نظارت بر دستگاه های دولتی و اداری یکی از خصایص بنیادین و مشخصه اساسی حکومت های مبتنی بر دموکراسی و مردم سالاری می باشد دراین نوع از نظام های سیاسی نظارت بر اعمال حکومتی به شیوه ها و طرق گوناگون تضمین و اعمال می شود که از آن جمله می توان به نظارت نمایندگان مردم (پارلمان)احزاب و تشکل های سیاسی مطبوعات و رسانه های همگانی نهادهای مستقل مردمی و مدنی و همچنین دستگاه قضایی مستقل و بیطرف اشاره داشت. این رسالت و تکلیف در بسیاری از کشورهای اسکاندیناوی مانند سوئد نروژ فنلاند دانمارک و .... بر عهده شخص یا نهاد و سازمانی به نام آمبودسمن می باشد که معمولا شخص یا اشخاص آمبودسمن وابسته به پارلمان بوده وآنها را گاهی بازرسان و کمیسر های پارلمانی نیز می نامکند. هدف اساسی این پایان نامهپس از شناخت این نهاد از حیث اهداف صلاحیت ها وظایف ضمانت اجرا و... ارزیابی و تحلیل نقش ان درتامین حقوق شهروندان می باشد.لذا برای انجام این امر مطالب طی سه فصل ارائه شده اند.در فصل اول به بررسی و تعریف آمبودسمن انواع ان صلاحیت ها و وظایف ان پرداخته ایم.در فصل دوم الگوهایی از آمبودسمن را در کشورهای عضو اتحادیه اروپابا تکیه و تاکید بیشتر بر الگوهای کشورهای اسکاندیناوی به عنوان خاستگاه آمبودسمن ارائه کرده ایم.و در فصل سوم به تحلیل نقش آمبودسمن در پاسداشت حقوق شهدوندی پرداخته ایم و نهایتا نتیجه گیری نموده ایم.