هدف اصلی پژوهش حاضر عبارتست از بررسی و ارزیابی مواد آموزشی مورد استفاده در آموزش زبان فارسی مقدماتی در بین زبان آموزان مدرسه ی المهدی قم. در این تحقیق مواد آموزشی در بخش مواد چاپی شامل کتاب درسی و کتاب کار و در بخش مواد غیر چاپی شامل رسانه ی انسانی( استاد)، جامعه، مواد دیداری(فیلم)، مواد شنیداری( کاست و سی دی های صوتی)، مواد رایانه ای( نرم افزارهای چندرسانه ای) به کار گرفته شده در آموزش زبان فارسی مقدماتی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. این پژوهش پیمایشی و از نظر روش شناسی توصیفی است. جامعه ی آماری پژوهش متشکل از 67 نفر زبان آموز و 8 نفر از اساتید می باشد که به علت محدودیت، نمونه و جامعه ی آماری آن یکسان در نظر گرفته شده است. برای جمع آوری اطلاعات مورد نظر به منظور تحقق اهداف پ‍ژوهش از پرسش نامه ی محقق ساخته استفاده گردید. این پرسش نامه با بهره گیری از مطالعات مربوط به ارزیابی مواد آموزشی و آموزش زبان فارسی تهیه و تدوین شد. که شامل بخش های مختلف از قبیل کتاب درسی متشکل از تلفظ، دستور، واژه و متن، مهارت های زبانی، تصاویر، خصوصیات عمومی وفیزیکی، نحوه ی ارائه ی محتوا، و بخش کتاب کار، استاد، جامعه، مواد دیداری، شنیداری و رایانه ای بوده است. برای تعیین روایی، ابزار تهیه شده به تعداد10 نفراز متخصصان و صاحب نظران آموزش زبان و زبان شناسی ارائه گردید و پس از اصلاح برخی موارد مورد تأیید واقع گردید. همچنین همبستگی درونی ابزار با روش آلفای کرونباخ محاسبه وعدد 0/93 برای مدرسان و 0/98 برای زبان آموزان به دست آمد که حاکی از پایایی پرسش نامه می باشد. بعد ازاجرای پرسش نامه، جمع آوری، جمع بندی، خلاصه و دسته بندی، اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون های خی2 و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از مهمترین نتایج بدست آمده در این پژوهش، به موارد زیر می توان اشاره نمود: کتاب درسی آموزش زبان فارسی مقدماتی (کتاب اول) متأثر از رویکرد ساختاری و رفتارگرایی است و بر مبنای روش مستقیم آموزش داده می شود. آگاهی اساتید از زیر بنای فکری و فلسفی و آموزشی باعث اجرای صحیح برنامه ی درسی و استفاده ی مناسب از معیارهای علمی تهیه مواد آموزشی می شود. همچنین ملاک ها ومعیارها ی تهیه وتدوین کتاب درسی(کتاب اول) نیاز به باز نگری، اصلاح، تغییر و تقویت بر اساس یافته های جدید علمی دارد. ساختار مناسب تهیه ی کتاب کار در تدوین کتاب کارِ آموزش زبان فارسی مقدماتی به طور کامل رعایت نشده است. با وجود غیر مرتبط بودن مدرک و رشته ی تحصیلی اساتید، آن ها به عنوان رسانه ی انسانی نقش مناسبی در آموزش زبان فارسی مقدماتی دارند. باوجود نقش مناسبی که زبان آموزان و اساتید برای مواد دیداری، شنیداری و رایانه ای در آموزش زبان فارسی قائل هستند، این دسته از مواد آموزشی به اندازه ی کافی در اختیار زبان آموزان قرار نمی گیرد. این مسأله می تواند شکل گیری، رشد و پیشرفت مهارت های چهارگانه زبانی و آموزش همه ی سطوح آن را تحت تأثیر قرار دهد. بر اساس نتایج به دست آمده رابطه ی معناداری بین مواد آموزشی چاپی و غیر چاپی با یادگیری زبان فارسی مقدماتی دیده نمی شود. این مسأله گویای نامناسب بودن تهیه و تدوین مواد آموزشی در مدرسه ی مذکور می باشد.

این تحقیق به منظور تعیین اصول آموزشی و شاخص های مطرح در تربیت مدرس آموزش مجازی زبان های خارجی به شیوه بر خط و ارائه مدلی جهت تربیت مدرس آموزش زبان به شیوه مجازی انجام گرفت. سئوالهای تحقیق عبارت بودند از:1) شاخصها و اصول آموزشی مطرح در تربیت مدرس آموزش زبانهای خارجی به شیوه مجازی چیست؟2)چه شباهتها و تفاوتهایی در اصول آموزشی حاکم بر تربیت مدرس آموزش مجازی زبانهای خارجی و تربیت مدرس آموزش سنتی وجود دارد؟ 3) با توجه به شاخصها واصول آموزشی حاکم بر آموزش الکترونیکی زبان خارجی در سطح دنیا آیا می توان الگویی برای تربیت مدرس آموزش مجازی زبان خارجی در داخل کشور ارائه داد؟ 4) چه پیش نیازهایی برای اجرای طرح تربیت مدرس آموزش مجازی و برخط زبان خارجی لازم است؟ 5) نظر مدرسان زبان خارجی نسبت به ارائه دوره تربیت مدرس آموزش زبان خارجی به شیوه مجازی چیست؟ 6) آیا می توان در طرح تربیت مدرس آموزش مجازی زبان خارجی از منابع انسانی و فناوری موجود در دانشگاههای زبان استفاده کرد؟ 7) آیا مدرسان فعلی زبان از طرح شرکت در کارگاههای آموزشی آشنایی با ابزارها و روشهای تدریس و تهیه محتوای تحت وب به عنوان شاخصی برای گذار به مرحله تدریس تحت وب استقبال می کنند؟ 8) آیا مدرسان زبانهای خارجی شناخت مناسبی از ابزارها و راهبردهای الکترونیکی موجود رشته خود دارند؟ 9) آیا مدرسان زبانی که هم اکنون به شیوه بر خط تدریس می کننند نسبت به سایر مدرسان زبان، با نقش و ارزش اکثر ابزارهای الکترونیکی رایج در ارائه مهارتهای زبانی آشنایی بیشتری دارند؟ در عین حال6 سئوال جانبی نیزمبتنی بر: تاثیر جنسیت و سن اعضاء هیئت علمی در گذار از تدریس سنتی به تدریس الکترونیکی؛ تاثیر تسلط بر مهارتهای مطرح در تدریس بر خط در بین مدرسان رشته های مختلف آموزش زبان خارجی وتاثیر نوع تدریس آنها در اجرای طرح تربیت مدرس و تاثیر مرتبه علمی و یا مقطع تدریس اعضاء هیئت علمی درمیزان آمادگی آنها برای گذار از آموزش سنتی به آموزش الکترونیکی در نظر گرفته شد. تحقیق در دو بعد کیفی و کمی با استفاده از دو روش تحقیق اسنادی- تحلیلی و توصیفی- پیمایشی پیش رفت. بر مبنای یافته های تحقیق در بخش اسنادی- تحلیلی و اصول و شاخصهای مطرح درکشورهای مختلف، مجموعاً 9 پرسشنامه تهیه شد که پس از تایید روایی محتوایی و ظاهری و پالایش اطلاعات فقط پاسخهای 68 نفر از اعضاء هیئت علمی زبان در چهار شاخه آموزش زبان انگلیسی، زبان فرانسه، زبان آلمانی و زبان فارسی در هفت دانشگاه مورد استناد قرار گرفت. پس از پردازش اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها تمام فرضیات از نظر آماری رد شدند و مشخص شد که اکثریت مدرسان زبان خارجی باید تقریبا در تمام زمینه های وابسته به تدریس مبتنی بر آموزش الکترونیکی تعلیم ببینند. درعین حال یافته های تحقیق مشخص کرد که متغیر مرتبه علمی و یا مقطع تدریس اعضاء هیئت علمی می تواند درمیزان آمادگی آنها برای گذار از آموزش سنتی به آموزش الکترونیکی اثر بگذارد و هر چه سطح مرتبه علمی و یا مقطع تدریس مدرسان زبان بیشتز افزایش می یابد میزان آمادگی آنها برای گذار از آموزش سنتی به آموزش الکترونیکی بیشتر می شود. در انتها محقق پس از تحلیل یافته های پیمایشی و تطبیق آنها با الزامات مطرح در مدلهای تربیت مدرس زبان آشنا به فناوری در کشورهای مختلف، بر مبنای امکانات، توانایی ها و همچنین ضعفهای موجود در این زمینه، مدلی تلفیقی متشکل از پنج مرحله جهت تعیین پیش نیازها، پیش بینی امکانات لازم برای کسب موفقیت دوره، آشنا ساختن مدرسان با مجموعه راهبردها و ابزارهای الکترونیکی مورد استفاده در آموزش الکترونیکی زبان، آشنا ساختن مدرسان با راهبردها و مبانی تدریس بر خط زبان خارجی و آشنا ساختن مدرسان زبان با شیوه های ارزیابی کار استادان مجازی با ذکر جزییات اجرایی ممکن ارائه نمود.