیز دربر دارد. در این پایان نامه، با رویکردی نو به سنت سفالگری ایران، به ویژه فنون ساخت خمره های سفالی دوران اسلامی، از قابلیت های بالقوه موجود در آن ها به منظور ارائه سرامیک محیطی استفاده می شود، بدین جهت کشف و ارائه قابلیت ها و حدود تازه ای از این هنر دیرین، اصلی ترین هدف این پروژه محسوب می شود و در این راستا علاوه بر کاوش در سفال گذشته ی ایران، امکانات و جریاناتِ معاصر سفالگری نیز مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته اند. بر این اساس در روند انجام این پروژه از یک سو ساختار تئوری آن با مطالعات کتابخانه ای و میدانی شکل گرفته و از سویی دیگر با تلاش های عملی جهت اثباتِ فرضیه ها و به بارنشاندن ایده ها، نتیجه و حاصل کار ملموس شده است. چنین تلاش های پیگیری منجر به دستیابیِ فنون و روش هایی برای خلق آثار سرامیکی در ابعاد بزرگ و قابل نصب در محیط شده است، که از جمله دستاوردهای این پروژه محسوب می شود.

در این پایان نامه تلاش بر این بود تا با تحلیل مفاهیم و عملکرد هنر صدا، این هنر به عنوان یک جنبش هنری در هنر معاصر منش نمایی شود. ازاین رو، ضمن بررسی شرایطِ پیدایش و رواج هنر صدا، این هنر به عنوان یک رسانه هنری جدید در هنر معاصر مورد تحلیل قرار گرفت. با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای و مستندات صوتی و ویدئویی آثار، 5 مولفه اصلی که نمایان گر هویت هنر صدا بودند، تحلیل شدند. «صدا به عنوان عنصر اصلی فرا-شنیداری، زمان، فضا، بافتار، و مفهوم» 5 مولفه ای بودند که در بیش از 25 اثر برجسته هنر صدا کاوش شدند و نتیجه آن منش هایی شد که در پیِ آن، هنر صدا به عنوان یک رسانه هنری جدید و متمایز از موسیقی مطرح شد: برخلاف موسیقی، هنر صدا برپایه تُن شکل نمی گیرد و درک و دریافت صدا از شنیدنِ صرف فراتر می رود؛ زمان به هم فشرده و معلق است و توسط فرایند اثر و مخاطب تعیین می شود، همچنین روایتی در بستر زمان شکل می گیرد که فرایندی و با ارجاع خارجی نسبت به گفتارِ اثر برقرار می شود؛ در هنر صدا هر سه گونه فضای آکوستیکال، معمارانه و بازنمایانه به کار گرفته می شود درحالی که در موسیقی توجه فقط به فضای آکوستیکال است؛ بافتار در هنر صدا طوری به کار گرفته می شود که فضا را دگرگون می کند و اثر از آن می روید، و به طور کلی هنر صدا بافتار هنرهای دیداری را به عنوان بافتار ارائه اثر بر می گزیند؛ در نهایت، هنر صدا با ثبت صداهای مستند و آفرینش صوتی غیرمستند که در بردارنده هر سه تجربه آکوستیک، آکوسمَتیک و غیرِآکوسمَتیک هستند مفهومِ کلی ای متمایز با موسیقی را تداعی می کند. همچنین، برای درکِ جایگاه هنر صدا در هنر معاصر ایران، آثار هنرمندانِ صدای ایرانی بر پایه 5 مولفه اصلی مد نظرِ پایان نامه مورد تحلیل قرار گرفت که نشان داد هنر صدا در ایران در مرحله تجربه و رشد ابتدایی قرار دارد و از نبود وجود یک ساختارِ روبه جلو و هدف مند رنج می برد.

فرم بناهای معماری نتیجه یک فرآیند است که در طول زمان شکل می گیرد و عوامل بسیاری در شکل گیری آن تاثیرگذارند. بر همین مبنا در این پایان نامه سعی شده است تا با توجه به اهمیت تحولات رخ داده در دهه 60 - که از آن معمولاً با عنوان پست مدرن یاد می شود- و نیز تأثیرات آن در گستره معماری غرب و مشخصاً سبک معماری مدرن، به بررسی فرم بناها و فرآیند شکل گیری آن در این دوران پرداخته و از این رهگذر حوزه های تأثیرگذار بر فرم را شناسایی کنیم. بر همین مبنا و با تکیه بر استدلال قیاسی ابتدا بدون در نظر گرفتن بستر فرهنگی خاص و دوره تاریخی معین، چارچوبی را برای عوامل تأثیرگذار بر فرم در معماری در نظر گرفتیم که نتیجه آن رسیدن به سه عامل عملکرد، محتوا و زیبایی بود. در ادامه با در نظر گرفتن بستر فرهنگی پست مدرن به حوزه های سه گانه فرهنگ یعنی حوزه نظری و ایدئولوژیکی، حوزه علم و دانش، و حوزه هنر و زیبایی شناسی پرداخته شد و تأثیر آنها بر فرم و سه عامل ذکر شده نیز مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت نیز در راستای پاسخگویی به سوالات اصلی پایان نامه، تعداد بیست نمونه اثر معماری از معماران آوانگارد این دوران انتخاب شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه آنکه پارادایم های فلسفی جدید نظیر دیکانستراکشن، نظریات علمی نوین نظیر نسبیت، سبک های هنری و خلاقیت فردی معمار در کنار مسائل فنی و تکنولوژیکی با تأثیرگذاری بر سه عامل عملکرد، محتوا و زیبایی، در فرآیند شکل گیری فرم در این دوران موثر هستند. روش تحقیق در این رساله توصیفی- تحلیلی بوده و بر پایه منابع کتابخانه ای و مستندات تصویری شکل گرفته است.

امروزه با صورت های مختلفی از تصویرسازی روبرو هستیم که در ساخت آنها از هیچ گونه ترفند و رسانه ای دریغ نشده است. در این میان تصویرسازان آزادانه با بیان های متنوعی آثارشان را خلق می کنند. با توجه به استفاده روزافزون از عکس و تکنیک های عکاسی به عنوان راهی برای بیان نیات و ذهنیات هنرمند تصویرساز، مسئله تحقیق حاضر در جهت پیدا کردن قابلیت های عکاسی در آفرینش آثار تصویرسازی و چگونگی کاربرد آن در خلق آن آثار، شکل گرفته است. این پژوهش با هدف شناخت قابلیت های عکاسی و عکس در خلق آثار تصویرسازی و پیدا کردن شیوه های مختلف ترکیب این دو مقوله انجام پذیرفته است. روش تحقیق در زمین? موضوع مذکور به روش توصیفی – تحلیلی و شیو? گردآوری اطلاعات نیز، کتابخانه ای بوده است. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از این است که شیوه های مختلف بکارگیری عکاسی در تصویرسازی قابلیت دسته بندی را دارند. و همچنین بواسط? همه گیر شدن دوربین عکاسی، ویژگی واقعیت نگاری در عکس که برای قشر وسیعی از مخاطبین پذیرفته شده است، از جمله عواملی است که تصویرساز به مدد آن اثر خود را خلق می نماید.

«هنرِ تعاملی»؛ گونه ای از هنرهایِ تکنولوژیک است که در اواسطِ دهه یِ هفتاد، با ظهورِ و گسترش فناوری هایِ رایانه ای، قدم به عرصه یِ هنرِ معاصر گذاشت. پرسش هایی از چیستیِ این پدیدارِ هنری، جایگاهِ آن در میانِ آثارِ مشارکت/تعامل-مبنایِ ایرانی، خاستگاه هایِ تاریخیِ موثر بر پیدایش آن، شکل هایِ دسته بندیِ آن، و در نهایت وضعیتِ آن در روزگارِ اینترنت محورِ امروز؛ مسایلی هستند که تلاش شده در این پژوهش برایِ آن ها پاسخی درخور یافته شود. در این پایان نامه، با بهره گیری از روشی توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابعِ کتابخانه ای و اینترنت، سی اثر از شاخص ترین نمونه هایِ خارجی و ایرانیِ «هنرِ تعاملی» معرفی و تحلیلِ شده است. نتایج تحقیق در قدمِ اول نشان می دهد که علی رغمِ شباهت هایِ بسیارِ موجود بینِ انواعِ هنریِ مشارکت/تعامل-مبنا(از جمله هنرِ مشارکتی، سیبرنِتیکی، نسبت مند و...) هر یک از آن ها تعریفی ویژه یِ خود را داشته و نباید با یکدیگر خلط شوند و ارایه تعریفِ ویژه یِ «هنرِ تعاملی» ضروری است. پس از آن نشان داده شد که بر اساس این تعریف از «هنرِ تعاملی»، نمونه هایِ مشارکت/تعامل-مبنایِ ایرانی؛ جز در چند مورد استثنائی، نه تعاملی بل که از انواعِ دیگر از جمله مشارکتی، سیبرنتیکی و... هستند. با ردگیریِ ریشه هایِ حضورِ فعالِ مخاطب درونِ اثرِ هنری، مشخص شد که چگونه هنرمندانِ گرایشات و جنبش هایِ مختلف از آغاز قرنِ بیستم بسترِ مناسب ظهورِ «هنرِ تعاملی» را فراهم آوردند و این پس از ابداعاتِ تکنولوژیکِ جنگِ سرد بود که زمینه یِ فنیِ لازم برایِ پیدایش این گونه یِ هنری فراهم آمد. در رابطه با الگویِ مناسب مقوله بندیِ آثارِ تعاملی نیز، پس از آزمونِ برخی روش ها، آشکار شد که جامع ترین روش؛ الگویی است که بر اساس آن، آثارِ تعاملی مبتنیِ بر حرکاتِ فیزیکی و فعالانه یِ مخاطبان دسته بندی می شوند. نتایج بخش پایانیِ این پژوهش نیز، با ارجاع به مستنداتِ موجود نشان می دهد که پس از فراگیر شدنِ پدیده یِ اینترنت، «هنرِ تعاملی» در گونه یِ هنریِ نوظهورِ هنرِ نِت مستحیل شده است.

از تاریخ مجسمه سازی معاصر ایران کمتر از یکصد سال می¬گذرد. مطالعه سیر تحول مجسمه¬سازی در ایران موضوعی است که هیچگاه بصورت جدی و کامل و مدون مورد پژوهش قرار نگرفته است. این پژوهش با بررسی تحولات مجسمه¬ سازی بخصوص در سه دهه اخیر علاوه بر اتفاقات و مسائلی که در طول این دوره بر مجسمه سازی ایران تأثیر گذاشته اند به سیر تحول مجسمه سازی از لحاظ صورت ، مواد و مصالح و محتوا می¬پردازد و در این راستا به دو سوال پاسخ می دهد: 1. آیا مجسمه سازی در ایران از نظر صورت و مواد و مصالح طی سال های 1357 تا 1390 تحولاتی داشته است؟ 2. تحول مجسمه سازی در ایران از نظر محتوا طی سال های 1357 تا 1390 چگونه است؟ هدف از انجام این تحقیق، مطالعه و شناسایی ابعاد مختلف و تازه در جریان مجسمه سازی نوین ایران به لحاظ صورت و مواد و مصالح و محتوا بین سال های 1357 تا 1390 می¬باشد. در راستای پاسخ گویی به این دو سوال بعد از بررسی مجسمه سازان معاصر تأثیرگذار، با مشورت اساتید، به صورت انتخابی، مهم ترین ایشان انتخاب گردید. در ادامه، از مصاحبه، منابع مکتوب، منابع الکترونیک و کارت مشاهده در جریان پژوهش، استفاده شد. بر اساس پژوهش انجام گرفته ، هر دو فرضیه ، پاسخ مثبت دریافت می کنند. مجسمه سازی ایران از لحاظ صورت و مواد و مصالح و همچنین از نظر محتوا تحولات چشمگیری داشته و اساساً با بوجود آمدن نگرش¬هایی تازه که دغدغه هنرمند معاصر می¬باشد در دهه سوم بعد از انقلاب ، به سمت مفهوم¬گرایی سوق داده شده است.

ظهور اینترنت تنها پدیده ای نبود که در علوم ارتباطات موثر باشد، بلکه هم? حوزه های زندگی بشر را متحول نمود، که هنر هم یکی از این حوزه ها است. بسیاری از هنرمندان از این فضای جدید به عنوان محیطی برای تولید هنر استفاده کردند. از نخستین محصولات این نوآوری، شاخه¬ای از هنر بود که هنر اینترنت خوانده می شد. از طرفی دیگر، گونه¬های مختلف هنر، بلأخص هنر جدید سعی نمودند که با این محیط نو ارتباط برقرار کنند و نمود ها و نمونه هایی را در آن تولید نمایند.هنر تعاملی هم که یکی از انواع هنر جدید بود، خود را وارد این حرکت جدید نمود و هنر تعاملی در فضای مجازی را ایجاد کرد. این نوشتار برآن است که تعاملی بودن در فضای مجازی را بررسی و شاخص¬های آن را استخراج نماید. بدین منظور، محقق با آوردن تعاریف مختلف از تعامل، شاخص های آن را استخراج نمود و پنج اثر انتخاب¬شده در فضای مجازی را بررسی و تعاملی یا غیر تعاملی بودن آنها را با اعمال شاخص¬های مستخرج بر روی نمونه ها سنجید. در نهایت محقق به این نتیجه رسید که تعاملی بودن ویژگی ذاتی هنری است که در فضای مجازی ارائه می¬شود و برای تعریف هنر تعاملی در این فضا، باید شاخص هایی دقیق تر تعیین نمود.

هنرهای ایرانی از گذشته های دور تا کنون همواره در بطن زندگی مردم بوده و حضور فعال داشته است. متاسفانه در دوره معاصر این کم رنگ تر شده و بیشتر نگرش تزئینی و موزه ای به آن می شود. استفاده از فناوری و ابزارهای نوین هم عصر خود از ویژگی های مهم هنرهای ایرانی است که در دوره معاصر این روند به شدت کاهش پیدا کرده است و هنرمندان معاصر، آثارشان را با فناوری های و ابزارهای معاصر تطابق نداده اند. در این راستا هدف اصلی این پژوهش حفط و اعتلای هنرهای ایرانی است که این امر به وسیله بازگرداندن هر چه بیشتر هنرهای ایرانی به زندگی روزمره مردم و کاربردی کردن آنها مهیا می گردد. برای تحقق این امر لازم است در دو حوزه متفاوت با هنرهای ایرانی برخورد نمود. نخست استفاده از ابزار و فناوری های نوین و در حوزه دوم استفاده از فناوری رسانه ای نوین هنری در هنرهای ایرانی است. با آسیب شناسی و بررسی مزایا و معایب و محدودیت های رسانه های جدید هنری در هنرهای ایرانی می تواند راه گشای عرصه ورود این هنرها، به فضاهای جدید هنری گردد. استفاده از رسانه های جدید هنری همچون هنر دیجیتال، گرافیک متحرک، پویا نمایی و هنر های تعاملی برای انتقال معنا و مفاهیمی که هنرهای صناهی ایران در ورای خود دارند، می تواند مفید باشد. که در گام نخست می تواند کارکرد بیشتری به این هنرها بدهد و در گام بعدی با مخاطبان بیشتری و حتی با مخاطبان سایر زبان ها و فرهنگ ها ارتباط برقرار نماید. نوع پژوهش کاربردی- توسعه ای است و روش این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و داده های تحقیق به روش مطالعه کتابخانه ای و شبکه اینترنت جمع آوری شده است. نتایج به دست آمده، می توان بیان کرد که استفاده از ابزار و فناوری های نوین باعث افزایش، دقت، ظرافت و سرعت آثارهنری و همچنین سبب کاهش زمان، هزینه در آثاری که جنبه اقتصادی دارند، می گردد و استفاده از این هنرها در حوزه رسانه های جدید هنری باعث، جذب مخاطب بیشتر با فرهنگ و زبان های مختلف شده و انتقال معانی و مفاهیم مورد نظر هنرمندان ایران اسلامی را سهل تر می کند که نتیجه اش تداوم هنرهای ایرانی شده که حفظ و اعتلای آن را در پی خواهد داشت.

صنایع دستی ایران تجلی ذوق هنری و خلاقیت فکری هنرمند ایرانی است که با بهره گیری از مواد بومی و انجام قسمتی از کار اساسی با دست و ابزار دستی انجام می گیرد. صنایع دستی ایران تأثیر عمیقی بر هنرهای معاصر گذارده است به طوری که می توان آثار این تأثیر را در روند تحولات هنر معاصر ایران و غرب در دو دهه ی اخیر مشاهده نمود. در مورد تأثیر صنایع دستی ایران و نحوه ی کاربرد آن در هنر معاصر تا کنون پژوهشی صورت نگرفته بود. هدف اصلی این تحقیق در راستای یافتن نتایجی جهت پاسخ به سوالات مبتنی بر شناسایی آثار مختلفی بود که درعرصه ی هنر معاصر به نوعی تحت تأثیر صنایع دستی ایران پدید آمده اند و همچنین ارزیابی وتحلیل نوع تأثیرپذیری این آثار از صنایع دستی ایران و طبقه بندی آثار مورد برررسی و مطالعه قرار گرفت. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات آن کتابخانه ای و اینترنتی می باشد.

حکومت شاه تهماسب و شاه عباس صفوی در ایران و دوران حکومت سلطان سلیم و سلیمان عثمانی در ترکیه، دوران شکفتگی صنعت قالی و گسترش بازرگانی آن است. گسترش امکانات، حمایت دولت، ارتباطات سیاسی و استقبال ممالک دیگر و پیشرفت در صنعت رنگرزی همه باعث شدند قالی نیز مانند سایر هنرها پیشرفت درخوری داشته باشد. با توجه به گسترش و تنوع قالیهای صفوی و عثمانی در جهان، هنوز شناخت اصولی از نظر زیبایی شناسی و میزان، چگونگی و نحوه بکارگیری آرایه، رنگ، و طرح در قالیهای صفوی و عثمانی صورت نگرفته است. لذا چنین پژوهشهایی می تواند در نشان دادن اصالت طرح، نقش و رنگ قالیهای دو حوزه مفید و منجر به ایجاد یک طبقه بندی علمی جدید گردد. در این رساله ضمن بررسی و جایگاه هنر قالی صفوی و عثمانی در سده 10 تا نیمه سده 11، با استفاده از کاوشهای تحلیلی و اکتشافی قالیهای هر دو حوزه از نظر طرح، رنگ و نقش بصورت جدا بررسی و جنبه های زیبا شناسانه طرحها، آرایه ها و رنگهای به کار رفته در قالی ها شناسایی، تجزیه و تحلیل و تطبیق داده شدند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که 1- جنبه های زیبایی شناسانه از جمله کاربرد تناسبات طلایی و استفاده از خطوط رهنمونگر ناپیدا و نیز تناسبات رنگی در قالیهای صفوی از تنوع و نظام مندی بیشتری برخوردارند. 2- تنوع طرح در قالی های هر دو منطقه تقریبا یکسان و به جز معدود طرحهایی با یکدیگر اشتراک ندارند3- آرایه ها در قالیهای عثمانی دارای تنوع بیشتر و در قالب انتزاعی و هندسی هستند؛ درحالی که در آرایه های صفوی ترکیب های گردان، انتزاعی و طبیعت گرایانه را در کنار هم شاهدیم.

این رساله با روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعه منابع مکتوب، به منظورشناخت نقش و تأثیر ساخت طبقاتی جامعه در دوران قاجار، به بررسی ویژگی های خرده فرهنگی هر یک از این طبقات و تأثیر آن بر فرهنگ تصویری آنها می پردازد. در کنار مولفه های اقتصادی، شاخصه های اصلی برای طبقه بندی اجتماعی عمدتاً فرهنگی می باشد که بر این اساس به سه طبقه اصلی دربار، طبقه متوسط که خود به دو قسمت متوسط سنتی و متوسط جدید تقسیم می شود، و همچنین طبقه عام جامعه پرداخته می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که طبقه دربار و اشراف در قالب نوعی آرمان گرایی توأم با سیر تدریجی به سوی طبیعت گرایی در نقاشی، با تکیه بر یک پیشینه تاریخی قدرتمند کانون اصلی تحولات فرهنگ تصویری این دوران است. با این تفاوت که هر چه به پایان دوران قاجار نزدیک تر می شویم از نقش و تأثیر گذاری این طبقه در هدایت الگوهای زیبایی شناختی کاسته می شود. طبقه متوسط قدیم نیز، محافظه کار و از بعد فرهنگ تصویری پایبند الگوهای هنر پیشین است. لیکن رفته رفته با قرار گرفتن ایران در مسیر تجدد طبقه متوسط جدیدی شکل می گیرد که مطابق با معیارهای تجدد خواهی الگوهای فرهنگی جدیدی خارج از نظام سنتی را دنبال می کند. بنابراین به دور از آرمان گرایی در پی نوعی خوانش واقعیت گرایانه از هنر است. مهمترین خاستگاه فرهنگ تصویری این طبقه را می توان در نشریات مصور و به ویژه کاریکاتورهای مطبوعاتی و در پایان عصر قاجار در شیوه نقاشی طبیعت گرا دید. طبقات عام جامعه نیز ضمن الگوبرداری از دیگر طبقات جامعه، گرایش شدیدی به نقاشی عامیانه دارند که بارزترین نمود این ذوق زیبایی شناسانه در نقاشی خیالی نگاری متجلی می شود که بخش مهمی از عملکرد آن به واسطه کارکرد رسانه ای آن است. تحول گسترده اجتماعی ایران همگام با تجدد-گرایی به شدت بر ساختار اجتماعی ـ فرهنگی ایران عهد قاجار تأثیر می گذارد. در این میان مبارزه نمادینی بر سر تسلط اجتماعی صورت می گیرد. با مرگ ناصرالدین شاه و افول قدرت دربار و انقلاب مشروطه، حاکمیت دربار بر نظام فرهنگ و هنر رسمی کمرنگ می یابد و نخبگان طبقه متوسط جدید که ابزارهای مدیریت فرهنگی و اجتماعی دوران جدید را در دست داشتند هدایت آینده فرهنگ تصویری ایران را در دست می گیرند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

هنر اسلامی و ایرانی از دیرباز بر هنر کشورهای بیگانه از جمله کشورهای غربی تاثیرات زیادی داشته است . سابقه این تاثیرات به دوران پیش از اسلام باز می گردد. هنر صدر مسیحیت و بیزانس به میزان زیادی از هنر ساسانی متاثر بوده اند. در سده های هجدهم و نوزدهم و حتی نیمه اول قرن بیستم این روند تاثیرپذیری از هنر اسلامی - ایرانی ادامه داشته که در دو جهت ساختاری و مضمونی صورت می گرفته است . در نیمه دوم سده بیستم نیز با وجود سبکهای جدید متنوعی که در غرب بوجود آمده است ، بعضی از هنرمندان بوده و هستند که همواره متاثر از هنر ایرانی - اسلامی می باشند. در این تحقیق بیش از هر چیز سعی شده است که به تاثیرات هنر ایرانی - اسلامی بر هنر نیمه دوم سده بیستم غرب پرداخته شود و از این رهگذر توانایی های هنرهای ایرانی - اسلامی بیشتر شناخته شود تا هنرمندان معاصر ما به جای الگو قرار دادن هنرمندان غربی به خود هنرهای گذشته خود که سرچشمه نوآوری آنها بوده اند رجوع کنند.

در عالم نگارگری شکلها و رنگها غیر از آن چیزی است که در دید مادی به نظر می رسد عامل این امر را باید در جهان بینی شرقی جست که متکی به عالم فرا واقعی است وبدیهی است که اندیشه موجد هر اثر هنری است بنابراین نگارگر باید چنین عالمی را بسازد و نگارگر مکتب هرات با مهارت تمام توانسته است این اندیشه را بر سطحی دو بعدی بنشاند. بطوریکه در دوره صفویان کم کم از قوت این مهارت کاسته شد. این اصل ( عدم واقعی گرایی ) علاوه بر مناظر و چشم اندازهای دیگر در پیکرها و حتی در رنگ نیز متجلی گشته است استفاده از رنگهای نوری که درخشانترین آنها طلا می باشد در اکثر کارهای مکتب هرات دیده می شود دلیل این مدعا ها را می توان با مقایسه آثاری نظیر شاهنامه بایسنقری و دیگر آثار این مکتب با آثار دوره ها ی قبلی اثبات کرد. درخشندگی ، غنای رنگی ، پختگی رنگ ، ترکیبهای جدید رنگی ، استحکام در ترکیب بندی - تنظیم هندسی بسیار ظریف ، تاکید بر عامل هم زمانی ، بیان فضای درونی وبیرونی و در اواخر بدعت در رنگ آمیزی ، ابداع موضوعات جدید ، تحرک در پیکرها و بالاخره نمایاندن انسان بعنوان عنصر اصلی نمونه ای از خصوصیات بارز این مکتب می باشد.نگارگر ایرانی درصورتی می تواند موارد فوق را در قالب اصول زیباشناسی ارائه دهد که از زیرساختی هندسی برخوردار باشد به عبارتی هر آنچه که براساس زیبایی بنا شده منطبق با معیارهای هندسی و ریاضی می باشد .

نقاشی ایرانی در اواسط قرن دهم هجری قمری پس از انتقال پایتخت به قزوین دچار تحول و دگرگونی شد. در این دوره تغییر و تحول تاریخی و سیاسی حاکم به نوبه خود در روند شکل گیری نقاشی تاثیر گذاشت . شیوه های متداول بر حسب نیاز جامعه ، و ر شد روزافزون حمایت طبقه اشراف و بازرگان از نقاشی ، باعث رقابت هنرمندان و همچنین رشد نقاشی تک پیکره نگاری و مرقعات تنظیم یافته به خوشنویسی و نقاشی شد. در این دوره همچنین شیوه نقاشی دیواری در تزئین کاخ و پرداختن به موضوعات باب روز که در آن زمان از اهمیت بارزی برخوردار شده بود، رشد تنگاتنگ تک پیکره نگاری با نقاشی دیواری و توجه به اوراق تک برگی تاثیرات قابل لمسی بر دیگر شیوه های مکتب های مجاور مشهد، شیراز و بخارا گذاشت. مکتب نقاشی قزوین در سه محور الف: تک پیکره نگاری .ب: نقاشی دیواری.ج: نقاشی نسخ خطی، رشد و نمو یافت که این سه محور در نیمه اول قرن 11 هجری قمری در اصفهان به نوع جدید تداوم یافت.

برای پی بردن به موسیقی و موسیقی سازی و شناخت آلات و ادوات موسیقی هر دوره راههای مختلفی وجود دارد ، یکی ا زاین راهها استفاده از شواهد و اسناد تصویری باقیمانده از سازهای موسیقی است . اهمیت این موضوع از آن جهت است که با بررسی سازهای موسیقی می توان تا حدودی به نوع موسیقی ونحوه استفاده از این سازها در هر دوره پی برد . در این رساله به بررسی سازهای موسیقی ایران، براساس شواهد تصویری پرداخته شده است و شواهد و مستندات مورد نظر در این رساله شامل نقش برجسته ، حجاری ، سفالگری ، کتیبه ، مجسمه ، پارچه ، کتابهای مصور که تصویر آلات موسیقی در ان نقش شده است . بررسی سازها را از تمدن بین النهرین آغاز کرده و به ادامه آن به بررسی سازهای موسیقی در تمدنهای ایران پیش از اسلام و بعد از اسلام تا زندیه و قاجاریه و زمان حال پرداخته شده است . برای ارائه بهتر مطالب ، سازهای هر دوره به 3 دست کلی ، سازهای کوبه ای - سازهای بادی - سازهای زهی تقسیم شده است . پس از توضیح هر ساز تصویر مربوط به آن ساز، درهمان دوره ، در آخر رساله آمده است.

این رساله در پی ارائه و یافتن ویژگیهای طراحی به مفهوم عام و کلی آن در نگارگری ایران و چین و بررسی و مقایسه و تطبیق این ویژگیها است که در مرحله اول نقش زیربنایی فرهنگ و نظر تطبیقی در مورد آن مطرح می شود. در مرحله بعد فضا به عنوان ظرف اصلی هنر نگارگری در هر دو فرهنگ تصویری مطرح شده و به صورت تطبیقی نقش خلا در هنر چین و فضای خیال در هنر ایران مقایسه می شود. در بخش بعدی ویژگیهای خط، طراحی و حرکت در این دو فرهنگ تصویری بررسی می شود . در بخش آخر طراحی عناصر مهمی چون: طبیعت، انسان، حیوان(اژدها، سیمرغ، اسب) به صورت مصداقهای تصویری هر یک جداگانه مورد بررسی تطبیقی قرار می گیرند.