چکیده مقدمه: استئوبلاستها از سلولهای بنیادی مزانشیمی چندقوه ای موجود در استرومای مغز استخوان منشأ می گیرند. عوامل مختلفی از جمله فاکتورهای رونویسی بر روی تمایز سلولهای بنیادی اثر می گذارند. تنظیم عملکرد این فاکتورها از طریق مسیرهای پیام رسان سلولی مانند مسیر پیام رسان wntصورت می گیرد. ror2 از کمک گیرنده های این مسیر بوده و بیان آن در طول تمایز استئوبلاستی تغییر پیدا می کند. متیلاسیون ناحیه پروموتری ژنها بر روی بیان آنها تاثیر گذار بوده و یک مکانیسمی جهت تنظیم بیان ژن می باشد. مکانیسم تغییر بیان ژن ror2 که تاکنون بررسی نشده بود، در این تحقیق مشخص گردید. مواد و روشها: سلولهای بنیادی مزانشیمی از مغز استخوان افراد سالم جداسازی و سپس در in vitro به سمت استئوبلاستها تمایز داده شده است و از مراحل مختلف تمایزی نمونه گیری شده و وضعیت متیلاسیون ناحیه پروموتری ژن مورد نظر از طریق روش msp آنالیز گردید. نتایج: نتایج بدست آمده حاکی از بروز تغییراتی در وضعیت متیلاسیون ناحیه پروموتری این ژن می باشد بنحوی که ناحیه مورد نظر در سلولهای mscs و استئوبلاستها تا روز 8 تمایزی هیپر متیله بوده ولی بعد از آن متیلاسیون این ناحیه کم شده و در سلولهای استئوبلاستی هیپو متیله می گردد. بحث: در تحقیقات قبلی ثابت شده بود که بیان ror2 در طی تمایز سلولهای mscs به استئوبلاست دچار تغییراتی می شود. ما نشان دادیم که این تغییر بیان ژن ror2 همراه با تغییرات اپی ژنتیکی در سطح dna می باشد و پروموتر این ژن در طی تمایز به سمت غیر متیله شدن پیش می رود. این مسئله تائید کننده تحقیقات قبلی بر روی بیان ژن ror2 بوده و بنابراین به نظر می رسد که تغییرات اپی ژنتیکی حداقل در سطح dna در تمایز سلولهای مزانشیمی به استئوبلاست نقش دارد. کلمات کلیدی: ژن ror2 ، تمایز استئوبلاستی، متیلاسیون dna

سلولهای بنیادی مزانشیمی که امروزه قابلیتهای بالقوه آن دردرمان بیماریها ومهندسی بافت مورداستفاده قرار می گیرند،در بدن فراوانی کم داشته ونیازبه تعداد زیاد آنها در مصارف بالینی می باشد که باید مورد تکثیر در محیط آزمایشگاه قرار گیرند. اماتکثیر این سلولها در محیط آزمایشگاه باعث کاهش طول تلومر و پیری آنها شده و کیفیت آنها را در سلولهای درمانی تحت تاثیر قرار می دهد.هدف از تحقیق حاضر بررسی بیان ژن mir-138 به عنوان یکی ازmirnaهای شناخته شده ی تنظیم کننده تلومراز می باشد که در طی پاساژهای متوالی سلولهای بنیادی مزانشیمی مورد سنجش قرار گرفته است.