پارااکسوناز سرمی انسان (آریل دی آلکیل فسفاتاز، 3010801(hupon1, ec ، استرازی وابسته به کلسیم است که در کبد ساخته می شود و به طور گسترده ای در بافت های کبد، کلیه، روده و سرم وجود دارد. این پروتئین در سرم به ذرات لیپو پروتئینی با چگالی بالا (hdl) متصل می شود و یکی از اعضای خانواده سه عضوی 1pon، 2pon و 3pon می باشد. ژن های کد کنند? این آنزیم ها در مجاورت یکدیگر بر روی بازوی بلند کروموزوم 7 (q21 - q22) قرار دارند. 1 ponنقش مهمی در جلوگیری از آترواسکلروز و سمیت ارگانوفسفات ها دارد. چندشکلی های رایج 1pon عبارتند از: q/r در موقعیت 192 و m/l در موقعیت 55. در این مطالعه دو چندشکلی مذکور در 64 فرد سالم خرم آبادی بررسی گردید. ابتدا dna از خون کامل به روش برتلت استخراج شد و سپس به منظور تکثیر قطعات مورد نظر، واکنش زنجیره ای پلی مراز (pcr) انجام گرفت. پس از آن برای تعیین نهایی ژنوتیپ های مربوطه از آنزیم های محدودالاثر و الکتروفورز در ژل آگارز استفاده گردید و جهت ارزیابی تعادل هاردی- وینبرگ آزمون مربع کای انجام شد. فراوانی ژنوتیپ ها بطور تقریب برای چندشکلی q/r192-1pon: (qr) 41%، (qq)47% و (rr) 12% و برای چندشکلی m/l55-pon1: (mm) 12%، (ml) 44% و (ll) 44% بود. بنابراین فراوانی آلل های rو q به ترتیب 33/0 و 67/0 و فراوانی آلل های m و lبه ترتیب 34/0 و 66/0 بود. مطالعه هاپلوتیپ ها در این جمعیت نشان داد که همه افراد با ژنوتیپ mm، هاپلوتیپ mq داشتند. هاپلوتیپ های mm/rr وmm/qr در این جمعیت دیده نشد. چندشکلی های 55/192-1pon در این جمعیت ایرانی بسیار مشابه به جمعیت های سفید پوست اروپایی و آمریکای شمالی و متفاوت از جمعیت های زرد آسیایی مثل چینی و ژاپنی است.

گلرنگ یکی از قدیمی ترین گیاهان روغنی است و بطور وسیعی در شرایط اقلیمی گرم و خشک خاورمیانه پرورش می یابد. گلرنگ مقاوم به کم آبی بوده و به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک سازگاری دارد. از آنجا که بررسی خصوصیات گلرنگ با استفاده از نشانگرهای مولکولی در گذشته محدود بوده است. این مطالعه به منظور بررسی تنوع ژنتیکی22 ژنوتیپ گلرنگ برای اولین بار توسط آغازگرهای نیمه تصادفی(isj) مورد آزمایش قرار گرفت که ژنوتیپ ها شامل 8 ژنوتیپ ایرانی و 14 ژنوتیپ خارجی بودند. استخراج dna به روش موری و تامسون صورت گرفت. در انجام isjاز 30 آغازگر 10، 12، 15 و 18 نوکلئوتیدی استفاده شد. 29 آغازگر باندهای چند شکل تولید کردند. در نهایت 248 قطعه تکثیر یافته معرفی شدند که محدوده ای بین 100 تا 1500 جفت باز را شامل می شد. 220 باند (در حدود %7/88) چند شکل بودند و چند شکلی بین 100 تا 5/28 درصد متغیر بود که متوسط تعداد باند برای هر آغازگر 6/8 باند بود. دندروگرام براساس ضریب تشابه جاکارد و به روش upgmaرسم شد. در روش ضریب تشابه جاکارد (مجموع آغازگرهای (isj ژنوتیپ ها به 6 گروه تقسیم شدند. در این گروه بندی، ژنوتیپ های ایرانی و ژنوتیپ های خارجی در یک گروه قرار داشتند. این نتیجه قرابت و خویشاوندی ژنوتیپ های ایرانی و خارجی را نشان می دهد. نتایج نشان داد که نشانگرهای isj جهت مطالعه تنوع ژنتیکی مفید می باشند

آگاهی از میزان تنوع موجود در بین ارقام و خویشاوندان وحشی گیاهان زراعی در مدیریت برنامه های اصلاحی نقش مهمی ایفا می نماید. با به کار گیری نشانگرهای مولکولی اصلاح گیاهان با سرعت و سهولت بیشتری انجام می گیرد و انتخاب والدین برای تلاقی های بعدی در برنامه های اصلاحی با اطمینان بیشتری انجام می گیرد. گندم مهمترین گیاه زراعی ایران و استان لرستان به شمار می رود و در این پژوهش تنوع ژنتیکی 25 رقم و لاین گندم (شامل 9 رقم هگزاپلوئید، 2 رقم تتراپلوئید و 14 لاین پیشرفته هگزاپلوئید) مورد استفاده در پروژه های تحقیقاتی اصلاحی گندم دیم مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان مورد ارزیابی قرار گرفت. dna ژنومی به روش دلاپورتا (1983) استخراج و الگوی بانددهی آنها با 30 آغازگر rapd مورد مطالعه قرار گرفتند. در مجموع 200 باند قابل امتیازدهی به دست آمد که از این تعداد 130 باند (%65) چندشکلی نشان دادند. آغازگر f4 بیشترین تعداد باند و آغازگر a18 کمترین تعداد باند را تولید نمودند. تجزیه خوشه ای براساس حضور (1) و عدم حضور (0) باند با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و مبتنی بر روش upgma با نرم افزار ntsys انجام گرفت. دامنه ضرایب تشابه از 22/0 تا 87/0 متغیر بود. میانگین ضرایب تشابه 64/0 بود. میانگین ضرایب تشابه لاین ها (63/0) بیشتر از ارقام (60/0) بود. بیشترین تشابه ژنتیکی (87/0) بین ارقام آذر2 و سرداری که جزو ارقام با تیپ رشد زمستانه هستند و کمترین تشابه ژنتیکی (22/0) بین رقم سیمره با لاین bavicora مشاهده شد. با برش دندروگرام در نقطه 72/0، 6 گروه اصلی به دست آمده و بقیه ارقام و لاین ها به تنهایی هر یک تشکیل یک گروه جداگانه را دادند. همچنین ضریب کوفنتیکی بین ماتریس تشابه و دندروگرام 94/0 r = به دست آمد که برازش مناسب دندروگرام به ماتریس تشابه را نشان داد. باتوجه به میانگین ضرایب تشابه ارقام و لاین ها، وجود چنین تنوعی در بین آنها از جذابیت مطلوبی برخوردار نبوده و لازم است نسبت به گسترش ژرم پلاسم و تنوع ژنتیکی آنها اقدام شود. نتایج به دست آمده نشان داد که استفاده از نشانگر rapd برای طبقه بندی و گروه بندی ژنوتیپ های گندم سودمند بوده و از نتایج به دست آمده می توان برای سایر برنامه های اصلاحی گندم بهره جست. واژه های کلیدی: گندم، تنوع ژنتیکی، نشانگر rapd

دستیابی به نتایج مطلوب در برنامه های اصلاحی، نیازمند انتخاب آگاهانه والدین براساس قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی می باشد. در این پژوهش 20 لاین s6بعنوان پایه مادری و 3 تستر s6برگزیده تجاری (k18، ,k19 (k1264/5-1 بعنوان پایه پدری انتخاب و در سه مزرعه ایزوله کشت و سپس 60 تست کراس در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار کشت شدند. صفات تعداد روز تا گرده افشانی، روز تا ظهور کاکل، فاصله گرده افشانی و ظهور کاکل، ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، قطر ساقه، تعداد برگ بالای بلال، تعداد کل برگ در بوته، تعداد بلال در بوته، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در بلال، قطر بلال، طول بلال، عمق دانه، رسیدگی فیزیولوژیکی، وزن هزار دانه، درصد و شدت آلودگی، درصد آلودگی تاسل، تعداد بوته آلوده، آلودگی ساقه و برگ، عملکرد دانه و علوفه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس آماری حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین هیبریدهای تست کراس از نظر تمام صفات مورد بررسی به جز تعداد بلال در بوته(دانه ای)، asi، درصد و شدت آلودگی و آلودگی گل تاجی بود. نتایج تجزیه لاین × تستر نشان داد که واریانس لاین ها و تسترها برای صفات ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، روز تا گرده افشانی و ظهور کاکل، تعداد برگ در بوته، تعداد بلال در بوته(علوفه ای)، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در بلال، قطر بلال، طول بلال، عمق دانه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد علوفه معنی دار می باشد. برای قطر ساقه و رسیدگی فیزیولوژیکی واریانس تسترها و برای تعداد بلال در بوته(علوفه ای) واریانس لاین ها معنی دار برآورد شد. واریانس اثر متقابل لاین × تستر برای صفات تعداد روز تا گرده افشانی و ظهور کاکل، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در بلال و رسیدگی فیزیولوژیکی معنی دار بود، همچنین برآورد ترکیب پذیری عمومی نشان داد که لاین های شماره 4، 9 و 25 برای عملکرد علوفه، و لاین های شماره 6 و 9 دارای ترکیب پذیری عمومی معنی داری(p=0.05) برای عملکرد دانه هستند، تستر k1264/5-1 برای عملکرد علوفه و دانه بالاترین ترکیب پذیری عمومی را دارا بود. از لحاظ صفات مربوط به مقاومت به سیاهک، فقط تعداد بوته آلوده شده و بیماری ساقه و برگ واریانس معنی داری برای تلاقی ها نشان دادند. پس از شکستن این واریانس مشخص شد که معنی داری آن برای بیماری ساقه و برگ ناشی از اثرات تستر و برای تعداد بوته آلوده شده ناشی از اثرات لاین می باشد، که برای هر دو نشان دهنده نقش اثرات افزایشی در کنترل مقاومت به سیاهک می باشد.

با وجود اینکه ایران یکی از خاستگاهای عمده نخود به شمار می آید، اطلاع اندکی از ساختار تنوع ژنتیکی این گیاه در ایران در دست است. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی 18 ژنوتیپ نخود مورد کشت در غرب ایران با استفاده از نشانگر rapd مورد مطالعه قرار گرفت. از 18 آغازگری که در مطالعه بکار رفتند 17 آغازگر(آغازگرopm-05 قطعه ای تولید نکرد) در مجموع 208 قطعه dna تکثیر نمودند. از مجموع کل باندها، 201 باند (?63/96) چند شکل بودند. متوسط باند دهی به ازای هر آغازگر2/12 باند محاسبه گردید. تجزیه کلاستر بر اساس ضریب تشابه dice و به روش upgma (98/0 =r ) ژنوتیپ های نخود را به 6 گروه تقسیم نمود.بر مبنای دندروگرام حاصل، بیشترین فاصله ژنتیکی بین رقم بومی و کلاستر ششم بدست آمد.قرار گزفتن بخش وسیعی از ژنوتیپ ها در داخل یک گروه بیانگر این است که اگر چه ژنوتیپ های تکراری در این ژرم پلاسم وجود ندارد ولی اکثر ژنوتیپ ها شباهت ژنتیکی بالایی با یکدیگر دارند و در بخش وسیعی از ژنوم خود مشابه هستند. نتایج این مطالعه برای جلوگیری از آسیب پذیری ژنوتیپ ها ، افزایش تنوع ژنتیکی را پیشنهاد می کنند. واژه کلیدی: تنوع ژنتیکی، نشانگر مولکولی rapd ، آغازگر، نخود

آرامش و امنیت در جامعه ، هم هدف است و هم بستر. زیرا یکی از اهداف حکومت ها ایجاد آرامش و امنیت در جامعه است. از سوی دیگر این هدف ، بستری برای دسترسی به اهداف دیگر جوامع بشری نیز هست. در چند دهه اخیر ، دولت ها پی بردند که در پدیده جنایی نیز مانند مسائل پزشکی ، پیشگیری بهتر از درمان است. برای پیشگیری از جرم دو راهکار متصور است ؛ یکی از راهکارهای عمومی که برای پیشگیری از تمامی جرایم صادق است و دیگری راهکارهای اختصاصی که چگونگی آن برحسب نوع جرم متفاوت است. آرامش و امنیت مردم ، در گرو پایین بودن نرخ جرایم است. وقوع جرم علاوه بر به مخاطره انداختن امنیت عمومی جوامع انسانی و جریحه دار کردن احساسات عمومی شهروندان ، در برخی موارد به سرمایه های ملی و حیثیت بین المللی کشور نیز آسیب های جبران ناپذیری وارد می کند. این پدیده شوم ، علاوه بر تحمیل ضرر و زیان مادی و معنوی به افراد بزه دیده ، باعث می شود میزان قابل توجهی از ثروت ملی و تلاش های نیروی انسانی هر کشور (که معمولاً باید صرف توسعه و سازندگی شود) ، جهت مقابله با اعمال تبهکارانه مجرمان به هدر رود. در مواردی هم که بزهکار دستگیر و زندانی می شود ، صرف نظر از بدآموزی های دوران زندان ـ که معمولاً منجر به سقوط بیشتر وی به ورطه تبهکاری می شود ـ خانواده اش نیز بی سرپرست شده و از نظر معیشتی و سایر جهات ، دچار مشکلات متعدد و بعضاً جبران ناپذیری می شوند.اگرچه پیشگیری از وقوع جرایم به مراتب ، ارزان تر و سهل تر از کشف و برخورد با آن است و ضایعات و مخاطرات کمتری به دنبال دارد ، ولی تاکنون کمتر روی آن سرمایه گذاری شده است. در مواردی که اقداماتی در جهت پیشگیری از وقوع جرم صورت گرفته ، بیشتر جنبه انفعالی و تدافعی در مقابل مجرمان داشته و کمتر به علل اصلی وقوع جرایم توجه شده است.این مقاله در صدد بررسی راهکارهای عمومی برای پیشگیری از جرم سرقت خودرو است، به همین منظور پس از ذکر چکیده در قسمت مقدمه، به بیان مساله و سوالات و به بیان مطالبی در رابطه با پیشینه ی تحقیق ضرورت تحقیق، هدف تحقیق، کاربرد ها و استفاده کنندگان تحقیق و روش تحقیق، پرداخته شده است. فصل اول به مباحث تمهیداتی اختصاص دارد. در فصل دوم به شرایط،ویژگیها و مبانی سرقت خودرو پرداخته شده است، در فصل سوم راهکارهای اجرایی مقابله با سرقت خودرو ولوازم و تجهیزات اختصاص دارد و در پایان ضمن نتیجه گیری، پیشنهاد های لازم بیان شده است.

چکیده با توجه به نیاز روزافزون کشور برای تأمین روغن خوراکی و همچنین بروز خشکسالی های مکرر، شناسایی ارقام کلزا که در شرایط محدودیت آب، عملکرد قابل قبولی داشته باشند از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین منظور، آزمایشی تحت عنوان بررسی اثرات تنش کم آبی بر عملکرد و اجزاء عملکرد کلزا در شرایط آب و هوایی منطقه خرم آباد در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه لرستان بر روی برخی ژنوتیپ های کلزای پاییزه انجام شد. این پژوهش در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در دو سایت بدون تنش(آبیاری کامل) وتنش خشکی( قطع آبیاری پس از مرحله 10درصد گلدهی) با سه تکرار اجرا گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر آن است که هم درسایت بدون تنش(آبیاری کامل) و هم در سایت تنش خشکی بین ژنوتیپ های مختلف از نظر صفت عملکرد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، درصد روغن و عملکرد روغن در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری وجود دارد. نتایج نشان داد که کاهش مصرف آب باعث بروز تنش شدیدی در این گیاه می شود، به طوری که سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه و اجزای عملکرد دانه در ژنوتیپ های مختلف کلزای پاییزه می گردد. در این رابطه، درصد کاهش تعداد خورجین در بوته ( 42/27 درصد) نسبت به اجزای دیگر بیشتر بود. در مقایسه ژنوتیپ های تحت تنش خشکی رقم geronimo با میانگین 53/1968 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشت. از نظر عملکرد روغن ارقام talaye و geronimo به ترتیب با میانگین 02/795 کیلوگرم در هکتار و 6/794 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد روغن را به خود اختصاص دادند. لذا رقم geronimo به عنوان رقمی مناسب جهت کشت دیم در منطقه خرم آباد، توصیه می گردد.

اگرچه بابونه به عنوان یک گیاه دارویی مهم پراکندگی زیادی در ایران دارد، متأسفانه اطلاعات چندان زیادی از تنوع ژنتیکی مولکولی این گیاه در ایران در دسترس نیست. در این تحقیق 31 نمونه بابونه، شامل 28 نمونه از ایران ، 2 نمونه با محل جمع آوری نامشخص، و 1 نمونه از کشور مجارستان برای مطالعات ژنتیکی مورد استفاده قرار گرفتند. جهت بررسی تنوع ژنتیکی از نشانگرهای isj با دو گروه آغازگرهای it و et استفاده شد. از مجموع 35 آغازگر مورد استفاده، 26 آغازگر انتخاب شدند که در مجموع 566 باند واضح و قابل امتیازدهی تولید کردند. از مجموع کل باندهای تولیدی، 557 باند چندشکل( 98%) بودند. میانگین میزان اطلاعات چندشکلی (pic ) 33/0 و میانگین شاخص نشانگر ( mi ) 34/7 محاسبه شد . نتایج این آزمایش نشان داد که بیشترین شباهت بین نمونه های matricaria chamomilla اهواز و لرستان با ضریب تشابه 25/80 وجود داشت. تنوع ژنتیکی بین و درون توده ها با در نظر گرفتن هر گونه به عنوان یک توده محاسبه شد.میانگین تنوع ژنتیکی کل و درون توده ها به ترتیب 293/0 و 219/0 و ضریب تمایز ژنی 251/0 برآورد شد.نتایج این تحقیق نشان داد که گونه های matricaria chamomilla بیشترین نزدیکی را با tripleurospermum disciform و tripleurospermum sevanens دارند.

چکیده papaver somniferum l. یکی از گیاهان دارویی متعلق به خانواده خشخاش است. (این گیاه) حاوی آلکالوییدهای دارویی بااهمیتی از جمله مورفین، کدیین، پاپاورین و نوسکاپین است. با وجود آن که تحقیقات زیادی در زمینه کشت بافت این گیاه(جنین زایی و باززایی) انجام شده است، اما هنوز هم یک روش قابل اطمینان در دسترس نیست. به منظور بررسی مرحله کال زایی در این گیاه یک آزمایش فاکتوریل با پنج تکرار و هر تکرار هشت ریزنمونه در قالب طرح کاملاً تصادفی طراحی شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل: محیط پایه (ms و b5)، 2,4-d (5/0 و 1 میلی گرم در لیتر)، bap (1/0 و 5/0 میلی گرم در لیتر)، اسید اسکوربیک (0 و 15 میلی گرم در لیتر)، دوره نوری (تاریکی کامل و روشنایی ( 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی))و ریزنمونه( ریشه ، هیپوکتیل و کوتیلدون) بودند. داده ها با استفاده از تجزیه واریانس آنالیز شدند و میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن و در سطح احتمال 05/0 مقایسه شدند. القاء کالوس در محیط b5 قابل توجه بود و نتایج این مرحله از آزمایش نشان داد که محیط b5 نتایج بهتری از محیط ms تولید کرد. از میان دو سطح اکسین، محیط تکمیل شده با غلظت کمتر 2,4-d القاء کالوس بهتری را در مقایسه با غلظت بالاتر 2,4-d نشان داد. از میان دو سطح سیتوکینین، القاء کالوس در محیط دارای 1/0 میلی گرم در لیتر bap بهتر بود و القاء کالوس با افزایش غلظت سیتوکینین کاهش یافت. نتایج نشان داد که از میان دو دوره نوری، تاریکی شرایط بهتری برای تحریک تشکیل کالوس بود. از همه انواع ریزنمونه کالوس به دست آمد اما در هیپوکتیل تعداد کالوس تولید شده بالاتر بود. از میان دو سطح اسکوربیک اسید استفاده شده در این آزمایش، القاء کالوس در محیط بدون اسید اسکوربیک بالاتر بود. به منظور بررسی جنین زایی سوماتیکی، قطعات کالوس به سه محیط مختلف ms بدون هورمون، ms تکمیل شده با دو میلی گرم در لیتر bap و ms تکمیل شده با دو میلی گرم در لیتر kin منتقل شدند. کاهش غلظت تنظیم کننده رشد در محیط کشت رشد و نمو جنین را بهتر کرد. رشد و جوانه زنی جنین های سوماتیکی در محیط ms بدون تنظیم کننده رشد موفقیت آمیز بود و محیط ms بدون هورمون نتایج بهتری را در مقایسه با محیط ms تکمیل شده با bap و kin داد.

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 21 رقم کلزا (brassica napus l.) از نشانگر ملکولی ssr استفاده شد.در این مطالعه از یازده جفت آغازگر اختصاصیssr استفاده شد که در مجموع 76 باند واضح تولید نمودند میانگین تعداد باندهای تکثیری به ازای هر جفت آغازگر و ژنوتیپ به ترتیب 9/6 و6/3 بود. از تعداد کل باندها، 46باند چند شکل بودند،که به طور متوسط هر جفت آغازگر2/4 باند چند شکل تولید نمودند. بنابراین درصد باند های چند شکل 5/60% بود.در بین آغازگرها بیشترین تعداد باند تکثیری مربوط به آغازگرهای na10a09و cb10036bبا 10باند و کمترین تعداد مربوط به آغازگر cb10403با 4باند بود. بر اساس تجزیه خوشه ای به روش upgma و ماتریس تشابه دایس ژنوتیپ های کلزا به 3 گروه تقسیم شدند که نمونه ی licord به تنهایی یک گروه را تشکیل داد در حالی که از لحاظ خصوصیات مرفولوژیکی با بیشتر ژنوتیپ ها شباهت بالایی دارد. علت این امر را می توان تفاوت در سطح پلوئیدی این ژنوتیپ، نامگذاری اشتباه و هر عامل دیگری دانست. براساس ماتریس تشابه، بیشترین شباهت (99/0) مربوط به ژنوتیپ های zarfam و gerinimo و کمترین تشابه (72/0)مربوط به ژنوتیپ های ks-11 و licord بود. در این گروه بندی، ژنوتیپ های ایرانی و خارجی در یک گروه قرار گرفتند. این موضوع قرابت و خویشاوندی ژنوتیپ های ایرانی و خارجی را نشان می دهد

هزاران سال است که از گیاهان به عنوان منشأ دارو استفاده می شود. سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است که امروزه بیش از 80 درصد مردم جهان هنوز از داروهای گیاهی برای درمان بیماری-ها استفاده می کنند. متابولیت های ثانویه از جمله اقتصادی ترین مواد در فرآیند تولید دارو، مواد معطر، رنگدانه ها، افزودنی های غذایی و آفت کش ها هستند. هر ساله تکنیک های متفاوتی برای افزایش بیومولکول ها در گیاهان دارویی به وجود می آید. زیست فن آوری ابزاری مهم برای افزایش بهره وری از گیاهان دارویی با روش هایی مثل باززایی در شرایط درون شیشه ای و انتقال ژنتیکی است. امروزه با بکارگیری انتقال ژن و روش های مهندسی ژنتیک، تولید گیاهان تراریخت با برتری های متعدد از جمله در خصوصیات مربوط به رشد، عملکرد، کیفیت غذایی بالاتر و مقاومت به آفات و بیماری ها و علف کش ها امکان پذیر شده است. از طرفی پیشرفت در کشت بافت همراه با فن های مهندسی ژنتیک و به ویژه فن تراریخت کردن گیاهان راه جدیدی برای تولید مقدار بالای ترکیبات دارویی و سایر ترکیبات مفید فراهم کرده است. یکی از مهمترین گیاهان دارویی دنیا خانواده papaverace می باشد که قابلیت تولید آلکالوئیدهای دارویی مهمی را دارند. تیره خشخاش دارای 23 جنس و 200 گونه است که از این میان جنس papaverو گونه papaver somniferum دارای اهمیت زیادی می باشد. خصوصیات دارویی این گونه مربوط به قابلیت تولید و بیوسنتز گروهی از آلکالوئیدهای بنزوفنانتریدین از زیر گروه آلکالوئیدهای بنزوایزوکوئینی می باشد. آلکالوئیدهای بنزوایزوکوئینی گروه متنوعی از ترکیبات ازت دار هستند که پراکنش تاکسونومی محدودی در بین گیاهان دارند. بیش از 100 آلکالوئید مختلف از پیش ماده اولیه ال- تیروزین و ماده حدواسط مرکزی اس رتیکولین ساخته می شوند که مهمترین این مواد تبائین، سانگوئینارین، کدئین و مرفین هستند. مرفین به همراه مواد شیمی درمانی دیگر نظیر وین کریستین، وین بلاستین و کامپتوتسین از آلکالوئیدهای مهم تجاری شده هستند که از این گیاه استخراج می شوند. بسیاری از این آلکالوئیدها دارای خصوصیات و فعالیت مهم دارویی می باشند و برخی نیز به عنوان دارو مورد استفاده قرار می-گیرند، به عنوان مثال می توان به مسکن هایی نظیر مرفین و کدئین، آنتی بیوتیک هایی مانند سانگواینارین با خاصیت ضدمیکروبی و ضدالتهابی، نوسکاپین ها با خاصیت ضدسرفه و ضدتوموری، پاپاورین به عنوان گشادکننده رگ ها و توبوکورارین شل کننده عضلات اشاره نمود. سنتز شیمیایی این ترکیبات ارزشمند به دلیل ساختار پیچیده شان بسیار سخت است. بنابراین گیاهان وحشی یا اهلی به عنوان تنها منبع تجاری تامین کننده این ترکیبات مورد توجه می باشند (حسینی و همکاران، 1387). جداسازی ژن های موثر در بیوسنتز مرفین جهت بهبود مهندسی متابولیک گیاه خشخاش و تولید آلکالوئیدهای ویژه اهمیت زیادی دارد. یکی از توانایی های ارزشمند استفاده از مهندسی ژنتیک، دستورزی مسیرهای بیوسنتتیک سلول گیاه و هر یک از متابولیت ها می باشد. میزان تولید مواد آلکالوئیدی مختلف را می توان با استفاده از دستورزی ژنتیکی آنزیم های کلیدی شرکت کننده در مسیر متابولیکی تولید مرفین و کدئین تغییر داد. کدئین آلکالوئیدی است که به طور طبیعی از خشخاش برداشت می شود، اما90 تا 95 درصد از کدئین سنتزی از مرفین با فرایندهای نیمه سنتزی به دست می آید. از کدئین برای داروهای نارکوتیک از قبیل دی هیدروکدئین (dihydrocodeine) و هیدروکدن (hydrocodone) نیز استفاده می شود. میزان مصرف کدئین در دنیا در سال 2009 در حدود 254 تن، اکسی کدن (oxycodone) و هیدرومرفین (hydromorphone) به ترتیب 77 تن و 7/3 تن گزارش شد، که از این میزان مصرف مقدار7/30 تن دی هیدروکدئین و 9 تن فول کدن (pholcodine) و حدود 6/1 تن اتیل مرفین (ethylmorphine) تنها مربوط به کشور امریکا بوده است. کشور ایران نیز با مصرف 5/14 تن در سال 2009 جزو عمده ترین کشورهای گزارش شده در مصرف کدئین است. از طرفی فرانسه در همین سال 5/32 تن یعنی 25 درصد از تجارت دنیا را در صادرات کدئین داشته است. استرالیا نیز 6/24 تن یعنی 19 درصد صادرات دنیا را از آن خود کرده است. طبق آمارهای سال 2009 تقریبا 84 درصد از مرفین و 95 درصد از تبائین سنتزی کل دنیا از خشخاش به دست می آید. عصاره آلکالوئیدهای ایرانی از لحاظ عصاره آلکالوئیدی و کیفیت آن بالاترین کیفیت را در دنیا دارا است ((unodc, 2010. با توجه به مصرف و نیاز روبه رشد جامعه به این داروها باید تدابیری اتخاذ شود تا هر چه بیشتر در جهت رفع این نیاز برای جامعه بشری اقدام گردد، از طرفی چون کشت این گیاه به دلیل تولید مواد مخدری مرفین و سوء استفاده از این ماده، محدود شده است خلاء بزرگی در صنعت داروسازی دنیا برای تولید متابولیت های مفید این گیاه به وجود آمده است و چون سنتز این مواد در آزمایشگاه پیچیده و گران است و گاهاً مواد اضافه شده با آن، ماده موثره آن را تحت تاثیر قرار می دهد دانشمندان زیست فن آوری گیاهی بر آن هستند تا با دستکاری ژنتیکی، سنتز متابولیت های مفید در این چرخه را افزایش دهند. یکی از کارهایی که می تواند صورت گیرد، خاموشی از طریق قطع یا مهار یک ژن بیان شده در سطح نسخه برداری یا خاموشی ژن با استفاده از تداخل rna (rnai ) است. در این راستا تلاش شده است که سازه خاموشی یکی از کلیدی ترین آنزیم های این مسیر یعنی آنزیم کدئینون ردوکتاز جداسازی و همسانه سازی شود و به منظور کاربردهای مهندسی متابولیک ساخته شود و به گیاه منتقل گردد. همچنین جهت بهینه سازی انتقال ژن به این گیاه تیمارهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته اند تا خاموشی این ژن بررسی گردد چرا که یکی اهداف عمده این تحقیق افزایش متابولیت های باارزش بالادست این ژن است. لازم به ذکر است که این تحقیق اولین گزارش در مورد خاموشی این ژن بر روی ارقام بومی ایران و دومین گزارش خاموشی این خانواده ژنی در دنیا است.

شقایق (papaver somniferum l.) یکی از قدیمی ترین و مهم ترین گیاهان دارویی است که اهمیت آن بواسطه بیوسنتز و ذخیره آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوئینولی می باشد. در مهندسی متابولیت این گیاه آنزیم های کلیدی مسیر متابولیکی آلکالوئیدها مورد دستورزی ژنتیکی قرار می گیرند. سالوتاریدینول 7 - اُ - استیل ترانسفراز (sat) آنزیم مرکزی در مسیر بیوسنتز مرفینان ها است. این آنزیم تبدیل آلکالوئید سالوتاردینول به سالوتاردینول - 7 – اُ - استات که پیش ماده اولیه تبائین در مسیر بیوسنتزی مرفینان ها به شمار می آید را عهده دار می باشد. در این مطالعه جداسازی و شناسایی ژن sat با استفاده از آغازگرهای مربوطه صورت گرفت و پس از همسانه سازی در ناقل، توالی یابی گردید و از توالی ژنی بدست آمده برای ساخت سازه خاموشی استفاده شد. قطعات سنس و آنتی سنس به ترتیب و طی دو مرحله هضم آنزیمی در حامل خاموشی pgsa1285 همسانه سازی شدند. همسانه سازی در جهت سنس و آنتی سنس با استفاده از pcr، هضم آنزیمی و توالی یابی مورد تایید قرار گرفت. به منظور انتقال سازه ساخته شده به گیاه و همچنین بهینه سازی انتقال ژن به گیاه سه آزمایش مجزا روی سه نوع ریز نمونه هیپوکوتیل، کوتیلدون و ریشه طراحی شد. در هر سه آزمایش فاکتوریل، کال زایی با فاکتورهای محیط پایه (در دو سطحb5 و ms) و هورمون (در دو سطح 2,4-d mg/l 1 و2,4-d mg/l 5/0 mg/l ba 5 /0 +) در قالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تکرار انجام گرفت و در نهایت کال های به دست آمده با استفاده از اگروباکتریوم حاوی سازه مورد نظر تلقیح شده و روی محیط گزینشگر برده شدند. آنالیز تجزیه واریانس و مقایسه میانگین بالاترین درصد کال زایی در محیط b5 را نشان داد. در مرحله جنین زایی نیز دو آزمایش فاکتوریل (با سه فاکتور محیط پایه، هورمون و کانامایسین) با 8 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. بیشترین جنین زایی و جوانه زنی جنین ها از کال های ریزنمونه هیپوکوتیل در محیط b5 تکمیل شده با 1 میلی گرم در لیتر 2,4-d و در سطح کانامایسن mg/l25 حاصل شد.

چکیده: کلیستونین یک هورمون جانوری با 32 اسید امینه است که توسط غدد اولتیموبرانشیال تعدادی از جانوران از جمله انسان ترشح می شود. این هورمون نقش مهمی در تنظیم کلسیم خون در انسان و سایر جانوران بازی می کند. در این مطالعه امکان انتقال ژن کلسیتونین انسانی به کمک پیش بر و پپتاید نشانه به داخل آمیلوپلاست های غده ی سیب-زمینی به همراه بهینه سازی کشت بافت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این آزمایش با استفاده ازآنالیز مولکولی pcr نشان داد که سامانه بیان ژن کلسیتونین با موفقیت در ژنوم سیب زمینی وارد شد. در این آزمایش بهینه سازی کشت بافت به منظور دستیابی به بالاترین درصد کالوس زایی و باززایی به کمک یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار و هر تکرار یک پلیت شامل ده ریزنمونه انجام گرفت. فاکتورهای مورد مطالعه شامل محیط در سه سطح با غلظت های هورمونی متفاوت، غلظت آنتی-بیوتیک در دو سطح 50 و 100 میکروگرم در میلی لیتر، ریزنمونه در دو سطح برگ و میانگره ساقه و رقم در دو سطح آگریا و مارفونا بودند. در این آزمایش مقایسه میانگین اثرات چهارگانه در سطح یک درصد (p?0.01) معنی دار شد. بهترین تیمار، محیط d2، ریزنمونه برگ، رقم مارفونا با غلظت آنتی بیوتیک 50 میکروگرم در میلی لیتر با مقدار صددرصد کالوس زایی شناخته شد. تا تیمار چهارم ریزنمونه ی برگ همراه محیط d2 و به صورت متناوب سطوح مختلف ریزنمونه و آنتی بیوتیک قرار داشت که کالوس زایی را تا 95 درصد اعمال کرد. کمترین مقدار کالوس دهی در این محیط مربوط به تیمارهای رقم آگریا و ریزنمونه میانگره ساقه بود که این مقدار را به زیر 88 درصد رساند و این مقدار ازتعدادی از میانگین های محیط d1 نیز کمتر شد. آزمایش نشان داد که ریزنمونه برگ و رقم مارفونا از درصد کالوس زایی بالاتری برخوردارند. بعد از محیط d2، محیط d1 درصد کالوس زایی بالاتری را نشان داد. همچنین بالاترین درصد کالوس زایی در محیط d1به همراه رقم مارفونا، ریزنمونه برگ و غلظت آنتی-بیوتیک 50 میکروگرم در میلی لیتر به مقدار 90 درصد به دست آمد. در این تیمارها نیز میانگین رقم مارفونا و ریزنمونه برگ بیشتر بود، به طوری که ریزنمونه میانگره و رقم آگریا کمترین درصدها (حدود 73 درصد) را در بین تیمارهای محیط d1 داشت. اما در مورد غلظت آنتی بیوتیک تفاوت معنی داری مشاهده نشد. محیط c کمترین میزان کالوس زایی را نشان داد به طوری که در ریزنمونه میانگره، این درصد به صفر رسید. در تیمارهای این محیط تفاوت معنی داری در سطوح آنتی بیوتیک و رقم مشاهده نشد. در کل میان سطوح فاکتورهای دو رقم، مارفونا، دو ریزنمونه، برگ، سه محیط به ترتیب d2، d1وc ، بهترین سطوح شناخته شدند و در بین غلظت های 50 و 100 میکروگرم در میلی لیتر آنتی بیوتیک کانامایسین، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. کلمات کلیدی: ، آنالیز مولکولی، انتقال ژن، باززایی، سیب زمینی، کلسیتونین، همسانه سازی ژن.

کیفیت خدمات همواره عاملی کلیدی در کسب مزیت رقابتی و ایجاد تمایز در بخش خدمات بوده است. ارزیابی مشتریان از کیفیت خدمات در سازمان هایی که همواره به دنبال بهبود استراتژی های بازاریابی خود بوده اند، اصلی اساسی است. پیشینه ی پژوهشی در زمینه ی کیفیت خدمات نشان می-دهد که در هر صنعت مولفه های خاص آن صنعت باید شناسایی شود. اکثر پژوهش های انجام پذیرفته تا کنون از روش های ارزیابی قطعی استفاده نموده اند با توجه به اینکه شناسایی و ارزیابی مولفه ها و شاخص های کیفیت خدمات مبحثی فازی و مبهم است بنابراین بکارگیری روش های فازی در شناسایی مولفه ها و ارزیابی کیفیت خدمات می تواند به واقعیت امر نزدیک تر باشد. هدف این پژوهش شناسایی مولفه ها و شاخص های کیفیت خدمات در صنایع لجستیک مرتبط با صنعت گمرک در کشور می باشد. بدین منظور جهت جمع آوری شاخص ها و مولفه های کیفیت خدمات گمرک و صنایع لجستیک مرتبط با بررسی کتابخانه ای و مطالعه ی تحقیقات انجام شده در زمینه ی گمرک و صنایع لجستیک مرتبط به دست آمد و دو نوع پرسشنامه شامل پرسشنامه های طیف لیکرت و پرسشنامه ی مقایسه ی زوجی بر اساس مدل مفهومی پژوهش طراحی شد . جامعه آماری این پژوهش شامل شرکت انبارهای عمومی و خدمات گمرکی شعب سهلان و جلفا و واحد آماری آن نیز شامل مشتریانی است که از خدمات هر دو شعبه استفاده کرده اند و دسته ی دوم از پرسش شوندگان شامل خبرگان و آگاهان بود. اولویت بندی مولفه ها با استفاده از رویکرد تصمیم-گیری فازی صورت گرفت. در این پژوهش از مدل ارزیابی کیفیت خدمات (سروکوال) با استفاده از روش های تحلیل سلسله مراتبی فازی و تاپسیس فازی جهت ارزیابی کیفیت خدمات در صنعت لجستیک گمرک استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد عوامل فیزیکی با بیشترین درجه ی اهمیت در رتبه ی اول و مولفه ی مدت زمان کار با کمترین درجه ی اهمیت در رتبه ی آخر رتبه-بندی قرار دارند. همچنین از آزمون ویلکاکسون جهت بررسی همبستگی بین وضعیت مطلوب و فعلی در این شعب بهره بردیم و آزمون من- ویتنی را جهت بررسی شکاف بین وضعیت مطلوب و وضعیت در این سازمان (در هر دو شعبه) و مقایسه ی این دو شعبه از نظر هر کدام از مولفه ها در مورد تمامی مولفه ها بکار بردیمو شعبات نیز از این طریق مقایسه شدند. رتبه بندی این شعب نیز با روش تاپسیس شعبه ی سهلان را بالاتر از شعبه ی جلفا قرار داد.

به منظور بررسی تاثیر کودهای بیولوژیک نیتروکسین و بارور-2 و پلیمر سوپرجاذب در شرایط تنش خشکی بر عملکرد کمی و کیفی یونجه یکساله ( medicago scutellata. cv. robinson )، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان واقع در جنوب خرم آباد به اجرا در آمد. عامل اصلی در این تحقیق تنش خشکی بوده، که در دو سطح تنش و عدم تنش در کرت های اصلی قرار گرفت و کودهای زیستی نیتروکسین و بارور-2، و پلیمرسوپرجاذب، در دو سطح مصرف و عدم مصرف به صورت فاکتوریل 2×2×2 در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استفاده از کودهای زیستی اغلب صفاتی، نظیر وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، سختی بذر، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درصد پروتئین خام علوفه، درصد پروتئین خام دانه و ارتفاع بوته را تحت تاثیر قرار دادند. ولی بر صفاتی چون تعداد دانه در غلاف و شاخص برداشت تاثیر نداشت. تنش خشکی بر صفاتی مانند وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، درصد پروتئین خام علوفه، شاخص برداشت و سختی بذر تاثیر معنی داری داشت. ولی بر دو صفت ارتفاع بوته و درصد پروتئین خام دانه تاثیر نداشت. بیشترین وزن هزار دانه، 09/16 گرم، بیشترین عملکرد بیولوژیک، 4452 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه، 5/1325 کیلوگرم در هکتار و بیشترین شاخص برداشت، 68/32 درصد بود.

شقایق(papaveer somniferum l.) به عنوان مهمترین منبع اقتصادی تولید ترکیبات آلکالوئیدی مورفینان مانند مورفین، کدوئین، تبائین، نارکوتین و پاپاورین شناخته شده است و از ترکیبات آن در صنعت داروسازی به عنوان بی حس کننده، ضد سرفه و ضد اسپاسم استفاده می شود. امروزه از فن مهندسی متابولیک، برای دستورزی ژن های بیوسنتز آلکالوئیدها و فرآورده های متابولیکی این گیاه از طریق تراریخت سازی استفاده می شود. کدوئین اُ- دمتیلاز (codm)، آنزیم انتهایی در مسیر بیوسنتزی مورفینان در گیاه شقایق می باشد که باعث دمتیلاسیون تبائین در موقعیت 3 و تبدیل آن به اوریپاوین و همچنین دمتیلاسیون کدوئین و تبدیل آن به مورفین می شود. در این پژوهش با هدف بررسی تأثیر خاموش سازی ژن codm بر پروفایل آلکالوئید های مهم انتهایی شبکه مورفینان، از تکنیک های rnai و vigs استفاده گردید. پس از شناسایی و جداسازی ژن codm با استفاده از آغازگرهای اختصاصی، بخش انتهایی cdna سنتز شده این ژن واقع در ناحیه 3? utr، به عنوان قطعه هدف خاموشی جهت سنس و آنتی سنس به ترتیب و طی دو مرحله در ناقل خاموشی pgsa1285 همسانه-سازی گردید. همچنین قطعه ژنی مذکور بار دیگر به منظور مطالعه خاموشی گذرای ژن codm، در ناقل ویروسی trv2 همسانه سازی شد و سپس با استفاده از آگروباکتری حاوی سازه، به برگهای نمونه های گیاهی مورد نظر تراریزش صورت گرفت. از طریق pcr ژن پروتئین پوششی ویروس trv، گیاهان تراریخت شده انتخاب شدند و سپس آنالیز نیمه کمی بیان ژن انجام شد. آنالیز نهایی خاموشی ژن ناشی از مکانیسم vigs نیز که با استفاده از pcrدر زمان واقعی انجام شد، کاهش 88 درصدی بیان ژن codm در مقایسه با نمونه های شاهد را نشان داد. جهت بهینه سازی و تعیین روش مناسب باززایی گیاهان تراریخت، آزمایش فاکتوریل با ? تکرار (هر پتری دیش حاوی 10 ریز نمونه معادل با یک تکرار) در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با فاکتور های ریز نمونه (در دو سطح هیپوکوتیل و ریشه)، محیط کشت پایه (شامل دو سطحb5 و ms) و آنتی بیوتیک پارامومایسین (در سطوح غلظتی 10، 15 و 25 میلی گرم در لیتر)، طراحی و اجرا گردید. در مورد کالوس زایی نتایج نشان داد که میزان کالوس زایی در محیط ms به مراتب بهتر از محیط b5 بوده و بهترین نتیجه در ترکیب تیماری ریزنمونه هیپوکتیل در محیط ms با سطح آنتی بیوتیک mg/l 10 مشاهده گردید. دیده شد که ریزنمونه هیپوکوتیل در هر سه سطح آنتی بیوتیک و در دو محیط ms و b5 درصد کالوس زایی بیشتری در مقایسه با ریزنمونه ریشه دارا بود. همچنین میزان جنین زایی ریزنمونه ریشه در هر سه سطح آنتی بیوتیک و در هر دو محیط در مقایسه با ریزنمونه هیپوکوتیل، بیشتر بود.

چکیده: شقایق مهمترین منبع چندین آلکالوئید دارویی مانند ضد درد، سرفه، تومور و باکتری است. با آنکه اصلاح سنتی به خوبی دیگر روش های مولکولی تعداد زیادی ژرم پلاسم با میزان آلکالوئید های تغییر یافته تولید کرده است، ولی هنوز نیاز به دستورزی مسیر های بیوسنتزی این آلکالوئید ها به روش های مهندسی ژنتیک می باشد. ژن t6odm thebaine – 6 - o demetylase)) یکی از ژن های پایین دست مسیر بیوسنتز آلکالوئید ها می-باشد که تبائین را در موقعیت 6 دمتیله کرده و به نئوپینون تبدیل می کند که نئوپینون خود طی یک واکنش دیگری به کدوئینون تبدیل می شود. همچنین این ژن در مسیر دیگری اوریپاوین را دمتیله کرده و به مورفینون تبدیل می کند. در این پژوهش به منظور بررسی تأثیر خاموشی ژن یاد شده بر میزان بیان آن، دو سازه خاموشی موقت و دائم متکی بر فن rnai طراحی و ساخته شد و سپس توسط اگروباکتری به گیاه شقایق وارد شدند. جهت خاموشی پایدار از سازه سنجاق سری ژن هدف و از ناقل pgsa1285 استفاده گردید و سازه یاد شده توسط اگروباکتریی به ریزنمونه های محور زیرلپه منتقل شد. برای همسانه سازی سازه خاموشی موقت (vigs; virus induced gene silencing) ژن هدف از ناقل ویروسی ptrv استفاده شد و توسط اگروباکتری به برگ های گیاهچه های 3 تا 4 هفته ای تراریزش شد. در بررسی خاموشی موقت ژن t6odm ابتدا گیاهان تیمار (تلقیح یافته با (trv+t6odm و گیاهان شاهد (تلقیح یافته با trv خالی)، جهت اثبات تراریزش، مورد ارزیابی حضور ژن پروتئین پوششی (cp) ناقلtrv قرار گرفتند. در مرحله بعد از میان گیاهانی که trv مثبت بودند تعدادی گیاه جهت آنالیز نیمه کمی انتخاب شدند. سپس نمونه هایی که کمترین سطح بیان را نشان دادند، جهت آنالیز دقیق تر بیان ژن با استفاده از فن بیان ژن در زمان واقعی مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میانگین درصد خاموشی در گیاهان ترارریخت انتخابی نسبت به گیاهان شاهد حدود 73 درصد می باشد. از این رو کارایی سازه مورد نظر جهت کاهش قابل توجه بیان ژن مورد تأیید قرار گرفت. در این پژوهش به منظور بهینه سازی شرایط کشت بافت و باززایی ریزنمونه های تلقیح یافته، آزمایش دیگری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با هشت تکرار (هر پتری دیش به طور متوسط شامل 10 ریزنمونه به عنوان یک تکرار) انجام شد. فاکتور های مورد بررسی شامل نوع محیط کشت پایه (b5 و ms) و سطوح آنتی بیوتیک پارامومایسین ( 5، 10 و 15 میلی گرم بر لیتر) بودند. نتایج نشان داد در مرحله تولید کالوس از ریزنمونه های تلقیح یافته، محیط ms محیط مناسب تری است. همچنین در غلظتهای پارامومایسین سطوح 5، 10 و 15 میلی گرم بر لیتر باززایی گیاهچه مشاهده شد ولیکن به تناسب افزایش غلظت آنتی بیوتیک درصد باززایی سیر کاهشی داشت. کلمات کلیدی: آلکالوئید، پارامومایسین، خاموشی، محور زیرلپه، pcr در زمان واقعی، .vigs

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی و اجزاء عملکرد گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه عامل شامل کود فسفات زیستی ( بارور -2 ) در دو سطح ( تلقیح و عدم تلقیح )، کود شیمیایی فسفر در سه سطح ( 0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار فسفر خالص ) و کود زیستی نیتروژن با نام تجاری نیتروکسین در دو سطح( تلقیح و عدم تلقیح ) در قالب طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 92 - 1391 در دانشگاه لرستان به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد چتر در بوته ( 53/30 )، تعداد دانه در چتر ( 817/ 9 )، تعداد دانه در بوته ( 1/263 )، ارتفاع بوته (93/17 سانتیمتر ) ، تعداد ساقه فرعی( 067/6 )، عملکرد دانه (30/50 گرم در متر مربع)، عملکرد بیولوژیک ( 7/112 گرم در متر مربع ) و بیشترین عملکرد اسانس ( 217/2 گرم در متر مربع) در تیمار تلفیقی کود زیستی فسفات به همراه کود شیمیایی فسفر در سطح 30 کیلوگرم در هکتار و کود بیولوژیک نیتروکسین بدست آمد همچنین بیشترین وزن هزار دانه ( 893/3 گرم ) و شاخص برداشت ( 95/45 درصد ) در تیمار تلفیقی کود زیستی فسفات به همراه کود شیمیایی فسفر در سطح 30 کیلوگرم در هکتار و بیشترین درصد اسانس ( 453/4 ) در تیمار تلفیقی کود زیستی فسفات به همراه کود بیولوژیک نیتروکسین بدست آمد. کمترین تعداد چتر ( 8/14 )، تعداد دانه در چتر( 373/5 )، تعداد دانه در بوته ( 58/67 )، تعداد ساقه فرعی ( 133/4 )، ارتفاع ( 93/13 سانتیمتر )، عملکرد دانه ( 04/21 گرم در متر مربع )، عملکرد بیولوژیک ( 09/64 گرم در متر مربع )، درصد اسانس ( 583/3 ) و عملکرد اسانس ( 75/. گرم در متر مربع ) متعلق به تیمار شاهد بود. کمترین وزن هزار دانه ( 087/3 گرم ) و کمترین شاخص برداشت ( 34/32 درصد ) در تیمار کود بیولوژیک نیتروکسین به تنهایی مشاهده شد. در این تحقیق کودهای زیستی بر اکثر صفات مطالعه شده تأثیر معنی دار داشتند و تیمارهای کود بیولوژیک اعمال شده در اکثر موارد قابل رقابت با تیمار کود شیمیایی و در برخی شاخص ها مقادیر بیشتری را نسبت به مصرف کود شیمیایی نشان دادند که نشان دهنده کارایی این ریز موجودات و لزوم توجه بیشتر به آن ها در سیستم های تغذیه ای کشاورزی می-باشد. در مجموع نتایج حاصله از این بررسی نشان داد کاربرد کودهای زیستی دارای نقش قابل توجهی در بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی زیره سبز بوده و می تواند به عنوان جایگزین و کمک مناسبی برای کاهش مصرف کودهای شیمیایی مورد توجه قرار گیرد.

چکیده در این آزمایش تنوع ژنتیکی 20 ژنوتیپ جو دیم با استفاده از 14 جفت نشانگر ریزماهواره مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از استخراج dna ژنومی و انجام واکنش زنجیره ای پلیمراز، آغازگرها در مجموع 266 باند چند شکل تولید نمودند که متوسط تعداد باند چند شکل به ازای هر آغازگر 19 بود. میانگین picبرای کل آغازگرها 6/0 به دست آمد و بیشترین میزان اطلاعات چند شکلی (pic) مربوط به آغازگرهای hvm60 و hvm20 به ترتیب با مقادیر 88/0 و 73/0 و کمترین مقدار آن مربوط به آغازگر bmac0032 با مقدار 32/0 بود. با محاسبه ضریب تشابه جاکارد، ارزش های تشابه بین ژنوتیپ ها دامنه ای از 3/0 تا 96/0 را داشتند. بیشترین تشابه ژنتیکی مربوط به ژنوتیپ های شماره 6 (رقم زراعی ایذه) و شماره 5 (لاین امید بخش) با 96/0 بود و کمترین تشابه مربوط به ژنوتیپ های شماره 13 (پوشینه دار و دو ردیفه) و شماره 10 (پوشینه دار و شش ردیفه) با 3/0 بود. در این پژوهش دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای به روش upgma و با استفاده از نرم افزار ntsys استفاده شد. با ترسیم خط برش در فاصله 75/0، ژنوتیپ های مورد مطالعه در 5 گروه اصلی قرار گرفتند. نتایج گروه بندی حاصل از تجزیه مختصات اصلی نسبتا با گروه بندی تجزیه خوشه ای مطابقت داشت. تفکیک بر اساس داده های مولکولیssr تا حدودی توانست ژنوتیپ های دو و شش ردیفه و همچنین ژنوتیپ های پوشینه دار و بدون پوشینه را از هم تفکیک نماید. همچنین وجود چند والد مشابه در شجره برخی ژنوتیپها (مثل 3و 12 و یا 14 و 18) نیز در این گروه بندی تأثیر قابل توجهی داشت. در مجموع نتایج مطالعه ما بر روی جو دیم با آغازگرهای ssr، نشان داد که این آغازگرها در گیاه جو کارایی بالایی دارند و نشانگرهای مورد استفاده توانستند تمامی ژنوتیپ ها را به خوبی از هم جدا کنند. واژگان کلیدی: جو دیم، پوشینه، اطلاعات چندشکلی، نشانگر ملکولی ریزماهواره

توت فرنگی یکی از میوه های ریز مناطق معتدل و سرشار از آنتی اکسیدان های طبیعی است که در دهه های اخیر از جمله تولیدات مهم و تجاری به شمار می آید. مطالعه تنوع فنوتیپی و ژنتیکی برای شناسایی ژنوتیپ های مشابه، به منظور حفظ، ارزیابی و استفاده از ذخایر ژنتیکی، قبل از شروع برنامه های اصلاحی، بسیار حائز اهمیت است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و تعیین روابط میان عملکرد و اجزای عملکرد، تجزیه همبستگی ها و پی بردن به آثار مستقیم و غیرمستقیم ویژگی های گوناگون بر عملکرد، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی کردستان در سال 1391 اجرا گردید و ویژگی های مورفولوژیکی (تعداد و سطح برگ، نسبت طول به عرض برگ، اندازه و وزن میوه، عملکرد، طول دمبرگ، تعداد گل آذین بوته، تعداد میوه، طول گل آذین، تعداد رانر، تعداد تاج، تعداد گل و تعداد گل در گل آذین)، فیزیولوژیکی (میزان کلروفیل a، b و ab، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون و آنتوسیانین) و فنولوژیکی (ظهور اولین رانر، اولین گل و اولین میوه، دوره گل دهی و میوه دهی) ژنوتیپ ها بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها نشان داد که اثر ژنوتیپ بر تمامی ویژگی های اندازه گیری شده در سطح احتمال 1% معنی دار بود. ژنوتیپ های کوئین الیزا، پاروس و تن بیوتی به ترتیب بیش ترین عملکرد را داشتند و ژنوتیپ گاویوتا از لحاظ ویژگی های کیفی بهترین ژنوتیپ بود. اختلاف ناچیزی بین ضریب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی وجود داشت و این نشان می دهد که بخش عمده تنوع موجود ناشی از تفاوت ژنوتیپی می باشد و محیط تاثیر اندکی دارد. تمامی ویژگی ها دارای توارث پذیری بالا بودند و متوسط توارث پذیری عمومی برای ویژگی-های مورد بررسی بین 99-57 درصد بود. بر اساس نتایج تجزیه به مولفه های اصلی، پنج مولفه اصلی در مجموع 6/76 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. نتایج تجزیه کلاستر بر اساس تمام ویژگی های اندازه-گیری شده، ژنوتیپ ها را در حدود فاصله اقلیدسی پنج، به پنج گروه اصلی تقسیم بندی نمود. نتایج حاصل از تجزیه بای پلات تا حدود نسبتا زیادی با نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه کلاستر مطابقت داشت. همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی مثبت و معنی داری بین ویژگی های تعداد برگ، طول دمبرگ، طول گل آذین، تعداد تاج، تعداد گل آذین، تعداد گل درگل آذین، تعداد گل، نسبت میوه دهی، تعداد میوه، حجم و وزن میوه، کلروفیل a، b، ab، دوره گل دهی و ظهور اولین میوه با عملکرد مشاهده شد. نتایج تجزیه علّیت ژنتیکی نشان داد که ویژگی حجم میوه بیش ترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد داشت و ویژگی تعداد میوه بالاترین اثر غیرمستقیم و منفی را از طریق حجم میوه بر عملکرد توت فرنگی دارا بود.

بررسی تنوع ژنتیکی زردآلو، موجب افزایش شناخت نسبت به این گیاه شده و امکان انتخاب ژنوتیپ-های مرغوب¬تر را برای توسعه کشت و کار فراهم می¬نماید. در این پژوهش، تنوع ژنتیکی 26 رقم و ژنوتیپ زردآلوی موجود در کلکسیون ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی کردستان با استفاده از ارزیابی ویژگی¬¬های فنولوژیکی، فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و پومولوژیکی در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ژنوتیپ بر تمام ویژگی¬ها به جزء یکنواخت رسیدن میوه، عادت و قدرت رشد رویشی درخت، رنگ انتهای نوک ساقه، ارتفاع مادگی نسبت به پرچم¬ها و تراکم میوه¬دهی در سطح احتمال 1٪ معنی¬دار بود. مقایسه میانگین¬ها در کلیه ویژگی¬های اندازه¬گیری شده در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی¬داری داشتند که نشان¬دهنده وجود تنوع ژنتیکی در ویژگی¬های مورد مطالعه در بین ژنوتیپ¬ها است. نتایج نشان داد که متوسط عملکرد در درختان زردآلو از 49/9 کیلو¬گرم در هر درخت برای ژنوتیپ قمیشلو تا 17/81 کیلوگرم در هر درخت برای ژنوتیپ تیلتون متفاوت بود. میزان درصد گل ناقص دربین ژنوتیپ¬ها از 5/2 درصد برای ژنوتیپ خرمتا 2 تا 3/95 درصد برای ژنوتیپ قمیشلو، وزن میوه از 66/13 گرم در ژنوتیپ جهانگیری تا 64/44 گرم در ژنوتیپ قرمز شاهرود، متغیر بود. در بررسی ضرایب تنوع فنوتیپی در اکثر ویژگی¬ها بیشتر از ضرایب تنوع ژنتیکی بود، که نشان¬دهنده وجود اثرات عوامل محیطی بر ویژگی¬ها است. برآورد توارث پذیری برای کلیه ویژگی¬ها به جزء ویژگی¬های تاریخ بازشدن 50 و 90 درصد گل¬دهی، محتوای نسبی آب بافت مادگی و قطر گوشت بالا بود. نتایج تجزیه به مولفه¬های اصلی نشان داد که سه مؤلفه اول50 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کردند. نتایج تجزیه کلاستر براساس ویژگی¬های اندازه¬گیری شده، ژنوتیپ¬های زردآلو را به چهار گروه تقسیم نمود. در نمایش گروه¬بندی مربوط به تجزیه کلاستر و تجزیه بای¬¬پلات تطابق خوبی بین تجزیه کلاستر و تجزیه به مؤلفه¬های اصلی وجود داشت. نتایج تجزیه علیت نشان داد که ویژگی¬های میزان پتاسیم بافت مادگی گل، تاریخ باز شدن 50٪ گل¬ها، میزان نشت یونی از بافت مادگی گل، درصد ماده خشک میوه، طول و قطر میوه، درصد تشکیل میوه و طول دمبرگ بیشترین اثر مستقیم و مثبت را با عملکرد داشتند. براساس نتایج، ژنوتیپ¬های تیلتون و رویال با داشتن بیشترین میزان عملکرد، ژنوتیپ¬های رویال، عبدالهی، زودرس نایسر، زودرس گزنه و قادری با کمترین طول دوره برداشت میوه جهت تولید زردآلوهای زودرس و نوبرانه، ژنوتیپ قرمز شاهرود، درشت ملایر و بیگلری به¬علت داشتن بیشترین وزن میوه و گوشت، ژنوتیپ¬های کانینو، نصیری و اردباد به دلیل بیشترین درصد ماده خشک میوه و مواد جامد محلول، ژنوتیپ¬های تیلتون، جهانگیری، سفید مرزه و عبدالهی به دلیل اسیدیته پایین، مناسب برای تولید برگه زردآلو و ژنوتیپ¬های قرمز شاهرود و عزیزی به دلیل داشتن نسبت گوشت به هسته بالا به¬عنوان ژنوتیپ¬های برتر معرفی می¬شوند. در این پژوهش ژنوتیپ¬های تیلتون، بیگلری، زودرس نایسر و زودرس گزنه به علت داشتن میزان پرولین و پتاسیم بالا، میزان نشت یونی کم از بافت مادگی گل در مقایسه با سایر ژنوتیپ¬های مورد مطالعه نسبت به سرمای دیررس بهاره مقاوم¬تر و برتر بودند و خسارت کمتری را متحمل شدند که احتمالاً میزان پرولین و پتاسیم بالا از عوامل ایجاد مقاومت گل¬ها به سرمای دیررس بهاره بوده¬اند.

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های جو دیم، از 14 جفت آغازگر ssr بر روی 20 ژنوتیپ جو استفاده شد. استخراج dna به روشdart با اندکی تغییر انجام شد و dna با کیفیت مناسب به دست آمد. 14 جفت آغازگر در مجموع 424 باند چند شکل تولید نمودند که تقریباً 54/99 درصد از کل 426 عدد باند تولید شده را شامل گردید. در این مطالعه متوسط تعداد باند به ازای هر آغازگر 43/30عدد و برای هر ژنوتیپ 21/3 عدد بود. هم چنین متوسط تعداد باند چند شکل به ازای هر آغازگر 1/72 عدد بود. از کل تعداد باندها، بیشترین تعداد مربوط به آغازگرهای hvm60 و hvm20 با 54 و43 عدد باند و کمترین تعداد مربوط به آغازگرهای bmag0223 و bmac0032 با 20 عدد باند بود. میزان اطلاعات چند شکلی (pic) برای هرآغازگر محاسبه شد. از بین آن ها بیشترین pic مربوط به آغازگرهای hvm60 و hvm20 به ترتیب با مقادیر0/88و 0/73بود و کمترین مقدار آن مربوط به آغازگر bmac0032 با مقدار 0/32 بود. میانگین picبرای کل آغازگرها 6/24به دست آمد. با محاسبه ضریب تشابه جاکارد، ارزش های تشابه بین ژنوتیپ ها دامنه ای از 0/3 تا 0/96 را داشتند. بیشترین تشابه ژنتیکی مربوط به ژنوتیپ های شماره 6 (رقم زراعی) و شماره 5 (لاین امید بخش) با 0/96 بود و کمترین تشابه مربوط به ژنوتیپ های شماره 13 (پوشینه دار) و شماره 10 (پوشینه دار) با 0/3 بود. در این پژوهش دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای به روش upgma و با استفاده از نرم افزار ntsysاستفاده شد. با ترسیم خط برش در فاصله 0/75، ژنوتیپ های مورد مطالعه در 5 گروه اصلی قرار گرفتند. تفکیک بر اساس داده های مولکولیssr تا حدودی توانست ژنوتیپ های دو و شش ردیفه و همچنین ژنوتیپ های دانه پوشیده و بدون پوشینه را از هم تفکیک نماید. نتایج مطالعه ما بر روی جو دیم با آغازگرهای ssr، نشان داد که این آغازگرها در گیاه جو کارایی بالایی دارند و نشانگرهای مورد استفاده توانستند تمامی ژنوتیپ ها را به خوبی از هم جدا و بازشناسی کنند.

آنزیم دکستران¬سوکراز حاصل از باکتری لوکونوستوک مزنتروئید (leuconostoc mesenteroides) نژاد nrrl b-512f یک گلوکزیل¬ترانسفراز به طول 1527 اسید¬آمینه است. این آنزیم، واحد¬های دی¬-¬گلوکز به¬دست آمده از ساکاروز را در امتداد پلیمر گلوکان در حال رشد به¬هم متصل می¬کند. پیوند بین این واحدهای گلوکزی، عمدتاً از نوع (1،6) α در زنجیره اصلی و تعداد اندکی پیوندهای (3،1) α در محل شاخه¬های جانبی است. یکی از راهکار¬های تولید این بیوپلیمر، مهندسی متابولیک در گیاهان و تولید مولکول¬های است که به¬طور طبیعی در گیاه تولید نمی¬شوند. در همین راستا، برای امکان¬سازی تولید دکستران در گیاه چغندر¬قند، ژن دکستران¬سوکراز از باکتری لوکونوستوک مزنتروئید به کمک روش¬های مهندسی ژنتیک شناسایی و استخراج شد. توالی کدکننده¬ی این آنزیم به طول 4480 جفت باز در طرف ΄3 پروموتور 35s ویروس موزائیک گل کلم و توالی almv در ناقل دوگانه بیانی pbinplus همسانه¬سازی و به agrobacterium tumefaciens نژاد lba4404 منتقل شد. هم¬چنین به منظور یافتن ریز¬نمونه مناسب برای تولید جوانه در روش باززایی مستقیم در گیاه چغندرقند و با هدف تولید مداوم جوانه¬ بدون نیاز به کشت مجدد بذور و تهیه جوانه انتهایی ، از یک آزمایش فاکتوریل 2×2×2 با 8 تیمار در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و در هر تکرار 10 ریزنمونه استفاده شد. سپس ریزنمونه¬های پهنک برگ و دمبرگ در دو موقعیت نزدیک و دور نسبت به جوانه رأسی از دو لاین چغندرقند sbsi-04) و (sbsi-02 مورد مطالعه قرار گرفته شد. پس از گذشت چهار هفته و دو بار واکشت، ریزنمونه¬ها در محیط ms با ترکیب هورمونی iba(0/1میلی گرم در لیتر) و bap ( 0/25 میلی گرم در لیتر)، تعداد جوانه¬های تولیدی شمارش و مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج این آزمون نشان داد که بیشترین جوانه تولیدی در لاین¬های sbsi-04 و sbsi-02 متعلق به ریز¬نمونه های دمبرگ می¬باشد. هم¬چنین از نظر صفت تعداد جوانه ، لاین sbsi-04 نسبت به لاین sbsi-02 جوانه¬های بیشتری را تولید نمودند. به طور کلی ریز¬نمونه های دمبرگ داخلی لاین sbsi-04 بیشترین قابلیت تولید جوانه را نشان دادند.

گلوکان سوکراز ها (glucansucrases)، آنزیم های خارج سلولی هستند که انواعی از گلوکان ها از قبیل دکستران، موتان، آلترنان و روتران را از ساکاروز سنتز می کنند. موتان سوکرازی (gtfi) که توسط باکتری streptococcus downei mfe28 تولید می شود، از ساکاروز بیوپلیمری مهم به نام موتان (mutan) را سنتز می کند. واحدهای گلوکز در موتان عمدتاً با پیوندهای گلوکوزیدی a(1®3) با کمی انشعاب a(1®6) به هم متصل شده اند. یک سامانه ی ژنی (construct) به کمک یک جفت آغازگر اختصاصی به گونه ای طراحی شد که فقط دمین کاتالیتیکی و ناحیه ی متغیر آنزیم به طول 3034 جفت باز توسط pcr با استفاده از pfu پلی مراز تکثیر شد. قطعه مورد نظر در نهایت در ناقل بیانی pbinplus همسانه سازی شد. چغندرقند(beta vulgaris l.) یکی از مهمترین گیاهان صنعتی دنیا است. به منظور بررسی و بهینه سازی کشت بافت چغندرقند برای بیان سامانه ی مورد اشاره، یک آزمایش به صورت فاکتوریل 2´2´3 با 12 ترکیب تیماری در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و در هر تکرار 10 ریزنمونه، در آزمایشگاه انجام شد. فاکتورهای این آزمایش سه نوع ریزنمونه ی پهنک برگ، دمبرگ و جوانه ی رأسی، دو محیط کشت a (mgl-15/0 هورمون کینتین و mgl-11 هورمون ba) و محیط کشت b (mgl-11 هورمون کینتین و mgl-15/0 هورمون ba) و دو لاین چغندرقند sbsi-04) و (sbsi-02 بودند. نتایج تجزیه واریانس داده های درصد جوانه زنی نشان داد که اثر نوع ریزنمونه، لاین و اثر متقابل ریزنمونه´لاین روی درصد جوانه زنی معنی دار (p£0.01) گردید. با توجه به نتایج مقایسات میانگین به روش دانکن (p£0.01)، ریزنمونه ی جوانه ی رأسی در هر دو لاین با ریزنمونه ی پهنک لاین sbsi-04 تفاوت معنی داری از نظر درصد تولید جوانه نداشتند. همچنین، تفاوت معنی داری بین درصد جوانه زایی ریزنمونه ی پهنک لاین sbsi-02 با ریزنمونه ی دمبرگ لاین sbsi-04 وجود نداشت. به علاوه، ریزنمونه ی دمبرگ لاین sbsi-02 با تولید کمترین درصد جوانه با سایر ریزنمونه ها اختلاف معنی داری داشت.

موتان (mutan) یک اگزوپلی ساکارید، متعلق به گروه هموپلی ساکاریدهاست که توسط آنزیم موتان سوکرازgtfi) ) حاصل از طیف وسیعی از باکتری های اسید لاکتیک تولید می شود. موتان به دلیل خاصیت چسبندگی اش درصنعت دارای اهمیت بالایی بوده و با توجه به اینکه بیوپلیمر موتان حدود 70 درصد پلاک های دندان را شامل می شود، از نظر پزشکی نیز حائز اهمیت می باشد. به منظور تولید این بیوپلیمر در چغندرقند و استفاده از ساکارز فراوان آن به عنوان پیش ماده برای این آنزیم، ژن کد کننده ی این آنزیم از باکتری streptococcus doweni جداسازی و در ناقل بیانی pbinplus پشت سر پروموتر عمومی 35s همسانه سازی شد. ناقل pbinplus حاوی ژن کامل gtfi به اگروباکتریوم تومافیشنس نژاد lba4404 برای تراریزش به چغندرقند منتقل شد. همچنین در این تحقیق علاوه بر ساخت سازه بیانی ژن موتان سوکراز آزمایشی به منظور مطالعه ی صفت باززایی گیاهچه برای تولید برگ های حاوی پایه جوانه به دو روش باززایی مستقیم و غیرمستقیم در گیاه چغندرقند، یک آزمایش فاکتوریل 2×2×3 با 12 تیمار در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و در هر تکرار 10 ریزنمونه در آزمایشگاه انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه سطوح غلظتی هورمون های بنزیل آدنین (ba) و نفتالین استیک اسید (naa) هر یک به میزان 5/0 میلی گرم در لیتر در روش باززایی مستقیم و هورمون های 2-4-d و کینتین (kin) هر یک به میزان 5/0 میلی گرم در لیتر در روش باززایی غیرمستقیم، دو ژنوتیپ چغندرقند sbsi-04) و (sbsi-02 و سه نوع ریزنمونه ی برگ پایه جوانه (جوانه انتهای)، برگ و دمبرگ بود. نتایج تجزیه واریانس این آزمایش نشان داد که ژنوتیپ sbsi-02با تفاوت معنی داری بیشترین جوانه را تولید نمود. همچنین نوع ریزنمونه، ژنوتیپ و روش باززایی اثر معنی داری (p?0.01) روی کارایی باززایی ریزنمونه ها داشتند. میزان کارایی باززایی نیز متأثر از اثرات متقابل ریزنمونه و ژنوتیپ بود. نتایج این آزمایش نشان داد که نوع ریزنمونه و ژنوتیپ تاثیری بر روش باززایی ندارند، اما بین دو روش باززایی مستقیم و غیرمستقیم اختلاف معنی داری وجود (p?0.01) دارد.

چکیده گیاهان تیره خشخاش (papaveraceae) از جمله گیاهان دارویی هستند که مجاری شیرابه¬ای ویژگی برجسته ساختمانی این خانواده است. این خانواده شامل 260 گونه متعلق به 23 جنس می¬باشد. در میان این جنس¬ها، جنس پاپاور مهم¬ترین و در برگیرنده 100 گونه و دارای سطح بالایی از مواد دارویی قابل تنظیم است. فن های مولکولی ابزارهای موثری برای مطالعه تکامل و فیلوژنی فراهم می¬آورند و بیشترین اطلاعات مربوط به مطالعه خویشاوندی¬ها در سطح گونه و بالاتر، تاکنون از ژنوم کلروپلاستی و توالی¬های بسیار تکراری rrna حاصل شده است. در این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی شقایق¬های غرب ایران متعلق به تیره خشخاش از روش بررسی ملکولی ژن¬های ریبوزومی و کلروپلاستی و همچنین بررسی میزان برخی از آلکالوئیدهای این گیاهان استفاده شد. برای این منظور جمع آوری گونه های احتمالی مورد نظر در چهار استان از غرب ایران (لرستان، ایلام، کرمانشاه و همدان) به روش نمونه¬برداری انتخابی و با زمین پیمایی انجام شد. بعد از تشکیل هرباریوم این نمونه¬ها، توسط منابع و کلیدهای معتبر گیاه شناسی نوع جنس و گونه نمونه ها تعیین شد و مشخص شد که نمونه¬های جمع¬ آوری شده شاملpapaver macrostomum، roemeria refracta، papaver argemone، papaver glaucum و glaucium grandiflorum بودند. واکنش pcr نواحی ژن its با آغازگرهای 17se و 26se و با استراتژی touch down pcr انجام شد و برای نواحی ژن trnl-f از آغازگرهای c و f استفاده گردید. نواحی تکثیری مورد توالی یابی قرار گرفت و صحت توالی های بدست آمده با انجام بلاست تایید شد. نتایج تطابق توالی با clustalw تفاوت¬های تک نوکلئوتیدی در توالی ها را نشان داد. سپس از توالی¬های بدست آمده با نرم افزار mega4 اقدام به تشکیل درخت maximum parsimony گردید. مشخص شد که نمونه¬های papaver جمع آوری شده مونوفیلیک نیستند و روابط ژنتیکی گونه¬ها با هم تشریح شد. در هر دو آنالیز its و trn مشخص شد که roemeria refracta و p.argemone دارای روابط خویشاوندی نزدیکی بوده و همنچنین نمونه های متعددی از گونه های p. macrostomum و p. glaucum در گروه¬های مشابه¬ی قرار گرفتند. نتایج آنالیز گروه بندی بر اساس کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا در مورد تحلیل برخی از مهمترین آلکالوئیدها تا حدودی مشابه با گروه بندی بدست آمده از روش ملکولی بود. واژگان کلیدی: تنوع ژنتکی، شقایق، نشانگر مولکولی، its، trnl-f

گیاهان خانواده شقایق تنها منبع تجاری آلکالوییدهای دارویی مانند کدئین و مورفین و داروهای نیمه مصنوعی اکسی کدون و بیوپرینورفین است. با استفاده از دستورزی ژنتیکی آنزیم های کلیدی شرکت کننده در مسیر متابولیکی مورفین می توان میزان تولید مواد آلکالوییدی گیاه شقایق را تغییر داد. آنزیم های t6odm و codm آنزیم های مراحل انتهایی بیوسنتز مورفین هستند. آنزیم تبائین6 -o-دمتیلاز (t6odm) موجب دمتیلاسیون تبائین و اوری پاوین در موقعیت 6 و تبدیل آن ها به کدئینون و مورفینون می شود. کدئینo- دمتیلاز ((codm باعث دمتیله شدن تبائین در موقعیت 3 و تبدیل آن به اوری پاوین و همچنین دمتیله شدن کدئین و تبدیل آن به مورفین می شود. ژن های codm و t6odm حدود 83 درصد مشابهت دارند. با توجه به نقش ژن های t6odm و codm در مسیر بیوسنتز مورفین، در این پژوهش اثر خاموشی همزمان ژن codm و t6odm با فناوری rnai و vigs مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از cdna کامل ژن t6odm و آغازگرهای طراحی شده از ناحیه مشترک دو ژن، قطعه خاموشی ساخته و در ناقل حدواسط ptz57r/t همسانه سازی و سپس قطعه هدف خاموشی به ترتیب در جهت سنس و آنتی سنس و در دو مرحله در ناقل خاموشی pgsa1285 همسانه سازی شد. همچنین برای بررسی خاموشی هم زمان ژن های پیش گفته به صورت موقت و با روش vigs، قطعه هدف خاموشی در ناقل ویروسی trv2 همسانه سازی و سپس با استفاده از آگروباکتری حاوی سازه، به برگ-های گیاه شقایق تراریزش شد. از طریق واکنش pcr با آغازگرهای ژن پروتئین پوششی ویروس trv، گیاهان تراریخت شده انتخاب و آنالیز نیمه کمی بیان ژن انجام و برای سنجش دقیق میزان بیان ژن واکنش pcr در زمان واقعی انجام شد. نتایج نشان دهنده کاهش 86 درصدی بیان ژن codm و کاهش 87 درصدی بیان ژن t6odmدر مقایسه با نمونه های غیر تراریخت بود. میزان آلکالوییدها در گیاهان تراریخت و گیاهان غیر تراریخت با hplc اندازه گیری شد. در این پژوهش برای بهینه سازی انتقال ژن به گیاه شقایق و باززایی آن از ریزنمونه هیپوکوتیل و محیط پایه ms و آنتی بیوتیک پارامومایسین در شش سطح 5، 10، 15، 20، 25 و 30 میلی گرم در لیتر بعنوان عامل گزینشگر استفاده شد. برای مرحله ریشه-زایی آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور محیط (شامل محیط ms و ms 2/1) و هورمون (شامل محیط دارای هورمون iba و محیط فاقد هورمون) طراحی شد. از نظر فنوتیپی دو نوع کالوس مشاهده شد. کالوس نوع 1 قهوه ای رنگ و از ابتدا بر روی ریزنمونه های هیپوکوتیل تشکیل شد و کالوس نوع 2 بصورت توده فشرده سفید رنگ بود. با افزایش غلظت آنتی بیوتیک میزان کالوس زایی و جنین زایی کاهش یافت. در بین تیمارهای ریشه زایی، تیمار محیط ms 2/1 با هورمون iba بیشترین تعداد گیاهچه ریشه دار را تولید کرد. dna گیاهچه های حاصل شده استخراج و با آغازگرهای ژن nptii واکنش pcr انجام و حضور ژن nptii و تراریختی گیاهان تأیید شد.

به¬منظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک نیتروکسین و بارور-2 و پلیمر سوپرجاذب در شرایط تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد کنجد آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به صورت مزرعه ای در سال زراعی 1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان واقع در جنوب خرم آباد به اجرا در آمد. چهار عامل موجود در این آزمایش شامل: کود زیستی نیتروکسین، کود زیستی ¬بارور-2، پلیمر سوپرجاذب و تنش خشکی بودند. عامل اصلی در این تحقیق تنش خشکی بود که در دو سطح تنش و عدم تنش در کرت های اصلی قرار گرفت. عامل های فرعی در این آزمایش کودهای زیستی نیتروکسین، بارور-2 و پلیمرسوپرجاذب بودند که در دو سطح مصرف و عدم مصرف به صورت فاکتوریل 2×2×2 در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استفاده از کودهای زیستی نیتروکسین و بارور- 2 به همراه سوپر جاذب در سرایط تنش خشکی بر صفات تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در بوته و درصد روغن اثر معنی داری داشت و باعث افزایش این صفات شد. اما بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در کپسول و ارتفاع بوته تأثیری نداشت. در شرایط تنش خشکی کاربرد سوپرجاذب به همرا مصرف نیتروکسین، بر روی صفاتی از قبیل ماده خشک کل ، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار و باعث افزایش آن ها شد، به¬نظر می¬رسد که مصرف سوپرجاذب اثرات مضر ناشی از تنش خشکی را کاهش داد. بیشترین ماده¬خشک¬کل (8/527 گرم¬در¬مترمربع) در تیمار عدم مصرف بارور-2، مصرف نیتروکسین و مصرف سوپرجاذب در شرایط تنش خشکی، بیشترین عملکرد دانه (180 گرم¬درمترمربع) در تیمار عدم مصرف بارور-2، مصرف نیتروکسین و مصرف سوپرجاذب در شرایط تنش خشکی و بیشترین شاخص برداشت (14/34درصد) در تیمار عدم مصرف بارور-2، مصرف نیتروکسین و مصرف سوپرجاذب در شرایط تنش خشکی به¬دست آمد.

به منظور بررسی تأثیر کودهای آلی، شیمیایی و بیولوژیکی بر خصوصات رشد و عملکرد کمی و کیفی عدس آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به صورت مزرعه ای در سال 1392-1391 منطقه دیلمان در شرق استان گیلان به اجرا در آمد. چهار عامل موجود در این آزمایش شامل کود شیمیایی سولفات روی، کود زیستی نیتروکسین، کود زیستی ¬بارور-2 و کود آلی زئوارگانیک بودند. عامل اصلی در این تحقیق کود شیمیایی سولفات روی بود که در سه سطح صفر ، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار در کرت های اصلی قرار گرفت. عامل های فرعی در این آزمایش کودهای زیستی نیتروکسین، بارور-2 و زئوارگانیک بودند که در دو سطح مصرف و عدم مصرف به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استفاده از کودهای زیستی بارور-2، نیتروکسین و زئوارگانیک بر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد شاخه فرعی در بوته، ماده خشک کل، عملکرد دانه، درصد پروتئین تأثیر مثبت داشت اما بر ارتفاع بوته تأثیری نداشت. در شرایط مصرف سولفات روی بر روی صفاتی از قبیل تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد شاخه فرعی در بوته، ماده خشک کل، عملکرد دانه، درصد پروتئین و تعداد دانه در غلاف تأثیر مثبت و معنی¬داری داشت. به نظر می¬رسد مصرف سولفات روی تأثیر مثبت بر روی صفات داشته است. بیش ترین وزن هزار دانه (48.91 گرم) در تیمار مصرف فسفاته بارور-2، نیتروکسین و مصرف زئوارگانیک و مصرف سولفات روی، بیش ترین ماده خشک کل (1242 کیلو گرم در هکتار) در تیمار مصرف بارور-2، نیتروکسین و زئوارگانیک و سولفات روی، بیش ترین عملکرد دانه (448.3 کیلو گرم در هکتار) در تیمار مصرف فسفاته بارور-2، مصرف نیتروکسین، مصرف زئوارگانیک و مصرف سولفات روی و بیش ترین شاخص برداشت (38.32 درصد) در تیمار فسفاته بارور-2، عدم مصرف نیتروکسین و عدم زئوارگانیک و مصرف سولفات روی به دست آمد.

در این پژوهش، تحمل به تنش کم آبی در ژنوتیپهای مختلف گندم با استفاده از روش gge biplot و سایر روش های چند متغیره آماری مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش در سال زراعی 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان واقع در شهرستان خرم آباد، انجام شد. دو آزمایشی مجزا به صورت بلوک های کامل تصادفی با 36 ژنوتیپ مختلف در سه تکرار برای هر کدام از دو تیمار آبیاری بدون تنش و تنش رطوبتی طراحی و اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس داده¬های حاصل از آزمایش در شرایط بدون تنش و تنش نشان داد که لاین¬های مختلف گندم از نظر تمامی صفات در شرایط بدون تنش به جز وزن سنبله و ارتفاع بدون سنبله و تمام صفات در شرایط تنش به جز وزن سنبله و تعداد دانه در سنبله دارای اختلاف معنی¬داری در سطح احتمال 1 و 5 درصد هستند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که ژنوتیپ روشن با بیشترین عملکرد در شرایط بدون تنش و تنش بهترین عملکرد را دارد. براساس نتایج شاخص خشکی انتخاب براساس gmp، mp و sti نتایج مشابهی داشت و در تمام حالات ژنوتیپ های روشن، هامون و پارسی به عنوان ژنوتیپ های متحمل شناخته شدند و بر این اساس و با توجه به همبستگی بالا و معنی دار عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش با شاخص های تحمل به خشکی، شاخص های mp، sti و gmp به عنوان بهترین شاخص ها انتخاب شدند. با انجام تجزیه به مولفه های اصلی در شرایط بدون تنش و تنش دیده شد که به ترتیب، پنج مولفه اول با مقادیر ویژه بالاتر از یک، 78/44 درصد از کل تغییرات مربوط به صفات و پنج مولفه اول با مقادیر ویژه بالاتر از یک، 84/40 درصد از کل تغییرات مربوط به صفات را در بر داشتند. بای پلات نمایش داده شده در شرایط بدون تنش48/5 درصد و بای پلات در شرایط تنش 53/1 درصد از تغییرات کل را توجیه کرد. شمای چند ضلعی gge بای پلات نمایش داده شده برای شناسایی ارقامی که برخوردار از بالاترین ارزش ها برای یک یا چند صفت هستند مفید می باشد. که بر اساس این شمای چند ضلعی در هر دو شرایط بدون تنش و تنش ژنوتیپ روشن بالاترین ارزش را بین ژنوتیپ ها نشان داد.

تکنیک کشت بافت به طورگسترده برای تکثیر کلونال و تولید بذورمصنوعی گیاهان یکسان از نظر ژنتیکی و عاری از عوامل بیماریزایی مانند غده ی بذری سیبزمینی استفاده می شود. بروز تغییرات سوماکلونال طی ریزازدیادی یکی از مشکلات پیش روی تولید محصولات کلونال می باشد. به منظور بررسی جنبه ی اپی ژنتیکی تنوع سوماکلونال، میزان چند شکلی و نوع تغییرات متیلاسیون dna استخراج شده از برگ گیاهان حاصل از شش مرتبه زیرکشت گیاه مادری در جریان ریز ازدیادی در گیاه سیبزمینی با روش msap مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع تعداد 35011 باند توسط 13 ترکیب آغازگری که هر کدام نماینده ای از جایگاه برشی دو آنزیم ایزوشیزومر حساس به متیلاسیون سیتوزین (mspi وhpaii) هستند، تکثیر و آشکار شدند. میانگین مجموع چند شکلی های مشاهده شده حاکی از 48/29 درصد تغییرات اپی ژنتیکی در کلونال های حاصل از ریزازدیادی گیاه سیب زمینی بود. از میان ارقام بررسی شده ارقام آگریا و میلوا به طور متوسط با میزان 7/23 درصد پلی مورفیسم و رقم اسپریت با میزان 94/38 درصد پلی مورفیسم به ترتیب کمترین و بیشترین میزان تنوع سوماکلونال را نشان دادند. ارقام آگریا، میلوا، ساوالان، آریندا، سانته، فونتانه، کایزر، بورن، ساتینا و اسپیریت دارای ثبات اپی ژنتیکی بیشتری از نظر تنوع سوماکلونال می باشند. بیشترین تغییرات کلونال ها نسبت به والد مادری در تمام ارقام به صورت کاهش متیلاسیون در توالی5-ccgg-3 و در قالب همیمتیلاسون سیتوزین خارجی رخ داد. این نتایج بیانگر سودمندی روش msap در تشخیص تغییرات متیلاسون سیتوزین می باشد. به علاوه، نتایج این تحقیق نشان داد که نوع ژنوتیپ بر میزان تنوع سوماکلونال تاثیرگذار است. از این رو، میزان چند شکلی متیلاسیون میان گیاهچه های مادری و کلونال های حاصل از آنها در این مطالعه بسته به نوع رقم متفاوت بود.

گلوکان سوکرازها (gss) یا گلیکوزیل ترانسفرازها (gtfs)، آنزیم های برون سلولی بزرگی هستند که قادرند گلوکان های مختلفی (دکستران، موتان، آلترنان و روتران) را از ساکارز تولید کنند. باکتری های اسیدلاکتیک قادر به تولید این آنزیم ها هستند که به طور سنتی در مواد غذایی و محصولات تخمیری وجود دارند. با توجه به خواص بسیار زیاد و مفید این باکتری ها در زندگی و سلامت انسان، جداسازی و شناسایی این باکتری ها به ویژه باکتری های اسیدلاکتیک حاوی گلوکان سوکرازها از منابع جدید و در دسترس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این مطالعه شناسایی باکتری های اسیدلاکتیک شیر الاغ با استفاده از روش های بیوشیمیایی، فنوتیپی و مولکولی، به منظور یافتن سویه های تولیدکننده گلوکان سوکراز بود. نتایج بیوشیمیایی این مطالعه نشان داد که باکتری های جداسازی شده عمدتاً متعلق به دو جنس انتروکوکوس و استرپتوکوکوس بودند. بر اساس نتایج روش های فنوتیپی (ftir) و مولکولی (s rrna16) باکتری های جنس انتروکوکوس متعلق به گونه فکالیس بودند. آغازگرهای هرز نتوانستند ژن های گلوکان سوکراز را در این باکتری شناسایی کنند. نتایج آزمون تعیین حساسیت (آنتی بیوگرام) و شناسایی ژ ن های بیماری زایی باکتری انتروکوکوس فکالیس نشان داد که این باکتری فاقد ژن بیماری زایی esp، اما دارای ژن های بیماری زایی as، efaa، ace و gele بودند. استفاده از گیاهان برای تولید پلیمرهای جدید یک فنّاوری ضروری و بسیار شگفت انگیزاست. گیاهان تراریخت به عنوان کارخانه های زیستی مفید و جالب برای تولید ارزان و فراوان درشت مولکول های نوترکیب و فعال مثل ترکیبات خونی، واکسن ها، فاکتور های رشد، آنتی بادی ها، آنزیم ها و پلیمرهای زیستی با کمترین خطر برای مصرف کننده انسانی بسیار موردتوجه می باشند. موتان پلی گلوکانی است که واحدهای گلوکز سازنده ی آن عمدتاً توسط پیوند های a (1?3) به هم متصل شده اند و توسط استرپتوکوک های مختلف و لاکتوباسیلوس روتری سنتز می شود. به منظور تولید این پلیمر زیستی مهم در گیاه چغندرقند به دلیل وجود مقادیر زیاد ساکارز، ناقل pbinplus حاوی ژن gtfi با کمک اگروباکتریوم تومفاسینس نژاد gv3101 به ریزنمونه های چغندرقند منتقل شد. نتایج این مطالعه نشان داد که ژن کدکننده ی موتان سوکراز به ژنوم چغندرهای تراریخت منتقل شده است. گیاهان تراریخت چغندرقند برای زمستان گذرانی در دمای 4 درجه سانتی گراد به مدت2 ماه قرار گرفتند.

جوانه زنی کارآمد و ظهور سریع و یکنواخت گیاهچه در راندمان تولید محصول مهم هستند. بنابراین استفاده از راهکارهایی برای بهبود جوانه زنی و استقرار گیاهچه برای بالابردن میزان تولید محصول ضروری می باشد. خشکی یکی از عوامل محدود کننده رشد گیاهان در سراسرجهان و شایع ترین تنش محیطی است که تقریبا تولید 25 درصد اراضی جهان را محدود ساخته است. پرایمینگ به عنوان یک تکنیک ساده پیش از جوانه زنی پیشنهاد شده است که باعث بهبود عملکرد بذر در شرایط تنش و نامساعد محیطی می گردد. روش های مختلفی از پرایمینگ شامل هیدروپرایمینگ، اسموپرایمینگ، پرایمینگ شیمیایی، پرایمینگ هورمونی، پرایمینگ بیولوژیک، پرایمینگ ردوکس، پرایمینگ ماتریک، هالوپرایمینگ، ترموپرایمینگ و پرایمینگ با مواد غذایی وجود دارد.

باکتری های اسیدلاکتیک (lab) گروه هتروژنی از باکتری های گرم مثبت هستند که بر اساس مجموعه ای از ویژگی های ریخت شناسی، متابولیکی و فیزیولوژیکی در یک گروه بسیار بزرگ قرار گرفته اند. این باکتری-ها پربیوتیک با توان تولید بیوپلیمرها تأثیری بسزایی بر بهبود طعم و بافت محصولات لبنی و ماندگاری بسیاری از محصولات تخمیری دارند. به منظور شناسایی باکتری های اسیدلاکتیک بومی ایران با توان تولید آنزیم های گلوکان سوکراز، مطالعه ای روی شیر الاغ صورت گرفت. برای این منظور، از روش های کلاسیک و روش های پیشرفته مولکولی (توالی یابی rrnaی s16) و فیزیکوشیمیایی (ftir) استفاده شد. نتایج روش-های کلاسیک نشان داد که باکتری های جداسازی شده مربوط به دو جنس انتروکوکوس و استرپتوکوکوس می باشند. بر اساس نتایج روش های مولکولی و فیزیکوشیمیایی، باکتری های استرپتوکوکوس این مطالعه به گونه ی استرپتوکوکوس دیورسی تعلق داشتند. استفاده از آغازگرهای هرز مخصوص ژن های کد کننده آنزیم-های گلوکان سوکراز، وجود ژن کدکننده گلوکان سوکرازها را در این باکتری تأیید کرد. استفاده از این باکتری به عنوان آغازگر تولید ماست نشان داد که این باکتری نسبت به باکتری های اسیدلاکتیک انتروکوکوس تأثیر بیشتری بر بافت ماست دارد که می تواند تا حدودی به دلیل تولید بیوپلیمرها توسط باکتری استرپتوکوکوس دیورسی باشد.

یکی از مهم ترین گیاهان دارویی شقایق ((papaver somniferum l. می باشد. اهمیت دارویی این گونه مربوط به قابلیت تولید و ساخت گروهی از آلکالوئیدهای بنزوفنانتریدین از زیر گروه آلکالوئیدهای بنزیل ایزوکوئینولین (شامل تبائین، کدئین، پاپاورین، مورفین و مشتقات نیمه مصنوعی) می باشد که کاربرد وسیعی در صنعت داروسازی و پزشکی دارد. مهندسی متابولیک گیاهی رشته نسبتاً جدیدی از تحقیقات است که فرصت های تازه ای را برای پیشرفت متابولیک های گیاهی، سلولی و فرآیندهای فیزیولوژیکی ایجاد می کند. در طول مسیر ساخت مورفین، آنزیم مرحله نهایی دو واکنش متناوب بین ساخت مورفین و تبائین، کدئینون رداکتاز (cor) است. برای شناخت عملکرد ژن، روشی منتخب برای خاموشی سریع ژن-های گیاهی خاموش سازی القایی با ویروس (virus induced gene silencing) می باشد. vigs براساس پدیده تداخلrna یا rna-interference (rnai) است که به واسطه rna های کوچک در بیان ژن تداخل ایجاد می کند. در گیاهانی که با ویروس آلوده می شوند rna ویروسی چرخه ای در میزبان ایجاد می کند که موجب خاموشی ژن در مقابل ویروس می گردد. هدف از انجام این تحقیق بررسی خاموشی موقت و دائم ژن کدئینون رداکتاز (codeinone reductase) و تحلیل گیاهان تراریخت شقایق بود. برای رسیدن به این هدف سازه خاموشی موقت با استفاده از ناقل ptrv ساخته شد و نتایج همسانه سازی این ژن با استفاده از روش های مختلف مولکولی، pcr و هضم آنزیمی تأیید گردید. سازه پس از انتقال به آگروباکتری تومی فشینس به گیاه منتقل شد. برای تعیین سطوح نسخه برداری ژن هدف ازpcr در زمان واقعی و به منظور بررسی آلکالوئیدها نیز از آنالیز hplc استفاده شد. برای بررسی خاموشی دائم نیز از سازه خاموشی بخشی از ژن در ناقل pgsa1285 استفاده گردید و ریز نمونه های گیاه با آگروباکتری حاوی این ناقل، تراریخت شدند. جهت بهینه سازی انتقال ژن آزمایش هایی با فاکتورهای مورد مطالعه، شامل دو فاکتور محیط (b5 و ms)، دو فاکتور آنتی بیوتیک (کانامایسین و پرومومایسین) در سطوح 5، 15، 25 و 35 میلی گرم بر لیتر انجام شد. نتایج با آزمون دانکن و نرم افزار mstat-c مورد مقایسه میانگین قرار گرفتند. برای اثبات تراریختگی پس از باززایی گیاهچه های شقایق آزمایش pcr برای ژن nptii (ژن مقاومت به کانامایسین) طراحی و اجرا شد که نتایج pcr تراریختگی را در گیاهان انتخابی اثبات کرد. واژگان کلیدی: بنزیل ایزوکوئینولین، آگروباکتری، خاموشی ژن، کدئین، vigs

به منظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک نیتروکسین و بارور-2 و کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزای پاییزه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به صورت مزرعه ای در سال زراعی 1392در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان واقع در جنوب خرم آباد به اجرا درآمد. سه عامل مورد بررسی در این آزمایش شامل: کود زیستی نیتروکسین و کود زیستی بارور-2 در دو سطح مصرف و عدم مصرف و کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل در سه سطح 0 ، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار به صورت فاکتوریل در کرت ها قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استفاده از کودهای زیستی نیتروکسین و بارور- 2 به همراه مصرف 100 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل بر صفات شاخص برداشت و تعداد دانه در خورجین و کودهای زیستی نیتروکسین و بارور- 2 به همراه مصرف 200 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل بر عملکرد روغن اثر معنی-داری داشت و باعث افزایش این صفات شد. اما ترکیب عدم مصرف کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور-2 و مصرف 200 کیلوگرم کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل بر ارتفاع بوته و تعداد خورجین در شاخه اصلی و ترکیب عدم مصرف کودهای زیستی نیتروکسین و فسفات بارور-2 و مصرف 100 کیلوگرم کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل برتعداد شاخه فرعی باعث افزایش این صفات شد. همچنین کود زیستی نیتروکسین به همراه مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل بر صفات عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه باعث افزایش این صفات شد. بیشترین ماده خشک کل (9420 کیلو گرم در هکتار) در تیمار ترکیبی مصرف نیتروکسین به همراه مصرف 100 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل، بیشترین عملکرد دانه ( 1506 کیلو گرم در هکتار) در تیمار ترکیبی مصرف نیتروکسین به همراه مصرف 100 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل، بیشترین شاخص برداشت (35/17درصد) در تیمار مصرف بارور-2، توأم با مصرف نیتروکسین و مصرف 100 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل و بیشترین درصد روغن (74/45 درصد) در تیمار مصرف نیتروکسین به تنهایی به دست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد که افزایش کودهای شیمیایی چندان مناسب نیست. از طرفی صرف کودهای زیستی به تنهایی شاید نتواند نیاز غذایی گیاه را تأمین کند، در مقابل کاربرد کود زیستی نیتروکسین به همراه مقادیر کمتر کود شیمیایی سوپرفسفات تریپل سبب بهبود عملکرد کلزا گردیده است. بنابراین با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی کودهای شیمیایی، به کارگیری سیستم های تغضیه ای تلفیقی ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی و حفظ محیط زیست می-تواند راهگشای تضمین و ثبات عملکرد در کشاورزی پایدار باشد. با توجه به نتایج کسب شده بهترین تیمار در این تحقیق، مصرف کود زیستی نیتروکسین به همراه مصرف 100کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل بود، که در بیشتر صفات به صورت ترکیبی بهترین نتیجه را نشان دادند.

گیاه شقایق یکی از مهم ترین گیاه دارویی شناخته شده در دنیا و تنها منبع تجاری تولید کننده آلکالوئیدهای دارویی مانند کدوئین و مورفین است. ریشه مویین نوعی بیماری گیاهی است که توسط یک باکتری گرم منفی خاکزی به نام آگروباکتری رایزوژنز (agrobacterium rhizogenes) ایجاد می شود. در این تحقیق ابتدا توالی ژنومی ژن 4?omt شناسایی و سپس در ناقل ptz57r/t همسانه سازی شد. پس از توالی یابی، بر اساس آنالیزهای بیوانفورماتیکی مشخص شد که این ژن دارای یک توالی اینترونی به طول bp 114 از نوکلئوتید 781 تا 895 می باشد. به منظور تشدید بیان ژن 4?omt ابتدا توالی cdna ژن 4?omt حاوی چهارچوب خواندن باز طول bp 1074 کدکننده یک پروتئین 385 اسیدآمینه ی در ناقل ptz57r/t همسانه سازی شد و سپس در ناحیه بیان شونده ناقل pgsa1258 (بعد از پیش بر قوی البیان 3x camv35s) همسانه سازی گردید. در جهت بهینه سازی القای ریشه موئین در گیاه شقایق، یک طرح فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد.

گیاه شقایق یکی از مهم ترین گیاهان صنعت دارویی میباشد. این گیاه گروه وسیعی از آلکالوئیدهای ایزوکوینولین را تولید می کند. آن به عنوان تنهاترین منبع تجدید پذیر برای مسکن های دارویی کدوئین و مورفین و همچنین شل کننده عضله پاپاورین و ضد میکروب نوسکاپین می باشد. یکی از تکنیک مورد استفاده جهت دستورزی گیاهان، خاموشی ژن با استفاده از rna تداخل گر می باشد.در این پژوهش با هدف بررسی تاثیر خاموش سازی ژن بربرین بریج انزایم (bbe) بر پروفایل آلکالوئیدهای مهم شبکه مورفینان از تکنیک rnai استفاده گردید.ژن مورد نظر در ناقل t/a کلون شده و توالی یابی شد. سپس قطعه مورد نظر توسط هضم از ناقل t/a جدا شده و در جهت سنس در ناقل pgsa1285 کلون گردیدپس از تایید حضور قطعه خاموشی در جهت سنس، مجدداَ ناقل pgsa1285 با آنزیم های برشی هضم شد و قطعه خاموشی در جهت آنتی سنس کلون گردید.یکی دیگر از تکنیک های افزایش آلکالوئید استفاده از کشت ریشه موئین حاصل شده از باکتری آگروباکتری رایزوژنز می باشد. جهت بهینه سازی تولید ریشه موئین، آزمایشی با فاکتورهایی شامل فاکتور محیط در دو سطح (b5 و b52/1)، فاکتور سویه باکتری در سه سطح (atcc15834، a4 و msu) و شرایط نوری در دو سطح (48 ساعت تاریکی کامل و 16 ساعت تاریکی/ 8 ساعت روشنایی) در زمان هم کشتی انجام شد.

به منظور بررسی اثر کود آلی ورمی کمپوست بر خصوصیات فیزیولوژیک، مورفولوژیک و بیوشمیایی ارقام نخود (کرج و پیروز) در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به اجراء درآمد. فاکتورهای مورد آزمایش عبارت بودند از: نسبت خاک و ورمی کمپوست در 4 سطح 0:100، 10:90، 20:80، 30:70 و 3 سطح از تنش خشکی شامل بدون تنش خشکی (100 درصد ظرفیت زراعی)، تنش خشکی ملایم (75 درصد ظرفیت زراعی) و تنش خشکی شدید (25 درصد ظرفیت زراعی). در حالت کلی سطوح ورمی کمپوست در شرایط تنش ملایم توانست اثرات کاهشی تنش خشکی بر صفات جوانه زنی، مورفولوژیکی، فتوسنتزی، فیزیولوژیکی و بیوشمیایی را جبران کند اما در شرایط تنش شدید سطوح ورمی کمپوست تأثیری در کاهش اثرات منفی تنش نداشت.

آب قابل دسترس، عامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک می باشد. نتایج بررسی ها موید این است که محلول پاشی متانول نقش موثری در تحمل به خشکی گیاهان 3 کربنه دارد. در این راستا به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر خصوصیات فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و بیوشمیایی لوبیا (ارقام صدری و cos16) در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار درآمد. عامل محلول پاشی متانول با 4 سطح، شاهد (بدون محلول پاشی) ، 10، 20 و 30 درصد حجمی بود که به هر کدام از سطوح 2 گرم در لیتر گلیسین اضافه شد. محلول پاشی 3 بار طی فصل رشد گیاه (4 هفته بعد از کاشت، اوایل گلدهی و اوایل غلاف دهی) و با فواصل زمانی 10 روز صورت گرفت. عامل خشکی نیز شامل تنش خشکی شدید (25 درصد ظرفیت مزرعه)، تنش خشکی ملایم (75 درصد ظرفیت مزرعه) و بدون تنش خشکی (100 درصد ظرفیت مزرعه) بود. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف متانول و تنش خشکی تفاوت معنی داری (p 0.05) از نظر میزان کلروفیل a، b، کارتنوئید، کلروفیل کل، نسبت کلروفیل a به b، فتوسنتز خالص، عملکرد کوانتومی فتوشمیایی (fv/fm)، co2 بین سلولی، تعرق، کارایی مصرف آب، ارتفاع بوته، تعداد و طول شاخه در بوته، وزن خشک اندام هوایی، تعداد و وزن خشک برگ، وزن خشک ریشه، سطح، طول و حجم ریشه، غلظت پتاسیم، کلسیم و سدیم در برگ و ریشه، پروتئین محلول برگی، پرولین و فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز وجود داشت. محلول پاشی با سطح 10 و 20 درصد حجمی، موجب افزایش معنی داری در صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی نسبت به دیگر سطوح شد. به طور کلی می توان گفت کاربرد محلول پاشی 10 درصد حجمی منجر به افزایش معنی دار صفات مورفولوژی و محلول پاشی با غلظت 20 درصد منجر به افزایش معنی دار صفات فیزیولوژیکی لوبیا شد.

چکیده شوری خاک و آب زراعی عواملی هستند که مانع جوانه زنی مناسب و حصول عملکرد کافی در گیاهان زراعی می?شوند. بر اساس گزارش fao، در مناطق شور، کاهش عملکرد محصولات زراعی به مقدار 10 تا 60 درصد مشاهده می?شود. ازسویی، بهبود شاخص های جوانه زنی و افزایش مقاومت بذور نسبت به تنش های محیطی نظیر شوری، می تواند تأثیر زیادی بر مقدار عملکرد و کیفیت تولید داشته باشد. پرایمینگ، یکی از روش?های فیزیولوژیک مورد استفاده به منظور بهبود شاخص های جوانه?زنی و افزایش مقاومت گیاهچه به تنش های زنده و غیرزنده محیطی است. بدین منظور، پرایمینگ بذور یونجه(medicago sativa) ، رقم همدانی با استفاده از na2sio3، kh2po4، kno3و نیز آب مقطر به عنوان هیدروپرایمینگ در زمان های 3، 6، 9 و 12 ساعته در قالب یک طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. سپس بذور پرایم شده و پرایم نشده (شاهد) بطور مستقل در شرایط تنش شوری (mm 200 نمک nacl?) و یا شرایط بدون تنش (آب مقطر) در مدت یک دوره 12 روزه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش شوری(nacl mm200) سبب افت شاخص های جوانه زنی بذر و نیز رشد گیاهچه یونجه رقم همدانی گردید. تیمارهای سطوح پایین تر زمانی در شرایط تنش شوری، سودمندتر از تیمار 12 ساعته بودند، اگرچه برای na2sio3، تیمارهای 3 و 6 ساعته و برای kno3، هر سه مدت زمانی (3، 6 و 9 ساعت) در بهبود شاخص ها، حائز اهمیت بودند. تیمار kno3 در بهبود شاخص های ارزیابی شده در شرایط تنش، از سایر تیمارها، موثرتر بود. تیمار kno3- 3 ساعته در ارتقای هر دو بنیه بذر (شاخص های vig i و vig ii) موثر بود. هیدروپرایم نیز در برخی شاخص ها نظیر درصد جوانه زنی، ضریب و میانگین و شاخص سرعت جوانه زنی و شاخص جوانه زنی، بنیه i، t50 و مقدار کلروفیل ها سبب بهبود وضعیت بذور در تنش گردید، هرچند تأثیرگذاری آن کمتر از آثار مثبت kno3 بر بذور در تنش قرارگرفته بود. تیمار kh2po4، نیز در بهبود وضعیت chl a و همچنین شاخص هایی نظیر ضریب، میانگین و شاخص سرعت جوانه زنی و t50 خصوصاً در سطوح 3 و 6 ساعته در شرایط تنش شوری، موثر بود. بذور پرایم-شده در شرایط بدون تنش، اغلب وضعیتی مشابه بذور پرایم نشده در آب (شاهد در آب) داشتند. برخی موارد، از ارتقای شاخص ها حتی بیشتر از شاهد آب یا بدون تنش حکایت داشت. در جمع?بندی، به نظر می?رسد که هیدروپرایمینگ و همچنین برخی سطوح زمانی تیمارهای اسموپرایمkh2po4) و(kno3 و na2sio3، قادر به بهبود وضعیت جوانه زنی و شاخص?های رشد یونجه همدانی بوده و بنابراین، این تکنیک می تواند نقش مثبت و مهمی در افزایش تحمل بذر و گیاهچه یونجه، رقم همدانی به تنش شوری ایفا نماید. کلمات کلیدی: پرایمینگ، تنش شوری، یونجه همدانی (medicago sativa cv. hamadani)

خلر (lathyrus sativus l.)، یکی از مهم ترین گیاهان زراعی و علوفه ای دنیاست که به علت پروتئین و لایسین بالا گیاهی شناخته شده است. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی 33 ژنوتیپ خلر، از 20 نشانگر نیمه تصادفی اینترون-اگزونی یا isj استفاده شد. استخراج dna با روش ctab صورت گرفت. اطلاعات حاصل از آغازگرهای isj مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از مجموع باند ها، 77 % باندها مربوط به آغازگرهای et و 81 % مربوط به آغازگرهای it چند شکل بودند.

به منظور بررسی تأثیر روش های مختلف کاربرد سولفات منیزیم و رقم بر عملکرد کمی و کیفی عدس در شرایط اقلیمی خرم آباد، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان (با طول جغرافیایی 48 درجه و 22 دقیقه شرقی و عرض 33 درجه و 29 دقیقه شمالی) در سال زراعی 87-1386 به اجرا درآمد. در این طرح عامل اول تیمار شاهد و پنج روش کاربرد کود بود که شامل خاک کاربرد، محلول پاشی، آغشته نمودن بذر به کود، کاربرد توأم خاکی و محلول پاشی و روش توأم آغشته کردن بذر و محلول پاشی کود سولفات منیزیم می باشد. عامل دوم رقم، در دو سطح شامل ارقام گچساران و filip-92-12l بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که عامل رقم بر تعداد روز تا گل دهی در سطح احتمال 0/01 و بر ارتفاع بوته و وزن هزار دانه در سطح احتمال 0/05 تأثیر معنی داری داشت ولی بر سایر صفات تأثیر معنی داری نداشت. همچنین طبق نتایج تجزیه واریانس، تأثیر روش های کاربرد کود سولفات منیزیم بر عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و میزان منیزیم دانه در سطح احتمال 0/01 و بر ارتفاع بوته، تعداد روز تا جوانه زنی و میزان پروتئین دانه در سطح احتمال 05/0 معنی دار بود ولی بر وزن هزار دانه، تعداد روز تا گل دهی و تعداد شاخه فرعی تأثیر معنی داری نداشت. اثرات متقابل بین رقم و روش های کاربرد کود برهمه صفات اثر معنی داری نداشت. در بین روش های کاربرد کود، حداکثر ارتفاع بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک و کمترین تعداد روز تا گل دهی با روش خاک کاربرد به دست آمد. بیشترین میزان پروتئین دانه از تیمار کاربرد محلول پاشی کود به دست آمد. حداکثر وزن هزار دانه، تعداد غلاف، ارتفاع بوته و میزان منیزیم دانه با روش خاک کاربرد+ محلول پاشی به دست آمد، همچنین کمترین تعداد روز تا جوانه زنی با روش تلقیح بذر+ محلول پاشی و حداکثر شاخص برداشت و تعداد شاخه فرعی با تیمار تلقیح بذر به دست آمد. عملکرد دانه با تعداد غلاف در بوته، عملکرد بیولوژیک و تعداد روز تا جوانه زنی همبستگی مثبت و معنی دار و با شاخص برداشت همبستگی منفی و معنی داری دارد. میزان پروتئین دانه تنها با میزان منیزیم دانه همبستگی معنی داری در سطح احتمال 0/01 دارد. میزان منیزیم دانه علاوه بر میزان پروتئین دانه، با ارتفاع بوته و تعداد غلاف در بوته نیز همبستگی مثبت و معنی دار و با شاخص برداشت همبستگی منفی و معنی داری دارد. روش خاک کاربرد کود سولفات منیزیم و رقم filip-92-12l جهت دست یابی به عملکرد دانه بالا و روش های محلول پاشی و خاک کاربرد+ محلول پاشی و رقم filip-92-12l به ترتیب جهت دست یابی به حداکثر میزان پروتئین و منیزیم دانه مناسب ترین تیمارها می باشند.

عدس عضو مهمی از خانواده بقولات است و به دلیل درصد پروتئین بالا، در جیره غذایی مردم کشورهای در حال توسعه، جایگاه بخصوصی دارد. آگاهی از میزان تنوع موجود در بین ارقام در مدیریت برنامه های اصلاحی مهم است، زیرا ژرم پلاسم یکنواخت به راحتی در معرض تنش های زیستی و غیرزیستی قرار می گیرد. بر این اساس ارزیابی تنوع ژنتیکی برای بهره برداری از آن در پروژه های اصلاحی امری ضروری است و به اصلاحگران در انتخاب والدین مناسب تلاقی ها کمک می نماید. در این تحقیق تنوع ژنتیکی 23 ژنوتیپ عدس که مورد استفاده در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان می باشند با استفاده از نشانگر rapd و با 30 آغازگر بررسی شد. در مجموع 205 باند قابل نمره دهی بدست آمد و میانگین تعداد نشانگر به ازای هر آغازگر 6/8 باند بود. از تعداد کل باندها 174 باند (85 درصد) چندشکل بودند. بر اساس داده های مولکولی دامنه تشابه نمونه ها بین 0/52 تا 0/89 متغیر بود. از روش های مختلف برای محاسبه ماتریس تشابه و تجزیه خوشه ای با استفاده از نرم افزار ntsys استفاده شد و بهترین گروهبندی بر اساس الگوریتم گروه بندی upgma و ماتریس تشابه جاکارد بود. کمترین میزان شباهت متعلق به رقم گچساران و f-2005-4l با 0/52 تشابه و بیشترین میزان شباهت متعلق به ژنوتیپ های f-2004-56l و f-2003-4l با 0/89 تشابه بود. داده های به دست آمده از rapd نشان دهنده تنوع ژنتیکی در بین نمونه ها می باشد. بر این اساس به نظر می رسد می توان از روش مولکولی rapd به عنوان روشی موثر در بررسی و ارزیابی تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم عدس استفاده کرد.

ذرت یکی از مهمترین گیاهان زراعی است و مصارف متعددی دارد. برای این منظور 22لاین زودرس دانه ای ذرت با دو تستر تجاری زودرس ‏‎k1263/1‎‏ و ‏‎k2816‎‏ تلاقی داده شدند و 44 ترکیب لاین ضربدر تستر آنها در سال 1380 مورد بررسی قرار گرفت.لذا نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین هیبریدها برای کلیه صفات مورد بررسی وجود دارد.