نام پژوهشگر: غلامرضا یاوری غلامرضا یاوری
صنم لطفی محمد خالدی
محصول پیاز دارای مشخصاتی مانند دائمی بودن تفاضا برای آن، خواص غذایی و دارویی، شرایط خاص نگهداری و انبارداری و همچنین فصلی بودن تولید است. این مجموعه عوامل موجب عدم تقارن و همزمانی عرضه و تقاضای پیاز و بروز نوسانات قیمتی و کمبود ذخیره در بازار می شود. بنابراین، لزوم مطالعه و بررسی زنجیره عرضه و بازار پیاز دارای اهمیت است. استان آذربایجان شرقی از تولیدکنندگان برتر این محصول در کشور محسوب می گردد، که علاوه بر تامین نیاز استان، بخشی از نیازهای سایر استان ها و همچنین خارج کشور را تأمین می کند. با توجه به اهمیت موضوع و به دلیل سهم بالای استان آذربایجان شرقی، این استان به عنوان مطالعه موردی مورد مطالعه قرارمی گیرد.از این رو، دراین رساله با استفاده از مدل الماس پورتر، به عنوان چارچوب مطالعه رقابت پذیری، به تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید زنجیره عرضه پیاز در این استان پرداخته شده است.نتایج تحقیق نشان دهنده وجود ضعف ها و موانع عمده در زنجیره عرضه پیاز در این استان می باشد.از مهمترین ضعف ها در تولید می توان به کاهش سطح زیر کشت به علت کم آبی اشاره کرد، که بیشترین محدودیت را برای تولید پیاز موجب شده است. در کنار ضعف ها، نقاط قوت و فرصت مناسبی برای بخش تولید پیاز در این استان وجود دارد که از جمله آنها عملکرد در واحد سطح بالای پیاز در مقایسه با محصولات رقیب و سازگاری با شرایط آب و هوایی منطقه و امکان کشت پاییزه و بهاره به روش نشائی را نام برد. توزیع پیاز در استان آذربایجانشرقی یک نظام سنتی توزیع است، که عمده فروشان و خرده فروشان نقش اصلی در این فرآیند را بازی می کنند. علاوه براین، در بخش توزیع، سیستم حمل و نقل، سیستم انبارداری و سیستم بسته بندی دارای ضعف های عمده ای می باشد. بخش صادرات پیاز در استان آذربایجانشرقی نیز یک بخش سازمان نیافته و توسعه نیافته می باشد. ولی علی رغم موانع و ضعف های صادراتی، سهم صادرات پیاز استان از مجموع صادرات پیاز کشور در سالهای اخیر، روندی صعودی داشته است.
فاطمه داوری محمد خالدی
در بسیاری از کشور ها از جمله ایران بخش کشاورزی از دیر باز نقش مهمی در اقتصاد و توسعه آن بر عهده داشته در این میان بخش شیلات به عنوان یکی از زیربخش های مهم کشاورزی مطرح است که علاوه بر تامین بخشی از پروتئین مصرفی مردم می تواند امنیت غذایی کشور، اشتغال بیشتر، ارز آوری از طریق صادرات آبزیان و .... را در پی داشته باشد. در این پژوهش ابتدا چالش هایی را که برنامه چهارم توسعه در زیربخش شیلات با آن مواجه بوده است را از طریق مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از نظرات خبرگان خاضر در بخش شیلات شناسایی کرده و بر اساس روش ahp به مقایسه زوجی آنها در پرسشنامه توسط جامعه آماری متشکل از 15 نفر از کارشناسان سازمان شیلات ایران و جهاد کشاورزی استان تهران می پردازیم و سپس به تحلیل داده ها در نرم افزار expert choice11 پرداخته و نسبت به اولویت بندی این چالش ها اقدام نماید. نتایج مربوط به پنج اولویت اول در شاخص های اصلی پژوهش به شرح زیر می باشد: 1- اقتصادی (مالی و اعتباری) 2- سیاستی 3- اجرایی (ساختاری و نهادی) 4- فرهنگی و اجتماعی 5- زیست محیطی. این پژوهش سپس از رتبه بندیی 34 زیرشاخص سناسایی شده به ارائه راهکارهایی جداگانه در رابطه با 5 اولویت اول می پردازد. از میان این 5 اولویت 4 اولویت اول مربوط به موانع اقتصادی بوده و اولویت پنجم آن هم یک مانع اجرایی می باشد.