نام پژوهشگر: محبوبه محدث

اسطوره های حیوانی موجود در شاهنامه فردوسی و کاربرد آن در گرافیک معاصر ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1388
  مهدیه صفرزاده سرآسیابی   محبوبه محدث

چکیده هدف این پژوهش بررسی اسطوره های حیوانی موجود در شاهنامه فردوسی و کاربرد آنها توسط هنر گرافیک به منظور معرفی باورهای نمادین دوران کهن ایران به نسل معاصر، می باشد. بیان این مطلب که اسطوره چیست و چه نقشی ایفا میکند و اینکه هر یک از اسطوره ها بخصوص اسطوره های حیوانی تحت عنوان چه نمادی به کار گرفته شده اند و نقش آنها در دوره معاصر تا چه میزانی است، سوالاتی هستند که در ذهن مخاطب ایجاد می گردد. این پژوهش به شناخت و بررسی تاریخچه ای از اسطوره های حیوانی و ریشه یابی کلی اسطوره ها، همچنین نقش و اثرات هر کدام در دوره معاصر پرداخته است. اسطوره را باید شیوه ای تمثیلی در کاوش هستی دانست که باورهای دینی انسان نخستین را در زمان های متاخرتر به گونه ای مجرد در قالب ادیان شکل داده است. بررسی نمادین اسطوره های حیوانی شاهنامه قابلیت آن را دارد که در زمینه های مختلف گرافیک به دلیل نوع بیان خلاصه گونه ای که دارا می باشد، به صورت تصویری پیاده شده و بیانی جدید و مبتنی بر مبانی ادبی- حماسی ایران را در زمینه هنرهای تصویری ارائه نماید. روش گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای بوده و نمونه های منتخب از میان آثار چندین طراح گرافیک معاصر ایران جمع آوری شده است. نتیجه بدست آمده از این بررسی بیانگر آن است که بهترین و بیشترین کاربرد استفاده ی نمادین این اسطوره ها در زمینه ی طراحی نشانه می باشد و تصویر سازی و تصویر گری در مرحله بعد قرار دارد. واژگان کلیدی: اژدها – اسطوره – پرندگان – جانوران افسانه ای – جانوران اهلی – جانوران درنده – جانوران موذی – حماسه – سیمرغ - شاهنامه– فردوسی و ....

بررسی حرکت در بسته بندی با تأکید بر نقوش و ساختار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1388
  سمیه صفاییان   محبوبه محدث

با اندکی توجه به پیرامون خود، درمی یابیم که تمام اشیاء در حال تغییرند. شاید این تغییر در برخی موارد به علت سرعت کم آن چندان مشهود نباشد اما کمتر نمونه ای یافت می شود که از این ویژگی برخوردار نباشد. ازآنجا که هر عمل در جهان هستی دارای عکس العملی است، لذا تغییر نیز دارای نتیجه می باشد و حرکت نتیجه ی تغییر است. این کیفیت از چنان جذابیتی برخوردار است که همه روزه شاهد انواع آن در اطراف خود می باشیم. زیرا "حتی اندکی حرکت نیز توجه را بیش از غنی ترین آرایش اشیاء که به طورنسبی ایستا باشند، جلب می کند"(کپس،1368:161).از انواع حرکت می توان به حرکت فیزیکی که در آن شیئ از جایی به جای دیگر منتقل می شود، حرکت ذهنی که به وسیله ی قوه ی تخیل ایجاد می شود و حرکت بصری اشاره کرد. دراین میان حرکت بصری که مورد توجه این پژوهش می باشد عبارت است ازنحوه ی به کار گیری عناصربصری به شکلی که باعث انتقال حس حرکت در اثر شود. این کیفیت در فضای دوبعدی و سه بعدی به صورت کاذب دیده می شود و حاصل تصورات می باشد. از آنجا که هنرمند امروزی در جامعه ای پر تحرک زندگی می کند، از این رو باید بتواند آن را به وسیله عناصر بصری به نمایش در آورده وانرژی آن را در خدمت بگیرد. ازطرفی این جامعه ی پرتحرک، جامعه ای مصرف گراست و غیر از درصد کمی از افراد که به تولید کالا اشتغال دارند، مابقی ،که درصد بالایی از این جامعه را تشکیل می دهند به نوعی مصرف کننده مواد و محصولاتی هستند که همه ی آنها به شکلی دارای بسته بندی می- باشند. بسته بندی علاوه بر وظایف کاربردی نظیر حفظ و نگهداری از کالا و انتقال آن، توانایی ایجاد انگیزه خرید در مصرف کننده را نیز دارد. از آنجا که یک بسته از دو جزء ساختار و نقوش تشکیل شده است، بنابراین باایجاد جذابیت درهرکدام می توان اسباب ایجاد میل، انگیزه و رغبت را در مصرف کننده بوجود آورد که نتیجه ی آن انتخاب کالا و در نهایت خرید، که هدف نهایی تولید است می باشد. باتوجه به تأثیرگذاری عامل حرکت وجذابیت آن نسبت به یک عامل ثابت وساکن، می توان با بهره گیری از نیروی درونی این کیفیت و به کارگیری آن در بسته بندی های مختلف که دارای فرمی سه بعدی بوده و درکناریکدیگر فضای بصری گسترده ای را ایجاد می کنند، موجبات جلب نظر مصرف کننده را فراهم آورد. اما سوالی که در این پژوهش سعی در پاسخگویی آن داریم نحوه ی ایجاد حرکت بصری و به کارگیری این کیفیت در فضای سه بعدی بسته بندی محصولات مختلف می باشد. به عبارتی چگونه می توان درفضایی سه بعدی مانند بسته بندی محصولات، حرکت بصری ایجاد نمود؟ پرسشهای پژوهش: 1- چه عواملی در ایجاد حس حرکت دربسته بندی موثر است؟ 2- ازمیان عوامل ایجاد حرکت در بسته بندی، کدام موثر تر است؟ 3- چگونه می توان با استفاده از نقوش دریک بسته بندی در مصرف کننده حس حرکت را القاء نمود؟ 4- نقش استفاده از ساختار و نقوش متحرک در بسته بندی به صورت همزمان چیست؟ فرضیات پژوهش: 1- به نظر می رسد نقوش و ساختاری متحرک در بسته بندی در به وجودآمدن حس حرکت در مخاطب موثر است. 2- به نظرمی رسد ساختار متحرک بسته بندی ها از عواملی است که بیش از نقوش در ایجاد حس تحرک وپویایی تأثیر گذار است. 3- به نظر می رسد نقوش با ایجاد حرکت در نقوش به کمک عناصر بصری نظیر رنگ، بافت، ترکیب بندی و... بتوان حس حرکت را در مخاطب ایجاد کرد. 4- به نظر می رسد استفاده توأما از نقوش وساختاری متحرک و ایجاد ارتباط میان این دو باعث ایجاد حس حرکت بیش از استفاده آنها به صورت مجزا باشد . اهداف پژوهش وضرورت آن: همانگونه که اشاره شد، بسته بندی محصولات ، صنعت وهنری رو به توسعه می باشد وروز به روز تکامل پیداکرده و دم به دم بر اهمیت و کارایی های آن افزوده می شود. بین کیفیت وگیرایی بصری بسته بندی با فروش محصولات رابطه تنگاتنگی وجوددارد.یک بسته بندی جذاب فروش محصول را تضمین می کند.از عواملی که باعث ایجادجذابیت به بسته بندی می شود ، ساختاریعنی فرم بسته بندی و نقوش وتصاویر آن می باشد.در این بین با ایجاد حرکت در نقوش یا با ایجاد حرکت در ساختار آن می توان باعث جذابیت بخشیدن بیشتر به انواع بسته ها و در نتیجه فروش بیشتر محصول گردید. این پژوهش با توجه به عنوان وموضوع خود چند هدف کلی را دنبال می کند که بطورخلاصه می توان به موارد زیر اشاره نمود: 1-شناخت روش های ایجاد حرکت بصری درنقوش به کمک عناصر بصری و اشکال و به کارگیری آن در بسته بندی. 2- شناخت روشهای ایجاد حرکت بصری ساختار و به کار گیری آن در بسته بندی. پیشینه پژوهش: پیرامون موضوع این پژوهش به دو پایان نامه به شرح زیر می توان اشاره کرد: 1- پایان نامه خانم سعیده محزون درسال 1381دوره کارشناسی ارشدارتباط تصویری، دانشگاه الزهرا ء با عنوان(( بررسی حرکت در گرافیک ونقاشی))، که در آن نگارنده به بررسی حرکت در عناصر بصری و مقایسه آنها درگرافیک(پوستر) و نقاشی پرداخته است. اما حرکت بصری در اشکال و ساختار مورد مطالعه قرار نگرفته است. 2- پایان نامه خانم دانا دادی درسال 1386 دوره کارشناسی ارشد رشته نقاشی، دانشگاه الزهراء با عنوان (( بررسی عنصرحرکت در خمسه نظامی مکتب دوم تبریز))، که درآن نگارنده به تجزیه و تحلیل حرکت در نگارگری ودر فضایی دوبعدی پرداخته است. پژوهشهای نام برده همگی به بررسی عامل حرکت در فضای دو بعدی پرداخته و به نحوه ایجاد حرکت بصری در فضایی سه بعدی اشاره ای نکرده اند. اما دراین پژوهش سعی بر این است که با ارائه ی تعاریف و نمونه هایی ازحرکت بصری، روش های ایجاد و به کارگیری این کیفیت دربسته بندی تبیین گردد. بر این اساس، پژوهش حاضرتحت عنوان(( بررسی حرکت در بسته بندی با تأکید بر ساختار و نقوش)) درسه فصل سامان یافته است. نخست، کلیات طرح تحقیق؛ شامل تبیین مسأله، سوالات، فرضیات، ضرورت و اهداف ، پیشینه و روش نمونه گیری. فصل اول با عنوان ((حرکت)) به منظور شناخت حرکت و ویژگی های این کیفیت و با هدف به کارگیری آن درفصل تجزیه و تحلیل و در ادامه پروژه ی عملی گردآوری شده است. این فصل شامل تعاریفی از انواع حرکت های بصری، ذهنی و فیزیکی است. در ادامه پس از ارائه ی تاریخچه حرکت در آثار هنری دو بعدی و سه بعدی، نحوه ی ایجاد حرکت بصری دربرخی عناصر بصری و اشکال مورد مطالعه قرار گرفته؛ سپس روش های ایجاد این کیفیت در انواع ساختارها(حجم) بررسی شده است. در انتها روش های ایجاد حرکت ذهنی و فیزیکی به منظور تکمیل این فصل معرفی گردیده است. فصل دوم با عنوان ((بسته بندی)) به منظور آشنایی با صنعت بسته بندی و مواردی که در طراحی آن ضروری است، تدوین شده است.این فصل شامل معرفی بسته بندی در قالب تعریف، تاریخچه، وظایف کاربردی و ترغیبی آن و در نهایت انواع بسته بندی ارائه شده است. درفصل سوم ، تحت عنوان ((تجزیه و تحلیل)) روشهایی که در فصل اول سبب به وجود آمدن حرکت بصری در نقوش و ساختار می گردند، در سی نمونه بسته بندی مختلف و متنوع که به روش تصادفی ساده از بین دویست نمونه انتخاب شد، بدون در نظر گرفتن نوع کالا ، جنس بسته و نوع مصرف کننده، تنها براساس خصوصیات ظاهری آن مورد مطالعه قرار گرفته اند. در نتیجه گیری این پژوهش به تفسیر نمونه ها پرداخته و بر اساس نمودار، نتایجی در زمینه ی انواع حرکت های بصری در ساختار و نقوش و تأثیر هریک در میزان ایجاد حرکت حاصل گشته است. با توجه به این مطلب که در پژوهش حاضر، حرکت بصری ونحوه ی ایجاد آن در نقوش و ساختار بسته بندی مورد نظر می باشد، لذا درتنظیم مطالب فصل اول، با توجه به اهمیت موضوع، در ابتدا تعاریف و روشهای ایجاد حرکت بصری و سپس حرکت ذهنی و در نهایت حرکت فیزیکی مورد مطالعه قرار گرفته است. کلام آخر اینکه: چون این نوشتارمبتنی بر پژوهش پیرامون روشهای ایجاد حرکت بصری در بسته بندی می باشد و با توجه به پیشرفت سریع و روزانه ی صنعت بسته بندی در جهان، لذا ارائه ی تمامی منابع و راهکارها در این زمینه کاری ناممکن است. این پژوهش با وجود دارا بودن کاستی های بسیار، اما فتح بابی است برای پژوهشگرانی که در آینده به صنعت بسته بندی علاقه داشته و در جهت بهبود و ارتقای آن می کوشند.

بررسی تطبیقی ساختار گرافیکی در نقوش سفالینه های شوش و نیشابور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1389
  زهرا جعفری   میترا معنوی راد

سفال سرتاسر تاریخ ایران را با نقوش خود به عنوان یکی از پویاترین و سیال ترین هنرها منقش ساخته است. اگر هنر گرافیک را فشرده ای از جوهر نقوش و هدف آن را انتقال پیام از طریق خطوط ساده و رنگ بخوانیم، بدون شک نقوش به کار رفته بر روی سفالینه های کهن ایران یکی از مهمترین آثار گرافیکی آن زمان محسوب می شوند. این نقوش دربرگیرنده تصاویر مختلف گیاهی، حیوانی، انسانی، هندسی، تجریدی و یا خط نوشته به صورت مجزا و در ترکیب با هم می باشند،که بر روی آثار سفالین مختلف جهت بیان مفاهیم متفاوت نقش بسته اند. یکی از اهداف این پژوهش طبقه بندی این نقوش در دو منطقه شوش و نیشابور می باشد. از آنجا که در خلق آثار هنری کهن ایران، مهارت فنی به همراه اعتقادات ژرف بسیار موثر است ، یکی دیگر از اهداف این پژوهش پی بردن به دیدگاه پدیدآورندگان این آثار و هدف آن ها از خلق چنین نقش هایی می باشد که ما را با کاربرد و جایگاه این آثار آشنا می کند. با بررسی نقوش از لحاظ فرم، ترکیب بندی، رنگ و...نیز می توان به موارد گرافیکی نهفته در ساختار آن ها پی برد. روش کار برای رسیدن به این اهداف بدین صورت می باشد که پس از بیان تاریخچه ای هنری و تاریخی از هنر سفالگری شوش و نیشابور در دوره های زمانی مورد نظر، که روشن کننده اوضاع و احوال اجتماعی و دیدگاه های مطرح نسبت به هنر سفالگری آن دوران می باشد، به بررسی نقوش مصور شده بر روی سفالینه ها به صورت جداگانه پرداخته شده و مواردی همچون نقش ، رنگ، خلاصه سازی و... از دیدگاه گرافیکی مورد بررسی قرار گرفته اند. در نهایت مقایسه ای تطبیقی میان موارد مطرح شده در نقوش سفالینه های شوش و نیشابور صورت گرفته است که شباهت ها و تفاوت های موجود در این آثار را آشکار می کند. همچنین کشف موارد گرافیکی نهفته در این نقوش می تواند منابع ارزشمند تصویری را جهت به کار گیری در آثار گرافیکی و هنری این دوران در اختیار ما قرار دهد، زیرا که انسان همان قدر که در حال زندگی می کند و به آینده می اندیشد، در گذشته ریشه دارد. واژگان کلیدی: سفالینه های شوش و نیشابور، نقش ، ساختار گرافیکی، بررسی تطبیقی، خلاصه سازی.

بازشناسی خطوط نوشتاری درسردرهای قدیمی تهران از سال 1280 تا 1360
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1388
  مریم مینایی   میترا مینایی

در رساله حاضرسعی شده است تا به بازشناسی خطوط نوشتاری در سردرهای قدیمی تهران پرداخته شود، تا در روند تبلیغاتی معاصر درطراحی سردرها تاثیر لازم را داشته باشد. هدف ازاین رساله همانا توجه به نوشتار به عنوان عامل ذخیره سازی اطلاعات و بررسی کنش متقابل میان جامعه ونوشتاراست. می دانیم که نوشتار، ثبت و اندوخته اطلاعات است. هدف نهایی از ذخیره اطلاعات ایجاد ارتباط، انتقال اندیشه ها و عقاید است. این موضوع سبب توسعه روابط اجتماعی و بالا بردن سطح آگاهی و فرهنگ افراد در یک جامعه می شود. دراین راستا به کمک تحقیقات کتابخانه ای، تاریخچه تهران قدیم و نحوه پدیدارشدن سردرها دراین شهر و تاریخچه تاسیس اولین موسسات تبلیغاتی مطالعه شد. عوامل تاثیرگذار در روند طراحی سردرها و نقش آنها درجامعه به همراه جمع آوری و تحقیق میدانی گسترده سردرهای قدیمی تهران ازمهمترین فعالیت های انجام شده دراین پژوهش است. جامعه آماری این پژوهش، سردرهای قدیمی تهران مابین سال های 1280 تا 1360 است که شامل سردرهای اداری، فرهنگی، مسکونی، تجاری، تبلیغاتی می باشد. دراین سردرها نوع خط، ترکیبات خط، جنس سردرها، کادر پیرامون و ترکیب قرارگیری نوشته ها درسردر مورد بررسی قرارگرفته است. اطلاعات جمع آوری شده، تجزیه و تحلیل گردید و نتایج آماری مرتبط در گزارش حاضر آمده است.

کاربردگرافیک محیطی در معرفی فضاهای فرهنگی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1389
  هاجر محمدی   معصومه اینانلو

این رساله به بررسی کلیه مسائل مربوط به گرافیک محیطی که یکی از قدیمی ترین و خالص ترین فرم های ارتباطات است اختصاص دارد . در بخش عملی نیز اقدام به طراحی محیطی یکی از مراکز فرهنگی هنری تهران یعنی فرهنگرای it شده است . در این رساله ضمن تعریف و بررسی تاریخچه گرافیک محیطی در جهان ، به وظایف و کارکردهای آن در فضاهای شهری و تأثیر آن بر جامعه و امنیت شهری پرداخته و ضمن معرفی عوامل اصلی گرافیک محیطی و انواع آن ، لزوم استفاده از گرافیک محیطی در فضاهای عمومی از جمله فرهنگسراها در کلان شهری مانند تهران مورد مطالعه قرار خواهد گرفت .

بررسی نقش گرافیک محیطی در جاذبه های گردشگری استان تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1389
  مژده وفاییان   معصومه اینانلو

چکیده گرافیک محیطی علم و هنری است که با استفاده از علائم بصری ، نشانه ها ، فرم ها و رنگ ها در جهت بهتر و ساده تر شدن روابط و کامل کردن زیبایی های محیط زندگی انسان مورد استفاده قرار می گیرد و در آن چگونگی استفاده از رنگ و نقش و تصاویر به شکل ماهرانه ، اصولی و برنامه ریزی شده ، مطرح و مورد استفاده قرار می گیرد .از آنجا که در ایران از گرافیک محیطی جهت جذب گردشگران ایرانی و خارجی به عنوان علم و ابزاری اثرگذار آنطور که باید استفاده نمی شود ، در این پژوهش سعی شده با گردآوری کلیه اطلاعات درباره جاذبه های گردشگری ، توریسم ، زیبایی شناسی و نیز هنر گرافیک محیطی به طور جامع به این شاخه از علم ارتباط تصویری پرداخته شود. روش کار در این تحقیق به این صورت می باشد که ابتدا به جمع آوری مطالب و موضوعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای ، جستجو در وب سایت ها و نیز حضور در محل انتخاب شده جهت انجام بخش عملی پروژه و جمع آوری مطالب و توضیحاتی در مورد مکان تبلیغ ( کاخ گلستان ) و همچنین به انجام عکاسی از بخشهای مختلف این مکان تاریخی پرداخته شده و در نهایت با توجه به داده های موجود اقدام به طراحی گرافیک محیطی مکان تاریخی مذکور شد. کلید واژگان پیکتوگرام: نشانه های عموماً تصویری و کمتر نوشتاری بَنِر: تابلوهای غالباً پارچه ای قابل نصب در سطح شهرها زیبایی شناسی: تحلیل زیبایی و چیستی امر زیبا

رساله نظری: بررسی طراحی گرافیک محیطی سالن مد رساله عملی: طراحی گرافیک محیطی برای سالن مد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1386
  پگاه جهانگیری   علی اصغر فرامرزیان

چکیده ندارد.