چکیده موضوع این پایان نامه بررسی بلاغی قصاید سنایی از دیدگاه علم معانی است. هدف این پژوهش بیان ارزش های بلاغی قصاید سنایی بر اساس مباحث گوناگون علم معانی و تطبیق این دسته از اشعار سنایی با مباحث این شاخه از علوم ادبی همراه با ارائه ی شواهد لازم و کافی است. از رهگذر این تحقیق، بلاغت و نفوذ کلام سنایی به شیوه ی علمی تبیین خواهد شد. اساس روش این پژوهش بر تحلیل اشعار قصاید سنایی براساس هر یک از مباحث علم معانی است؛ بدین گونه که ذیل عنوان هر مبحث، پس از اشاره ای به موضوع، براساس شواهد لازم از اشعار مزبور، مبحث مورد نظر در قصاید سنایی تبیین و تحلیل شده است. بر پایه ی نتایج این پژوهش، سنایی در قصاید خود از شگردهای گوناگون علم معانی به خوبی بهره گرفته و کلام خود را به گونه ای بیان کرده است که تطابق آن با مقتضای حال و مقام و موضوع و نفوذ و تأثیر شگرف آن در مخاطبان می تواند نمونه ای برای موضوع علم معانی باشد. به همین سبب بسامد اغلب مباحث علم معانی در قصاید او بسیار است. کلّ ابیات قصاید سنایی 6647 بیت است که در یک تقسیم بندی کلّی به دو دسته ی جمله های اسناد خبری و جمله های انشایی طلبی و غیرطلبی تقسیم شد. جمله های انشایی طلبی و غیرطلبی 31/43% و اسناد خبری49/57% از کلّ ابیات سنایی را به خود اختصاص داده است. جمله های انشایی خود به دو دسته ی طلبی و غیرطلبی تقسیم شده است که هر کدام به ترتیب 23/94% و 76/5% از جمله ها انشایی را در بر می گیرد. جمله های انشایی طلبی به چهار دسته ی امری با 82/35%، پرسشی با 95/31%، نهیی با 67/12%، و ندایی با 53/19% تقسیم شده است که نشانگر تنوّع موضوعی به کار رفته در قصاید سنایی است. هم چنین در 21/0% از کلّ ابیات قصاید او، موضوع قصر و حصر با شیوه های گوناگون و گیرا به کار رفته است.

کمال الدین اصفهانی شاعر اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم است. وی مشهور به خلّاق المعانی از شاعران پایان دوره ی سبک خراسانی و آغاز سبک عراقی می باشد؛ از این نظر او را مبدع قصیده در سبک عراقی می دانند . بیشتر اشعار وی قصیده و قطعه است که از قالب های سبک خراسانی است ؛ امّا آوردن تشبیهات بکر و تغزّل های بدیع در آغاز قصاید رنگ سبک عراقی به اشعار این شاعر داده است . موضوع قابل ذکر در مورد سبک شعر او ، توجّه شاعر به شگردهای بیانی و صور خیال است . به عنوان مثال وی در انواع تشبیه طبع آزمایی کرده ، از تشبیهات انتزاعی و معقول استفاده نموده است . انواع استعاره و مجاز در دیوان او دیده می شود .کمـال الـدین شـاعری مدّاح و قصیده سراست ؛ از این نظر اغراق جایگاه ویژه ای در دیوان او دارد . در بعضی از قطعات کمـال الـدین ، عنـاصر هجـو ، هـزل و نـدرتـاً طنز به چشم می خورد. نقش عناصر طبیعی در تصویر سازی های وی حائز اهمیّت است . در این پایان نامه ابتدا مقدمه ی کوتاهی درباره ی علم بیان و موضوع آن آورده شد .در ادامه سعی شده است وضعیت اجتماعی ، سیاسی و مذهبی دوره ی شاعر روشن شود و درباره ی زندگی ، مذهب ، مشرب و سبک شعر او نکاتی ذکر شود. آنگاه صور خیال (تشبیه ، استعاره ،کنایه ،مجاز ، اغراق، نماد و طنز ) به طور کلّی و جداگانه در دیوان او مورد بررسی قرار گرفت و شواهد مثال به صورت مختصر ارائه گردید. در آخر نمودار تشبیه ، استعاره ، کنایه ، مجاز و بسامد آنها به طور تقریبی نشان داده شد. سپس نتیجه ی کلی این تحقیق بیان گردیده است

چکیده عبید یکی از طنز پردازان و در عین حال منتقدان بزرگ اجتماعی ایران است. زبان و سبک نویسندگی عبید زاکانی دارای ویژگی هایی است که سبک او را از دیگر نویسندگان هم عصر و پیش از وی متفاوت می-سازد؛ به گونه ای که می توان او را از نویسندگان صاحب سبک برشمرد. عبید نه تنها در نقّادی و طنز-پردازی سرآمد است، بلکه شیوه ی نویسندگی او در نظم و نثر نیز دارای ارزش هایی قابل توجّه است. با وجود این درباره ی او پژوهش های اندکی صورت گرفته است که با موضوع سبک شناسی ارتباط چندانی ندارد. با توجّه به اهمّیّت کلّیّات عبید زاکانی در میان آثار قرن هشتم و تفاوت شیوه و سبک او با هم-عصران وی، بایسته است که ابعاد و زوایای سبکی نوشته های منظوم و منثور وی روشن گردد. در این پژوهش تلاش شده است آثار وی با نگاه سبک شناختی در سه سطح زبانی، فکری، و ادبی بررسی و اهمّیّت سبکی آثار وی روشن و با تحلیل های علمی بررسی و تبیین گردد. اهمّ نتایجی که در این پژوهش حاصل شده است، عبارت است از این که آثار منظوم و منثور عبید در سطح زبانی با آثار قرن هفتم و هشتم همانندی دارد؛ در عین حال ویژگی های کهن زبانی در آن کمتر از دیگر آثار دیده می شود. در سطح فکری کار عبید ویژه و در خور توجّه است، با وجود این که برخی مضامین خود را از نویسندگانی مانند سعدی گرفته است، ولی شیوه ی بیان او تفاوت بسیاری با شیوه ی آنان دارد، او با زبان طنز از اوضاع زمان خود سخت انتقاد کرده است، می توان گفت در سطح فکری صاحب سبک است. در سطح ادبی نیز در آثار منظوم از انواع صور خیال و آرایه های بدیعی استفاده کرده، ولی کلام او تعقید و ابهام ندارد و فصیح و ساده سروده شده است. انواع استعاره و جناس بیشترین بسامد را در آثار منظوم او دارد. آثار منثور عبید به شیوه ی نثر مرسل است، تنها در مقدمه ی برخی آثار کلام او مسجّع می شود. در آثار منثور در نهایت ایجاز، معانی مورد نظر خود را بیان کرده است. یکی از مهم ترین عناصر بیانی که در همه ی آثار عبید، به خصوص آثار منثور دیده می شود، طنز است. واژگان کلیدی: سبک شناسی، سطح ادبی، سطح زبانی، سطح فکری، عبید، کلّیّات عبید

قصه ها و داستان های بلند عامیانه از نشانه های پویایی جامعه است و واکاوی این گونه آثار از دیدگاه های گوناگون مانند روان شناسی، جامعه شناسی، ادبی و... ما را در شناسایی بهتر و بیش تر شیوه ی اندیشه ورزی، سخن سرایی و آرمان خواهی مردم یاری می دهد. سرزمین ایران و زبان فارسی ادبیات داستانی پرباری دارد، ولی آن چنان که شایسته ی آن است، شناخته و معرفی نشده است. از این رو در پژوهش حاضر یکی از این قصه ها، یعنی داراب نامه ی بیغمی و فیروزشاه نامه از دیدگاه شخصیت شناسی و شخصیت پردازی واکاویده شده است. برای این کار با توجه به منابع و آثار موجود در زمینه ی عناصر داستان به ویژه شخصیت و شخصیت پردازی، چگونگی معرفی شخصیت ها و پردازش آن ها تحلیل و بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد شخصیت های متنوع و فراوانی در داستان حضور دارند که به درستی و خوبی پرداخته شده اند و شیوه ی پردازش آن ها از طریق حوادث داستان، گفتار و کردار شخصیت ها و سخنان دیگران درباره ی آن هاست. از جمله مهم ترین این شخصیت ها می توان به فرمانروایانی مانند فیروزشاه و فرزند او بهمن اشاره کرد که نقش بسیار برجسته ای در داستان دارند. هم چنین در این اثر، عیاران در کمک به فرمانروایان نقش بسیار موثری دارند و از شگردهای گوناگونی برای رسیدن به اهداف خود بهره می گیرند و به نظر می رسد نگارنده تا حدی از داستان سمک عیار تأثیر پذیرفته است. این پژوهش در برگیرنده چهار فصل است که فصل نخست آن شامل درآمد، پیشینه تحقیق درباره ی اثر یاد شده و شیوه ی پژوهش است و در فصل دوم پس از بررسی کوتاه وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران در زمان گردآوری داراب نامه و فیروزشاه نامه، مولف، زمان تالیف، خاستگاه، اهمیت و چکیده داستان بررسی و ارائه شده است. در فصل سوم که فصل اصلی این تحقیق است و در برگیرنده سیزده بخش است، شخصیت های اصلی و پاره ای شخصیت های فرعی داستان یاد شده و طبقات و نقش و کارکرد آن ها پژوهیده شده است و در فصل چهارم نیتجه گیری شده است.

موضوع این پژوهش بررسی و تحلیل شاعرانه های کتاب فرهنگ جبهه است؛ بدین معنی که نوشته های گوناگون مندرج در این کتاب شامل انواع گفتارها و نوشتارهای رایج در جبهه های جنگ تحمیلی ایران و عراق در طول دوران هشت ساله ی دفاع مقدّس از دیدگاه مباحث ادبی و ویژگی های شعری بررسی، و مصادیق گوناگون بیان شاعرانه در آنها شناسایی و معرّفی و تحلیل شده¬است. یکی از ویژگی های برجسته ی گفته ها و نوشته های متداول در میان رزمندگان اسلام در جبهه های جنگ، جنبه ی ادبی و شاعرانه ی آنهاست که در شعرها و دیگر گفتارهای کوتاه و بلند جدّی و طنزآمیز شامل نوحه ها و رجزها و شوخی ها و... نمود پیداکرده و نشان¬دهنده ی کارکرد ادبیّات خودجوش در جبهه ها و استفاده ی بجا و شایسته ی رزمندگان اسلام از ذوق ادبی برای ابراز عقاید، احساسات و عواطف، و حالات درونیشان و هم¬رزمانشان و گرایش ادبی آنان به هنگام گفتن و نوشتن است. این ویژگی نگارنده را بر آن داشت تا با هدف تحلیل ادبی کتاب فرهنگ¬نامه ی جبهه به بررسی تحقیقی موضوع بپردازد. در این پژوهش که به روش اَسنادی انجام¬گرفته، ابتدا مصادیق مطالب شاعرانه از کتاب مزبور استخراج گردیده، آن¬گاه پس از مباحث مقدّماتی و کلّی، بر پایه ی مباحث ادبی در فنّ بیان و بدیع و گاهی نیز علم معانی، مصادیق مزبور به شیوه ی تحلیلی ـ توصیفی مورد بررسی و ارزیابی و تحلیل قرارگرفته¬است. مهم ترین مباحث این پژوهش شامل معرّفی اشعار رایج در گفته ها و نوشته های رزمندگان اسلام و انواع صور خیال و آرایه های لفظی و معنوی در فرهنگ جبهه است. بررسی های نگارنده و مباحث این پژوهش نشان¬می دهد که در جبهه از ادبیّات و ذوق ادبی به¬ویژه شعر با هدف تلطیف محیط خشن نبرد و نیز تحریک عواطف مذهبی و احساسات حماسی به وفور و در بسیاری موارد به¬خوبی استفاده¬می شده و در اکثر این موارد غلبه با صبغه ی مذهبی است.

چکیده ندارد.