ادبیات شفاهی هرملت بیانگرفرهنگ ، روحیات و باورهای آن ملت است.آن گاه که ادبیات مکتوب نبود گفتارهای شیرین ودلچسب هرملت بر سر زبان ها جاری بود وسینه به سینه ازگذشتگان به آیندگان می رسید و مخاطب بخشی ازاین میراث فرهنگی کودکان بوده ، لالایی ها،چیستان ها،آموزه های ادبی،ترانه ها نمونه هایی ازاین نوع ادبیات است . شهرستان بستک یکی ازشهرستان های استان هرمزگان می باشد که درزمینه ی ادبیات شفاهی دارای پیشینه ی غنی فرهنگی وادبی است . با توجه به گویش وفرهنگ خاص مردم این شهرستان و پیشینه ی غنی فرهنگی وادبی و نیاز به ثبت ونگهداری ادبیات شفاهی در این رساله سعی شد بخشی ازادبیات شفاهی که به کودکان اختصاص دارد جمع آوری وطبقه بندی گردد. این پژوهش دردوبخش تنظیم شده است.بخش اول شامل پنج فصل است. فصل اول : کلیات ؛ فصل دوم: ادبیات و ادبیات کودکان؛ فصل سوم: ادبیات شفاهی ؛ فصل چهارم : معرفی شهرستان بستک ؛ فصل پنجم :گویش بستکی و در بخش دوم انواع ادبیات شفاهی شهرستان بررسی شده است که شامل فصل های زیر است: فصل اول :آموزه ها و ادبیات آموزشی وتعلیمی؛ فصل دوم:لالایی ها؛ فصل سوم: ترانه ها ؛ فصل چهارم : چیستان ، فصل پنجم : متل ها و افسانه ها ، فصل ششم : قصه ها ، فصل هفتم : نتیجه گیری.

تکرار در ادب فارسی؛ علوم بلاغی، شعر و سخن ادبی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است و در شمار آرایه های بدیعی قرار دارد که در سطح کوچک ترین واحد کلام یعنی واج، تا بزرگترین واحد که جمله است، به صورت کاربرد بیش از یک بار هر یک از این عناصر اعمال شده است. مولوی صرف نظر از اشعار سرچشمه گرفته از حالت ناخودآگاه، در اشعار خودآگاه به تأثیر ظاهر کلام توجّه داشته و برای هرچه بیشتر موثّر افتادن کلام، از عناصر بلاغی سود جسته که یکی از این عناصر تکرار است. درکنار توجّه به تکرار در ساختار زبان و لفظ (تکرار لفظی یا آوایی) که شامل انواع تکرارِ واج، هجا، واژه، عبارت، جمله و وزن می شود، به عرصه ی حضور آنها در قالب صنایع و آرایه های پرتکراری چون هم حروفی، هم صدایی، ردالعجز علی الصدر، التزام، انواع جناس، سجع و... توجّه شده است. با توجّه به بررسی های انجام گرفته بر روی رابطه وزن و تکرار، مشخّص شد که اوزان دوری به نوعی از تکرار برخوردار می باشند و بسامد تکرار آنها در محدوده مورد بررسی (1/36% ) است. در حوزه ی تکرار معنوی (تکرار فکر و اندیشه)، به موارد با بسامد بالای آن چون؛ آرمان گرایی با طرح انسانی آرمانی و ویژگی های آن، انواع جدال و ستیزه، خواب و رویا، غنیمت شمردن وقت، راز و لزوم رازداری و... پرداخته شده است.

صفت عامه پسند به ادبیاتی گفته می شود که خوانندگان بی شمار دارد. به زعم نمایندگان فرهنگ و ادبیات رسمی این نوع کتاب ها ارزش چندانی ندارند و مخاطبان آنها از لحاظ فرهنگی در حد پایین و متوسط قرار دارند. بعضی از انواع رمان ها مثل: بسیاری از رمان های حادثه ای، رمان های پلیسی، جنایی، جاسوسی، ترسناک، روانشناسی، علمی، تخیلی، ملودرام و ... از زمره ادبیات عامه پسند به شمار می آیند.در ایران از میان گونه های نامبرده شده،اغلب رمان های عشقی بنا بر شرایط خاص اجتماعی و فرهنگی با اقبال روبه روست. در این پایان نامه نخست در فصل اول کلیات پژوهش،هدف تحقیق،اهمیت تحقیق،مروری بر پژوهش ها و روش پژوهش ذکر شده است و سپس در فصل دوم ، سوم و چهارم به تحلیل ساختاری رمان های پرفروش از سه نویسنده پر کار ادبیات عامه پسند ایران طی سال های پایانی 1360 تا 1380 می پردازم و به این ترتیب ساختارهای عام و تکرار شونده رمان های عامه پسند فارسی را شناسایی می کنم. این نویسندگان عبارتند از: نسرین ثامنی ، فهیمه رحیمی و م، مودب پور . در آخرین فصل یافته های نهایی را ارائه می دهیم. این یافته ها بیانگر این است که رمان های عامه پسند عشقی فارسی از طرح های پر شاخ و برگ،شخصیت های عمدتا ایستا،ساده و تک بعدی ، لحن های متنوع و فاقد تشخص زبانی و حوادث باور ناپذیر در ساختار خود بهره برده اند به گونه ای که این ویژگی های ساختاری فهم و درک آنها را برای مخاطب عامه راحت و آسان ساخته است. کلیدواژه:ادبیات عامه پسند، رمان های عشقی، ساختار رمان، شخصیت پردازی، طرح، عناصر داستان.

چکیده ادبیّات دوره مشروطه، پیوند دهنده ادبیّات کلاسیک و نوی ایران است. در این دوره، مفاهیم و اندیشه هایی نو وارد ادبیّات ایران شد که در دوره های قبل یا وجود نداشت و یا در معناهایی متفاوت و کلیشه ای بیان می شد. آذربایجان و مردم آن، هم در به وجود آمدن انقلاب مشروطه و هم در تحوّلات ادبی آن دوره نقش بسزایی داشتند. ادیبان آذربایجان به دلایلی از جمله: موقعیّت خاصّ جغرافیایی، قرار گرفتن در مسیر برخورد تمدّن های عثمانی، قفقاز و اروپا با ایران، دارا بودن زبان و فرهنگ مشترک با مردمان آن سوی مرزها و... از اثرگذارترین افراد در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی، ادبی و... ایران به شمار می آیند. در این پایان نامه به بررسی نقش مردم آذربایجان در تحوّلات ادبی دوره مشروطه پرداخته می شود، که در پنج فصل به قرار زیر تنظیم و تهیّه شده است: فصل اوّل به بیان کلّیّاتی در مورد خصوصیّات ادبی دوره مشروطه، معرّفی مختصر نواندیشان آذربایجان در آن دوره، ضرورت و اهداف تحقیق و مروری بر تحقیقات انجام شده در مورد ادبیّات دوره مشروطه اختصاص یافته است. در فصل دوّم به بررسی پیش زمینه های تحوّلات ادبی و رواج اندیشه های ادبی نو در ایران و آذربایجان پرداخته شده است. در فصل سوّم پس از بررسی عوامل موثّر در اندیشه های ادبی نو در آذربایجان -پس از به وقوع پیوستن انقلاب مشروطه- از قبیل موقعیّت خاصّ جغرافیایی، زبان و مطبوعات منتشره در آذربایجان، تحوّلات ادبی آن دوره مورد تحقیق قرار گرفته است. در فصل چهارم چند تن از نو اندیشان ادبی آذربایجان (میرزا تقی خان رفعت، میرزا جعفر خامنه ای و بانو شمس کسمایی) معرّفی شده اند. فصل پنجم مختصّ جمع بندی و نتیجه گیری می باشد. کلید واژه ها: نو اندیشی، آذربایجان، ادبیّات مشروطه، تقی رفعت، شمس کسمایی، جعفر خامنه ای.

چکیده دانشور توانسته با کاربرد رنگ های متنوع به نوعی، زندگی و مرگ و عوامل امید به زندگی و همچنین عوامل مرگ آفرین را هنرمندانه در اثرش به خواننده بشناساند. اگر چه سیمیمن دانشور یک نویسنده ی رئالیست است و رمان سووشون نیز یک اثر رئالیستی است ولی در این اثر با استفاده از نشانه ها (رنگ ها) به عنوان ابزاری برای بیان اندیشه های خود (نشانه های مرگ و زندگی) بهره برده است و اوضاع اجتماعی و سیاسی و مشکلات جامعه ی زمان خود را در قالب رنگ ها به خوبی نشان داده است. این رساله به بررسی نشانه شناسی مرگ و زندگی در رمان سووشون سمین دانشور بر پایه ی رنگ ها به کمک دلالت های ضمنی می پردازد. فصل اول مقدمه، شامل؛ مقدمه، موضوع تحقیق، اهمیت و انگیزه-ی انتخاب آن، روش تحقیق و مروری بر تحقیقات گذشته می باشد. فصل دوم شامل کلیات است که به طور اختصار به ادبیات داستانی و زندگی سیمین دانشور، تحصیلات، فعالیت ها و همچنین ویژگی های شخصیتی او و نگاه دانشور به زندگی پرداخته شده است. در این فصل، آثار سیمین دانشور معرفی شده-اند و داستان های کوتاه او و سبک داستان نویسی اش به اختصار بررسی شده و خلاصه ای از رمان سووشون و تحلیل آن نیز آمده است. در این فصل همچنین مقوله ی مرگ و زندگی در عرف و دین مطرح شده است. در فصل سوم تاریخچه و جایگاه نشانه شناسی، تعریف نشانه شناسی و همچنین این علم از نظر نشانه شناسان بزرگ مورد بررسی قرار گرفته است. فصل چهارم که فصل اصلی محسوب می شود، شامل بررسی نشانه های مرگ و زندگی در رمان سووشون دانشور بر پایه ی رنگ هاست که در ابتدا به روانشناسی رنگ ها پرداخته شده، در نهایت (به متن اصلی) رنگ ها در سووشون مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. فصل پنجم به نتیجه گیری اختصاص دارد.

چکیده سعدی یکی از سرآمدان نظم و نثر در قرن هفتم هجری است که تأثیری شگرف بر شاعران و نویسندگان بعد از خود گذاشته است. وی در همه‏ی قالب‎های شعری قلم زده و در نثر فارسی شیوه‎اش بر مبنای مقامه‎گویی است . تلفیق نظم و نثر در گلستان و تقسیم آن به ابواب مختلف و به کارگیری واژه‎ها و اصطلاحات عامیانه و ضرب‏المثل‎ها، ویژگی و تشخّصی خاص به نثر او بخشیده است که قبل از او سابقه چندانی نداشته است. به همین دلیل نویسندگان بسیاری بعد از او کوشیده‎اند به اقتفای سبک سعدی آثاری در این زمینه خلق کنند. جامی، مجد خوافی، قاآنی، میرزا ابراهیم مدایح‏نگار و قائم مقام و... از جمله کسانی هستند که در این مسیر گام برداشته و به تقلید از نثر گلستان سعدی قلم زده‎اند. در این تحقیق کوشیده شد تا نثر قائم مقام فراهانی که به دلیل توجّه به عوامل زیبایی کلام سعدی، توانسته موفّق‎تر از دیگران در عرصه‎ی تقلید از سعدی عمل کند از لحاظ ساختار زبانی با ذکر نمونه‏هایی مشابه با نثر گلستان سعدی مطابقت داده شود، بنابراین به شباهت‏های این دو اثر از لحاظ ساختار زبانی پرداخته شد. و در ادامه کار دو اثر دیگر (ملستان، پریشان) که در همین دوره نوشته شده است نیز از همین لحاظ بررسی گردید تا میزان موفقیّت قائم مقام در تقلید از سعدی نسبت به دیگر مقلّدان آن آشکارتر گردد.

چکیده گویش بستکی از شاخه های زبان لارستانی محسوب می شود که این زبان از شاخه های به جامانده از زبان فارسی میانه (پهلوی) است. گویش بستکی درشهرستان بستک از توابع استان هرمزگان زنده و پویاست و گویش وران زیادی دارد. در این تحقیق سعی شده است ارتباط گویش بستکی با زبان فارسی میانه و زبان فارسی امروز و چگونگی تدوین دستور زبان این گویش بر مبنای دستور زبان فارسی، شباهت ها و تفاوت های این دو بررسی شود. مبنای این کار یکصد جمله پایه است که فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر کرده است و به دو گروه گویش وران باسواد و بی سواد داده شده تا این جمله ها را با گویش بستکی بیان کنند که از این جمله ها به عنوان مثال استفاده شده است. شباهت هایی که بین این گویش و زبان فارسی میانه دیده می شود، یکی اینکه شناسه در افعال گذشته ی گذرا (متعدی) در ابتدای فعل قرار می گیرد، دیگر اینکه در برخی از لهجه های گویش بستکی، ضمیر اول شخص جمع با زبان فارسی میانه یکسان است، درحالی که این موارد در زبان فارسی امروز دیده نمی شود . در مورد افعال مضارع (حال) و افعال ناگذر (لازم) از نظر شناسه، این گویش با زبان فارسی امروز تفاوتی ندارد. در افعال مضارع (حال) اخباری و ماضی (گذشته ی) استمراری و مستمر مصوت «a» معادل پیشوند «می» در زبان فارسی به کار می رود. از ویژگی های دیگر فعل در گویش بستکی این است که افعال ماضی استمراری و مستمر از یک طرف و فعل آینده و مضارع اخباری از طرف دیگر یکسان به کار می روند. در مورد حرف، اسم، ضمیر، صفت و قید تفاوت هایی بین گویش بستکی و زبان فارسی امروز به ویژه در نوع تلفظ آنها دیده می شود، افزون بر این، بر خی از اسم ها ، صفت ها و قید ها در این گویش به-کار می روند که در زبان فا رسی امروز منسوخ شده اند.

کلیله و دمنه بی گمان یکی از گنجینه های غنی ادبی جهان است.این کتاب ارزشمند خیلی زود در ادبیات جهان مورد قبول قرار گرفت، قبول عام و پایگاه رفیع این اثر گران قدر را از انبوه نسخه ها و ترجمه مختلف آن می توان فهمید . کثرت ترجمه از زبانی به زبان دیگر و انتقال از فرهنگی به فرهنگ دیگر موجب شده تغییرات فراوانی در ساختار و محتوای این اثر گران قدر به وجود آید . این رساله ضمن اشاره به ترجمه های مختلف کلیله و دمنه به مقایسه دو ترجمه مختلف از آن می پردازد، یکی از این آن ها ، کلیله و دمنه نصرالله منشی است که در قرن ششم هجری به نثر فنی و از کلیله و دمنه عربی « ابن مقفع» ترجمه شده و دیگری پنچاکیانه که در نیمه دوم قرن دهم ، به نثر ساده و به وسیله مصطفی خالق داد عباسی مستقیما از سنسکریت به فارسی ترجمه گردیده است . این پژوهش در پنج فصل و به روش توصیفی و تحلیل متن و ساختار تنظیم شده است . مقایسه این دو متن ( کلیله دمنه بهرامشاهی و پنچاکیانه) نشان از اختلافات بسیار بین آن ها است.بیشتر این اختلافات در نام و نوع شخصیت های حیوانی، در عناصر داستانی ، در عقاید و فرهنگ های مترجمین و در نحوه ورود به داستان است.

هزارویک شب با نثری آمیخته به نظم، اثری روایی در حوزه ی ادبیات داستانی است. همکاری عبداللطیف طسوجی تبریزی و سروش اصفهانی در ترجمه ی این اثر، درکنار ساخت ویژه، نوع روایت، استفاده از تکنیک های کلامی خاص و امتزاج نظم و نثر، هزارویک شب را به اثری ممتاز تبدیل کرده است. تلفیق نظم و نثر در ساختار روایی این اثر که روایت در آن عمدتا برعهده ی نثر است، بررسی نقش و جایگاه شعر را در حکایت های آن ممکن ساخته است. حضور شعر در گفتگوی شخصیت های داستانی و شیوه های مختلف ارتباط کلامی(گفتاری) آنان با یکدیگر، به بررسی کاربرد و نقش گونه های گفتاری منظوم در ساختار روایی هزارویک شب منجر شده است. به همین منظور، در این پژوهش، پس از مقدمه ای کوتاه درباب کلیات کار (فصل اول)، خاستگاه، سیر شکل گیری، ترجمه و نفوذ این اثر در غرب بررسی و مباحثی پیرامون اهمیت ادبی و ساختار روایی آن در فصل دوم، بیان شده است. فصل سوم به شعر، مضمون، کاربرد و کارکردهای آن در حکایات هزارویک شب، اختصاص یافته است تا زمینه ی بررسی مبحث اصلی پژوهش در فصل چهارم فراهم شود. در فصل چهارم، جایگاه کلام و گفتگو در هزارویک شب به عنوان مقدمه ی فصل، زمینه ساز بررسی گونه های گفتاری منظوم در هزارویک شب شده است. فصل پنجم نیز حاوی نتایج حاصل از پژوهش است و نشان می دهد که شعر در هزارویک شب، نه تنها از عهده ی توصیف بر می آید و با تزیین عبارت و لفظ، روایت را دلپذیر می سازد؛ بلکه در پیوندی منسجم با نثر، خط سیر روایی حکایت را تحرک می بخشد و با فضاسازی، گره گشایی و ایجاد تغییر در روند ماجرا، حوادث داستانی را به پیش می برد.

یکی از مهم ترین و موثرترین برخوردهای فرهنگی کشور ایران بعد از ورود اسلام، تماس و ارتباط با تمدن غرب بوده است. از آنجا که تماس و ارتباط بین شرق و غرب در دور? قاجار به اوج خود رسیده است، این رساله در پی آن است به بررسی تصورات ایرانیان از غرب در مجموعه ای از متون این دوره بپردازد. در این مجموعه افزون بر سفرنامه ها که حاوی اولین برخوردها و تصورات شرقیان از غرب است، آثار داستانی و نمایشی نیز انتخاب شده اند تا تصویری جامع تر از چگونگی انعکاس تصویر غرب در آثار آن عصر به دست آید. این آثار شامل ( سفرنامه میرزا ابوطالب اصفهانی، سفرنامه حاج سیاح، سفرنامه اول و دوم ناصرالدین شاه، مسالک المحسنین طالبوف، سیاحت نامه ابراهیم بیگ، و نمایش نامه جعفر خان از فرنگ آمده حسن مقدم) است. این رساله در ابتدا بخشی را به (مقدمه، موضوع تحقیق، اهمیت انتخاب آن، روش تحقیق، و پیشینه تحقیق) اختصاص داده و سپس کلیاتی را دربار? رابطه ایران و غرب در ادوار مختلف تاریخی مطرح کرده و به بررسی مفهوم فرنگ، و واکنش های مختلف ایرانیان در برابر غرب پرداخته است. در بخش دیگر ژانر ادبی سفرنامه، انواع سفرنامه ها در دوره قاجار، ویژگی نثر این دوره، و شیوه داستان و نمایش نامه نویسی عصر قاجار را مورد بررسی قرار داده و فصل اصلی را به بررسی نگاه و تصورات سیاحان، داستان نویسان و نمایش نویسان شرقی از غرب در آثارشان اختصاص داده است، قسمت پایانی این نوشته شامل نتیجه-گیری از مباحث مطرح شده می باشد. بررسی آثار نویسندگان دور? قاجار (سیاحان، داستان نویسان، نمایش نامه نویسان) نشان می دهد که هر دو وجهه (مثبت و منفی) غرب در آثار این گروه ها به نمایش گذاشته شده است، هرچند چهر? مثبت غرب خصوصاً در سفرنامه ها نمود بیشتری دارد اما (داستان نویسان، نمایش نویسان) با احتیاط بیشتری راجع به وجوه مختلف این تمدن اظهار نظر کرده اند.

در میان نویسندگان طنزپرداز معاصر، ایرج پزشک زاد از جایگاه ویژه ای برخوردار است. آثار وی سرشار است از تکنیک های گوناگونی که برای آفرینش طنز از آن ها سود جسته و برجسته ترین تکنیک های متداول را می توان در رمان دایی جان ناپلئون که اثر جاودانه اوست مشاهده کرد. این تحقیق با روش کتابخانه ای به بررسی تکنیک های طنز در رمان دایی جان ناپلئون می پردازد و در پنج فصل تنظیم شده است. فصل اول به موضوع، اهداف، پیشینه، حدود و روش پژوهش می پردازد و نگارنده حد و مرز کار را برای مخاطب مشخص نموده است. فصل دوم به جایگاه ایرج پزشک زاد و رمان او می پردازد و همین طور به اختصار تاریخ طنز را تا زمان نویسنده رمان بررسی می نماید. فصل سوم کلیه تکنیک های شناخته شده و معمول که در ارائه طنز قابل کاربرد است، بررسی و بیان می شود و سعی شده از هر کدام نمونه ای از متون طنز بیان گردد و در فصل چهارم تکنیک های شاخص طنز را البته هر کدام به تفصیل و تحلیل و چرایی آن در رمان دایی جان ناپلئون بیان شده است. فصل آخر به نتیجه گیری پژوهش مذکور پرداخته است. ایرج پزشک زاد، رمان دایی جان ناپلئون را وسیله ای قرار داده که با مهارت فراوان به انتقاد از مسائل مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... بپردازد. پزشک زاد بنا به شرایط، موقعیّت و نوع اثر به انتخاب تکنیک دست زده و این مسیر را با موفقیّت پشت سر گذاشته است. بعضی از تکنیک های به کار رفته در این رمان مانند بزرگ نمایی، کوچک نمایی، طعنه درآثار او شاخص تر می باشد و از بسامد بالاتری برخوردار است. تکنیک بزرگ نمایی را می توان در جای جای این رمان به فراوانی مشاهده نمود. واژه های کلیدی: طنز، بزرگ نمایی، ایرج پزشک زاد، دایی جان ناپلئون.

بی شک یکی از نوشته هایی که توانست تأثیر زیادی بر ادبیات طنز ما بگذارد، رمان«سرگذشت حاجی بابای اصفهانی» است. رمانی که توسط دو نفر ساخته و پرداخته شد. جیمز موریه طرح اولیه آن را پایه گذاری کرد و از تکنیک های طنز در خلقش بهره جست، سپس میرزا حبیب اصفهانی در ترجمه آن به فارسی با مهارتی باورنکردنی تکنیک های بیشتری را به خدمت گرفت و آن را به یک اثر ماندنی مبدل نمود. این پژوهش بخش های حذف، اضافه و تغییرات عناصر طنزی را که میرزا حبیب در ترجمه اش به کار برده است؛ بررسی می کند. از مقایسه اصل با ترجمه رمان به این نتیجه رسیدیم مترجم با تصرفاتی که در ترجمه اش به کار برد؛ تلاش کرد حکایتی طنزآمیز و انتقادی را از جو حاکم بر جامعه به تصویر بکشد و دستگاه ظلم و ستم حکام زمان خود را به هموطنانش بشناساند. تکنیک هایی مانند ارسال المثل، تضاد، طنز موقعیت، جناس و کنایه در این اثر چشم گیر هستند. واژه های کلیدی: طنز، رمان حاجی بابای اصفهانی، جیمز موریه، میرزا حبیب اصفهانی

به دنبال آشنایی ایرانیان با مدرنیته و ظهور گفتمان نوخواهی و نوگرایی در بین نخبگان فکری- سیاسی جامعه ی ایران در عصر مشروطه، ادبیات نیز پا به عرصه ی تحوّلات سیاسی- اجتماعی جامعه گذاشت و ادبای این دوره نقشی بسزا در تحوّلات عصر مشروطه ایفا کردند، به طوری که تجدّد و نوگرایی تبدیل به مهم ترین مسأله ی ادبیات دوره ی مشروطه شد. موج نوگرایی در آثار ادبی این دوره بازتاب یافت و نویسندگان مشروطه با تجلیل از مفاهیمی چون تجدّد، مدرنیته، تغییر و نوگرایی و نقد باورها و انگاره های سنّتی به صف تجدّد گرایان پیوستند و از هنر خود به عنوان ابزاری برای نقد سنّت و اندیشه های سنّتی و همچنین تبلیغ و دفاع از مدرنیته و انگاره های مدرن و ایجاد تغییرات گسترده در کشور استفاده کردند. این رساله به بررسی چگونگی بازتاب انگاره ی "تغییر" در پاره ای از متون ادبی دوره ی مشروطه پرداخته و ضمن نشان دادن هر گونه میل به تغییر در این متون، از دیدگاه جامعه شناسی ادبیات، ساختارها و نیروهای مقاومت کننده در برابر "تغییر" را معرّفی کرده و بدین ترتیب چگونگی رویارویی جامعه ی ایرانی با پدیده ای به نام مدرنیته ی غربی را مورد بررسی قرار داده است. به نظر می رسد که عواملی چون تفکّر مذهبی جامعه ی ایران، به خطر افتادن منافع متولّیان سنّت، تعقّل ستیزی و آخرت گرایی مفرط جامعه ی ایرانی در دوران قاجار، پدیده ی شوم استعمار و بی اعتمادی جامعه ی ایرانی به غرب، نفرت ایرانیان از نیروهای خارجی و مخالفت با تقلید از کفّار، استبداد، خود برتر بینی ایرانیان در برابر غرب، فقدان طبقه ی متوسّط و ضعف بورژوازی، تقدیر باوری مردم ایران و خو گرفتن انسان ایرانی به تصوّف و اندیشه های صوفیانه، مهم ترین دلایل مخالفت بخش هایی از جامعه ی ایرانی با ورود مدرنیته و انگاره ها و نهادهای مدرن غربی و مقاومت در برابر "تغییر" در دوران مشروطه بوده است.

در این پایان نامه ضمن معرفی نویسنده و آثارش به بررسی این آثار از دید شخصیت پردازی پرداخته می شود . در این مقوله عمده توجه به شخصیت ها ،طبقه اجتماعی،ویژگی های فردی و پویایی و ایستایی آنهاست . در پایا ن نیز ، ضمن تحلیل این چهار اثر ، پرسش هایی از جنبه شخصیت پردازی ، از قبیل اینکه هر یک از عوامل شخصیت پردازی (صحنه، بحران،نقطه اوج...) درهر داستان چه اندازه است و تحول شخصیت ها به چه شکل صورت می گیرد؟ مطالبی ارائه خواهد شد.در بیان دیدگاه نویسنده نیز به پرسش های ذیل پاسخ داده می شود : قهرمانان اواز چه طبقه ای هستند،ویژگی های فردی و روحی آنها چیست ؟ پویا هستند یاایستا؟نوعی هستند یا قراردادی ؟ همه جانبه هستند یا سیاهی لشکر؟خوش بین هستند یا بدبین ؟احساساتی هستند یا منطقی ؟و... می توان گفت از نقطه نظر شخصیتی در یک نگاه کلی ،شخصیت های اصلی طبل آتش ،افرادی با گرایشات مثبت،فعال برون گرا،دارای احساس،با سواد یا کم سواد و از طبقه پایین جامعه هستند.درکتاب هلال پنهان شخصیت ها برون گرا، نیمه فعال ،ایستا یا سیاهی لشکر و از طبقه پایین جامعه هستند.در مجموعه رمان غریبه و اقاقیا، شخصیت ها ایستا،منفی گرا،پوچ و سطحی هستند. در یک سکه در دو جیب، شخصیت ها،منفی گرا، غیر منطقی و از طبقه پایین جامعه و ایستا هستند.

چکیده سبک شناسی فکر و محتوای شعر شاعران معاصر، از شاخه های مورد توجّه نقد است که با سبک-شناسی ساختاری مرتبط است، بر این اساس که تعیین سبک فکری شاعران معاصر به تعیین جریان های فکری شعر معاصر می انجامد، نوشتار حاضر سیر تحوّلات فکری و محتوایی شعر معاصر را با تبیین سبک دو شاعر برجسته و صاحب سبک، نیمایوشیج و محمدرضا شفیعی کدکنی، از طریق شناسایی بن مایه های اشعار آن ها، شباهت ها،تفاوت ها و تأثیر وتأثّرها مورد دقّت قرار داده است. بر اساس مناسبات درونی سروده های هر دو شاعر، محورهای قابل سنجش میان آن ها در بیست و هفت مدخل تنظیم گردید شامل:شعر، نماد، اساطیر ، رنگ، اجتماع، سیاست، انسان، شهر، طبیعت، مرگ، زندگی، عشق، خانواده، زن، عرفان، اخلاق، دین، تنهایی، انزوا، اندوه، شادمانی، اضطراب، ناامیدی، امید، انتظار، حسرت و آرزو و با تحلیل نگاه این دو شاعر نسبت به این مفاهیم و مقایسه ی این بن مایه ها مشخص شد که شعر برای نیما و سرشک از زندگی جدانیست؛ اسطوره، نماد و رنگ، در شعر آن ها همگی در خدمت توضیح وگسترش نگاه است ؛ نیما در مفاهیم اجتماعی و انسانی، فقر را بن مایه ی محوری خویش قرار می دهد وسرشک فرهنگ را؛ بن مایه های «سیاست»، «طبیعت» ،«شهر» ، «اخلاق» و «زندگی» بیانگر دیدگاه مشترک هر دو شاعر است؛ مفهوم «خانواده»، «زن» ،«دین» و«عرفان» جلوه های متفاوتی را در شعر هر دو شاعر یافته است ؛ مفهوم عشق، اندوه، حسرت، اضطراب،آرزو، انتظار، امید، ناامیدی، بدبینی ،تنهایی، انزوا و حتّی مرگ در شعر آن ها تنها نشان-دهنده ی بعد فردی شخصیّت آن ها نیست بلکه روح واقع گرا و انسان اندیش آن ها را نیز در خود انعکاس می دهد؛ در شعر نیما شادی در برابر غم به کم رنگی می گراید وشفیعی شاعری شادمان است و نگرش مذهبی، فرهنگی و عرفانی سرشک در تمام بن مایه هایش دخیل است.

ایل قشقایی ادبیات و فرهنگ شفاهی پرباری دارد. در دهه¬های اخیر اکثریت مردم این ایل دست از کوچ¬نشینی برداشته و به یکجانشینی رو آورده و به همراه آن بسیاری از سنت¬ها و ادبیات شفاهی آن، رو به فراموشی است. از این رو گردآوری این بخش از زندگی این ایل و تحقیق و بررسی پیرامون آن از اهمیت زیادی برخوردار است. از جمله تحقیقات و بررسی¬هایی که در رابطه با ادبیات شفاهی صورت می¬گیرد، بررسی ساختار این آثار است که از جمله¬ی مهمترین آن¬ها می¬توان به پژوهشی که ولادیمیر یاکف¬لویچ پراپ، محقق فرمالیست روس تحت عنوان ریخت¬شناسی قصه¬های پریان انجام داد، اشاره کرد. پراپ با بررسی صد قصه¬ی عامیانه روسی به الگویی دست یافت که با آن می¬توان ساختار هر نوع قصه¬ای را شناسایی کرد. این الگو شامل 31 کارکرد و هفت شخصیت است. از آن¬جا که تاکنون هیچ نوع بررسی ساختاری بر روی قصه¬های قشقایی صورت نگرفته، در این پژوهش 33 قصه از قصه¬های عامیانه این ایل، بر اساس الگوی پراپ بررسی شده است. گردآوری اطلاعات در بخش کلیات و بخش¬هایی از تجزیه و تحلیل کتابخانه¬ای است. اکثر قصه¬های مورد بررسی به صورت میدانی گرد آمده. این قصه¬ها پس از گردآوری، از زبان ترکی به فارسی برگردانده شده¬اند و در این پژوهش تنها صورت فارسی آن¬ها آورده شده است. پس از تجزیه و تحلیل قصه¬ها بر اساس 31 کارکرد پراپ، الگوی هر قصه به همراه ترکیب حرکت¬های آن استخراج گردیده و عناصر و ویژگی¬های بارز موجود در آن¬ها مشخص شده است. این بررسی نشان می¬دهد که قصه¬های قشقایی به میزان قابل ملاحظه¬ای از الگوی پراپ پیروی می¬کنند. کارکردهای موجود در این قصه¬ها خارج از 31 کارکرد پراپ نیست. این قصه¬ها دارای ساختاری ساده و شبیه به هم هستند و اغلب یک، دو و سه حرکتی هستند. به طور کلی قصه¬های قشقایی با الگوی سایر قصه¬های ایرانی مطابقت دارند و خصوصیاتی چون بی¬زمانی، بی¬مکانی، بی¬نام بودن قهرمان در اکثر قصه¬ها، سوم شخص بودن زاویه دید و توصیفات کلیشه¬ای و اندک که از ویژگی¬های مهم قصه¬های ایرانی به شمار می¬روند در این قصه¬ها نیز دیده می¬شود.

امروزه گسترش رسانه ها همه ی جنبه های زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار داده است. تلوزیون و سینما نیز به نوبه ی خود بخش زیادی از اوقات فراغت ما را به خود اختصاص می دهند. این رسانه ها با اختصاص بخش های خاصی به کودکان، تا حد زیادی بر زندگی آن ها اثر گذار بوده اند. کودکان همه روزه ساعت های زیادی را به تماشای این برنامه ها می نشینند. در این بین پویانمایی های سرگرم کننده نیز علاوه بر پیام هایشان، از جذاب ترین برنامه های کودکان هستند که شرکت های زیادی در این زمینه، به منظور درآمدهای هنگفت، به ساخت این پویانمایی ها اشتغال دارند. شرکت پویانمایی سازی آسمان آبی (بلو اسکای) مجموعه ی عصر یخبندان را ارائه کرده که مخاطبان پرشماری داشته است. تحقیق حاضر بر پیگیری عناصر جذابیت در این مجموعه استوار است و بیان می کند که یکی از اساسی ترین عنصر جذابیت، عنصر کشش و تعلیق است که توسط تکنیک های متعددی در این مجموعه مورد استفاده قرار گرفته است. این پژوهش با بررسی هر یک از این تکنیک ها به این نتیجه رسیده است که عنصر کشش و تعلیق و تکنیک های آن در هر چهار قسمت از این مجموعه به گونه ی تقریبا مشابهی به کار رفته اند و یک ساختار یکپارچه ای را به وجود آورده اند که در موارد محدودی اختلاف بسیار جزئی ای دارند.

تاملات یا اندیشه های خیامی از زمان رودکی تا دوره ی معاصر در شعر فارسی رواج داشته است .آنچه تحت عنوان تاملات خیامی از آن یاد میشود .شکیات و پرسش های فلسفی ،اعتراض و عصیان فلسفی ،ناپایداری عمر ،ناگریزی مرگ ،شادخواری ،اغتنام فرصت و ... است . هدف از پایان نامه ی حاضر ،بررسی حماسه ی عرفانی در سروده های قیصر امین پور و سید حسن حسینی است . بدین منظور ،مفاهیمی نظیر ،نماد و سمبول و نشانه شناسی رنگ ها ،اسطوره ، مفهوم انتظار ،رجز خوانی های حماسی ،جدال در راه حق ،آرمان شهر . ... در ارتباط با موضوع رساله مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است .در این رساله همچنین سعی شده است با در نمظر گرفتن مرز میان حماسه و عرفان ،نوع ادبی جدیدی که از تلفیق و ترکیب این دو مقاله در شعر معاصر پدید آمده است ،به مخاطب معرفی شود .

نوستالژی ـ که آن را غم غربت و حسرت و دلتنگی برای گذشته معنا کرده اند ـ یکی از بن مایه های رایج در ادبیات عرفانی است. ادبیات عرفانی با توجه به مضمون و محتوای خود، قابلیّت ذاتی تحلیل نوستالژیک را دارد و از آن جا که نگاه حسرت بار به گذشته در تصوف و عرفان اسلامی در دوره هایی تشدید می شود و تبلور تجلّی این نگرش، در متون عرفانی نیز تأثیر گذار بوده است، بررسی این مفهوم در سه سده ی پنجم، ششم و هفتم می تواند گامی نو در شناخت بیشتر اندیشه ی نویسندگان این دوره-ها باشد. بنابراین، در پژوهش حاضر سعی بر آن است که میزان و چگونگی بهره مندی کشف المحجوب هجویری، مرصاد العباد نجم الدین رازی، رساله های فارسی شهاب الدین سهروردی و آثار منثور مولوی از عاطفه ی نوستالژیک نمایش داده شود. بعد از مقدمات و تعاریف و کلیات تحقیق، به انواع نمود ها و مصادیق نوستالژی در آثار نثر عرفانی پرداخته شده است. حاصل پژوهش نشان می دهد نوستالژی زمان و مکان، خاطره ی جمعی ، اوضاع خوش سیاسی، اجتماعی و دینی گذشته، از جمله مصادیق نوستالژیک در آثار مورد پژوهش است. در این میان، حسرت و دلتنگی برای زادگاه و موطن اصلی، پر بسامد ترین مصداق می باشد. به طور کلی، نگاه حسرت بار به گذشته در کشف المحجوب، در سطح ابتدایی آن و در حسرت روزگاران گذشته خلاصه شده است و از گونه ی عارفانه ی نوستالژی اثری نیست. در رساله های سهروردی، یاد وطن روح قوّت گرفته امّا حسرت بر گذشته های دیگر کم فروغ شده و به حاشیه رفته است. امّا در آثار مولوی، به ویژه در مجالس سبعه، یاد موطن اصلی به اوج فرا گیری، ژرفا، حسرت مندی و عشق آمیزی رسیده است البته، بیش ترین نمود و شاعرانه ترین صورت این دلتنگی ها و حسرت ها، در مرصاد العباد نجم الدین رازی دیده می شود. کلید واژه ها: نوستالژی، نثر عرفانی، هجویری، سهروردی، نجم الدین رازی، مولوی

از میان انواع ادبی در ادبیات کودک ونوجوان، طنز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. میان طنز کودک و بزرگسال تفاوت هایی دیده می شود.اگر در ادبیات بزرگسال هدف طنز انتقاد و اصلاح جامعه است،در طنز کودک لزوماً نباید در پی انتقاد بود.هدف طنز کودک سرگرم کردن کودک و نشاندن لبخندی بر لبان او می باشد،اما نمی توان گفت که در طنز کودک انتقاد وجود ندارد.نویسندگان ادبیات کودک می توانند تا جایی که به کودک ارتباط دارد او را با دنیای پیرامونش آشنا سازند. فرهاد حسن زاده یکی از نویسندگانی است که آثاری را در زمینه ی طنز کودک نوشته است. این پژوهش به بررسی تکنیک های طنز و مطایبه در آثار این نویسنده می پردازد. با بررسی آثار وی نتیجه گرفته شد که نویسنده از تکنیک های متنوعی مانند : بازهای زبانی ، قصه ی احمقان،اصطلاحات عامیانه،طنز موقعیت، اغراق و ارتباط متن و تصاویر برای طنز آمیز کردن آثارش بهره برده است.اما بازی های زبانی در آثار وی از بسامد بالاتری برخوردار است.

عناصر داستانی، عناصر و عواملی است که مجموعاً پیکره یک داستان را تشکیل می دهند و شامل عناصری مانند طرح و پیرنگ، شخصیت و شخصیت پردازی، گفت وگو، زمان و مکان، زاویه دید، حقیقت مانندی، موضوع، درون مایه و ... می باشد. تحلیل عوامل و عناصر اثری نظیر هزار و یک روز که تا حدودی ناشناخته است، به درک بهتر ساختار و محتوای حاکم بر آن اثر کمک شایانی می کند. از بررسی عناصر داستان های این کتاب، می توان مولف واقعی این اثر را یافت. حضور فراوان شخصیت درویش در برخی داستان ها، وجود حمام های زیبا در چندین داستان، نیت تبلیغ اسلام در برخی از حکایت ها، حضور برخی شخصیت¬های تاریخی هم چون شاه تهماسب صفوی و فاضل اصفهانی، می تواند نشانه این باشد که نویسنده اصلی کتاب هزار و یک روز، یک ایرانیِ متعلق به دوره صفویه است. البته تمام این نشانه ها از محتوا و ژرف ساخت اثر دریافت می شود، اما علائمی چون: انتخاب زاوی دید مناسب، واقعیت گرایی، شیوه نمایشی شخصیت پردازی، توجه به درون شخصیت ها، دقت در جزئیات حوادث و توصیف آن ها، استفاده از تعلیق در طرح داستان ها، این اثر را از آثار دوره صفویه متمایز می کند و این علائم، این اثر را متعلق به شخصی می کند که در سیر داستان نویسی امروزی قرار گرفته است. می توان این گونه نتیجه گرفت که، پتیس دلاکروا، نویسنده فرانسوی، کتاب هزار و یک روز را از یک نویسنده ایرانی گرفته است، اما آن کتاب را با حفظ محتوا و درومایه اش بازنویسی کرده و به آن شکل و ساختاری نو بخشیده است.

در نگاه کلی مسأله سرنوشت و تقدیر در قصه¬ها و داستان¬های کهن عامیانه نقش فعالی دارد و نقالان و قصه¬گویان از آن به عنوان یک عامل مرموز و ناپیدا بهره می¬گیرند، طبعاً مسأله¬ای که از چنین ویژگی برخوردار است، نمی¬تواند از آنِ تمدن خاصی باشد. در این میان هزار و یک شب به عنوان یک اثر ادبی و عامیانه که تلفیقی از فرهنگ¬های گوناگون در آن به نمایش گذاشته شده، می¬تواند مصداق بسیار بارزی برای شناسایی و چگونگی وقوع این مسئله در میان قومیت¬های مختلف آن باشد. در بسیاری از داستان¬ها و حکایت¬های این اثر، سخن از عرف، آداب و رسوم، عادات، عقاید و خلقیات ملل قدیم شرق چون هند، ایران و عرب ...امتزاج یافته و اندیشه تقدیر¬گرایی و سرنوشت باوری¬ در حکایت¬های آن از جایگاه ویژه¬ای برخورد است و در کل کتاب پراکنده¬اند.چنانچه بدختی دامن همگان را می¬گیرد و خوشبختی به یک باره و ناگهانی فرا می¬رسد. به همین منظور؛ در این پژوهش پس از تعریف لغوی و اصطلاحی تقدیر، به نقش و جایگاه آن در فرهنگ و ادبیات هند، ایران و عرب پرداخته، و نشان داده است که در دوران پیش از اسلام به خاطر نداشتن تعریف صحیح از تقدیر، نشناختن روابط حاکم بر جهان و نشناختن یا استفاده ناصحیح از اسباب آن، تقدیر را به نیروی ماوراءالطبیعی و خارج از تلاش و کوشش انسانی ارج می¬نهد و بعضاً در مواردی به ویژه با ورود اسلام، حیط? تقدیر و سرنوشت را بر مشیت و اراد? الهی و نیز کار، فعل و رفتار انسانی نسبت می¬دهند، پرداخته می¬شود. سپس دلایل تداوم اندیشه تقدیرگرایی و سرنوشت باوری و نقش آن را بر روایت¬های عامیانه به ویژه روایت¬های شفاهی هزار و یک شب مورد بحث قرار گرفته، و در پایان افتراق یا احیاناً اشتراک از تقدیر را متذکر شده است، و نشان می¬دهد که در دو روایت شفاهی هند و ایران، باور به تقدیر و سرنوشت به حیط? داستان¬هایی با مضمون عاشقانه و داستان¬های دیو و پری محدود می¬شود. در روایت عامیانه بغدادی حضور سرنوشت کاملاً مخفی و ناپیدا است و در حاشیه قرار می¬گیرد. در روایت¬های مصری نیز به دلیل انباشته شدن داستان¬ها به افکار، ایده¬های خیالی و رویایی و موجودات ماوراءالطبیعی درصد اعتقاد به تقدیر بیشتر از سایر داستان¬هاست.

رسانه های جمعی ابزاری کارآمد در انتقال آرا و اندیشه های نیروهای فکری جامعه به شمار می آیند. جهت گیری این ابزار ارتباط جمعی به سمت جریان های فکری خاص، همواره و به شکلی آشکار در ساختار و محتوای این رسانه ها بروز نمی یابد و دستیابی به آن ، تنها با استفاده از روش هایی امکان پذیر است که با کنار زدن لایه های برون زبانی (متنی) این آثار، ژرف ساخت و لایه های زیرین آن ها را آشکار می سازد. تحلیل گفتمان ادبی نشریه های ادبی نیمه ی دوم دهه ی هشتاد شمسی با استفاده از رویکردهای تحلیل گفتمان انتقادی (به طور ویژه مرحله ی توصیف رویکرد کردار گفتمانی نورمن فرکلاف)، صورت گرفته است. هدف این تحقیق نشان دادن ردپای اندیشه و خط مشی صاحبان فکری نشریه های «شهروند امروز» و «کیهان فرهنگی» در لایه های زیرین گفتمان ادبی این نشریه هاست. این تحقیق نشان می دهد که این نشریه ها در راستای خط مشی اصلی گردانندگان خود، با تکیه بر مولفه های گفتمانی خاص، موضوعات، چهره ها و آثار خاصی را مطرح ساخته و در جدال میان سنت و تجدد، به دسته بندی گفتمانی خاص و متناسب با کلان-گفتمان های سنت گرایی و تجددگرایی موجود در فضای اجتماع پرداخته اند.

بررسی و تطبیق اندیشه و شعر دو شاعر بزرگ ایران و لبنان - مهدی اخوان ثالث و ایلیا ابوماضی - به ما این توانایی را می بخشد تا با واقعیت های اجتماع این دو شاعر، در یکی از حساسترین دوره های تاریخ خاورمیانه آشنا شویم. شعر این ، ناله مردم دردمندی است که استبداد و استعمار فریادشان را در گلو شکسته و برای ابراز وجود مجالی نیافته اند. از این رو، درک پیام شعری اخوان و ابوماضی ، از سوی مردم مشرق زمین به منزله شناخت ضعفها، نقصها و جستجوی عوامل پیروزی به حساب می آید. از سوی دیگر تاثیر اندیشه خیامی بر افکار این دو شاعر ، زبان شعری انها را در انسان شناسی و فلسفه هستی به طرز شگفت آوری به هم نزدیک ساخته است .