با توجه به شروع رسمی ادبیات مغانه از سنایی و تداوم آن در شعر عطار و تکاملش در شعر حافظ، علاوه بر ترکیبات این واژه، مضامین و اندیشه های مطرح شده در مورد این واژه و مشتقات و ترکیباتش در آثار این سه شاعر مورد تطبیق، بررسی و تحلیل قرار گرفته است.اینکه آیا نگاه سنایی، عطار و حافظ به واژه ی مغ، مثبت بوده یا منفی؟ و پاسخ به این پرسش که چرا و با چه اهدافی این واژه که در نظر عوام و نیز به لحاظ لغوی نه تنها دارای بار معنایی مثبت نیست بلکه بار معنایی بسیار منفی را با خود بر دوش میکشد، در ادبیات عارفانه ی فارسی وارد میشود و قد، می افرازد؟ پیش سوالاتی است که راجع به پژوهش حاضر مطرح میشود. این رساله از دو دیدگاه حائز اهمیت است ؛ نخست به لحاظ تاریخی و دیگر از منظر ادبی. از نظر تاریخی برای آن دسته از پژوهشگرانی که در صدد یافتن اطلاعاتی منسجم راجع به ایران باستان و ادیان مطرح شده در آن هستند ، میتواند به عنوان منبعی غنی و مستقل واقع شود. اما به لحاظ ادبی با توجه به اینکه بخش قابل ملاحظه ای از ادبیات عرفانی فارسی ، ادبیات مغانه و رندانه و این نوع طرز تفکر در شعر عرفانی است، بررسی و تحلیل موضوعات مربوط به این نوع ادبیات در شعر سنایی، عطار و حافظ به عنوان سه شاعر برجسته ی ادبیات عارفانه ی فارسی، امری ضروری مینماید. بدیهی است با توجه به برجستگی این سه شاعر در نوع ادبیات مغانه، رندانه و قلندرانه، این رساله به گونه ای میتواند الگو و راهگشای خوبی برای کارهایی از این دست باشد.

چکیده این تحقیق در باره طرح اندیشه و اصول و مبانی آرمانشهر،در آثار نویسندگان ایرانی(خواجه نظام الملک،عنصرالمعانی کیکاووس ،سعدی)وغربی(افلاطون،تامس مور،آتین کابه)است. بررسی پیشینه تفکر آرمانشهر ،نقش و کارکرد این اندیشه و شکل گیری روابط اجتماعی و سیاسی، همچنین نقش محیط زندگی جوامعی که نویسندگان مذکور در آن زندگی کرده از لحاظ سیاسی ، اجتماعی، دینی و فرهنگی، در شکل گیری اندیشه آرمانشهر مورد بررسی قرار گرفته است . مثلا در دیدگاه غرب، بیشتر آرمانشهر رنگ امانیستی داردو به تبع گرایش به سوی ارزشهای مادی و انسانی سوق پیدا کرده است ،اما در آرمانشهر ایرانی (البته با تسامح شرق) ،اندیشه مدینه فاضله گرایش آسمانی و الهی دارد که خداوند به عنوان تنها قانونگذار حقیقی شناخته شده و غایت تشکیل آرمانشهر در شرق به آخرت هم بر می گردد ، اما در غرب همه چیز شکل دنیوی گرفته و در دنیا تمام می شود، به عبارت دیگر شهر آرمانی غربی زمینی است ، در حالی که شهرآرمانی ایرانی که از زمین شروع شده به عنوان مقصدی برای زندگی اخروی می باشد، کلید واژه ها: آرمانشهر ایرانی ، اروپایی –شاکله ها و مبانی-اهداف و غایات

برای تحلیل و بررسی دقیق و همه جانبه‏ی اندیشه های هر شاعر و نویسنده ای، بررسی آماری و بسامدی عناصر گوناگون به کار رفته در شعر و نوشته آن شاعر و نویسنده، گاهی اساسی و مهم به شمار می آید. از جمله این عناصر، عنصرهای چهارگانه ای است که بشر کهن، مبنای آفرینش را بر اساس آنها تبیین می کرد. در این پایان نامه بسامد عناصر اربعه؛ یعنی آب، آتش، باد و خاک در 7015 غزل صائب (تمام غزلهای فارسی) بررسی و در قالب سیزده هزار برگه (فیش) استخراج شده است سپس این عناصر به ترتیب الفبایی در قالب فصلهای جداگانه بررسی و با توجه به کاربرد آنها در شبکه‏ی تداعی ها، ترکیبات فعلی، اسمی و وصفی به شکل جدولهایی عرضه گردیده است با توجه به بهره وری صائب از تمام مظاهر طبیعت و آفرینش، بویژه عناصر اربعه که بیانگر اندیشه‏ی خلّاق و مضمون آفرین و ذوق بدیهه سُرا و استعداد و قدرتِ طبع همیشه آماده‏ی وی است ؛ نویسنده کوشیده است در این پژوهش تا با یافتن تمام شواهد بر این بحث تمرکز کرده و فتح باب و مدخلی برای پژوهش های تکمیلی و تحلیلی دربار? اندیش? صائب مهیا سازد . صائب که بزرگترین شاعر واقعی عصر صفوی و نمایند? تمام عیار سبک هندی در ایران است . شخصیت و آثار و اشعار وی آنگونه که سزاوار اوست مورد مطالعه دقیق و تحقیق و پژوهش قرار نگرفته است. و نیاز به شناخت دقیق ، عمیق و همه جانبه دارد. کلید واژه دیوان صائب ، عناصر اربعه، بسامد آماری .

دراین تحقیق در چارچوب مکتب ساختگرایی و نظریه ی هنجارگریزی لیچ به تحلیل نحوی زبان شعر سپهری می پردازیم. لیچ هشت نوع هنجارگریزی را بر می شمارد و آن ها را اسباب آفرینش شعر معرفی می نماید. در این پژوهش به بررسی هنجارگریزی نحوی پرداخته خواهد شد و انواع هنجار گریزی نحوی و بسامد آن ها در شعر سپهری مورد بررسی قرار خواهد گرفت. هشت دفتر شعر سپهری داده های این پژوهش را تشکیل می دهند که به دو گروه جداگانه (چهار دفتر دوره ی اول و چهار دفتر دوره ی دوم) تقسیم شده و انواع هنجارگریزی های نحوی در این دفاتر به طور جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد که با وجود اینکه میان دو گروه دفاتر از نظر نوع هنجارگریزی نحوی و میزان وقوع آن ها تفاوت وجود دارد، اما هنجارگریزی نحوی به عنوان یک خصیصه ی سبکی در شعرسپهری نقش فعالی در برانگیختن تأمل مخاطب و درک ولذت بیشتر از شعر وی داشته است و سهراب سپهری با بهره گیری از این ویژگی سبکی به توسعه و غنای زبان شعر خود پرداخته است.

مولانا در مثنوی برای انتقال وتفهیم معانی وموضوعات فلسفی ، عرفانی ، کلامی و...از شگردها ، فنون وشیوه های خاصی استفاده می کند . یکی از این فنون وشگردها ، کاربرد تصاویر حیوانی جهت تبیین مطالب وموضوعات مورد نظرش است .به طور کلّی ، منظور از تصویر ، تمام تصوّرات وسوابق ذهنی جامعه ی انسانی نسبت به شکل ورفتار وسایر خصوصیات حیوانات است که هر حیوان بدان متّصف ومعروف است . دراین پژوهش تلاش برآن بوده است که تصاویر حیوانی ، چه در قالب حکایات وداستان ها وچه درابیات منفرد ، استخراج گردد ودسته بندی شود . هم چنین سعی شده است تا تصاویر حیوانات در فرهنگ عامه و اساطیر ونمادهای سایر ملل تا حد ممکن استخراج شود تا زمینه ی تصویر پردازی های مولانا توضیح داده شود وتبیین گردد. مولانا در ارائه تصاویر حیوانات ، تقریباً دیدگاهی همه جانبه نگردارد . یعنی ، هم برداشت های اسطوره یی، هم داستان های عامیانه وحتّی علمی و تخیّلات عامه را لحاظ کرده است . این کار چه آگاهانه وچه ناآگاهانه صورت گرفته باشد ، درهر صورت حاکی از دید ریزبین ودقیق او نسبت به موضوعات ومسائل است . مولانا گاهی از حیوانات تصاویری ساخته است که مأخوذ از حکایات بزرگان صوفیه است وگاهی خود مبتکر این تصاویر است وذهن خلّاق او آنها را ساخته است . کلید واژه ها : مولوی بلخی ، مثنوی معنوی ، تصاویر حیوانی ، زمینه ی تصویر پردازی ، تصاویر مأخوذ و ابتکاری

چکیده در این پژوهش، نگارنده کوشیده است، به بررسی و تحلیل چگونگی و گونه های بهره مندی مولانا از عناصر طبیعت در غزلیاتش بپردازد و کیفیت نگرش به طبیعت و اجزاء آن را از منظر این عارف بلند پایه بکاود. به منظور تحقق این امر - تحت فصولی جداگانه - به بحث در رابطه با روند زندگی، شعر و عرفان مولانا، سیر کلی حضور طبیعت و نمودهای متفاوت آن در شعر شاعران و توضیح درباره ی تصویر و انواع آن پرداختیم. دسته بندی و بررسی و تحلیل انواع تصاویر مرتبط با طبیعت، مهم ترین هدف این پایان نامه است. مخاطب در جریان تحقق این مقصود، علاوه بر اینکه در جریان نمودهای گوناگون عناصر طبیعت در غزل مولوی قرار می گیرد، با شیوه های تصویری متنوعی نیز که شاعر برای استفاده از این عناصر به کار می گیرد آشنا می شود و در می یابد که کاربرد طبیعت در غزل مولوی، نه به منظور توصیف محض طبیعت؛ بلکه وسیله ای است برای تجسم عواطف شخصی و مفاهیم عارفانه ای که در ذهن دارد. واژگان کلیدی: مولوی، غزلیات، طبیعت، تصویر، مفاهیم عارفانه.

سبک شناسی به عنوان یکی از علوم ادبی، تلاش برای بررسی دقیق آثار ادبی در دوره های مختلف است. نثر فارسی با توجه به زبان، دوران تاریخی، نگرش نویسنده، موضوع مطرح شده و غیره به انواع متفاوتی تقسیم می شود. در پیدایش زمینه های خلق نثر، مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نقش مهمی دارد. بررسی های ما نشان می دهد که نگرش نویسندگان متون تاریخی دوران صفویه به گونه ای است که به جهان بر اساس آموزه های مذهب شیعه می نگرند. تأثیر این دیدگاه بر زبان و موضوعات مطرح شده در آثار نویسندگان این دوره به طور محسوس جلوه-گر است. هدف ما در این پژوهش، این است که بر اساس علم سبک شناسی، کتب تاریخی عصر صفویه را در سه سطح زبانی، فکری و ادبی مورد بررسی قرار داده و بر اساس یافته های حاصل از این بررسی، هر ویژگی را که از بسامد بالاتری برخوردار بود به عنوان ویژگی سبکی این کتاب ها، بیان کنیم.

زبان به عنوان موثرترین وسیل? بیان اندیشه و دنیای درون و مهم ترین راه ارتباط انسان ها با یکدیگر و نیز با جهان بیرون مطرح است که هنوز تعریف مشخص و واحدی ندارد. این عدم رسیدن به تعریف واحد، از یک سو ناشی از پیچیدگی های زبان و جنبه های فراوان آن است و از سویی دیگر به دلیل زمینه های متفاوت فکری و مکاتب خاص دانشمندان زبانشناس می باشد. البته این تعاریف متفاوت، نه تنها ناقض هم نیستند بلکه در حقیقت کامل کنند? یکدیگرند. یکی از موضوعات مطرح در زبانشناسی، بررسی و توصیف زبان از نظر چگونگی جانشینی و هم نشینی کلمات و جملات است برای ساختن جمله های بی شمار در هرزبان. این بخش از زبان، «دستور زبان» نام دارد که چگونگی پیوند واژه ها در جمله و روابط میان آنها را مورد بررسی قرار می دهد. مطالعات دستوری به خصوص مطالعات دستوری در آثاری خاص، علاوه بر پاسخ دادن به برخی دشواری های معنایی آن اثر خاص، راه را برای مطالعات دستوری همزمانی و درزمانی هموارتر می سازد. قائم مقام فراهانی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان عصر قاجار و حتی پس از آن شناخته شده است، به گونه ای که وی را یکی از نقاط عطف تاریخ نثر فارسی به شمار آورده اند که احیاء کنند? نثر فارسی در دور? قاجار است و تحول نثر دور? مشروطه و پس از آن، به سوی سادگی را باعث شده است. در این پایان نامه با عنوان « توصیف ساختمان دستوری منشآت قائم مقام فراهانی » تلاش شده است که این اثر ادبی قرن سیزدهم از منظر توصیف ساختمان دستوری بر پایه نظریه گشتاری، بررسی شود و این توصیف، به ترتیب واحدهای زبان، از کوچک به بزرگ (1 ـ واج، 2 ـ تکواژ، 3 ـ واژه، 4 ـ گروه ها؛ شامل: گروه های اسمی، وصفی، قیدی، حرف اضافه ای و گروه فعلی، 5 ـ جمله) انجام شده است به گونه ای که هر واحد، فصلی مجزا را به خود اختصاص داده است. روشی که برای این کار استفاده شده است، مطالع? کتابخانه ای و فیش برداری است و در برخی از فصل ها از روش آمارگیری نیز استفاده شده است. کلیدواژه ها: دستور زبان فارسی، نظری? گشتاری، منشآت قائم مقام فراهانی

ادبیات مدرن معاصر ایران، بازتابی است از فضای اجتماعی و فرهنگی دوران خود و با ارزش ترین دستاورد چنین فضایی، پیدایش رمان است. دولت آبادی با آفرینش رمان بلند و زیبای کلیدر، خود را به عنوان یکی از رمان نویسان مطرح معاصر معرفی کرد. وی یکی از برجسته ترین داستان نویسان معاصر ایران است که از طریق ترکیب امکانات گونه های مختلف زبان معیار، زبان کهن، زبان شعری موجود درمتون منظوم و منثور فارسی ایران در گذشته و حال و تلفیق آن با امکانات گویشی منطقه خراسان، پیکره این نثر پخته را پدید آورده است. پیشینه این گونه نثر، به آثاری چون تاریخ بیهقی، تاریخ بلعمی، قابوسنامه و حتی شاهنامه فردوسی باز می گردد. هم چنین، تأثیر پذیری دولت آبادی از نثر نویسندگان معاصر چون به آذین، گلستان، آل احمد و شاعرانی چون شاملو و فروغ فرخزاد در رمان کلیدر به وضوح قابل مشاهده است. در نثر دولت‏آبادی ردّ پای آثار کلاسیک فارسی با وضوح و صراحت بیش تری هویدا است؛ به عبارت دیگر، دولت آبادی به شیوه‏ای که گویی تعمدی است، سعی می‏کند بهره‏گیری خود از متون کهن را به رخ خواننده بکشد. این مسئله به ویژه هنگامی که وی از موتیف‏های متون کهن در نثر خود استفاده می‏کند، بیش تر مشهود است. به نظر می‏رسد که از میان متون کهن، تاریخ بیهقی بیش از سایر آثار مورد توجه نویسنده ی رمان کلیدر قرار گرفته است. در این میان همواره نباید سهم گویش منطقه سبزوار را نیز نادیده انگاشت که در حقیقت زبان مادری خود دولت آبادی در هنگام کودکی بوده است و بزرگ ترین اسباب ارتباط او با فرهنگ و زبان اصیل فارسی در دوره ی حکومت طاهریان و صفاریان تا سلجوقیان در منطقه ی خراسان. بر این اساس، بررسی زوایای مختلف سبک زبانی کلیدر و مشخص کردن آبشخورهای تشکیل دهنده آن با تکیه و تأکید بر متون کهن فارسی، و میزان تأثیر پذیری او از ادبیات منثور و منظوم کهن، و تعیین و تبیین مهم ترین ویژگی ها و شاخصه های این نثر، محور اصلی این پژوهش است.

چکیده شناخت و تبیین هر چه بیشتر زبانهای زنده ایرانی و آثار ادبی آنها به عنوان میراثهای گرانبها مهم و انکار ناپذیر است. زبان کردی با توجه به تنوع گویشها و گونه های آن و نیز سابقه کهن ادبی می تواند مواد غنی در اختیار محققان و زبان شناسان قرار دهد. سرهنگ الماس خان کندوله ایی از شاعران کردی سرای قرن سیزدهم و از طلایه داران حماسه سرای زبان کردی می باشد. آثار متعددی در زمینه حماسی و غنایی از ایشان به جای مانده است. در این رساله تصحیح، تعلیقه و تحشیه بر رستم نامه و هفت لشکر وی صورت گرفته است که دارای 4464 بیت می باشد. این پایان نامه به 4 فصل تقسیم شده است. فصل اول یازده بخش می باشد که شامل: بخش اول تعریف حماسه و اسطوره، بخش دوم کرد و سابقه ای تاریخ آن و شاهنامه های کردی، بخش سوم زندگی نامه، بخش چهارم زبان و قالب، بخش پنجم نکاتی در مورد شاهنامه های کردی، بخش ششم اوضاع اجتماعی عصر شاعر، بخش هفتم معرفی شاهنامه ی کردی و علت تألیف و تدوین و آغاز نظم آن، بخش هشتم ویژگیهای سبکی، بخش نهم سطح نحوی، بخش دهم معرفی عناصر حماسی در هفت لشکر، بخش یازدهم معرفی نسخ خطی. فصل دوم کتاب به متن منقح مصحح رستم نامه و هفت لشکر اختصاص دارد. فصل سوم تعلیقات و حواشی متن مصحح آورده است. فصل چهارم به نسخه بدل هفت لشکر اختصاص دارد و در پایان فهرست منابع و مآخذ ذکر شده است. کلید واژه ها: تصحیح ،تعلیقه،تحشیه،شاهنامه کردی (رستم نامه وهفت لشکر )الماس خان کندوله ای بضاعت نیاوردم الا امید خدایا ز عفوم مکن ناامید (سعدی، بوستان)

چکیده : این تحقیق بررسی سبک شناسانه 30 غزل از سعدی و 30 غزل از مولوی می باشد که در سه سطح زبانی ، ادبی و فکری صورت گرفته است . داده ها به صورت آماری تهیه شده اند که نتایج حاصله در قسمت نتیجه گیری ثبت شده است . این روش به صورت دقیق در مقوله های ادبی بر محور چهار آرایه اصلی علم بیان ( تشبیه ، استعاره ، مجاز ، کنایه ) متمرکز بوده است . در قسمت تشبیه بیشتر حول محور ساختمان آن ، در قسمت استعاره ، انواع استعاره و در قسمت کنایه ، مقوله صرفی کلمات کنایه ( اسم ، صفت و فعل ) و همچنین نوع کنایات ( رمز ، تلویح ، ایما ) لحاظ گردیده است . در سطح زبانی به بررسی دو بحث لغوی و صرفی پرداخته شده است که در بحث لغوی بررسی تعداد کلمات در هر غزل ، تعداد کلمات عربی و در بحث صرفی به بررسی اسم و انواع آن از لحاظ ( ذات و معنی ، جامد و مشتق ، ساده و مرکب ، مفرد و جمع و ... ) و به بررسی فعل و اقسام آن از لحاظ ساختمان و زمان و وجه و به بررسی صفت و انواع آن و قید و اقسام آن و حرف و انواع آن که همگی به صورت آماری ارائه گردیده است . سطح فکری هم شامل گزیده ای از اندیشه های هر دو شاعر می باشد که به صورت کلی بیان گردیده است .

چکیده این پژوهش بر آن است تا با بهره گیری از روش تحلیل انتقادی گفتمان، انعکاس مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... را در شعر اخوان کشف کرده و به بازنمود رابطه ی متقابل شعر و جامعه بپردازد و از این رهگذر گفتمان های موجود در شعر او را تبیین نماید. تحلیل انتقادی گفتمان، نوعی مطالعه ی میان رشته ای است و به عنوان روشی نسبتاً جدید در نقد ادبی، در پی تجزیه و تحلیل متن، خوانشی دقیق و عمیق از آن ارائه می دهد. در این پژوهش، از میان نظریه های نسبتاً متفاوتی که درباره-ی تحلیل گفتمان وجود دارد، از روش «تحلیل انتقادی گفتمانِ» فرکلاف استفاده شده است. روش فرکلاف که روشی جامع تر از سایر روش ها به نظر می رسد، دارای سه مرحله ی توصیف، تفسیر و تبیین است. در این پژوهش، چند شعر روایی از اخوان، در چارچوب روش فوق مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند تا مولفه های گفتمان مدار آنها در ابعاد مختلف محتوایی، صوری و فردی و اجتماعی روشن گردد. در این راستا مشخّص گردید که بسیاری از آواها، واژگان، افعال، وجوه فعلی، روابط معنایی، عبارتبندی بندها و جمله ها، انسجام و شکل صوری و ... در اشعار اخوان دارای بسامد و بارِگفتمانی هستند. به طور کلی گفتمان های قابل برداشت از اشعار مورد بررسی را، می توان به گفتمان های خودآگاه و ناخودآگاه، مشتمل بر گفتمان های ایدئولوژیکی، فلسفی، سیاسی و هویتی تقسیم کرد که همه ی آنها با شخصیت، زندگانی و جامعه ی شاعر و شرایط حاکم بر آن ارتباطی تنگاتنگ دارند. بعضی از این گفتمان ها عبارتند از: ناامیدی، شکست، جبرانگاری، ناسیونالیسم، مبارزه، اعتراض و انتقاد، مقابله با ضدّارزش ها، جدال سنّت و مدرنیته و جست وجوی هویت. واژگان کلیدی: اخوان ثالث، اشعار روایی، گفتمان، تحلیل انتقادی.

شاهنامه ی فردوسی یکی از آثار سترگ وماندگار در تاریخ وفرهنگ ماست .حکیم ابوالقاسم فردوسی، با یادگار عظیم خود که به حق، سند هویّت و ملّیّت ایران زمین است، سهم بزرگی در ماندگاری تاریخ و هویّت این مرز و بوم داشته است. در این پژوهش که حاصل مطالعه ی منابع کتاب خانه ای و مقالات متعدد است،بیشتر سعی شده به مسائلی پرداخته شود که به نوعی مرتبط با فلسفه ی تاریخ در داستان های شاهنامه –از ابتدا تا پایان داستان رستم واسفندیار-و هدف فردوسی از سرایش این اثر سترگ باشد. فردوسی با انتخاب اوّلین انسان متون اوستایی به عنوان اوّلین پادشاه داستان هایش، حول محور اصلی ترین نهاد سیاسی و مدنی، یعنی نهاد پادشاهی متمرکز گردیده است.او با اهمّیّتی که برای این نهاد قایل شده، در واقع نقد حاکمان را– بخصوص با کنایه ای به حاکمان نالایق زمان خود – مدّ نظر داشته است. در خلال داستان های شاهنامه می بینیم که هرگاه نهاد پادشاهی مقتدر عمل می کند و پهلوانان و افراد لایق در رأس امور حکومتی و نظامی قرار دارند، کشور به سوی پیشرفت و آبادانی حرکت می کند و خلل در این نهاد مهم، همواره سبب زحمت پهلوانان و آسیب به کشور می گردد. در دوران اوّلین پادشاهان شاهنامه، تحوّل زندگی بشر از دوران ابتدایی و غارنشینی تا رسیدن به فرهنگ و تمدّن به تصویرکشیده شده که در این پژوهش،این قسمت از داستان ها با دوران های تحوّل زندگی بشر از دیدگاه انگلس مقایسه و بررسی شده است. نبردها در دوران اسطوره ای، نبرد میان نیکی و بدی و به خاطر کین خواهی و انتقام است که با جنگ بزرگ کی خسرو با افراسیاب و با غلبه ی نیکی بر بدی به سرانجام می رسد.جانشینان کی خسرو، پیوسته از اسطوره دور می شوند تا به تاریخ برسند. در این دوران شاهد کشمکش بین پادشاه و شاهزادگان برای کسب تاج و تخت و به دست آوردن قدرت هستیم و جنگ ها صبغه ی دینی دارند. دوگانگی شخصیّت جاماسب در شاهنامه با متون زرتشتی، بیانگر احوال وزیران ودرباریان منفعت طلب و چاپلوس در این دوران است که برای حفظ منافع خود واربابانشان از انجام هیچ کاری فروگذار نیستند .

چکیده ندارد.

تاثیر مسائل اقتصادی بر زندگی صوفیان ازموضوعات مهمی است که نیاز به بررسی دارد .علی رغم ادعای خود صوفیان ، این مسائل بر زندگی خانقاهی وروزمره آنان تا ثیرات فکری و عملی خود را بر جای گذاشته است . لذا پژوهش حاضر در پی روشن کردن این جنبه اززندگی صوفیان مسلمان تاقرن هفتم هجری است تاوضع معیشتی آنان ازنظرخوراک،پوشاک،مسکن..رامطالعه نماید. ازآنجایی که بررسی این مسائل می تواند نقش مهمی در شناخت زندگی صوفیان به عنوان الگوی تعلیم و تربیت نسلها داشته باشد ، لذا از طریق مطالعات توصیفی و کتابخانه ای به بررسی بیشتر متونی که در آنها اشاره به مسائل معیشتی و اقتصادی زندگی روزمره صوفیان شده است می پردازیم .با اینکه آنان قصد داشتند که به امور اقتصادی زیاد اعتنا نکنند و به آن اهمیت ندهند ،اما از آنجایی که این امور یکی از اجزای گریز ناپذیر زندگی انسان است در تذکره هایشان به آن پرداخته شده است .از گردآوری این رساله به چند نتیجه مهم رسیدم ؛از جمله آنها این بود که در آمد آنها از طریق فتوح و کمکهای مردمی حاصل می شد ،و چون سعی می کردند که به معنویات بپردازند به دنیا و مسائل مالی بی اعتنا بودند.

چکیده نمادپردازی به عنوان یک مکتب ادبی هم چون مکاتب دیگر به سرعت جای خود را در ادبیات دنیا و از جمله ادبیات فارسی باز کرد. حرکت نخستین این مکتب از فرانسه و با نمایندگی پر رنگ شارل بودلر آغاز شد. گرایش های نمادین و سمبلیک در ادبیات معاصر فارسی علاوه بر اوضاع استبدادی و وجود حکومت های دیکتاتوری و احتیاط و ترس از سانسور رسانه ای، نتیجه تلاش شاعر برای غنی کردن جوهر ادبی شعر – با ایجاد ابهام- و شرکت دادن خواننده در خواندن و آفرینش ادبی، و درک لذت بیشتر است. نمادها این قابلیت را دارند که در اثر گذشت زمان دچار تغییر و تحول شوند، امّا نمادپردازی اجتماعی در دوران معاصر باعث تسریع این موضوع شده است. نمادپردازی اجتماعی در ادب فارسی پدیده ای است نو که از نیما آغاز می شود و ادامه این راه در ادوار بعدی توسط پیروان وی پیموده می شود. ادبیات عرفانی کلاسیک و ادبیات اجتماعی معاصر از نظر نمادپردازی، با یکدیگر تفاوت های اساسی دارند؛ از همین رهگذر، پس از تعریف نماد نگارنده برآن شده است تا دگرگونی و تحول برخی از این نمادها را در زبان شعری چهار تن از شعرای معاصر(شاملو، اخوان، فروغ و شفیعی کدکنی)، مورد بررسی قرار دهد.

چکیده طومار، نسخه¬ی نوشتاری روایت¬های شفاهی است. نقّالان که قدرت باز آفرینی و تجسم و تخیل سرشاری دارند، به کمک این امتیاز و شاگردی نزد استادانِ فن و داشتن طومار به مهارت می¬رسیدند. معمولاً طومار¬ها از آغاز کار کیومرث تا پایان پادشاهی بهمن را شامل می¬شوند و نقّالان برای تدوین طومار¬های خود، علاوه بر روایات شاهنامه، از اخبار منظومه¬های پهلوانیِ بعد از فردوسی، مانند: گرشاسب¬نامه، بانوگشسب¬نامه و...، منابع تاریخی، طومارهای کهن¬تر و حتی از تخیلات خود نیز بهره گرفته¬اند. طومارهای نقّالی و داستان¬های متعدّد و پر شاخ و برگ آن¬ها از نظر ساختاری و موضوعی، ویژگی¬هایی دارند که با روایات شاهنامه از جهاتی متفاوت است؛ مهم¬ترین آن¬ها عبارتند از: 1.تغییر در اسامی؛ 2.علّت¬تراشی برای وقایع جهت روشن ساختن مبهمات؛ 3.تکرار یک بن¬مایه در روایات گوناگون؛ 4.لحن عامیانه و گاهی سخیف؛ 5.شاخ و برگ دادن بیشتر به داستان¬ها؛ 6.هیجان دادن بیشتر به داستان؛ 7.تکرار سخنان افراد در داستان¬های مختلف؛ 8.تأثیر¬پذیری از زبان عربی؛ 9.نامفهوم بودن عبارات؛ 10.برداشت غلط از ابیات شاهنامه؛ 11.مسایل جدید و نوظهور؛ 12.تناقض؛ 13.شخصیّت¬های نوظهور؛ 14.تأثیر¬پذیری از عناصر سامی و اسلامی. در این تحقیق هر یک از موارد یاد شده با آوردن نمونه¬هایی از متن طومار نقّالی، مورد بررسی قرار می¬گیرند و با روایات شاهنامه مقایسه می¬شوند. واژگان کلیدی: فردوسی، شاهنامه، طومار، نقّالی.

رئالیسم جادویی شیوه¬ایی نوین در داستان نویسی است که در آن واقعیت و خیال با هم در می-آمیزند به گونه ایی که تمایز میان این دو برای مخاطب مشکل می¬نمایاند. اگرچه بیشتر منتقدان ادبی خاستگاه این سبک نویسندگی را آمریکای لاتین و پدیدآورنده آن را «گابریل گارسیا مارکز» کلمبیایی می¬دانند. امّا شیوه یادشده تنها ویژه یل به عنوان اساسی¬ترین ویژگی این مکتب ادبی ریشه در افسانه¬ها، اسطوره¬ها و قصه¬های بومی دارد. بنابراینآمریکای لاتین نیست و رگه¬های نخستین آن را می¬توان در ادبیات خاور زمین به ویژه ایران جستجو کرد چرا که تخ اسطورها و افسانه¬های بومی و محلی سرزمین پر رمز و راز ایران با وجود اقوام متنوع و پیشینه تمدنی آن می¬تواند منبع مناسبی برای این سبک نویسندگی باشد. از این رو در این نوشتار تلاش می¬شود که به بررسی مولفه¬ها و ویژگی¬های رئالیسم جادویی و همچنین شیوه بکارگیری آن در داستان ها و افسانه های کردی با تکیه بر سه کتاب مشخص به نام های «داستان های کهن کردی» از «روژی لیسکو»، «چیروک» از «هاشم سلیمی» و رمان « آخرین انار دنیا» نوشته «بختیارعلی» پرداخته شود. این پژوهش نشان می دهد که سبک رمان بختیار علی کاملاً منطبق با شیوه رئالیسم جادویی مارکز است و مخاطب به روشنی می¬تواند شاخصه¬های این سبک ادبی از قبیل: آشنازدایی، همزیستس متعادل حقیقت و جادو، درون مایه مهم و عمیق، قلت و آنیت و... را در آن مشاهده کند با این تفاوت که «آخرین انار دنیا» از نوع مشرقی آن است. امّا در داستان¬های کهن کردی روژی لیسکو و چیروک هاشم سلیمی، مهم¬ترین نقطه¬های پیوند مشترک قصه¬های پریان موجود این دو کتاب با رئالیسم جادویی در شکستن مرز میان واقعیت و فراواقعیت، رفتارهای شگفت زده و خارق العاده شخصیّت-های موجود و شناخت حقیقت از راه تخیل می¬باشد و از نظر وجود عناصر واقعی متناسب با زندگی امروزی تا حدودی فقیر است.

صوفی و عارف از نامهای کسانی است که برداشت و تفسیر خاصّی از مسائل دینی و الهیات داشته و مباحث نظری و عملی را در راستای اندیشه های خود، بنیان نهاده اند. تحقیق حاضر، بر مطالعه و بررسی مفهومی، پیرامون این دو نام در عرفان اسلامی، به ویژه کتب و آثاری که اسامی آنها در مطاوی پایان نامه آمده است، متمرکز می باشد. دربار? اشتقاق لفظی، معنای اصطلاحی و آداب و رسوم صوفی و عارف، نظراتِ متعدّد و متنوّعی یافت می شود؛ امّا در کلّیّت موضوع می توان گفت که عارف نسبت به صوفی دارای شأن معنوی بالاتری است. اگرچه، دیدگاهِ آرمان گرای صوفیانِ زیادی هم وجود دارد که صوفی و عارف را از اسماءِ خداوند - تبارک و تعالی- دانسته¬اند و آن دو را از نظر مقام ارزشی، متمایز از هم به شمار نمی آورند. وجه تسمی? صوفی و عارف در باب تفاوت مفهومی این نام ها، نقشی اساسی داشته است. در مورد صوفی، بیشتر به جنب? جسمانی و شعار بیرونی او تأکید شده است. در مقابل، عارف با ابعاد روحانی و معنوی خویش شناخته می¬شود. صوفی و عارف باید داری اخلاق نیکو باشند، به دنیا و آخرت دل نسپارند و تنها خدا را در نظر داشته باشند. در تمامیِ تعاریفی که از صوفی و عارف شده است، اصل فقر و درویشی برای صوفی و اصل معرفت و شناخت برای عارف از اهمیّت ویژه ای برخوردار است.

یکی از مهمترین نکات در شناخت شاهنامه بررسی و کاوش در بنیاد اساطیری داستان هاست. مطالعه ی ژرف و همه جانبه درباره ی افکار و اندیشه های اقوام مهاجر آریایی و مطالعه در مورد قوم سکا است که نقش انکار ناپذیری در شکل گیری داستان های شاهنامه دارند. بی توجهی به نکات اساطیری شاهنامه ما را از مسیر اصلی مطالعات شاهنامه شناسی دور می کند و البته که شناخت دقیق یک اسطوره کار آسانی نیست. داستان های زال در طی روزگاران و گذشت قرن ها با دگرگونی-های بسیاری به حماسه ها راه یافته است و چون گردآورندگان خدای نامه ها و حماسه ها در دوران تاریخی زندگی می کرده اند، طبیعی است که کوشیده اند باورها و آیین های اساطیری را توجیه شدنی و واقعی جلوه دهند. برای همین است که شاید هرگز نتوان به بازسازی تمام عیار یک اسطوره پرداخت. در شاهنامه، پهلوانان شخصیت های اصلی و موثر حماسه اند. هدف آنها حفظ ارزش های والای انسانی است که با خردورزی و درنگ و تدبیر همیشگی خود همواره آرامش حقیقی را به جامعه ی خود هدیه می کنند. زال یکی از پهلوانانی است که می کوشد همواره با خرد خود، مشکلات به وجود آمده را حل کند و در این راه از نیروی جسمانی خود، که همان رستم است، استفاده می کند؛ در واقع زال و رستم نماد خرد و قدرت هستند که به صورت دو تن مجسم شده اند. دستان، یا همان زال شاهنامه، با کارکردی خردمدارانه، همواره در مشکلات پیش آمده گسیل دارنده ی رستم است برای حل مشکلات پیش روی. زال که از منظر روانشناسی آدلر دارای عقده ی حقارت است، طی زمانی کوتاه با برتری جویی های خود، بزرگ سیستان می شود و دست آخر نیز کل خاندانش به دست بهمن نابود می شود. این تحقیق چهره ی اسطوره ای زال را در حماسه ی فردوسی بررسی می کند و کارکرد های اجتماعی و سیاسی او را مورد تحلیل قرار می دهد.

این پایان نامه به بررسی توتمیسم و جلوه ها و نمودهای آن در شاهنامه فردوسی پرداخته است. توتمیسم به عنوان کهن ترین نهاد اجتماعی بشر به مجموعه ی باورها و اندیشه هایی اطلاق می شود که در آنها جانور، گیاه و یا عناصر طبیعی(که توتم نامیده می شوند ) مورد تقدیس واقع شده و نخستین قوانین و مقررات اجتماعات بشری تحت عنوان تابو حول این توتم ها شکل گرفته اند. توتمیسم به گواهی مردمشناسی از مراحل ناگزیر حیات تما می جوام ع بشری است و اگرچه در حوزه های تمدنی کهنی چون آسیا و اروپا به کلی از یاد رفته اند، اما بازمانده ها و نمودهای این پدیده را در اساطیر ساکنین این مناطق می توان بازجست. شاهنامه به عنوان مهمترین تجلی گاه اساطیر قوم ایرانی و متنی ارجمند در حوزه ی ادبیات فارسی ، حاوی رگه های پیدا و پنهانی از ادوار نخستین زندگی بشر و از جمله نوع نگرش جامعه ی توت می است . این پایان نامه توتم های مطرح در شاهنامه را در زیر سه عنوان کلی؛ توتم های جانوری، توتم های گیاهی و توتم های طبیعی بررسی کرده است. هدف از این پژوهش شناخت هرچه بیشتر اساطیر و زیرساخت های اندیشه ای ایرانیان و پرداختن به متنی ادبی از نظرگاه دانش انسان شناسی است.

گسترش مدرنیزم و آغاز موج سوم (عصر فراصنعتی) به عنوان دست آورده های فراگیر قرن بیستم همه ی ابعاد زندگی را تحت تأثیر قرار داد. هنر و ادبیات نیز چنان نمودهایی از جامعه، در تلاش به سوی همگامی و هماهنگی با آن قرار گرفت. حاصل این هماهنگی و تأثیرپذیری پدید آمدن گونه ای نو در داستان به نام مینی مالیسم است که با تکیه بر ایجاز بیش از حد، سعی در هماهنگی با سرعت سیر زندگی دارد. مینی مالیسم در ادبیات غرب پدیده ای جدید محسوب می شود، با وجود این در ادبیات کلاسیک ایران نمونه های فراوانی می توان یافت که از بسیاری جهات قابل انطباق با این گونه ی ادبی جدید باشند. این انطباق در گلستان سعدی به وضوح روشن است. در این پژوهش محقق با بررسی جلوه های حکایات گلستان سعدی که با داستان های مینی مالیست انطباق دارد آن را دسته بندی و استخراج کرده و به تناسب دسته بندی تجزیه و تحلیل می کند. و با این بررسی می توان به درک تازه ای از ساختار داستان ها و حکایات کلاسیک گلستان دست یافت.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

در فاصله ی سالهای 1332 تا 1357 تحت تاثیر شرایط اجتماعی و سیاسی ایران جریانات مختلفی در شعر نو شکل گرفت . بعد ازکودتای 28 مرداد 1332 ، رمانتیسم سیاه جریان مسلط شعر نو شد . نصرت رحمانی نماینده ی شاخص این جریان بود . این جریان پر از مضامینی از قبیل یاس، مرگ و اندوه و گناه بود . علاوه بر رمانتیسم سیاه، شاخه های دیگر این جریان شامل رمانتیسم غنایی، رمانتیسم اجتماعی و رمانتیسم عرفانی است که در فصل اول به آن پرداخته شده است . استبداد، خفقان و سانسور موجود درجامعه راه را برای سیطره ی سمبولیسم بر شعر هموار می کند . شاعران با استفاده از زبان نماد و دنیای استعاره و تمثیل مضامین اجتماعی و سیاسی خود را بیان می کنند . همزمان با انقلاب سفید شاه فرمالیسم که از مدتها قبل شکل گرفته بود حضور خود را در شعر تثبیت می کند و شاعران بسیاری را به خود جذب می کند . این نوع شعر فارغ از ه ر نوع تعهد و طرفدار شعر ناب بود . با شکل گیری مبارزات چریکی و مسلحانه شاخه ای در شعر به نام شعر مبارزه و مقاومت شکل می گیرد . جریان مسلط دهه ی چهل شعر مقاومت و مبارزه است. این شعر عملاً قصد انقلاب دارد و پر از واژه های خون، تفنگ، اسلحه، انقلاب و ... است . شعر نو در فاصله ی سالهای یاد شده، اسطوره های ملی و جهانی را به کمک می گیرد تا از استحاله ی فرهنگی جلوگیری کند . از زبان طنز برای بیان معضلات اجتماعی مدد می گیرد . نوع نگاه سنتی به انسان را دگرگون می کند و خواستار ارزشمندی برای انسان است . همچنین در این دوره متا ثر از جریانات فمینیستی غرب در دفاع از حقوق زن، عده ای از شاعران زن به حمایت و دفاع از حقوق پایمال شده ی زن می پردازند و خواستار برابری و رفع تبعیض برای زنان می شوند . در آخرین مبحث این پایان نامه ، به تاثیر اقلیم و محیط جغرافیایی بر جهان بینی شاعر پرداخته ش ده است . جهان بینی جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی یک منطقه نوع خاصی از باورها و نگاه ها را در شاعران یک منطقه به وجود می آورد که او را از منطقه ی دیگر متمایز می سازد.