نام پژوهشگر: محمد حسین حیدری فرد

اندازه گیری ماده آلی و مدل سازی تاریخچه تدفین بخش شرقی آغاجاری و بخش غربی پازنان براساس داده-های ضریب انعکاس ویترینایت و مقایسه نتایج با میدان نفتی رگ- سفید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم طبیعی 1391
  نرگس عدالتی منش   بهرام علیزاده

مدل سازی بلوغ حرارتی کاربرد گسترده ای در ارزیابی ریسک اکتشاف داشته و مهم ترین هدف مدل سازی تولید نفت وگاز، تعمیم دادهای بلوغ حاصل از چاه های موجود به همه حوضه است. میادین نفتی آغاجاری و پازنان، در فروافتادگی دزفول واقع شده اند. سازندهای ایلام و بخش عمده ای از گورپی بر اثر ناپیوستگی اواخر سنومانین در آن رسوب نکرده اند. مدل سازی بلوغ حرارتی در این میادین می تواند با تخمین مقدار گرادیان ژئوترمال در پیشبرد اهداف حفاری موثر باشد. علاوه بر این مدل سازی حرارتی و داده های ژئوشیمیایی میادین نفتی یاد شده به تولید احتمالی هیدروکربن و شناسایی مسیرهای مهاجرت کمک می نماید. به منظور ارزیابی ژئوشیمیایی،22 نمونه از خرده های حفاری مربوط به سازندهای پابده، گورپی، کژدمی و گدوان به عنوان سنگ های منشاء احتمالی از چاه های شماره 187، 61، 118و 124 در میادین نفتی آغاجاری و پازنان مورد مطالعه قرار گرفته اند. استفاده از دیاگرام ون-کرولن و نیز نمودار hi در برابر tmax نشان داد که کروژن از نوع ii و iii و عمدتاً از نوع ii می باشد. براساس نوع کروژن سازندهای پابده و کژدمی مستعد تولید نفت و گاز می باشند و محیط رسوبی آن محیط نیمه احیایی تا احیایی دریایی است. همچنین جایگاه نمونه های مورد مطالعه در دیاگرام ون کرولن و hi در برابر tmax نشان می دهد که نمونه های مورد مطالعه غالباً در ابتدای پنجره نفتی قراردارند و تعداد کمی از نمونه ها به پنجره نفتی وارد شده اند. براساس تاریخچه تدفین چاه های مطالعاتی، میادین نفتی یاد شده تاریخچه فرونشست مشابهی دارند، با توجه به این منحنی ها بیشترین نرخ فرونشست حوضه در زمان نهشت سازند گچساران و سروک کمترین نرخ فرونشست در زمان نهشت ایلام رخ داده است. بهینه سازی مدل با داده های tmax و %ro نشان داد که چاه شماره 187 به علت قرار گرفتن بر روی paleo high دارای گرادیان ژئوترمال بالایی (c/km°30) است که معادل جریان حرارتی mw/m285/75 می باشد و منجر به نفت زایی زودرس شده است. در بقیه چاه های مطالعاتی مقدار گرادیان ژئوترمال، (میانگین c/km°22 و جریان حرارتی mw/m22/62) است. نتایج حاصل از آنالیز راک ایول، حاکی از پتانسیل بالای نفت زایی دو سازند پابده و کژدمی در میادین آغاجاری و پازنان بوده اما مدل سازی بلوغ به روش tmaxو easy %ro نشان داد که سازند پابده علیرغم مواد آلی فراوان در این میادین به پنجره نفتی نرسیده است. نتایج حاصل از مدل سازی نشان می دهد که بلوغ سازند کژدمی در آغاز پنجره نفتی است. سازند کژدمی مهم ترین سنگ منشاء در فروافتادگی دزفول می باشد عمدتاً در فروافتادگی دزفول 10-8 میلیون سال پیش به نفت زایی رسیده است. تقریباً در تمامی چاه های مطالعاتی، سازند کژدمی 9 میلیون سال پیش به پنجره نفتی رسیده است که با سن سازند گچساران به عنوان پوش سنگ (13-9 میلیون سال پیش) و نیز سن چین خوردگی در زاگرس (10-8 میلیون سال پیش) برای تشکیل نفت گیرها، آغاز تولید نفت در این میادین میان پس از تشکیل پوش سنگ و نفت گیر ارزیابی شده است. تأخیر در نفت زایی این سازند در چاه شماره -61 نسبت به فروافتادگی دزفول به دلیل نرخ پایین فرونشست و گرادیان حرارتی کمتر می باشد. کاهش هزینه ها و افزایش داده های دردسترس، از روش های پتروفیزیکی (شبکه عصبی مصنوعی و ? log r) جهت سنجش پارامترهای ژئوشیمیایی نظیر (toc) استفاده شد. انطباق نتایج حاصل از شبکه عصبی با مقادیر واقعی حاصل از آنالیز راک ایول، حدود 86% و روش ? log r حدود 30% است. در این مطالعه تنها از نتایج روش شبکه عصبی مصنوعی به منظور ارزیابی تغییرات toc استفاده شده و از نتایج روش ? log r صرف نظر شده است.