علوم پزشکی به عنوان یکی از علوم مورد نیاز بشر ، همیشه دارای ارزش و جایگاه خاصی بوده است و به عنوان یکی از علوم حیاتی -کاربردی در جوامع انسانی مطرح بوده و هست. این دانش ها در طول تاریخ ، سیر تکاملی خود را طی کرد و در مواقعی رکود نیز داشته و در دوره هایی به شکوفایی و درخشندگی خاصی دست یافته است و آن شکوفایی هم تحت تاثیر اعتقادات ،فرهنگها ،اوضاع اجتماعی ،اقتصادی و علمی ،...قرار داشته است. در دوره اسلامی نیز این دانش ها فراز و نشیب هایی را طی کرده است و در مدتی به شکوفایی و اوج خود رسیده است این مدت شکوفایی که در قرن های سوم تا هفتم هجری قمری به وقوع پیوست شاهد تحولات مهمی در تاریخ علم بوده است و در این زمان علاوه بر خدمات ، آموزش ها و پژوهش ها ، آثار و نگاشته های ارزشمندی در طب پدید آمده است . در این پژوهش که به روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی- تحلیلی به سامان رسیده است به بررسی سیر نگاشته های طبی در قرن های سوم تا هفتم هجری قمری پرداخته شده است . این پژوهش که در سه فصل تنظیم شده است ، نشان می دهد که نویسندگان مختلفی ، آثار علمی-طبی گرانبهایی در این دوره پدید آمده است و در بسیاری از زمینه های می توان به نوآوری ها و دستاوردهای آنان اذعان کرد و از آنها در جهت رفع نیازهای کنونی نیز بهره برد . از نتایج این پژوهش اینکه متاسفانه عدم آگاهی و به کارگیری تجربیات برگرفته از تاریخ بویژه تاریخ علم پزشکی هزینه های گزافی را برجامعه علمی تحمیل می کند و باعث دوباره کاری ها و موازی کاری های فراوان می گردد.

عاشورا روز دهم محرم سال 61 هـ.ق پیروزی خون بر شمشیر، نبرد خونین و به یادماندنی سید الشهداء حسین بن علی(ع) با طاغوت بنی امیه یزیدبن معاویه است. فداکاری و از خودگذشتگی امام حسین(ع) و یاران با وفای آن حضرت، از ایشان چهره ای ماندگار و جاودانه در تاریخ بشریت به جای گذاشت، در این رخداد، اوج مظلومیت اهل بیت خاندان رسالت به نمایش گذاشته شد. شهادت مظلومانه امام حسین(ع)، نه تنها برای شیعیان بلکه بر همه جهانیان از هر فرقه و مذهبی، دردناک بود. و واکنش های گوناگونی را میان حادثه نگاران و تاریخ پژوهان در پی داشت. افراد و شخصیت های متفاوت، از دیدگاه ها و با انگیزه های گوناگونی بدان نگریسته اند که آنچه در این رساله برای ما مهم می نماید؛ دیدگاه معاصرین اهل سنت به عاشورا است. با تامل در سخنان و منابع تاریخی و روایی و حدیثی آنها می توان به محبوبیت امام حسین(ع) و اهل بیت آن حضرت پی برد. اهل سنت نیز همانند همه فرقه ها، در طول تاریخ؛ درباره این رخداد بزرگ تاریخ اسلام مسیر واحدی را نپیموده اند و با تشتت آراء و یا احیاناً تناقض دیدگاه مواجه شده اند برخی به حقانیت قیام امام حسین(ع) و مظلومیت آن حضرت و قابلیت قیام وی، از جهات گوناگون برای الگودهی و سرمشق سازی پرداخته اند و آن را در راستای رسالت بزرگ پیامبر مکرم اسلام و سیره خلفای راشدین دانسته اند و در این راستا نظریاتی گوناگون ارائه داده اند و عده ایی دیگر نیز آن را قضیه استثنایی غیر قابل ارزیابی و ارزشگری دانسته اند این گروه در مقابل خلافت یزید را مشروع و از او به عنوان حاکم اسلامی نام می برند و هر گونه قیام در برابر آن را به طور اصولی نامشروع می پندارند و در صدد اثبات بی گناهی و تبرئه او از شهادت امام حسین(ع) بر می آیند. اما اکثریت قریب به اتفاق مسلمانان اهل سنت، نگاهی تائیدی و مثبت به عاشورا دارند و قیام آن حضرت را در طول تاریخ بی نظیر دانسته و عاشورا را روزی عظیم، از جهت فداکاری و از خودگذشتگی اهل بیت می دانند و معاویه و یزید را به عنوان جنایتکارانی در تاریخ معرفی می کنند که فسق و فجور و کفر و ناسپاسی آنها در برابر رسالت الهی پیامبر اسلام (ص) به ثبت رسیده است.

بهائیت فرقه ای با گرایشات سیاسی و مذهبی بوده که با توجه به شرائط اجتمایی جامعه عصر قاجار ،نمودار گردید . این فرقه با الهام از بابیه شکل گرفت و بابیه نیز با الهام از شیخیه بوجود آمد . بهائیت که بر گرفته از عقاید انحرافی باب بود توانست با پشتوانه استعمار روس و در ادامه بریتانیا نقش بسیار مهمی را در انحراف دینی در جهان اسلام بازی نموده و مخصوصا در فکر ضربه بع تشیع بودند . بر این اساس بهائیان که در دوره قاجار از موقعیت مناسبی در حکومت برخوردار نبوده و مورد فشار حکومت و مقابله روحانیت آگاه بوده اند به دلیل حمایت استعمار و همراهی برخی سیاست مداران داخلی در دوره رضا شاه ، توانستند تا در جریان حکومت نقش داشته و شخص شاه از آنان حمایت می نمود . حضور عناصر مهم بهائی در جریان حکومت پهلوی و باور رضاشاه به باور های بهائی چون کشف حجاب و مقابله با روحانیت شیعه ،دلیل مشخصی مبنی بر نقش مهم سیاسی و فرهنگی بهائیت در دوره پهلوی اول دارد .

چکیده: پژوهش حاضر در راستای بیان زوایایی از زندگی فردی واجتماعی پیامبر با سوال اصلی: تغذیه و پوشش دردیدگاه و سیره ی پیامبر چگونه بود؟ مورد بررسی قرار گرفته؛ نویسنده با طرح سوال های فرعی که مشرف بر بخشها و فصول پژوهش است سعی نموده به صورت جزئی و با عناوین خاص موضوع را پی بگیرد. از اینروی دراین تحقیق،به مباحث ذیل به شیوه ی توصیف وتحلیل گزاره های روائی وتاریخی عطف توجه شده است : الف) بخش کلیات به بحث تحولات فرهنگی واقتصادی مربوط به دوره ی پیامبر در زمینه تغذیه و پوشش اختصاص یافته است؛ ب)دربخش دوم که به بحث دیدگاه نبوی درتغذیه مربوط است به اهمیت، انواع ،احکام ،آداب و بهداشت و وعده های تغذیه و خواص تغذیه ومسائل پیرامون پرداخته شده است.؛ ج)در بخش سوم به دیدگاه وسیره ی پیامبر در زمینه ی پوشش به مباحثی مانند: اهمیت ،ضرورت ،انواع ، رنگ ومسائل بهداشتی لباس عطف توجه شده است؛ د) هدف این پژوهش با تبیین سیره ودیدگاه دست یابی به اصول وضوابط تغییر ناپذیر بوده است ، اگرچه گاهی به صورت مستقیم این مباحث ارائه نشده ؛بلکه جهت دهی وهدف ارائه ی این ضوابط ثابت کاربردی بوده است؛ دربرخی موارد به جمع بندی وتبیین اصول اشاره شده ؛ مانند : بحث پوشش که درپایان به صورت دسته بندی شده بیان گردیده است؛ جزئی نگری درسیره پیامبر(صل الله علیه وآله) توجه به جامعیت وجاذبه های زیبای سیره ی آن حضرت است که این پژوهش سعی داشته به گوشه ای از این محورها بپردازد؛ امید است که راهی نوین فرا روی پژوهشگران ورویکردهای پژوهشی جدید درزمینه ی ابعاد زندگی پیامبر عظیم الشان اسلام (صل الله علیه وآله) ایجاد کرده باشد؛ تغذیه ، پوشش،سیره نبوی، دیدگاه ،صدراسلام،

جنبش مزدکیان که از حوالی سال 494م آغاز شده بود، سرانجام به علت عدم تشکل و آگاهی سیاسی مردم در سال 524م با یک قتل عام بی شرمانه درهم شکست و امیدها را به یأس مبدل ساخت. بدین ترتیب، مزدک به کشته شد. امّا چه باک، ملت ایران دیگر از خواب غفلت برخاسته بود و بذر انقلاب علیه ستم و استبداد افشانده شده بود. نوشتاری که در پیش روی شماست، محصول تلاشی است برای بازنمایی سیر اندیشه مزدکی در بخشی از پهنه گسترده تاریخ ایران. این اندیشه در زمینه اوضاع و شرایط اقتصادی و اجتماعی شرایط مختلف عینی و ذهنی عصر ساسانی شکل می گیرد و با از سر گذراندن موج های سرکوب و بحران و فترت به دوران بعد از اسلام راه می یابد و با به خود گرفتن لفافه های گوناگون، در نهضت های رهایی بخش مردم ایران علیه استیلاگران و ثروت اندوزان اموی و عباسی، کما بیش اثر می گذارد. در این نوشتار به خوبی مشخص می شود که بازتاب نهضت مزدکی در دوره اسلامی برضد مال اندوزان و بهره کشان خلفای اموی و خصوصاً عباسی امتداد یافت و تأثیر بسزایی در تضعیف آنان به جای گذاشت. هدف همه جنبش هایی که در این نوشتار به آن ها پرداخته می شود، برای رسیدن به عدالت و مساواتی بود که حکومت های حاکمه این دوران با استبداد ظالمانه خویش، این اوامر مذکور را از آنان سلب کرده بودند. نویسندگان و مورخین هم عصربه منظور خوشایند اربابان ستم پیشه خود، به تحریف تعالیم مزدکی پرداختند تا همان طور که مرسوم است اسناد غیر معتبری از خود بجا گذارند که در دوران بعدی نیز مورد استفاده قرار گیرد و ماهیت این نهضت های انقلابی هرگز فاش نگردد. ولی امروزه تحقیقات ژرف دانش پژوهان ایران شناس پرده ابهام را کنار زده و حقیقت این جنبش های انقلابی را بدور از حب و بغض بر ملا ساخته است.

در این پژوهش با توجه به سوال اصلی و با تکیه بر سوالات فرعی توانستیم نقش حکام آل بویه را در زمینه امنیت و رفاه عمومی مورد بررسی قرار دهیم وبه نکات قابل توجه دست یابیم. حکام آل-بویه بعد از تشکیل حکومت مستقل شیعی در مناطق بزرگی از سرزمین های اسلامی توانستند قدم های بزرگی را در این زمینه بردارند. این گروه با توجه به شجاعت و نیروی نظامی و با تکیه بر برخورد اخلاقی با اعیان و بزرگان هر منطقه، توانستند قلوب آنان را به خود متمایل کنند. اینان بعد از اسقرار حکومت در فارس، بغداد و ری به تامین امنیت و رفاه مردم کمر همت را بسته و از هیچ کاری فروگذار نکردند. بنابراین توانستند با تکیه بر نیروی قوی نظامی، امنیت را در تمام ابعاد آن در مناطق حکمفرما کنند؛ مخصوصا در زمینه امنیت فرهنگی و توسعه علوم و کتابخانه ها، این دوران را به رنسانس علمی تبدیل کنند و در سایه این امنیت تمام ادیان الهی و مذاهب گوناگون در کنار هم زندگی کنند و شیعیان در سایه این امنیت توانستند شعایر مذهبی خود را برای اولین بار آشکارا انجام و آن را توسعه دهند. اما در زمینه امنیت اقتصادی، ایران و عراق قطب بزرگ اقتصادی به شمار می رفتند و تجار از تمام ممالک به این سرزمین آمده و سرمایه گذاری کردند به گونه ای که علاوه بر رفاه برای مردم برای حاکمان نیز درآمدزا بود. ایشان در زمینه ی امنیت اجتماعی با برخورد شدید با هنجارشکنان، شورشیان و راهزنان و با اجرای قوانین موضوعه، توانستند امنیت اجتماعی را در سطح وسیعی به اجرا درآورند. اما در زمینه رفاه نیز خدمات خوبی از خود به جاگذاشتند بهداشت عمومی را در سطح وسیعی به اجرا درآوردند و شهرهای رو به ویرانی را تبدیل به شهرهای آباد و نوساز کنند، اماکن مقدس و شریف ائمه معصومین (ع) را توسعه و نوسازی کنند و عشق و ارادت خود را به آنان نشان دهند و با احیاء سیستم آبرسانی علاوه بر تامین آب شرب مردم، زمین های تشنه را سیراب کنند و مردم برای مدتی هرچند کوتاه مزه ی رفاه و آسایش استشمام کنند هرچند در تمام این دوران 128 ساله به یکسان عمل نشد اما خدمات آن برای همیشه زبانزد عام و خاص شد.

قرآن کریم رویداد های تاریخی را خود به خود و تصادفی نمی‏داند و قضا و قدر و لزوم تسلیم چشم و گوش بسته را در برابر فرمانهای غیبی رد می‏کند و در بیدار کردن هوش و گوش مردم می‏کوشد تا تصور نکنند که جبر محض در زندگی آنها حاکم است. قرآن این برداشت‏های افراطی و انحرافی را قبول ندارد و همه‏ جا بر روی قوانین تاریخی تکیه می‏کند. اگر انسان با اراده و اختیاری که خدا به او بخشیده است، نتواند از قوانین تاریخی به نفع خود بهره برداری و بر آنها حکومت کند، قوانین تاریخی بر او حکومت‏ خواهد کرد. از آنجا که در طول زمانهای متمادی، تاریخ به عنوان یک ابزار مناسب در جهت تحقیر و یا تعظیم ملتها و اشخاص، بازیچه دست رهبران طاغوتی بوده ‏است و از آن سوء استفاده می‏کرده‏اند! بجاست که به عنوان یک منبع و مأخذ، مورد شناخت و تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا حقیقت روشن گردد و افرادی باید باشند که با بینش عمیق و درک صحیح این گره را گشوده و راه را برای درک حق، آسان سازند. از طرفی چون تاریخ سرگذشت گذشتگان است و گنجینه‏ای از جواهر صفات سابقین و سفینه‏ای برای لاحقین و مرآتی جهان‏نما است، باید آموخته شود و این آموختن باید با واقعیت تاریخی و تحلیل همراه باشد، اما دانستن واقعیت تاریخی با تحلیل و فلسفه کافی نیست ‏بلکه شناخت و تفکر و عقل و درایت هم لازم است. یعنی وقایع تاریخی اطلاعات معلوماتی را در اختیار آدمی قرار می‏دهد که قوه هوش و ادراک وی درباره آن به تفکر می‏پردازد و عقل و درایت او قبل از هرگونه تصمیم‏گیری درباره آن تامل می‏کند. تاریخ همواره، شاهد و حکایت کننده چگونگی پیدایش، به اوج رسیدن و افول یا فروپاشی جوامع بوده است. در یک بررسی کلی، علل فروپاشی جوامع را می توان در دو دیدگاه مطرح کرد: 3. دیدگاه تفکر مادی؛ که عوامل انحطاط و فروپاشی(هلاکت) جوامع را فقط عواملی مانند سوء مدیریت، بحران اقتصادی و.... دانست. 4. دیدگاه تفکر الهی؛ اینکه علاوه بر عوامل طبیعی و مادی در انحطاط و فروپاشی جوامع، باید ریشه های فروپاشی را در عواملی مانند: ظلم(بی عدالتی)، فساد اخلاقی حاکمان و مردم، ترک امر به معروف و نهی از منکر و ... جستجو کرد. قرآن کریم به عنوان یک کتاب آسمانی هدایت (اجتماعی)، در بیشتر سوره ها با اشاره یا تفصیل، به سرگذشت اقوام پیشین پرداخته، مانند: تِلْکَ الْقُری‏ نَقُصُّ عَلَیْکَ مِنْ أَنْبائِها و یکی از عوامل مهم (به نظر این تحقیق، عامل اصلی) هلاکت جوامع را ظلم می داند؛ مانند: و کم قصمنا من قری? کانت ظالم? و انشأنا بعدها قوماً آخرین و تلک القری اهلکناهم لَمّا ظلموا . از آنجایی که کتابهایی درمورد عوامل انحطاط جوامع یا سنن اجتماعی الهی نوشته شده غالباً اشاره ای به عامل ظلم داشته و به بررسی موردی ظلم و میزان تأثیر آن در فروپاشی جوامع از دیدگاه قرآن نپرداخته اند و حتی برخی نویسندگان، تصریح به لزوم پرداختن جداگانه و تفصیلی این مورد تصریح کرده اند، لذا سوالی که مطرح می شود این است که قرآن کریم تأثیر ظلم را در فروپاشی جوامع به چه میزان می داند؟ برای پاسخ به این سوال لازم است که ابتدا مفاهیم اصلی بحث، یعنی: ظلم، هلاکت(فروپاشی)، جامعه و سنت، به طور دقیق بررسی شود و همینطور اشاره ای به سایر عوامل مهم در فروپاشی یا انحطاط جوامع شود. در مرحله بعد که موضوع اصلی این تحقیق هم هست، به بررسی ظلم در آیات قرآن کریم و مصادیق آن پرداخته شود. در مرحله سوم می بایست به بررسی ظلم در جوامع پرداخت، و با توجه به اینکه این تحقیق در پی نظر قرآن در مورد سنت های تاریخی است لذا به بررسی جوامعی که قرآن به آنها تصریح کرده است، می پردازیم. و در نهایت به چرایی و علت هلاکت جوامع به واسطه ظلم و تأثیر آن در هلاکت می پردازیم. که این مراحل، همان فصل های تحقیق است که در پاسخ به سوالات اصلی و فرعی تحقیق مطرح می شوند. روش و شیوه تحقیق: روش تحقیق در این رساله، کتابخانه ای و متن پژوهی بوده است، لذا جهت پاسخ به سوال اصلی و سوالات فرعی با مراجعه به کتاب خانه هایی چون کتابخانه آیت الله بروجردی (بخش محققین)، کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، کتابخانه دانشگاه باقر العلوم(ع) و ... و استفاده از کتاب خانه های دیجیتال: نرم افزارهای مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، نرم افزارهای کتابخانه آیت الله بروجردی(عضویت در قسمت) و... به بررسی موارد زیر پرداخته شد: - بررسی مفاهیم ظلم، فروپاشی(هلاکت)، جامعه، سنت الهی با مراجعه به کتب لغت و کتب اختصاصی مفاهیم قرآنی و تفاسیر - بررسی مختصر عوامل هلاکت جوامع از دیدگاه فلاسفه تاریخ - استخراج آیات مربوط به مصادیق ظلم، جوامع ظالم، هلاکت جوامع، سنن الهی - مراجعه به تفاسیر قرآن (منابع اصلی) جهت بررسی آیات - مراجعه به کتب تاریخ و تفسیر جهت بررسی تاریخ جوامعی که در قرآن مطرح شده است. پیشینه تحقیق: این موضوع را می توان در کتب و تحقیقاتی که به عوامل انحطاط جوامع و سنن الهی پرداخته اند مشاهده کرد. اما مسأله این است که همه این کتب و مقالات، ظلم را در حد عاملی، در کنار سایر عوامل انحطاط و هلاکت جوامع ذکر کرده اند و به بررسی موردی و تفصیلی آن نپرداخته اند، چراکه هدف این کتب بررسی کلی عوامل بوده است نه بررسی موردی عوامل، که از جمله آن کتابها می توان به این موارد اشاره کرد: 1. علل انحطاط و سقوط جوامع از دیدگاه قرآن، سید حسین رکن الدینی، 2. سنت های اجتماعی و فلسفه تاریخ در مکتب قرآن، سید محمد باقر صدر، 3. علل انحطاط جامعه از دیدگاه قرآن، علی قائمی، 4. فلسفه تاریخ، شهید مرتضی مطهری، 5. جامعه در قرآن، آی? الله عبدالله جوادی آملی. اهمیت و فایده این تحقیق، البته واضح و روشن است اما مهمترین آنها را در این موارد می توان ذکر کرد: 1. پر رنگ کردن توجه به منابع دینی به ویژه در بررسی های نظری تاریخ 2. برجسته سازی توجه به قانون مندیها و سنتها در مباحث تاریخی 3. تدبر و تعقل در احوال اقوام گذشته؛ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَهُ الَّذینَ مِنْ قَبْل . سوالات ( اصلی و فرعی ) تحقیق: سوال اصلی: دیدگاه قرآن در تأثیر ظلم بر فروپاشی جوامع چیست؟ سوالات فرعی: 1. مصادیق ظلم در قرآن چیست؟ 2. قرآن کریم فروپاشی چه جوامعی را به واسطه ظلم بیان کرده است؟ 3. دلایل قرآن بر این که؛ علت اصلی فروپاشی و هلاکت جوامع، ظلم است؛ چیست؟ چارچوب نظری تحقیق: تاریخ قانونمند است و قوانین حاکم بر تاریخ، قوانین (سنتهای) خداوند است. هلاکت جوامع به واسطه عامل انسانی است و ظلم یکی از آن هاست. فرضیه تحقیق: فرضیه از مختصات علوم اجتماعی است و تحقیقات تاریخی اغلب از نوع وصفی و اکتشافی و تک پاسخی هستند لذا نیازمند فرضیه نیستند. اما فرضیه در این تحقیق؛ ظلم عامل اصلی به هلاکت رسیدن جوامع است و این یکی از سنت های (قوانین )الهی است که تغییر و تبدیلی در آن راه ندارد. پیش فرض های تحقیق: قوانین و سنت های خداوند تغییر ناپذیرند. تاریخ قانونمند است و قوانین(سنت های) خداوند حاکم بر تاریخند. آنچه در قرآن کریم به عنوان تاریخ (سرگذشت) اقوام ذکر شده از مسلمات تاریخی (نص) است.

امنیّت در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی از ضرورت های جامعه است. بر همین اساس می توان گفت که تأمین امنیّت از مهم ترین وظایف و اهداف اساسی حکومت ها بوده و خواهد بود. امنیّت در اندیشه معصومان به ویژه معصومانی که فرصت حاکمیت سیاسی یافته اند نیز جایگاه مهمی دارد. این پژوهش در صدد بررسی مقوله امنیّت و اقدام ها و تدابیر امنیّتی حضرت علی(ع) است که قریب به پنج سال متصدی امر حکومت نیز بوده اند و اهتمام خاصی را برای تحقق این امر مصروف داشتند. سئوال اساسی این پژوهش چنین بوده است امنیّت چه جایگاهی در سیره حکومتی امام علی(ع) داشته و آن حضرت جهت تأمین این هدف چه راهکارهایی را اتخاذ کردند؟! در پاسخ فرضیه ای مطرح شد که امنیّت در سیره آن حضرت جایگاه برجسته ای داشته و آن حضرت برای تأمین آن تلاش های زیادی انجام داده است. این پژوهش از یک قسمت به نام کلیات پژوهش و سه فصل تشکیل شده است. فصل اول پژوهش راجع به چهارچوب نظری پژوهش می باشد که پس از کلیات به تعریف امنیّت و ابعاد گفتمانی امنیّت، ابزارهای تأمین امنیّت، ابعاد موضوعی امنیّت، مولفه های امنیّت و رویکردهای مختلف امنیّتی می پردازد. در فصل دوم در سه گفتار به بررسی سیره امنیّتی امام علی(ع) می پردازیم. گفتار اول، مختصّ به امنیّت از منظر قرآن و امام علی علیه السلام است که شامل آیات و روایات در این زمینه است و گفتار دوم عوامل مهم نا امنی وفتنه در عصر حکومت امام علی (ع).و گفتار سوم، به شیوه امام علی (ع) واقدامات آن حضرت در راه تأمین امنیّت می پردازیم. فصل سوم، به بررسی سیره اطلاعاتی امام علی علیه السلام می پردازد، گرچه این بحث در گفتار دوم این فصل مورد بررسی قرار می گیرد اما از آنجا که در عنوان رساله آمده است به صورت جداگانه در این فصل آورده شد که درقالب سه گفتار آمده است. گفتار اول، اطلاعات و جایگاه آن در قرآن و کلام امام علی(ع) که مشتمل بر تعریف اطلاعات و آیات و روایات آن امام در این زمینه است.گفتار دوم، اقدامات اطلاعاتی امام علی(ع) و قلمرو فعالیت های اطلاعاتی و گردآوری اطلاعات به شیوه های گوناگون وگفتار سوم مولفه های اطلاعاتی و امنیتی که حضرت از آن ها سود جسته و مباحث مربوط به آن ها را مورد بررسی قرار می دهد. این پژوهش در پایان نتیجه می گیرد که امام علی علیه السلام برای امنیّت، اهمیت فراوانی قائل بودند و برای ایجاد و تأمین آن، با بهره برداری از امکانات موجود و مختلف و اطلاعات لازم، از هیچ تلاشی فروگذاری نکردند. واژگان کلیدی: سیره،امام علی(علیه السلام)،امنیّت،اطلاعات

در فصل اول این پژوهش ابتدا مشروعیت و نظریه های دانشمندان دربار? آن مطرح شده است در فصل دوم آن به نحو? پیدایش قاجاریه و اوضاع سیاسی – اجتماعی آن پرداخته شده در آن چگونگی به حکومت رسیدن آقا محمدخان قاجار و تسلط او بر اوضاع کشور، فتحعلی شاه و جنگ های ایران و روسیه محمد شاه و نحو? تعاملش با علما، اقدامات ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، محمد علی شاه و تلاشش به برگشت به حکومت مطلق و اوضاع احمد شاه بیان شده است. که می توان در آن حوادث ایران و اوضاع اجتماعی و سیاسی آن و جنبش ها مطرح شده است. در فصل سوم مواجه? پادشاهان قاجار با مشروعیت تا مشروطه است که بحث اذن و جهاد دو پادشاه اول در آن بیان شده و از نحو? برخورد پادشاهان با علما و حفظ ظواهر دینی شان آمده است و نیز به فرهنگ دینی اجتماعی سیاسی مردم آن دوران که فرهنگ پدرسالاری بوده پرداخته شده و از تحول این فرهنگ و آگاهی مردم در زمان ناصرالدین شاه بحث شده است. درفصل چهارم از مشروطیت و سیر آن گفته شده که چگونه مشروعیت مشروطه خواهان زیر سوال رفت و از آن فرد مسبتدی بنام رضاخان به حکومت رسید. با طولانی شدن حکومت ناصر و نیز زیاد شدن ظلم و استبداد اوو واگذاری امتیازات بی حد و حصر به بیگانگان، رابط? علما و مردم با حکومت به تقابل تبدیل شد. علما در منابر و جلسات موعظه از کارهای حکومت و حکومتیان پرده برداشته و مردم را آگاه کردند و اولین شورشها به رهبری علما بر علیه حکومت قاجار با استبداد حکومت سرکوب شد تا اینکه بزرگترین رویارویی حکومت و ملت در جنبش تنباکو به وقوع پیوست و حکومت تسلیم مردم شد. بعد از این جنبش، مردم به رهبری علما و روشنفکری روشنفکران آگاه شدند و با دیدن ظلم و ستم روز افزون شاه و اطرافیانش و نیز تسلط هر چیز بیشتر بیگانگان به مقابله با حکومت به پا خاستند و مشروعیت حکومت را زیر سوال بردند و خواستار مشروطیت شدند. مظفرالدین شاه با امضای فرمان مشروطیت، اندک مشروعیت حکومت را حفظ کرد اما محمد علی شاه با مخالفت با مشروطیت و نپذیرفتن محدودیت وظایف خود، سرانجام با فتح تهران توسط مشروطه خواهان از سلطنت خلع شد و پسرش احمدشاه به پادشاهی برگزیده شد. اما با انزوای علما و به حکومت رسیدن مشروطه خواهان غربگرا، مشروعیت مشروطه نیز از بین رفت.