مهندسی بلور را می توان طراحی ساختارهای بلوری برای هدف ها و کاربردهای ویژه تعریف کرد. برای ورود به حوزه ی مهندسی بلور نیاز به آگاهی کامل درباره ی شیمی ابرمولکولی است. شیمی ابرمولکولی، شیمی پیوند بین مولکولی است. بنابراین، مطالعه و درک طبیعت این نوع از نیروهای غیرکووالانسی، به ویژه پیوند هیدروژنی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. جهت بررسی نقش برهم کنش های غیرکووالانسی در ساختار و بسط شبکه های سه بعدی در سیستم های بلوری، در این پایان نامه، کمپلکس های فلزی )مس(ii)، نیکل(ii) و کبالت ((ii) دو ترکیب انتقال پروتون"فنیل هیدرازینیم پیریدین-2،6- دی کربوکسیلات" (phhyh)2(pydc) و " دی اتیلن تری آمین تریم پیریدین-2،6- دی کربوکسیلات" (dienh3)2(pydc)3، مورد مـطالـعـه قـرارگـرفته اسـت. بـر ایـن اسـاس ساختار بلوری (phhyh)[ni(pydc)(pydch)].3h2o به وسیله ی پراش پرتو x تعیین شد. این کمپلکس در سیستم بلوری مونوکلینیک با گروه فضایی p21/c و چهار مولکول در سلول واحد متبلور می شود. پـارامـتـرهـای سـلـول واحــد آن عـبـارت اند از: ? (2)094/15a = ، ? (3)992/19b = ، ? (10)5942/7c = ?(3) 948/103 = ?. عدد کوئوردیناسیون اتم نیکل6 و آرایش هندسی اطراف آن هشت وجهی واپیچیده است. ساختار بلوری [cu(pydc)(h2o)2] نیز به وسیله ی پراش پرتو x تعیین شد. این کمپلکس در سیستم بلوری تری کلینیک با گروه فضایی p? و دو مولکول در سلول واحد متبلور می شود. پـارامـتـرهـای سلـول واحــد آن عــبــارت انـد از: ? (6)6978/4a = ،? (11)9213/8b = ، ? (13)3201/10c =، ?(2)479/80 = ? ?(3) 145/85 = ?، °(2)743/83 = ?. عدد کوئوردیـناسـیون اتـم مـس 5 و آرایش هـندسی اطـراف آن هـرم با قاعده ی مربعی واپیچیده است.

در این پایان نامه کمپلکس های فلزی ترکیب انتقال پروتون پیپیرازین دیوم پیرازین-2،3- دی کربوکسیلات(piph2) (2,3-pzdc) مورد مـطالعه قرار گرفت.کمپلکس های co(??)و(??)zn بـا اسـتـفاده از طیف بینی ft-ir، طیف بـینی 1h-nmr، طـیف بینی13c-nmr، تجزیه عنصری و پراش پرتو ایکس شناسایی شدند. کمپـلکس [piph2][co(2,3 -pzdc)2].6h2o در سیستم بلوری مونوکلینیک با گروه فضایی p21/n با 5 مولکول در سلول واحد متبلور می شود. مقدارr نـهایی این کمپلکس بـرابــر0.0257 است. پـارامـتـرهای سلـول واحــد آن عــبــارتــنــد از: a = 6.5238(2) ? ، b = 17.3808(5) ?، c = 10.6599(3) ?، ?= 100.656(3)°. عدد کـوئـوردیـنـاسـیـون یـون co(??) دراین کمپلکس 6 و آرایش اطراف آن هشت وجهی است.کمپلکس [piph2]2[zn(pzdc)2(h2o)]2 .10h2o درسیستم بلوری تری کلینیک با گروه فضایی p? با 2 مولکول در سلول واحد متبلور می شود. مقدارr نهایی این کمپلکس برابـر0.0240 است. پـارامـتـرهای سـلـول واحـد آن عـبارتـنـد ازa=10.2828(5) ?، b=12.7110(7) ?،c =20.2387(10) ? ، .?=98.200(3)° عدد کوئوردیناسیون یون zn(??) در این کمپلکس 6 و آرایش اطراف آن هشت وجهی واپیچیده است. واژه های کلیدی: شیمی ابـر مولکولی، خودتجمعی، برهم کنش?-?، ترکیب های انـتـقال پروتـون، پیوندهای هیدروژنی، پراش پرتو ایکس، مهندسی بلور

چکیده ندارد.

در قالب یک پروژه تحقیقاتی سعی شد تا کمپلکسهایی از کادمیم دی کرومات ته شده و روی ساختار بلورین آنها مطالعاتی انجام گیرد. از آنجا که نمک کادمیم دی کرومات به طور خالص موجود نبود، و تهیه آن نیز به دلیل تجزیه سریعش در هوا میسر نمی شد، از نمکهای کادمیم کلرید یا کادمیم نیترات و یا کادمیم اکسید به همراه پتاسیم دی کرومات یا کروم) vi (اکسید در محلولهای آبی استفاده شد . لیگاندهای مختلفی از قبیل پیریدین c5 h5 n، ایزوکینولین c9 h7 n، اتیلن دی آمین c2 h8 n2، آنیلین c6 h7 n، دی متیل سولفوکسید c2 h6 so، اوره ch4 n2o، تیواوره ch4 n2s و .... استفاده شدند. اما فقط با سه لیگاند پیریدین، اتیلن دی آمین، و ایزوکینولین موفق به تهیه کمپلکسهای پایداری شدیم . طیف زیر قرمز و طیف پراش اشعه) xrd (x کمپلکسها با مواد اولیه مقایسه شد و از آنرو کمپلکس شدن لیگاندها و تهیه کمپلکس از مواد اولیه نیز تائید گردید. سپس بلورهای تهیه شده از این کمپلکسها را با دستگاه دیفراکتومتر چهار محوره اشعه x - مطالعه کرده و نوع و ابعاد سلول واحدشان مشخص شد. نمودار آنالیز حرارتی - وزنی کمپلکسها نیز مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت .