پایان نامه حاضر تحت عنوان کاربرد ظرف زمان در حالت های مختلف زبان روسی و روش های بیان آن در زبان فارسی می باشد. ظرف زمان به عنوان عضو فرعی جمله برای بیان زمان به همراه فعل بکار برده می شود و بر زمان انجام عمل تاکید می کند. معمولا در زبان فارسی ظرف زمان جدا از قید زمان تعریف نمی شود. در فصل اول مفاهیم کلی ظرف زمان در زبان روسی بررسی شده، تعریف حالت در زبان روسی، معانی ظرف زمان در حالت های مختلف و معانی حروف اضافه مرتبط با آنها ارائه و بررسی شده است. در فصل دوم در ابتدا مفاهیم کلی ظرف زمان در زبان فارسی و در ادامه روش های بیان معانی ظرف زمان در حالت های مختلف زبان روسی به زبان فارسی و در پایان نتایج تحقیق، فهرست منابع بررسی و ارائه شده است. واژه های کلیدی: ظرف زمان، قید، حالت، زبان روسی، زبان فارسی

چکیده با توجه به اینکه "ترتیب اجزای کلام" از اهمیت زیادی در ساخت جمله برخوردار است و نیز خود جمله ابزار مهم ارتباطی محسوب می شود، در کار حاضر اختلافات ظریف مفهومی که ممکن است در اثر جابه جایی ظرف مکان و زمان در جملات ساد? خبری بوجود آید، مورد بررسی قرار می گیرند؛ چرا که ترتیب اجزای جمله در زبان های روسی و فارسی همیشه مطابق نیستند و این مسئله گاهی باعث بروز مشکل در ترجمه، خصوصاً در نوشتار می شود. به عنوان یک ابزار زبانی، "ترتیب اجزای کلام" کارکرد های مهمی در شکل گیری گفتار بویژه به لحاظ مفهومی دارد. در واقع "ترتیب اجزای کلام" یکی از اصلی ترین ابزار تجزی? اطلاعی جمله است که در شکل گیری ساخت ارتباطی و مفهومی جمله شرکت دارد. تغییر ساخت جمله و ترتیب قرارگیری اجزای آن منجر به تغییرات مفهومی، عاطفی و سبکی می شود. در کار حاضر تلاش شده تا از طریق مقایسه شباهت ها و تفاوت های ترتیب قرارگیری ظرف مکان و زمان در جملات ساد? خبری و ارتباط آن با ساخت اطلاعی جمله در زبان های روسی و فارسی روشن گردد. فصل اوّل به مفاهیم کلی جمله در زبان روسی و اجزای آن، ازجمله ظرف مکان و زمان به عنوان موضوعات اصلی تحقیق اختصاص یافته است. سپس تئوری تجزی? اطلاعی جمله و ارتباط آن با جا به جایی ظرف مکان و زمان در جمله مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل دوّم به وسیل? معیار ها و مثال هایی از زبان روسی و نیز با در نظر گرفتن قواعد نظم کلام در زبان فارسی، واریانت های ممکن محل قرارگیری ظرف مکان و زمان در نوشتار زبان های روسی و فارسی مورد مقایسه قرار می گیرد. کلمات کلیدی: ترتیب اجزای کلام، تجزیه اطلاعی جمله، موضوع (مبتدا)، خبر (کانون)، ظرف مکان، ظرف زمان.

چکیده در این پایان نامه «هدایت نحوی اسم در زبان روسی و نحوه ی بیان آن به زبان فارسی» مورد بررسی قرار گرفته است. در زبان روسی هدایت نحوی عبارت است از رابطه ی بین اعضای جمله که با انتخاب درست حالت(?????) بیان می شود. این رابطه ممکن است بین اجزای مختلف کلام (فعل، اسم، صفت، قید) برقرار شود. اکثر پژوهشگران توجه خود را روی هدایت نحوی افعال زبان روسی متمرکز کرده اند ودر این زمینه تحقیقات متعددی انجام شده است. اما در باره ی هدایت نحوی اسامی در زبان روسی در دانشگاه تربیت مدرس تاکنون پژوهش مستقلی صورت نپذیرفته و پایان نامه حاضر نخستین تلاش در این حوزه به شمار می آید. هدایت نحوی اسم در زبان روسی معمولاً از طریق سیستم حالات(???????? ???????) انجام می گیرد. حالتهای روسی معمولاً چند معنایی می باشند. هر نوع حالت معمولاً دارای مجموعه ای از معانی لغوی است. با توجه به مفهومی که هر حالت زبان روسی در متن دارد، باید به صورت معینی به زبان فارسی بیان شود. بدین ترتیب، بین نوع حالت در زبان روسی و ساختارهای نحوی زبان فارسی رابطه ی یک به یک کاملی وجود ندارد. در پایان نامه ی حاضر تلاش شده است مهمترین طرق بیان معانی مرتبط با هدایت نحوی اسامی روسی، در زبان فارسی ارائه گردد. هدایت نحوی در زبان فارسی عبارت است از طریقه ی ایجاد رابطه ی واژه ی وابسته (تابع) با واژه ی اصلی (تابع کننده). کلید واژه: هدایت نحوی، زبان روسی، زبان فارسی، اسم، حالت

موضوع این پایان نامه به بررسی حرف اضافه«?» در حالت حرف اضافه ای و نحوه بیان معادلهای آن در زبان فارسی اختصاص دارد. حروف اضافه بعنوان اجزای وابسته کلام، در جمله یا کلمات به عنوان ابزاری برای تابعیت نحوی اسامی بوسیله کلمات دیگر به کار می رود. در زبان فارسی حروف اضافه بیشتر به عنوان ابزاری برای بیان معنی هایی مورد استفاده قرار می گیرند که در زبان روسی به کمک سیستم هدایت نحوی بیان می شوند. حروف اضافه همانند دیگر کلمات هم در زبان روسی و هم در زبان فارسی می توانند دارای یک یا چند معنی باشند. در فصل اول پایان نامه مفاهیم کلی در مورد اجزای کلام و حروف اضافه در زبان روسی بررسی میشود و تعاریفی در مورد هدایت نحوی و مقوله حالت فعل ارائه می شود. همچنین معانی مختلف حالتهای فعلی زبان روسی و خصوصا حالتهای دارای حروف اضافه و نیز ترکیبات حرف اضافه ای مترادف که در ساختار آنها حرف «?» به کار رفته، بررسی می شوند. در فصل دوم مفاهیم کلی درباره حروف اضافه در زبان فارسی و ساختار آنها ارائه می شود، و در ادامه معانی اصلی حرف اضافه «?» در حالت حرف اضافه ای و نحوه بیان آنها در زبان فارسی مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان کار، نتایج تحقیق، فهرست منابع و ضمیمه آورده شده است. کلیدواژه ها: حرف اضافه «?» ، حالت حرف اضافه ای، هدایت نحوی، زبان روسی، زبان فارسی

موقعیت های "عذرخواهی" و "خواهش" از پیچیده ترین مسایل در فرایند ارتباط متقابل زبانی است. در فرایند یادگیری زبان روسی، به خصوص در زمینه فرهنگی، گاهی برای زبان آموزان این سوال بوجود می آید که به چه نحوی بیان نقشی-اجتماعی "عذرخواهی" و "خواهش" را می توان با عبارات مشابه در زبان فارسی مقایسه نمود. در این پژوهش روش های گوناگون عمل گفتار در موقعیت های یادشده، از دیدگاه نظری و عملی بررسی می شوند. از آنجا که در مورد مقایسه بیان موقعیت "عذرخواهی" و "خواهش" در زبان های روسی و فارسی تاکنون پژوهشی انجام نشده است، برای دانشجویان فارسی زبان به هنگام استفاده بجا و مناسب از آنها مشکلاتی بروز می کند. به همین علت بررسی و مشخص نمودن روش های بیان "عذرخواهی" و "خواهش" در زبان فارسی به هنگام درک و فراگیری زبان روسی مسئله بسیار ضروری است.

این کار پژوهشی از مقدمه، دو فصل ، نتیجه گیری و فهرست منابع تشکیل شده است. فصل اول ، بخش نظری و عملی کار در ارتباط با زبان روسی است. در این بخش ، فرهنگ زبانی، گفتار شفاهی و عمده ویژگی های آن، خطاب در معاشرت فرهنگی، مورد بررسی قرار می گیرد و برای خطاب در گفتار شفاهی روسی طبقه بندی ارایه می شود. فصل دوم نیز تحقیق نظری و عملی است که قسمت اعظم آن مربوط به زبان فارسی می باشد. در این بخش، ابتدا فرهنگ زبانی و ادب و الگوهای آن در زبان فارسی تشریح می شود، سپس خطاب در گفتار شفاهی فارسی تجزیه و تحلیل شده و با خطاب در گفتار شفاهی روسی مورد مقایسه قرار می گیرد .

?????? ???????????? ?????? ????????? ???????????? ??????? ?????????????? ???? ? ?????????????? ????????. ??????? ??????? ????? ??????????? ? ??????????? ??? ?? ???? ??????????? ???????? ????????, ??? ? ?? ???? ?????????????? ?????????????. ????????????? ???????? ????? ?? ???????? ?????????? ?????????? ?????????? ??????. ?????????????? ??????? ???????? ????? ?????????? ?????????, ??????????, ????????????? ? ?????????? ????? ????? ????????? ????????????. ???? ???????????? ??????????? ? ??????????? ????? ?????????????? ???????? ????????????? ??????? ???? ? ?????????????? ????????. ???????????? ?????????????? ???? ? ?????? ???????? ??????????? ????? ????????? ????? ????????????? ? ????????? ????????? ?????????????? ????? ?????? ? ???????, ???????? ?????? ???????? ?? ??????? ???????? ? ?????????? ????????? ???? ?????. ? ?????? ????? ??????????????? ????????????? ??????? ???????????? ??????, ?.?. ????? ???????, ??? ???????????? ? ?? ?????? ? ???????????, ????????????? ? ?????? ???? ???????? ? ??????? ? ?????????? ??????, ????????????? ??? ???????????? ??????????????? ???????, ??????? ? ??? ?????????????, ????? ?????????????? ??????????????? ????????. ?? ?????? ????? ??????????????? ??????? ?????????????? ????? ? ?????????????? ????????, ?? ??????????? ? ???????????? ????????? ? ???????????? ?????, ?? ?????? ??????????????? ???????. ?? ?????? ???????????? ??????? ????? ?????? ? ???????????? ??????? ? ???????? ????????????? ?????????????? ???? ?? ???????? ?????, ? ???????? ???????-????????????? ????????? ???? ??? ?????????????.

????????? ???????????? ?????? ????????? ???????????? ?????????????-???????????? ????????? ???? ??????????????? ? ??????? ????? ? ?? ?????????? ????????????. ????? ?? ????? ????????? ???????????? ???????? ????? ???????? ????????? ??????????????, ????????? ??? ? ???? ????? ?????????? ???? ??????????? ????????????????. ??? ?????????? ?????????????-???????????? ????????? ?????????? ? ??????? ????? ????? ????????????? ??????? ??????????: ??????????, ??????, ?????????????, ?????, ??????? ? ?????????????? ????? ?????? ? ??????. ????? ???????????? ???????? ????????? ????????? ???????? ???????? ???????? ?????????????-???????????? ????????? ? ???????? ????? ?? ??????????. ? ???? ?????? ???? ???????????????? ????????? ???????? ??????? ?????????????-???????????? ??????????????? (????? 9 ?????), ? ????? ? ??????? ????????? ???????? ???? ??????? ??????? ?????????? ?????????????, ???????? ?????????? ??????? ????????? ?????? ???????? ? ?????????? ?????. ?????????? ?????? ????? ????? ????????????? ? ???????????? ???????? ??? ??? ??????????? ???????? ????? ??? ????????????, ??? ? ???????????? ? ?????? ????????????, ???????????? ??????? ??????.

در زبان روسی مقوله گرامری خاصی تحت عنوان نوع فعل وجود دارد. افعال می توانند یکی از دو نوع فعل باشند: مطلق و استمراری. این مقوله گرامری زبان روسی معادل مشابه دقیقی در زبان فارسی ندارد. این مسئله جریان آموزش زبان روسی را برای فارسی زبانان دچار مشکل می کند و باعث می شود که آنان در کاربرد صحیح این مقوله گرامری با مشکل مواجه شوند. برای حل این مشکل در این کار تحقیقی سعی شده است قوانین و شرایط کاربرد نوع فعل منفی در زبان روسی مورد بررسی قرار گیرد و قواعدی برای ترجمه نوع فعل منفی از زبان روسی به فارسی ارائه شود. در این کار از روش تحقیق مقایسه ای استفاده شده است. تلاش بر آن بوده است تا روشهای کاربرد نوع افعال منفی روسی و روشهای بیان آن در زبان فارسی به طور کامل مورد مقایسه قرار گیرد. پایان نامه شامل مقدمه، دو فصل، نتیجه گیری و فهرست منابع می باشد. در فصل اول ویژگیهای اصلی جمله در زبان روسی مشخص شده، انواع جملات منفی و همچنین مفاهیم نفی کلی و جزئی مورد مطالعه قرار گرفته اند، ویژگی کلی مقوله نوع افعال روسی، معانی کلی و جزئی که با انواع مطلق و استمراری بیان می شوند و همچنین رابطه نوع فعل با مقوله زمان بررسی شده اند. مفاهیم مربوط به جمله و نفی در زبان فارسی نیز در همین فصل تشریح شده است. در فصل دوم انواع مختلف ترکیبهایی که در آنها نوع فعل منفی در ساختار معنایی-گرامری جمله نقش دارد طبقه بندی شده است و همچنین روشهای بیان معانی مختلف این ترکیبات در زبان فارسی ارائه شده اند. نتایج به دست آمده در "نتیجه گیری" کار نشان داده شده است اند.

این پایان نامه به بررسی افعال مترادف ????????????,????????????,???????????-??????????, ?????????-????????? در زبان روسی و نحوه بیان آنها به زبان فارسی پرداخته است. مترادف ها در زبان روسی از سه طریق به وجود می آیند. 1- از طریق واژه سازی 2- به دلیل گسترش دامنه معایی یک کلمه 3- در نتیجه اقتباس از کلمات خارجی. هدف از این پایان نامه بررسی گروه خاصی از افعال مترادف در زبان روسی و همچنین یافتن معادل های مناسب آنها به زبان فارسی می باشد. تحقیق حاضر از مقدمه ، دو فصل ، نتیجه گیری و فهرست منابع تشکیل شده است در فصل اول تعریف کلی از فعل و طبقه بندی آن به زبان روسی بیان شده است و در ادامه به بیان ویژه گی مترادف ها به زبان روسی پرداخته شده است در فصل دوم تعریف کلی از فعل و مترادف ها در زبان فارسی ارایه شده است و در ادامه روشهای بیان افعال مترادف و به لحاظ معنی نزدیک ????????????,????????????,???????????-??????????, ?????????-????????? در زبان فارسی آورده شده است

موضوع این پایان نامه به بررسی قیدهای روسی دارای تشابه معنایی و نحوه بیان آنها به زبان فارسی در دوره آموزش مقدماتی اختصاص داده شده است. در میان قیدهای روسی می توان کلماتی را یافت که از لحاظ معنایی بسیار به هم نزدیک بوده ولی مشابه نیستند. این قرابت معنایی اغلب باعث ایجاد مشکلاتی نزد دانشجویان ایرانی در کاربرد صحیح این قیود می شود. هدف از این پایان نامه ارایه تفاوت های ظریف قیدهای روسی دارای تشابه معنایی و روش های مناسب بیان معانی آنها به زبان فارسی به منظور بهبود و تقویت کاربرد صحیح این قیود برای دانشجویان ایرانی در دوره آموزش مقدماتی می باشد. این کار از مقدمه، دو فصل، نتیجه گیری و فهرست منابع تشکیل شده است. فصل اول مبنای نظری تحقیق می باشد. در این فصل مفاهیمی چون واژه و واژه شناسی، معنی لغوی کلمه و انواع اصلی آن، ترادف و انواع مختلف مترادف ها، قید به عنوان یکی از اجزاء کلام و طبقه بندی های مختلف آن از لحاظ معنی لغوی و مقوله دستوری بررسی می شوند. در فصل دوم مفهوم کلی قید و انواع آن در زبان فارسی مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه گروه قیدهای مترادف بررسی می شوند، شباهت ها و تفاوت های آنها در کاربرد مشخص می شوند، مثال هایی با ترجمه فارسی آورده می شود، و بر اساس این اطلاعات معادل های مناسب آنها در زبان فارسی پیشنهاد داده می شود. نتایج حاصل از این کار، یعنی بررسی شباهت ها و تفاوت های ظریف قید های روسی دارای تشابه معنایی، می تواند برای دانشجویان ایرانی که مشغول به یادگیری زبان روسی در مرحله مقدماتی می باشند مفید باشد.

پایان نامه حاضر تحت عنوان کاربرد ظرف زمان در حالت های مختلف زبان روسی و روش های بیان آن در زبان فارسی می باشد. ظرف زمان به عنوان عضو فرعی جمله برای بیان زمان به همراه فعل بکار برده می شود و بر زمان انجام عمل تاکید می کند. معمولا در زبان فارسی ظرف زمان جدا از قید زمان تعریف نمی شود. در فصل اول مفاهیم کلی ظرف زمان در زبان روسی بررسی شده، تعریف حالت در زبان روسی، معانی ظرف زمان در حالت های مختلف و معانی حروف اضافه مرتبط با آنها ارائه و بررسی شده است. در فصل دوم در ابتدا مفاهیم کلی ظرف زمان در زبان فارسی و در ادامه روش های بیان معانی ظرف زمان در حالت های مختلف زبان روسی به زبان فارسی و در پایان نتایج تحقیق، فهرست منابع بررسی و ارائه شده است. واژه های کلیدی: ظرف زمان، قید، حالت، زبان روسی، زبان فارسی

چکیده پایان نامه حاضر به بررسی کاربرد ضمایر معین روسی ??????, ?????, ??????, ???? و نحوه بیان آنها در زبان فارسی اختصاص یافته است. ضمایر معین به منظور ایجاد روابط مشخص یا نامشخص گوینده نسبت به شیء به شکل مثبت و منفی نیز بیان می گردد. در حالت مثبت گوینده می تواند شخص یا شیء را با در نظر گرفتن خواص و عناوین مختلف مربوطه به آن((???، یا اینکه به کل یک شیء یا پدیده و اشیاء دلالت کرده و آنها را در بر بگیرد (????, ???)و یا اینکه می توان یک یا چند شاخص را بر گروهی از اشخاص یا اشیا تعمیم داد (??????, ??????) و یا اینکه می توان بالعکس یک شیء یا پدیده را از سایر موارد مشابه تفکیک کرد (??????, ????, ????, ?????????, ???? ?????, ???? ???????). ضمایر معین در زبان فارسی نیز وجود دارند، اما مفاهیم آنها در زبان های فارسی و روسی یکی نیستند، مخصوصا در خصوص ضمایری مانند ??????, ?????, ??????, ????که به علت شباهت معنایی بسیاری از اوقات برای دانشجویان مشکلآفرین میشوند. در حالی که هر یک از عناصر سازنده کلمه نشانه های معین بودن خود را اعمال می کند که در واقع بیان کننده درجه مختلفی از معین بودن یا نبودن را می رساند،لذا انتقال صحیح آن ها به زبان فارسی توجه خاصی را می طلبد. در هر یک از عناصر واژ ه سازی علائمی از میزان معین بودن معنای واژه وجود دارد که به نوعی به بیان درجات مختلفی از معین بودن یک موضوع می پردازد، چیزی که باید هنگام یافتن معادلهای صحیح برای چنین ضمایری در زبان فارسی مورد توجه قرار گیرد. در پایان نامه حاضر سعی شده است شیوه های بیان ظرافتهای معنایی ضمایر معین روسی در زبان فارسی بررسی و مناسبترین راهها برای انتقال معنای ضمیرهای مورد بحث ارائه شود. کلمات کلیدی: ضمایر معین، ??????، ?????، ?????? و ????.

چکیده افعال حرکتی روسی ازلحاظ ویژگی های لغوی – دستوری گروه پیچیده ای را تشکیل می دهند. پس از الحاق پیشوندهای مختلف به افعال حرکتی، آنها بازهم پیچیدگی بیشتری پیدا می کنند، زیرا علاوه بر معانی اولیه ی افعال پایه، پیشوندها نیز معانی مضاعفی را به آنها می افزایند. به خاطر عدم وجود مقوله ای چون افعال حرکتی در زبان فارسی، یادگیری گروه افعال حرکتی روسی مشکلات بسیاری را برای دانشجویان ایرانی به همراه دارد. در این کار تحقیقی افعال حرکتی با پیشوندهای ???- و ?- به عنوان موضوع تحقیق انتخاب شده است، با این هدف که معانی و زمینه های کاربرد پیشوندهای مذکور در هنگام الحاق به افعال حرکتی نشان داده شود و نیز ابزارهای بیان آنها در زبان فارسی مشخص گردد. در فصل اول افعال حرکتی بدون پیشوند و با پیشوند به صورت مشروح در نظام دستوری زبان روسی توصیف شده اند و در پایان فصل به صورت ویژه معانی افعال حرکتی با پیشوندهای ???- و ?- مشخص گشته است. فصل دوم با مباحث نظری دستور زبان فارسی که مرتبط با موضوع ما هستند آغازشده و سپس به وسیله ی مثال های متعدد، معانی گوناگون افعال حرکتی با پیشوندهای ???- و ?- نشان داده شده است. پس از ترجمه ی مثال های روسی به زبان فارسی، ابزارهایی که در زبان فارسی معانی افعال موردنظر را بیان می کنند، عیان شده است. کلیدواژه ها: فعل، افعال حرکتی، پیشوند، زبان روسی، زبان فارسی

? ???????? ???????????? ???????? ????? ? ?????????? ????????? ???????? ? ????????????? ??????? ??????, ???????????? ?????? ?? ?????????????, ??????? ?????????????? ? ?????????? ??????????? ?????? ???????????? ? ????? ? ???????? ????????????? ? ????????? ???????? ? ??????????? ??????. ? ?????? ????????????? ?????????? ??????, ?????????? ? ?????????? ?? ??????? ????? ????????? ??????????-?????????. ???????????? ??????????? ?? ????????? 20 ?????????, ?????????? ?????????? ???????????? ????? ???????? ???????? ????? ? ?????????? ??????????? ???????????? ????? ????????. ?????? ?? ??????????? ?????? ????????????, ?? ????? ???????? ??? ????????? ?????????? ?????? (?????? ??????????? ? ?????? ??????????) ? ????????? ????????????? ?????? ???????? ?????, ?? ???? ????? ?????????? ? ?????????? ????. ?????? ????????? ????????? ?????? ?????? ???????????? ????????? ???????????? ?????????????? ?????? (236) ??? ???????????? ???????? (51). ????????? ??????? ???????????? ????? ????? ????????? ? ??????? ????????, ?????????????? ??????????? ? ?????? ???????? ??? ???????? ?????????, ??? ????? ?????????????? ????????? ???????????? ???????? ????????.

پایان نامه حاضر به بررسی فعل های“?????” و“???????” با پیشوند های مختلف و نحوه بیان آن در زبان فارسی اختصاص دارد. افزوده شدن پیشوند به فعل معمولا در معنای فعل تغییراتی به وجود می آورد که شناخت آنها برای نحوه صحیح آموزش و ترجمه به فارسی بسیار حائز اهمیت است. روش تحقیق در این پایان نامه مقایسه - تحلیلی می باشد. پایان نامه حاضر از دو بخش تئوری و عملی تشکیل شده است. بخش تئوری شامل تعریف فعل و انواع آن، تعریف واژه سازی و روش های مختلف آن در زبان روسی می باشد. در پایان این بخش معانی فعل های ”?????“ و ”???????“ با پیشوندهای مختلف (??-, ??-, ??-, ??-, ??-, ????-, ??-, ??-, ????-, ???-, ???-, ???-, ??-, ???-). بررسی شده است. بخش عملی پایان نامه به تعریف فعل و انواع آن در زبان فارسی می پردازد. در ادامه فعل “?????” با پیشوند های مختلف و روش های بیان آن در زبا ن فارسی بررسی شده و مثال های مختلف و ترجمه آن ها در زبان فارسی آورده شده است. بررسی فعل“?????” با پیشوندهای مختلف و روش های بیان آن در زبان فارسی نشان می دهد که گاهی معنی افزوده شده به فعل توسط پیشوند در زبان فارسی اصلا بیان نمی شود و گاهی به کمک ابزار های زبانی مانند متمم، قید، ترجمه توصیفی، فعل معادل، پیشوند انعکاس می یابد.

در این پایان نامه "مفهوم حالت معیت بدون حرف اضافه در زبان روسی و معادلهای آن در زبان فارسی" مورد بررسی قرار گرفته است. این کار به بررسی ویژگیهای "مقوله حالت" در زبان روسی و معادلهای آن در زبان فارسی پرداخته است. مقوله حالت در زبان روسی رابطه کلمه را با دیگر کلمات در گروه واژه و یا جمله مشخص می سازد. این رابطه نحوی یا مستقلا توسط فرم "حالتها" بیان می شود ویا از دیگر ابزار لغوی و گرامری (حروف اضافه، لحن گفتار و ترتیب اجزاء کلام) نیز بهره می برد. در مقایسه با زبان روسی در زبان فارسی "مقوله حالت" وجود ندارد و برای بیان رابطه کلمات در گروه واژه و یا جمله صرفآ از حروف اضافه، حروف نشانه، نشانه اضافه ویا ترتیب اجزاء کلام استفاده می شود. در این پایان نامه ویژگیهای نحوی و معنا شناسی "حالت معیت" بدون حرف اضافه بررسی شده است. حالت معیت بدون حرف اضافه دارای نقشها ومعانی بسیار متفاوتی است و همانطور که در روند تحقیق نشان داده شده شد در زبان فارسی توسط ساختارهای گوناگونی بیان می شوند. در این کار پس از طرح مسائل تئوری و مقایسه تفاوتهای ساختاری در دستور دو زبان سعی شد معانی متعدد "حالت معیت" بدون حرف اضافه در زبان روسی به طور کامل توضیح داده شود و برای آنها معادلهای فارسی پیشنهاد شود. پس از آن برای هر دسته از معانی در قالب جداولی ساختارهایی ارائه شده است که برای آموزش دستور زبان روسی (در این حوزه) به زبان آموزان ایرانی قدمی موثر محسوب می شود.

بررسی و مطالعه فعل های حرکتی برای دانشجویان و زبان آموزان روسی بسیار مشکل است. گذشته از آن یادگیری فعل های حرکتی با پیشوند نیز بر این دشواری می افزاید. کسی که زبان روسی می آموزد هنگام بکارگیری این افعال دچار اشتباهات زیادی می شود. به همین دلیل فراگیری صحیح افعال حرکتی در زبان روسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این پایان نامه سعی شده تا حدودی این مشکل از سر راه دانشجویان و سایر زبان آموزان روسی برداشته شود. پیچیدگی فعل های حرکتی با پیشوند به چند دلیل است، از جمله: 1- پیشوندها دارای معانی مختلف هستند؛ 2- پیشوند های جهت دار با فعل های حرکتی گروه اول گونه مطلق و با کمک افعال گروه دوم گونه استمراری پدید می آورند؛ 3- پیشوندهای بدون جهت در ترکیب با فعل های حرکتی (بیشتر گروه دوم) گونه مطلق را بوجود می آورند؛ 4- برخی پیشوندها در معنی خاص خود فقط با گروه بخصوصی از فعل های حرکتی ترکیب می شونداما با گروه دیگر در این معنا کاربردی ندارند؛ 5- اختلاف موجود در رابطه با نحوه بیان حرکت در زبان مادری (فارسی) و زبان روسی. به دلیل اهمیت پیشوند ?? به همراه افعال حرکتی برای زبان آموزان روسی بررسی و مطالعه این مبحث ضروری بنظر می رسد.

اختصارات در زبان روسی در مقایسه با زبان فارسی اهمیت و کاربرد به مراتب بیشتری دارند. اغلب اختصارات سیاسی مورد استفاده در زبان روسی در عصر حاضر در نتیجه فروپاشی اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی و در پی آن تغییر ساختار سیاسی حکومت روسیه و ظهور ساختارهای سیاسی جدید بوجود آمده¬اند. فروپاشی شوروی منجر به ایجاد وزارتخانه¬ها، احزاب، سازمان¬ها و مفاهیم سیاسی جدیدی شد. هدف تحقیق حاضر بررسی شیوه¬های اختصارسازی در علوم سیاسی و یافتن مناسب¬ترین معادل فارسی برای هریک از اختصارات مذکور در زبان روسی می¬باشد. رساله حاضر از بخش¬های مقدمه، دو فصل، نتیجه¬گیری و پیوست تشکیل شده¬است. در فصل اول جنبه تئوری موضوع ارائه شده¬است. در این فصل مفاهیم مرتبط با موضوع تحقیق از جمله واژه¬شناسی، واژه¬نگاری، اصلاح¬شناسی و اختصارات از دیدگاه زبان¬شناسان روس مورد بررسی قرار گرفته¬است. در فصل دوم اختصارات رایج در علوم سیاسی در زبان روسی به همراه شکل کامل و مفهوم آنها بررسی شده¬است. آز آنجائیکه تاکنون فرهنگ لغت روسی به فارسی در حوزه اختصارات علوم سیاسی به رشته تحریر درنیامده¬است، معادل¬های فارسی ارائه شده برای اختصارات روسی در خبرگزاری¬های معتبر فارسی¬زبان از جمله ایرنا، صداوسیما و فارس جمع¬آوری شده و ضمن تحلیل هرکدام، بهترین معادل فارسی انتخاب شده¬است. در جریان انجام تحقیق پیش¬رو نتایج درخور توجهی بدست¬آمده که در نتیجه¬گیری به تشریح بیان-شده¬اند. در این بخش مهم¬ترین روش¬های زبانی و ابزارهای نحوی جهت ارائه معادل مناسب فارسی برای هر کلمه¬ی اختصاری مورد استفاده قرار گرفته¬اند.

پایان نامه حاضر به بررسی جفت فعلی говорить – сказать با وندهای مختلف و نحوه بیان آنها در زبان فارسی میپردازد. این جفت فعلی از میان دیگر افعال انتخاب شده است، چراکه بر اساس "فرهنگ بسامد لغات زبان روسی" یکی از پرکاربردترین افعال در زبان روسی محسوب می شود. در فصل اول تعریف فعل به عنوان اجزاء کلام در زبان روسی و دسته بندی آنها از نظر صرف، حالت، زمان، وجه، شخص، جفت های فعلی و وندها بررسی می شوند. در پایان فصل اول تمامی افعال مشتق شده از جفت فعلی « говорить – сказать آورده می شوند. در فصل دوم ویژگی کلی افعال در زبان فارسی بررسی می شود و مناسب ترین معانی برای افعال مشتق شده از جفت فعلی говорить – сказать داده می شود. برخی از افعال وندی مشتق شده مانند فعلی که از آن گرفته شده اند، ترجمه می شوند. به عبارت دیگر، در زبان فارسی بیان معانی و مفهوم یکسان است و از کلمات مستقل استفاده نمی شود. از طرف دیگر، افعالی که از جفت فعلی говорить – сказать گرفته شده اند می توانند معادل های مختلفی داشته باشند و با کلمات مستقل بیان شوند حتی می توانند در ترکیبات اصطلاحی به کار روند و معنای مجازی داشته باشند.

این کار تحقیقی به منظور مقایسه تطبیقی آداب گفتار روسی در موقعیت های سلام و خداحافظی با زبان فارسی در گفتار شفاهی تهیه شده است. هدف از این کار تحقیقی ارائه روش هایی است برای آنکه چگونه در موقعیت های گوناگون و در ارتباط با اشخاص مختلف از عبارات مناسب برای سلام و خداحافظی استفاده کرد. علاوه بر آن اشتباهات رایج موجود در فرهنگ های روسی-فارسی به هنگام ترجمه قالب های گفتاری را اصلاح می کند. در کار حاضر از روش تطبیقی برای بررسی آداب گفتار در موقعیت های سلام و خداحافظی در مقایسه با معادل های فارسی آنها استفاده شده است. پایان نامه از مقدمه، دو فصل، نتیجه گیری و منابع تشکیل می شود. در فصل اول مفاهیم پایه ای بررسی می شوند و نظریاتی که باید مبنای پژوهش را تشکیل دهد مورد بحث قرار می گیرند. در فصل دوم قالب های گوناگون آداب گفتار در موقعیت های سلام و خداحافظ در زبان های روسی و فارسی مقایسه می شوند. بر اساس بررسی های انجام شده طبقه بندی های زیر از آداب گفتار در موقعیت های سلام و خداحافظی در زبان روسی بدست آمد: قالب های گفتاری سلام را می توان به پنج گروه اصلی تقسیم کرد: سبک فاخر، سبک خنثی، سبک دوستانه و محاوره ای، ملاقات غیر منتظره و قالب های همراهی کننده سلام. طبقه بندی قالب های موقعیت خداحافظی متنوع تر است و زیر مجموعه هایی همچون خداحافظی های دوستانه، خداحافظی در موقعیت رسمی، خداحافظی با آرزوی نیک، خداحافظی با امید به دیدار در زمان معلوم،خداحافظی برای مدت کوتاه، خداحافظی برای مدت طولانی، ابراز توجه به نزدیکان، خداحافظی با بیان رضایت، خداحافظی در میهمانی و تشکر، خداحافظی به هنگام ملاقات کاری، دعوت به هنگام خداحافظی. در هر گروه تمامی معادل های فارسی در منابع مختلف بررسی شده و مناسب ترین معادل پیشنهاد شده است.

این پایان نامه به بررسی نقش تئاتر آموزشی در تدریس زبان خارجی به خصوص آداب گفتار زبان روسی می پردازد. امروزه در حوزه آموزش زبان خارجی تلاش برای استفاده از ابزارهای جدید در این حوزه مورد توجه محققان زیادی قرار دارد. هدف آن است که فرایند آموزش هرچه بیشتر خلاقانه، فعال و ثمربخش باشد. اهمیت این تحقیق معرفی تئاتر به عنوان یک ابزار آموزشی در کلاس های زبان خارجی است. به کمک تئاتر می توان موقعیت های مختلف ارتباطی را در کلاس های آموزش زبان خارجی ایجاد کرد. این کار به دانشجویان کمک می کند تا در کلاس شرکت فعال داشته باشند و موارد یادگرفته شده را در موقعیت های بازسازی شده به صورت عملی به کار ببرند. هدف این تحقیق بررسی تأثیر تئاتر در ثمربخشی آموزش زبان خارجی و یافتن روش هایی است که معلم به کمک آنها می تواند از هنر تئاتر برای اهداف آموزشی در کلاس های آموزش زبان خارجی استفاده کند. برای رسیدن به این هدف از روش تحقیق آماری ـ تحلیلی نتایج آزمون های عملی استفاده شد. پایان نامه از مقدمه، دو فصل، نتیجه گیری و فهرست منابع تشکیل شده است. در فصل اول مسائل نظری مرتبط با موضوع، مانند مفهوم «تئاتر آموزشی»، تاریخچه استفاده از هنر تئاتر در آموزش و پرورش، و به خصوص در آموزش زبان خارجی مورد مطالعه قرار می گیرد. همچنین مفهوم آداب گفتار و مشخصه های ملی آن، به خصوص در موقعیت های سلام، خداحافظی و خطاب شرح داده می شود. فصل دوم به شرح روند انجام یک آزمایش عملی ـ اجرای تئاتر آموزشی در سه دانشگاه ایران ـ اختصاص یافته و از طریق تحلیل نتایج پرسشنامه های توزیع شده میان دانشجویان، میزان تأثیر تئاتر به عنوان یک ابزار آموزشی برای آموزش آداب گفتار زبان خارجی بررسی شده است. نتایج بدست آمده حاکی از تأثیر مثبت و قابل توجه هنر تئاتر در فرایند آموزش زبان خارجی است، به ویژه پیشرفت چشمگیر سطح معلومات دانشجویان در استفاده از کلیشه های خطاب که مشابه آنها در زبان مادری آنان (فارسی) وجود ندارد. علاوه بر این، نتایج آزمایش نشانگر امکان استفاده موثر از تئاتر آموزشی در حوزه های دیگر آموزش زبان خارجی، مثلاً یادگیری نکات دستور زبان یا کلمات جدید نیز هست. کلیدواژه ها: تئاتر آموزشی، آداب گفتار، سلام، خداحافظی، خطاب.

موضوع پایان نامه حاضر«اصطلاحات وضرب المثل های روسی با واژه "دست" درمقایسه با زبان فارسی» می باشد. ضرب المثل ها گنجینه زبان هستند، که در آنها تاریخ ملت، ویژگی های فرهنگی وسنت های زندگی منعکس می شود. اصطلاحات وضرب المثل های روسی با نام اعضای بدن اهمیت ویژه ای دارند، زیرا نشان دهنده آن هستند که انسان جهان پیرامون را از طریق خود می شناسد. مطالعه اصطلاحات و ضرب المثل های با نام اعضای بدن در زبان های مختلف باعث شناخت ویژگی های ملی-فرهنگی و درک عمیق تر آنها می گردد. در بین اعضای بدن واژه «دست» بیشترین بسامد را داراست. این پایان نامه از«مقدمه»، دو بخش، «نتیجه گیری» و منابع تشکیل شده است. در فصل اول مفاهیم کلی در مورد ضرب المثل ها در زبان روسی، اصطلاح «اعضای بدن» و «عبارت های ساهته شده از اعضای بدن» مورد بررسی قرار می گیرد و همچنین ویژگی های واژه «دست» به طور جداگانه و در ساختار اصطلاحات و ضرب المثل ها مورد مطالعه قرارمی گیرد. در فصل دوم ابتدا ویژگی های ضرب المثل های فارسی مورد بررسی قرار می گیرد. سپس اصطلاحات و وضرب المثل های روسی با واژه «دست» در زبان روسی و فارسی آنالیز می گردد. در نتیجه آنالیزانجام شده اصطلاحات و ضرب المثل های روسی و معادل آنها به صورت زیر طبقه بندی شده اند: اصطلاحات و ضرب المثل های روسی، که در ساختار معادل پیشنهادی آنها در زبان فارسی واژه «دست» وجود دارد؛ اصطلاحات وضرب المثل های روسی، که در ساختار معادل پیشنهادی آنها در زبان فارسی نام دیگری از اعضای بدن به کار رفته است؛ اصطلاحات و ضرب المثل های روسی که به طور کلی با مفاهیم دیگری بیان شده اند.

به علت نبود فرهنگ آواشناسی روسی به فارسی و همچنین کاربرد معادلهای مختلف در منابع گوناگون، گاه مشکلاتی برای دانشجویان زبان روسی پیش می آید. از این رو نیاز به یکسان سازی معادلهای موجود، و در صورت نبود اصطلاحات مناسب فارسی، نیاز به ساخت معادلهایی برای آنها براساس اصول علمی اصطلاح سازی کاملاً احساس می شود. هدف از تحقیق حاضر، یافتن بهترین معادل برای اصطلاحات پایه ای آواشناسی روسی در زبان فارسی است. در این کار، هنگام بررسی اصطلاحات در دو زبان از روش تحلیل مقابله ای استفاده می شود. پایان نامه حاضر از مقدمه، دو فصل، نتیجه گیری، کتابشناسی (فهرست منابع) و ضمیمه تشکیل شده است. فصل اول شامل بخش نظری تحقیق است. در آن مفاهیمی در مورد واژگان، واژه شناسی، معنی لغوی، اصطلاح و طبقه بندی آن، اصطلاح نگاری، انواع فرهنگها و ویژگیهای اصطلاحات آواشناسی بررسی می شوند. فصل دوم به بررسی اصطلاحات آواشناسی (91 مدخل اصلی شامل 107 اصطلاح) و تعریف آنها در زبان روسی اختصاص دارد. همه معادلها و ترجمه های موجودی که زبان شناسان ایرانی برای این اصطلاحات پیشنهاد کرده اند، جمع آوری و سرانجام مناسب ترین معادلهای فارسی برای هر اصطلاح آواشناسی پیشنهاد شده است. در پایان این تحقیق مشاهده شد که در بین 107 اصطلاح انتخاب شده در زمینه آواشناسی، برای 72 اصطلاح، معادل مناسب وجود داشت، برای 5 اصطلاح در کل معادلی موجود نبود و برای 14 اصطلاح، معادلهای کاملا مناسب انتخاب نشده بود.

موضوع پایان نامه حاضر، افعال حرکتی روسی با پیشوندهای « «???-» , «?- ونحوه ی بیان آنها در زبان فارسی می باشد. انتخاب چنین موضوعی از این لحاظ حائز اهمیت است که دانشجویانی که زبان روسی می آموزند، در درک معانی و کاربرد این پیشوندها با افعال حرکتی اغلب با مشکل روبرو می شوند. اضافه شدن یک پیشوند به اینگونه افعال، معنی آنها را تغییر داده و گاهی معنای جدیدی به فعل اولیه می افزاید. افعال حرکتی در زبان روسی به دو دسته ی اصلی تقسیم می شوند: افعال گروه «????»وافعال گروه .«??????» هر کدام از این دو گروه افعال می توانند در دو شکل پیشوندی و غیرپیشوندی باشند. در فصل اول ما مقوله های فعل و مطالب تئوری مربوط به آن مانند ساخت فعل، نمود افعال حرکتی پیشوندی و غیرپیشوندی و معانی مستقیم و مجازی آنها در روسی را بررسی می نماییم. در ادامه مفاهیمی چون پیشوند در زبان روسی، افعال حرکتی پیشوندی و غیرپیشوندی و در پایان معانی عمومی و تخصصی پیشوندهای «???-» , «?-» و معانی آنها در ترکیب با افعال حرکتی در زبان روسی آورده خواهند شد. در فصل دوم، مقوله ی فعل در زبان فارسی، تقسیم بندی ساختاری افعال فارسی و افعال پیشوندی بررسی می نماییم. در ادامه افعال حرکتی روسی با پیشوندهای «???-» , «?-» و نحوه ی بیان آنها در زبان فارسی به کمک تجزیه و تحلیل مثال های مختلف با پیشوندهای ذکر شده در قالب جمله و معادل آنها در زبان فارسی مورد بررسی قرار خواهند گرفت. افعال حرکتی روسی با پیشوندهای «???-» , «?-» می توانند با روش های مختلف در زبان فارسی، از جمله به وسیله افعال ساده، افعال مرکب ویا قید + افعال مرکب بیان شوند.

موضوع پایان نامه ی حاضر به بررسی "نمود افعال حرکتی در زبان روسی و نحوه بیان آن به زبان فارسی" اختصاص دارد. در فصل اول ویژگی های افعال حرکتی پیشوندی و بدون پیشوند بیان می شود. افعال حرکتی بدون پیشوند به دو گروه تقسیم می شوند: افعال دسته اول و افعال دسته دوم. افعال حرکتی دسته اول افعال یک جهته نامیده می شوند و افعال حرکتی دسته دوم افعال چند جهته نامیده می شوند. درادامه به موضوعات دیگری چون نقش پیشوندها در ساخت نمود افعال حرکتی که مرتبط با موضوع نمود افعال حرکتی می باشد پرداخته شده است. افعال یک جهته با افزودن پیشوند تبدیل به افعال مطلق می شوند و افعال چند جهته (به استثنای چند پیشوند) افعال استمراری باقی می مانند. در فصل دوم ویژگی های افعال فارسی و مقوله ی زمان در زبان فارسی بررسی می شود و مشخص می شود که نمود افعال حرکتی زبان روسی با چه ساختارهایی در زبان فارسی منتقل می شود. در بخش نتیجه گیری روش های زمانی و سایر روش های بیان نمود افعال حرکتی به زبان فارسی از جمله افزودن قید و فعل به جمله بیان می شود. کلمات کلیدی: ، افعال حرکتی، افعال پیشوندی، افعال بدون پیشوند، زبان روسی، زبان فارسی

پایان نامه حاضر به بررسی ویژگی ضمایر مبهم و چگونگی بیان این ضمایر به زبان فارسی می پردازد. ضمیر نامعین(مبهم) ضمیری است که به اشیاء و ویژگی های نامعین و میزان نامشخص و... اشاره دارد. این ضمایر در زبان روسی از ضمایر پرسشی- نسبی با کمک پیشوند ??- و ادات-??, ????, -??????, ???- ساخته می شود. این ضمایر در حالتهای مختلف زبان روسی صرف می¬شوند و ممکن است با حروف اضافه یا بدون آن به کار بروند. ضمنا ویژگی جاندار و بی جان بودن، جنس و شمار را نیز می توانند داشته باشند. ضمایر مبهم در زبان فارسی هم وجود دارند، اما مفهوم آنها در زبان روسی و فارسی گاهی با هم مطابق نیستند. به طور کلی، معادلهای ضمایر مبهم روسی در زبان فارسی به شکل زیر می¬باشد: ???-??, ???-??????, ???-????, ???-???, ?????, ?????: کسی، یک کسی، یک نفر، یکی و.... ???-??, ???-??????, ???-????, ???-???, ?????: چیزی، یک چیزی، یک چیز و... ?????-??, ?????-??????, ?????-????, ???-?????: ...ی، یک...ی ???-??, ???-??????, ???-????: یک نفر(مال یک نفر)، یکی(مال یکی) ????????? پاره ای، برخی، بعضی، ...ی , ????????? چند، چندین، چند تا ضمایر مبهم روسی با ادات مختلف، میزان خاصی از درجه ابهام را بیان می کنند که این مسئله برای بیان صحیح آنها به زبان فارسی باید مورد توجه قرار گیرد. در این پایان¬نامه تلاش شده است راههایی ارائه شود تا بتوان در زبان فارسی نیز ظرافتهای معنایی موجود در ضمایر مبهم مختلف زبان روسی را بیان کرد.

با توجه به گسترش روزافزون تبادلات تجاری بین کشورهای جهان لزوم بررسی راههای معادل یابی اصطلاحات قراردادهای خرید و فروش در زبانهای مختلف بیشتر حس می شود. در این کار سعی شده تا ضمن بررسی تعدادی از اصطلاحات پرکاربرد قراردادهای خرید و فروش در زبان روسی و معادلهای پیشنهادی در فرهنگ های موجود دو زبانه روسی فارسی ،راههای معادل یابی آنها به فارسی مورد بررسی بیشتر قرار گیرد. همچنین اشکالات موجود در فرهنگهای تخصصی مورد توجه قرار گرفته و نیز سعی شده فرهنگ لغت دوئزبانه زوسی فارسی کوچکی در زمینه اصطلاحات قراردادهای خرید و فروش تنظیم شود.