rچکیده مدیریت به عنوان یکی از مهمترین فعالیت های بشر امروزی، نقشی اساسی در موفقیت سازمان ها ایفا می کند. در واقع به مدد این فعالیت است که از منابع و امکانات موجود، بهره برداری معقول و اندیشمندانه به عمل می آید و مسیر توسعه و تعالی با اطمینان خاطر بیشتری پیموده می شود. در فرایند توسعه روستایی نیز، مدیریت نقشی محوری دارد و بدون وجود مدیرانی کارآمد و آگاه به مسائل و مشکلات جامعه روستایی، توسعه این جوامع محقق نخواهد شد. لذا پژوهش حاضر به بررسی نقش مدیریت در توسعه روستایی پرداخته و به دنبال جواب این سوال بوده که آیا شوراها و دهیاران به عنوان متولیان عرصه مدیریت روستایی کشور که از آنها تحت عنوان مدیریت نوین روستایی یاد می شود، توانسته اند در زمینه فعالیت های عمرانی، بهداشتی و توانمندسازی روستاییان، عملکردی موثر و مثبت در راستای نیل به توسعه روستایی داشته باشند یا خیر؟ برای این منظور روستاهای واقع در دهستان بازان از توابع شهرستان جوانرود به عنوان نمونه انتخاب و بر روی آنها مطالعه صورت گرفته است. از میان 11 روستای دارای نهادهای شورا و دهیاری در این دهستان، 5 روستا به عنوان نمونه انتخاب و از هر کدام از این روستاها 20 درصد خانوارها که در مجموع 110 خانوار را شامل شده به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه و مشاهده گردآوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است همچنین از 15 نفر از مدیران روستایی( شامل 10نفر عضو شورا و 5 نفر دهیار) نیز مصاحبه به عمل آمده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مدیریت نوین روستایی در محدوده مورد مطالعه در زمینه فعالیتهای عمرانی، بهداشتی و توانمندسازی روستاییان، نتوانسته اند نقشی موفق و موثر داشته باشند و رضایت روستاییان را جلب نکرده اند. لمات کلیدی: مدیریت روستایی، توسعه روستایی، مدیریت مشارکتی، سازمان های محلی، شهرستان جوانرود

روستاها با توجه به نقشی که در توسعه ملی دارند از جایگاه ویژه ای در برنامه ریزی های توسعه برخوردارند. به همین دلیل دولت ها با انجام طرح ها و پروژه های عمرانی گوناگون و با هدف ها و سیاست گذاری های مشخص در پی ایجاد دگرگونی ها و تحولات توسعه ای و رسیدن به شرایط مناسب و بهینه ی زیستی در سکونتگاه های روستایی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان بوده اند. بر این پایه دولت ها با صرف هزینه های فراوان اقدام به اجرای طرح ها و پروژه های عمرانی در سکونتگاه های روستایی نموده اند. این پژوهش با مد نظر قرار دادن طرح ها و پروژه های عمرانی صورت گرفته (سد سازی) در دهستان های شهرستان خرم دره به تبیین پیامدهای برآمده از اجرای این طرح ها و پروژه های عمرانی در ماندگاری جمعیت روستایی و در نتیجه توسعه و شکوفایی سکونتگاه های روستایی این منطقه پرداخته است. بر این پایه در پژوهش حاضر، روش پژوهش کتابخانه ای و میدانی بوده و با استناد بر آمار و اسناد موجود و پژوهش های میدانی به بررسی شرایط کلی روستاهای مورد مطالعه با تأکید خاص بر بخش کشاورزی در دوره های پیش و پس از احداث سد پرداخته است. روش پژوهش نیز به صورت توصیفی- تحلیلی بوده که روند دگرگونی های جمعیتی سکونتگاه های شهری- روستایی شهرستان، میزان دگرگونی های اراضی کشاورزی روستاهای مورد مطالعه و در نهایت میزان دگرگونی های شاخص های اجتماعی- اقتصادی در جامعه نمونه، مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفته است. جهت سنجش و ارزیابی میزان دگرگونی دو گروه از شاخص ها در دو بعد اجتماعی - اقتصادی متناسب و درگیر با ماهیت طرح در روستاهای جامعه هدف، از طرح پانل گذشته نگر استفاده شده است. به این معنا که میزان دگرگونی های شاخص های اقتصادی و اجتماعی روستاهای مورد مطالعه از طریق پرسش نامه طی دو دوره پیش و پس از ایجاد طرح از طریق آزمون های آماری مک نمار، ویلکاکسون، t تک نمونه و t وابسته ارزیابی و سنجش شده است. محدوده ی مورد مطالعه در این پژوهش روستاهای واقع در شهرستان خرم دره می باشد. لازم به ذکر است در منطقه مورد مطالعه شمار 17 روستا وجود دارد که در مجموع دارای 12302 نفر جمعیت (2551 خانوار) می باشند که از میان این روستاها، دو روستا به لحاظ اینکه سدهای مخزنی خاکی در آن ها ساخته شده به عنوان جامعه آماری انتخاب گردیده اند. این دو روستا شامل؛ روستای شویر واقع در دهستان خرم دره و روستای خلیفه لو واقع در دهستان الوند می باشند. در تعیین جامعه نمونه در ابتدا به وسیله روش نمونه گیری کوکران به تعیین حجم نمونه از تعداد کل خانوارها پرداخته شد. سپس برای هر روستا نسبت (سهم) جامعه نمونه را با توجه به نسبت هر روستا به کل جامعه از نظر تعداد خانوار بدست آورده شد. بُعد زمانی پژوهش نیز شامل دو مقطع، پیش از احداث سدهای خاکی یعنی سال های 1365 تا 1380 و پس از آن یعنی 1380 تا 1390 را شامل می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد، در این منطقه سرمایه گذاری طرح ها و پروژه های عمرانی (سدسازی) به لحاظ انتخاب نوع طرح و اجرای آن، با شناخت و درک درست از بنیان های منطقه به انجام رسیده و در نمایی فراگیر زمینه ساز ماندگاری جمعیت در سطح روستاهای مورد مطالعه شده است. ساخت سد در روستای خلیفه لو واقع در دهستان الوند نتوانسته به طور کامل از مهاجرت روستایی جلوگیری کند. بخشی از زمینه های آن ناهمگامی و مشارکت نکردن ساکنان روستا با طرح که خود منتج از کم اعتمادسازی میان آنان از طرف مسئولین در یکپارچه سازی اراضی بوده است، می باشد. ولی از رشد منفی آن جلوگیری نموده است. در مقابل در روستای شویر این طرح در رشد اقتصاد کشاورزی و اشتغال زایی در این زمینه و همچنین سایر جنبه ها نتایج چشم گیری به همراه داشته و بر ماندگاری جمعیت در این روستا و در نهایت رشد و توسعه آن کمک نموده است. در سطح دهستان ها، مهاجرت ها از اکثر روستا همچنان ادامه داشته و چنانکه در این زمینه برنامه ریزی دقیقی صورت نگیرد منجر به کاهش جمعیت روستایی شهرستان و متروکه شدن بسیاری از آنان خواهد شد. واژگان کلیدی: ماندگاری جمعیت روستایی، طرح و پروژه عمرانی (سد سازی)، اقتصاد کشاورزی، روستاهای خرم دره

با نگاهی به سیر تحولات مدیریت روستایی در ایران در سال های قبل و بعد از انقلاب در اغلب مواقع شاهد ضعف و خلاء مدیریت روستایی در کشور بوده ایم. تشکیل شوراهای اسلامی روستا و پس از آن تاسیس دهیاری ها به عنوان جدیدترین سازمان در نظام مدیریت روستایی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را می توان گام مثبتی به سوی جلب مشارکت بیشتر روستاییان در مدیریت و توسعه روستایی تلقی کرد. با گذشت یک دهه از عمر دهیاری ها در روستاها و با توجه به نقاط ضعف و قوتی که دهیار ی ها در طول سابقه فعالیتشان داشته اند، ارزیابی از عملکرد آن ها را لازم به نظر می رسد. در این راستا این تحقیق به ارزیابی عملکرد دهیاری ها در دهستان دزلی در شهرستان سروآباد از استان کردستان به عنوان مطالعه موردی می پردازد. روش تحقیق این تحقیق به صورت کتابخانه ای (مقالات، پایان نامه ها، کتاب ها، سایت‏های اینترنتی و...) و روش میدانی(بازدید از روستاهای مورد مطالعه صاحب دهیاری، پرسشنامه، مصاحبه با مسئولان و دهیاران روستاها و...) بوده است. نتایج حاصل از پرسشنامه از طریق نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. همچنین برای تحت پوشش قرار دادن بهتر و ارزیابی دقیق تر از عملکرد دهیاری ها از روش سلسله مراتبی ahp (با استفاده از نظرات کارشناسان و افراد انتخاب شده برای امتیاز بندی و تشخیص میزان موفقیت دهیاری‏ها در زمینه های مختلف مورد مطالعه) نیز استفاده شده است. لازم به ذکر است که برای ارزیابی عملکرد دهیاری ها وظایف دهیاری ها در چهار قسمت اقتصادی - خدماتی، فرهنگی - اجتماعی، کالبدی - عمرانی و بهداشتی و زیست محیطی تقسیم بندی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دهیاری ها در چهار قسمت مورد نظر در دهستان مورد مطالعه موفقیت چندانی نداشته اند، .دهیاری ها در مجموع در قسمت فرهنگی و اجتماعی نسبت به سایر قسمت های دیگر دهیاری ها موفقیت بیشتری داشته‏اند. از جمله عوامل ضعف دهیاری ها در دهستان مورد مطالعه را می توان به عدم پاسخگویی دهیار ، سطح پایین آموزشی و تحصیلاتی دهیاران ، نداشتن برنامه راهبردی و نداشتن قدرت اجرایی دهیاری ها دانست.

چکیده تحولات چند دهه ی اخیر نظام شهری و شهر نشینی کشور از جمله افزایش روند مهاجرت به سمت شهرهای مرکزی کشور ، گسترش کالبدی شهرها را سبب شد.یکی از مشکلات شهرهای امروزی عدم وجود برنامه ریزی مناسب کاربری اراضی شهری است و وضعیت نامناسب سرانه کاربری ها از جمله این معضلات است. با توجه به رشد نابسامان کالبدی شهرها و بی تعادلی در کاربری های موجود و از طرفی برای ارتقای کیفی شهرنشینی و تعادل بخشی و ساماندهی و بهینه گزینی کاربری ها، اراضی شهری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند. ارزیابی یکی از راه هایی است که به تجدیدنظر و بررسی ویژگی های کاربری های شهری پرداخته و عوامل ضعف و قوت آن را مشخص کرده و می تواند در بهبود وضعیت کاربری ها موثر و مفید واقع شود. در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی نسبت به بررسی کاربری های شهری اقدام کرده ایم. براین اساس ابتدا با بررسی تک تک کاربری ها مقدار سطوح و سرانه هر یک از آن ها در سطح شهر و همچنین در سطح محلات شهر مشخص شده است. همچنین با استفاده از مدل تحلیلی swot به بررسی نقاط ضعف و قوت و تهدید و فرصتهای کاربری ها پرداخته شده است. در مرحله بعد با استفاده از مدل های آنتروپی شانون و ضریب تغییرات، رشد بی قوراه شهر و میزان نابرابری محلات از لحاظ برخورداری از کاربری های خدماتی محاسبه شد.در نهایت با استفاده از بررسی های صورت گرفته پیشنهاداتی در راستای ساماندهی کاربری های شهری ارائه شد. نتایج حاصله از این تحقیق نشان می دهد که میزان سطوح و سرانه کاربری ها در سطح شهر و محلات از استانداردهای شهری بسیار فاصله دارد. از میان 13 کاربری شهر، غیر از کاربری نظامی، سایر کاربری ها با استانداردهای شهری فاصله دارند.کاربری های مسکونی، فضای سبزو ارتباطی نامناسب ترین وضعیت را از لحاظ سرانه دارا هستند و کاربری های اداری و فرهنگی-مذهبی دارای شرایط بهتری نسبت به دیگر کاربری ها می باشند. توزیع کاربری ها هم در سطح محلات بسیار پراکنده و فاقد هر گونه برنامه است و در کل وضعیت کاربری اراضی شهر چندان مطلوب نیست. واژه های کلیدی: ارزیابی، کاربری اراضی، شهر سردشت، سرانه کاربری، swot

چکیده رشد شاخصهای بهره وری وفقر در بخش کشاورزی یکی از زمینه های اصلی ،توسعه پایدار کشاورزی است . بدون شک توسعه پایدار کشاورزی یکی از اهداف توسعه روستایی نیز به شمار می رود .در واقع میان دو مفهوم توسعه روستایی وتوسعه پایدار کشاورزی ارتباط تنگاتنگی برقرار است وشاخصها وابعاد بررسی در نواحی روستایی در زمینه های فوق دارای مشترکات فراوان است .پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه توسعه روستایی وتوسعه پایدار کشاورزی به سنجش شاخصهای بهره وری وفقر در نواحی روستایی شهرستان دهگلان پرداخته است .روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی است وداده های جمع آور ی شده با استفاده از نرم افزار spss تحلیل شده است .در نهایت از مدل swotبرای ارزیابی استراتژیک مساله استفاده شده است .جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش را 119 روستای شهرستان دهگلان تشکیل می دهند . برای تعیین حجم جامعه نمونه با استفاده از روش نمونه گیری کوکران ،22روستا به عنوان روستای نمونه انتخاب شده اند .پرسشنامه پژوهش حاضر در دو بخش طراحی گردید .در بخش کشاورزان 266 پرسشنامه ودربخش مسئولان 15 پرسشنامه تکمیل شده است. یافته های تحقیق نشان داده است که : الف) تاثیرعوامل محیط داخلی با میانگین 72/4بیش از تاثیر عوامل محیط خارجی با میانگین 62/3می باشد . ب) به دلیل پایین بودن ارزش افزوده ،ساختار سنتی ، کهولت سن ،بی سوادی وکم سوادی بهره برداران کشاورزی،کوچک بودن قطعات اراضی، شاخصهای بهره وری نیروی کار در حد پایین قرار دارد.در نهایت با محاسبه میانگین قوتها، ضعفها، فرصتها وتهدیدها ،برای کشاورزان استراتژی تدافعی وبرای مسئولان استراتژی تهاجمی پیشنهاد می شود.

چکیده اهمیت کاربری اراضی شهری تا بدان جاست که برخی محققان، برنامه ریزی برای کاربری اراضی شهری را هسته اصلی برنامه ریزی شهری می دانند. دید سنتی به کاربری اراضی امروزه در کشورهای پیشرفته منسوخ شده و دیدگاه توسعه پایدار در طرح های ساختاری راهبردی جایگزین آن شده است. اتلاف سرمایه های اقتصادی و ناپایداری های موجود اقتصادی در شهرها ضرورت دست یابی به پایداری اقتصادی در شهر را بیش از پیش نمایان می سازد. با توجه به مراحل مختلف این پژوهش، از روش های مختلف کتابخانه ای، جمع آوری اطلاعات وضع موجود از طریق مراجعه به سازمان ها و ادارات مختلف، روش ها و فنون نرم افزاری بخصوص نرم افزارهای spss، excel، arcgis، و auto cad بهره گیری شده است. روش کسب داده در این مطالعه به صورت کتابخانه ای می باشد. آمار واطلاعات مورد نیاز در این مطالعه نیز از سازمان های مربوط اخذ شد است. روش تحقیق در این پژوهش اکتشافی – تحلیلی می باشد. با عنایت به بررسی تعدادی از نظریه های مرتبط با موضوع پژوهش حاضر در نهایت، دیدگاه های منتخب و مورد استفاده در این تحقیق دیدگاه های: کارکرد گرایی (تسهیل کارکردهای شهری و بهره گیری اقتصادی از زمین)، نظریه نقش اقتصادی زمین و دیدگاه توسعه پایدار (نگرش جامع و اعتلای کیفیت زندگی شهری) بود که با توجه موضوع تحقیق حاضر و دیدگاه های منتخب از هر دیدگاه اصولی انتخاب شد و در ادامه با توجه به معیارهای کاربری اراضی این اصول در جهت دست یابی به پایداری اقتصادی در شهر تفسیر شد. در این پژوهش پنج معیار "سازگاری"،"کارآیی"،"مطلوبیت"،"آسایش"و"سلامتی" از معیارهای کاربری اراضی در نظر گرفته شد. هریک از این معیارها به زیر معیارهایی تقسیم شدند و وضعیت هریک در منطقه یک شهرداری تهران با توجه به اصول دیدگاه های منتخب بررسی و تحلیل شدند. نتیجه بررسی های انجام گرفته مشخص نمود که غالب معیارهای کاربری اراضی در ناپایداری اقتصادی منطقه یک به ترتیب اولویت معیارهای آسایش، کارآیی، سازگاری، سلامتی و مطلوبیت تأثیر گذار بوده اند. واژگان کلیدی: کاربری اراضی شهری، معیارهای کاربری اراضی، پایداری اقتصادی شهر، منطقه یک شهرداری تهران.

روستاهای ساحلی جنوب کشور از دیرباز در تعامل با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس بوده اند. این روابط ابتدا برای بدست آوردن سود مالی و بسیار محدود بوده است، ولی به مرور زمان گسترده تر شده و جریانات مالی به سمت روستای مبدأ در جهت رفع نیاز مالی روستاییان ساکن شدت گرفته است. دهستان عسلویه نیز با توجه به موقعیت ساحلی خود از این امر جدا نبوده و سالانه سرمایه ای را از این راه بدست می آورد. هدف از این پژوهش یافتن عللی است که در بوجود آمدن این روابط مالی نقش داشته و همچنین پاسخ به این سوال است که آیا وجوه ارسالی شاغلین در کشورهای حاشیه خلیج فارس به روستای خود، توانسته در بالا بردن سطح توسعه روستای مبدأ تأثیر گذار باشد؟ در این راستا تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و روش انجام آن میدانی و کتابخانه ای با استفاده از ابزار های پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده است. پرسشنامه در میان اهالی روستاهای دهستان عسلویه که با این افراد در ارتباط خانوادگی بوده اند و مسئولین محلی، توزیع شده است. نتایجی که از طریق تجزیه و تحلیل آماری و با استفاده از آزمونهای مختلف چون رگرسیون بدست آمده، نشان میدهد که روابط و پیوندهای خانوادگی و پیوندهای دینی_ مذهبی عامل جریان سرمایه به روستاها بوده ولی این سرمایه نقش بارزی در توسعه روستایی این دهستان نداشته است. واژگان کلیدی: جریان سرمایه خارجی، سرمایه گذاری، توسعه روستایی، دهستان عسلویه

در تحقیق حاضر امکان‎‎ پذیر بودن استفاده از فناوری نوین اطلاعات و ارتباطات در حوزه برنامه‎ریزی خدمات آموزشی ‎دانش آموزان روستایی از دیدگاه سه گروه مهم و درگیر با این موضوع؛ یعنی دانش آموزان، معلمان و کارشناسان فناوری اطلاعات تحقیق شده است. در این راستا شهرستان چالدران(یکی از شهرستان‎های استان آدربایجان غربی) با دارا بودن 68 درصد جمعیت روستایی، پراکندگی آبادی‎ها، کوهستانی بودن منطقه و مشکلات دسترسی به خدمات متمرکز نقطه‎ای در نظر گرفته شده است. هدف تحقیق یافتن پاسخ این سوال بوده است که امکان استفاده از تحولات نوین فناوری اطلاعات و ارتباطات در قلمرو خدمات آموزشی روستاها تاچه اندازه میسر است؟ این پژوهش از نوع توصیفی است و برای جمع آوری اطلاعات مورد نظر و آزمون سوالات، از پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه در پنج بخش در مقیاس لیکرت و باپنج گزینه تنظیم شدوبرای آزمون فرضیات از آزمون من-ویتنی استفاده شده است. یافته‎های تحقیق نشان داد که گروههای سه‎‎ گانه مورد تحقیق اختلاف نظر زیادی در خصوص اهمیت کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایندهای برنامه‎ریزی درسی نداشته و بر این باورند که در موارد عدیده‎ای با توجه به امکان‎پذیر بودن رفع موانع و استفاده از عوامل تسهیل کننده و فرصت آفرین می‎توان کاربرد این فناوریها را در فرایند برنامه‎ریزی خدمات آموزشی امکان‎پذیر دانست.

با استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران از جمله طرح هایی که با توجه خاص به روستاها و در راستای بهبود وضعیت اجتماعی- اقتصادی و به ویژه کالبدی آن ها اجرا شد، طرح هادی روستایی است. این ایده در آغاز با عنوان طرح «اصلاحی – روانبخشی روستاها» اجرا گردید. طرح هادی در حقیقت، طرح توسعه فضای کالبدی است و بر اساس اهدافی که برای آن تعیین شده است، هدایت روند و فرایندهای توسعه کالبدی روستایی را بر عهده می گیرد. اکنون پس از گذشت 25 سال از تهیه و اجرای طرح های هادی روستایی و اندوختن تجربه های ارزنده در زمینه تغییر کالبدی – فضایی، لازم است نتایج و پیامدهای آن ارزیابی شود. هدف این پژوهش، ارزیابی عملکرد طرح های هادی روستایی می باشد که بدین منظور به ارزیابی اجرای طرح هادی روستایی در سه روستای تکیه سپه سالار، چاران و کلوان در دهستان آدران در شهرستان کرج پرداخته شده است. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه ای – میدانی و تهیه پرسش نامه و مصاحبه محلی با ساکنین روستاها بوده است. جامعه آماری شامل سه روستای تکیه سپه سالار، چاران و کلوان و جامعه نمونه شامل 110 نفر از اهالی و ساکن سه روستا است. شاخص هایی از جمله بهبود وضعیت معابر و دسترسی، بهبود نظام مسکن روستاییان و بهبود دسترسی به خدمات در انجام ارزیابی اجرای طرح های هادی روستایی سنجش شده است و برای تحلیل داده ها و آزمون فرضیات، از آزمون های ویلکاکسون و آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که: 1-اجرای طرح هادی روستایی در سه روستا در رسیدن به اهداف بهبود کیفیت معابر و دسترسی موفق بوده است. 2-اجرای طرح هادی روستایی در سه روستا باعث بهبود وضعیت مسکن و ساخت و سازها شده است. 3- وضعیت دسترسی به خدمات روستایی در دو دوره قبل و بعد از اجرای طرح هادی در روستاها تغییری نداشته است و طرح هادی در این زمینه ناموفق بوده است. 4-مشارکت در اجرای طرح هادی در روستاها خوب بوده است. 5-میزان رضایت از اجرای طرح هادی در روستاها بیشتر از حد متوسط بوده است. کلمات کلیدی: ارزیابی، طرح هادی، توسعه کالبدی، دهستان آدران، شهرستان کرج

یکی از مهمترین ابعاد توسعه روستایی وشاید بتوان گفت مهمترین بعد آن، مدیریت روستایی است که نقش بسیار مهمی در هماهنگی فعالیتهای توسعه روستایی بر عهده دارد. مدیریت روستایی در ایران دارای سابقه طولانی می باشد، با این حال هیچ عاملی در عدم موفقیت برنامه های توسعه روستایی مهمتر از عدم درک صحیح از مدیریت روستایی و ویژگی های آن و همچنین تفاوت میان شهر و روستا و در نتیجه تفاوت در نحوه اداره آنها نیست. با نگاهی به سیر تحول مدیریت روستایی در ایران می توان دریافت که در رابطه با مدیریت جوامع روستایی همواره وجود مدیری منطبق با نیازها و شرایط جامعه روستایی احساس می شده است. و کسی را می طلبیده که از بطن جامعه برخاسته و رهبری جوامع روستایی مدیریت آنان را در اختیار گیرد تا همه افراد، تحت مدیریت وی در نیل به اهداف اصلی خود یعنی توسعه و تأمین امنیت خاطر گام بردارند. چنین مدیری از دورانهای مختلف بسته به دوره های مختلف تاریخی با شدت و ضعف هایی وجود داشته و عنوانهای مختلفی را با خود حمل می کرده است. هدف اصلی و در واقع ذینفعان اصلی برنامه های توسعه مردمان روستایی هستند و ارزیابی رضایتمندی آنها از مدیران و مسولان یکی از مهمترین نکاتی است که در جهت تدوین برنامه ها باید مورد توجه قرار گیرد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که نقش عملکرد دهیاری ها در رضایتمندی روستاییان تا چه اندازه بوده است؟ از اینرو تحقیق حاضر به ارزیابی رضایت روستاییان از عملکرد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- زیست محیطی دهیاری های دهستان خاوه شمالی می پردازد. روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و از نوع توصیفی و تحلیلی است. دهستان خاوه شمالی از توابع شهرستان دلفان می باشد. جهت انجام این کار در 6 روستای برخوردار از دهیاری، داده های پرسشنامه ای دو قسمتی که یک قسمت درمورد عملکرد دهیاری ها وقسمت دیگر مربوط به ارزیابی رضایت روستاییان از دهیاری ها از مردم روستا جمع آوری شد. در پرسشنامه چهار شاخص اقتصادی، اجتماعی، کالبدی- زیست محیطی ورضایت مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. پس از جمع آوری و پردازش داده ها با تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار spss و استفاده از آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون این نتیجه حاصل شد که بین عملکرد دهیاری ازنظر ابعاد (اقتصادی ، اجتماعی و کالبدی- زیست محیطی) ورضایت روستاییان رابطه معناداری وجود دارد. بنابراین دهیاری ها از زمان شکل گیری خود تا کنون نقش موثری در مدیریت روستاهای مورد مطالعه ایفا کرده اند. بر اساس نتایج حاصله از پژوهش، مهمترین مشکل دهیاری ها در فرایند مدیریت روستایی ، کمبود منابع مالی و اعتباری برای توسعه بیشترروستا است که علاوه بر کمک دولت ، دهیاری ها نیزبا مشارکت مردم باید راههایی برای تآمین مالی اتخاذ کنند.

چکیده تهیه و اجرای طرح بهسازی بافت باارزش روستایی با هدف حفظ و نگهداری بافت کالبدی برخی از روستاهای کشور در برنام? سوم توسعه، با هماهنگی دستگاه‎های ذیربط به عهد? بنیاد مسکن نهاده شده است. این طرح تلاش دارد تا با معاصرسازی و خلق فضاهای شایسته در روستاهای هدف و احیای بافت کالبدی و احترام به اصالت‎های فرهنگی، آئین‎ها و پایگاه‏های رفتاری آنان، به خواسته‎های مردم روستا و تغییرات ایجاد شده در شیوه‎های زیست آنها پاسخگو باشد و اثرات قابل ملاحظه‎ای در ابعاد مختلف روستا، به ویژه بعد اجتماعی و اقتصادی داشته باشد. هدف اصلی این پژوهش که در قالب پایان‎نامه انجام شده است، ارزیابی اثرات اجتماعی و اقتصادی طرح بهسازی بافت باارزش روستای اسلامیه در استان یزد بوده است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است که به صورت پیمایشی انجام شده است و کلیه ساکنان روستای اسلامیه و کارشناسان مربوطه به عنوان جامع? آماری در نظر گرفته شده‎اند. از این جامعه تعداد 120 نفر بر اساس روش تعدیلی کوکران به طور تصادفی انتخاب گردیده‎اند. داده‎های لازم، با روش‎های کتابخانه‎ای و میدانی تهیه شد که مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه مهمترین ابزار تحقیق بودند. تجزیه و تحلیل داده‏ها با استفاده از آزمون‎های t ، تااو بی کندال و فریدمن صورت گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر این واقعیت می‎باشد که این طرح با گذشت بیش از 10 سال از زمان اجرا اثرات بسیاری در ابعاد اجتماعی و اقتصادی روستای اسلامیه داشته و توانسته است رضایتمندی ساکنان را جلب کند. تبدیل روستا به یک ناحیه گردشگری و افزایش گردشگران، کاهش مهاجرت و توسع? مشاغل خدماتی در روستا از مهمترین اثرات این طرح در روستای اسلامیه بوده است. همچنین، یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر عملکرد طرح بهسازی در این روستا مشارکت قابل توجه مردم در زمینه‎ی اجرایی و مالی شناخته شده است. واژگان کلیدی: توسعه کالبدی روستاها، بافت باارزش روستایی، ابعاد اجتماعی و اقتصادی، اسلامیه

چکیده ندارد.

امروزه یکی از مباحث مهم دانش جغرافیا از حوزه دانش ژئوپلتیک نشات می گیرد . اهمیت ژئوپلتیکی کشور ایران بر صاحب نظران پوشیده نیست و مناطق شمالغرب کشور شامل کردستان و آذربایجان نیز دارای موقعیت ژئوپلتیکی ویژه ای هستند. این دو ناحیه از دیرباز در حالی که خود را بخشی از ایران می دانسته اند، بنا به دلایلی ، منشا بحرانهایی نیز برای حکومت مرکزی و امنیت ملی بوده اند. به همین دلیل دسترسی به این مناطق و محورهای وصولی برآنها ، دارای اهمیت دفاعی - امنیتی است . محور خدابنده - بیجار به دلیل اینکه تنها محور فرعی مهم برای دسترسی به شمالغرب کشور تلقی می شود و تاکنون مطالعه ای از نظر امنیتی و نظامی در این محور صورت نگرفته است ، دارای ارزش مطالعاتی است . بنابراین ، این پژوهش به بررسی ابعاد نظامی و امنیتی این محور و سکونتگاههای روستایی آن پرداخته است .

نوشتار حاضر در برگیرنده تحقیق علمی پیرامون صنایع کوچک است . این پژوهش که به صورت موردی در بخش مرکزی شهرستان همدان انجام گرفته ، راه های عملی گسترش صنایع کوچک و متوسط اندام را در بین روستائیان جستجو می کند. به طور خلاصه صنایع کوچک صنایعی هستند که دارای خصوصیات زیر می باشند: 1 - اشتغالزایی بالایی دارند 2 - مبتنی بر تکنولوژی در دسترس و بومی می باشند. 3 - بر داده های محیطی استوارند. 4 - بازارهای ملی و محلی را هدف قرار می دهند. 5 - در ایران دارای حداکثر 50 نفر شاغل می باشند.

تحقیق حاضر در محدوده بخش خشت و کمارج از شهرستان کازرون ، با هدف دستیابی به نظامی که یکپارچگی فضایی را در سطح مورد نظر تحقق بخشد به انجام رسیده است.لازم به ذکر است که براساس دو فرضیه زیر مطرح گردیده است: 1-پخشایش فضایی سکونتگاه ها و کارکرد آنها در رابطه با تعداد جمعیت و عرضه خدمات در نظام سکونتگاهی شهرستان نابسامان است.2-شبکه ارتباطی موجود، توانایی لازم برای پیوند سکونتگاه ها و ایجاد روابط مکمل میان کانونهای موجود را ندارد.