نام پژوهشگر: علی جلالی دیزجی
زهره پروینی علی جلالی دیزجی
هدف پژوهش حاضر کشف و تعیین رفتار اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی کرمانشاه در محیط وب و ارائه الگوی مناسب آن است. روش تحقیق به کار گرفته شده در بخش کمی پیمایشی تحلیلی و در بخش کیفی نظریه بنیادی است. گردآوری داده ها در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه و در تحقیق کیفی با استفاده از مصاحبه صورت گرفته است. نمونه آماری مورد مطالعه در این تحقیق 85 نفر از دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه رازی هستند که تعداد مذکور با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه گیری طبقه ای حاصل شد. تحلیل داده ها با استفاده از ویرایش 11 نرم افزار spss در بخش تحقیق پیمایشی و با استفاده از روش های آماری چون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t دو نمونه ای، آزمون آنالیز واریانس، آزمون دانکن و آزمون لون و در بخش کیفی با استفاده از نظریه بنیادی متاثر از الگوی مهو و تیبو انجام شده است. نتایج این تحقیق در بخش کمی نشان می دهد اهداف دانشجویان از جست و جوی اطلاعات و منابع مورد استفاده به ترتیب، دسترسی به اطلاعات روزآمد، مقاله نامه ها و نمایه نامه ها، کاوش در شبکه جهانی وب و مدارک علمی معروف است. روش عمده جست و جوی اطلاعات آنها استفاده از موتور های جست و جو است و از میان ابزار های جست و جو، گوگل در بخش موتورها و ابرموتور های جست و جو، یاهو در حیطه راهنما های موضوعی و bubl در مبحث دروازه های اطلاعاتی مهمترین بوده اند. نتایج در بخش فرضیه های ارائه شده هم نشان می دهد بین میزان آشنایی دانشجویان با روشها و ابزار های جست و جو رابطه معنادار و از نوع مستقیم و مثبت وجود دارد؛ بین میزان آشنایی دانشجویان با انواع منابع وب و رفتار ا طلاع رسانی آنها رابطه معنادار از نوع مستقیم و مثبت وجود دارد؛ و بین رفتار اطلاع یابی دانشجویان با رشته های مختلف در سطوح جست و جو، دستیابی و پردازش اختلاف معناداری وجود دارد. بررسی اختلاف به صورت جدول دانکن با میزان آلفای 0/05 ارائه شده است. این جدول نشان می دهد دانشجویان رشته های مهندسی عمران، مهندسی کشاورزی، مهندسی شیمی، مهندسی مکانیک، شیمی، ادبیات انگلیسی و زیست شناسی در بالاترین سطح رفتار اطلاع یابی اما دانشجویان رشته هایی چون ادبیات فارسی، علوم کشاورزی، تربیت بدنی و ادبیات عرب در پایین ترین سطح رفتار اطلاع یابی قرار دارند. آزمون فرضیه ها همچنین مشخص کرد بین رفتار اطلاع یابی دانشجویان دختر و پسر تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی کرمانشاه از وب در سطوح جست و جو، دستیابی و پردازش اختلاف وجود دارد و سطح رفتار اطلاع یابی دانشجویان دختر بالاتر از سطح رفتار اطلاع یابی دانشجویان پسر می باشد. بررسی وجود رابطه میان اهداف جست و جو نزد دانشجویان تحصیلات تکمیلی و رفتار اطلاع یابی آنها در سطوح جست و جو، دستیابی و پردازش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون اثبات کرد که میان این دو متغیر رابطه معناداری وجود ندارد. در بخش کیفی، نتایج نشان می دهد که الگوی اطلاع یابی مناسب دانشجویان مبتنی بر سه سطح جست و جو، دستیابی و پردازش و هشت مرحله یعنی سه مرحله شروع، پیگیری و مرور در سطح جست و جو، دو مرحله گزینش و بروز رسانی در سطح دستیابی و سه مرحله فایل کردن، آرشیو کردن و سازماندهی اطلاعات متعلق به سطح پردازش است. عوامل اصلی موثر بر سطوح الگوی اطلاع یابی نیز شناسایی و گزارش شدند و موانع اصلی در دو سطح دستیابی و سازماندهی اطلاعات، معتبر نبودن برخی از سایت های موضوعی، روزآمد نبودن برخی منابع، کندی و قطع ناگهانی خطوط اینترنت، قطع اشتراک مجلات الکترونیکی، تمام متن نبودن بعضی اطلاعات و عدم آشنایی دانشجویان با روش تحقیق بوده است. الگوی اطلاع یابی بدست آمده تفاوت هایی هم با الگوی ارائه شده توسط سلاجقه دارد.
فاطمه اصغرنیا زهرا موسوی زاده
هدف این پژوهش تعیین وضعیت میزان سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی بر مبنای استاندارد قابلیت های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی مصوب مصوب انجمن کتابخانه های دانشگاهی و تحقیقاتی (ای.سی.ار.ال.) است. روش پژوهش پیمایشی و جامعه پژوهش 301 نفر از دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد دانشکده بوده است. نتایج پژوهش نشان می دهد سواد اطلاعاتی دانشجویان برای کل پرسشنامه و در هریک از استانداردها بالاتر از حد متوسط 5/2 است. رتبه بندی میانگین های کسب شده در هریک از پنج استاندارد فرعی موجود در پرسشنامه به ترتیب 3، 1، 2، 4، و 5 است. وجود تفاوت معنادار بین سواد اطلاعاتی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری برای کل پرسشنامه و برای هر یک از استانداردها نشان می دهد که مقطع تحصیلی بالاتر تأثیر مثبتی در افزایش قابلیت های سواد اطلاعاتی دارد. بین میزان سواد اطلاعاتی دو گروه سنی 20 الی 25 سال و 30 سال به بالا با یکدیگر اختلاف معنی داری وجود دارد، که نشان می دهد افزایش سن و کسب تجربیات در بهبود مهارت سواد اطلاعاتی نقش مستقیم دارد.
فاطمه رضایی علی جلالی دیزجی
هدف از این پژوهش بررسی وضعیت زیرساختهای مدیریت دانش با توجه به الگوی ارائه شده توسط حسن زاده (1385) در کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبائی می باشد تا از رهگذرآن، در مجموع، وضع کلی زیرساختهای مدیریت دانش در کتابخانه مرکزی و هر یک از کتابخانه های دانشکده های دانشگاه علامه طباطبائی مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش از نوع کاربردی و روش پژوهش از نوع پیمایشی می باشد. جامعه پژوهش عبارت از 40 نفر روسا و مسئولان بخشهای مختلف کتابخانه مرکزی وکتابخانه های دانشکده های دانشگاه علامه طباطبائی است. داده های این پژوهش از طریق پرسشنامه گردآوری شده اند و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد فراوانی و میانگین و آمار تحلیلی مانند آزمون تی و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی استفاده شده است یافته های پژوهش حاکی از آن است که زیرساختهای راهبردهای سازمانی و فرآیندهای سازمانی با میانگین 36/2 و فرهنگ سازمانی با امتیاز 62/1 در وضعیت متوسط، و زیرساخت های منابع انسانی با امتیاز 25/1، فناوری اطلاعات با امتیاز 1/1 و بودجه با امتیاز 83/0 در وضعیت ضعیف قرار دارند و در نهایت وضعیت کلی زیرساختهای مدیریت دانش درکتابخانه های دانشگاه علامه طباطبائی با امتیاز59/1 در وضعیت متوسط متمایل به ضعیف قرار دارد و در بین کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبائی، کتابخانه مرکزی و پس از آن کتابخانه دانشکده ادبیات و زبانهای خارجه از وضعیت مطلوب تری برخوردار هستند.
نرجس باقری علی جلالی دیزجی
هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر پذیرش و کاربرد پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی در فعالیت های آموزشی و پژوهشی اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز می باشد. روش تحقیق به کار گرفته پیمایشی است و گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفته است. نمونه آماری مورد مطالعه 68 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز هستند که با استفاده از نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند. تحلیل داده ها با استفاده از ویرایش 16 نرم افزار spss در بخش آمار توصیفی و با استفاده از روش های آماری چون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون آنالیز واریانس و آزمون t دو نمونه ای در بخش فرضیه ها انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که عوامل موثر بر پذیرش پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی در میان اعضای هیات علمی به ترتیب روزآمد بودن اطلاعات پایگاه اطلاعاتی، ارتباط موضوعی با حوزه علمی، کیفیت اطلاعات، سهولت دسترسی به پایگاه اطلاعاتی، سهولت استفاده از پایگاه اطلاعاتی، سرعت بازیابی اطلاعات، نیاز به اطلاعات، دقت بازیابی اطلاعات، تسلط به زبان خارجی، آشنایی با پایگاه اطلاعاتی، انگیزه و علاقه فردی برای پیشرفت در تدریس از طریق فن آوری های آموزشی، انگیزه و علاقه فردی در فن آوری آموزشی، آشنایی با فن آوری اطلاعات، انگیزه و علاقه فردی در افزایش یادگیری دانشجویان، وجود و کفایت منابع فیزیکی (تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری) و حمایت دوستان و همکاران در دانشگاه هستند. عوامل موثر بر کاربرد پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی به ترتیب سرعت در جستجو و بازیابی اطلاعات، کیفیت پایگاه های اطلاعاتی، در دسترس بودن پایگاه ها، یافتن عناوین و موضوعات جهت انجام پژوهش، دستیابی به اطلاعات روزآمد در زمینه موضوع درسی که تدریس می شود، علاقه به فن آوری های جدید اطلاعاتی، ساختار مناسب پایگاه اطلاعاتی، تجربه کاربرد پایگاه اطلاعاتی، درک فایده پایگاه اطلاعاتی، دریافت اطلاعات جاری، حل مسایل و مشکلات روزمره و انجام فعالیت های اجرایی و مدیریتی می باشند. نتایج در بخش فرضیه های ارائه شده هم نشان می دهد بین میزان پذیرش پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی توسط اعضای هیات علمی و فعالیت های آموزشی و پژوهشی آنها رابطه معناداری وجود ندارد. بین میزان پذیرش و رتبه دانشگاهی تفاوت وجود دارد، اما بین میزان پذیرش پایگاه های اطلاعاتی و جنسیت و نیز بین میزان پذیرش و سابقه کاری تفاوت وجود ندارد. در مورد کاربرد پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی نتایج حاکی از آن است که بین میزان کاربرد و فعالیت های آموزشی و پژوهشی رابطه معنادار و از نوع مثبت و مستقیم وجود دارد. بین میزان کاربرد و رتبه دانشگاهی تفاوت وجود دارد، اما بین میزان کاربرد پایگاه های اطلاعاتی و جنسیت و نیز بین میزان کاربرد و سابقه کاری تفاوت وجود ندارد.
الهام موحدپور علی جلالی دیزجی
در پژوهش حاضر که با هدف تحلیل استنادی مآخذ پایان نامه های مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای رشته های موجود دردانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی بین سالهای 1380-1387، و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انجام شده است، تعداد 175 عنوان پایان نامه (133 عنوان در مقطع کارشناسی ارشد، و 42 عنوان در مقطع دکتری) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که از میان 13668 استناد استخراج شده (8371 استناد در مقطع کارشناسی ارشد و 5297 استناد در مقطع دکتری)، میانگین استناد هر پایان نامه در مقطع کارشناسی ارشد 9/62 و در مقطع دکتری 1/126 استناد بوده است. کتاب ها، مجلات، پایان نامه ها و منابع الکترونیک در هر دو مقطع به ترتیب بیشترین استنادها را به خود اختصاص داده اند. در مقطع کارشناسی ارشد زبان فارسی، و در مقطع دکتری زبان انگلیسی به عنوان زبان غالب استنادها شناخته شده اند. از نظر محل انتشار در هر دو مقطع، ایران، امریکا، و انگلیس به ترتیب بیشترین استنادها را به خود اختصاص داده اند. از نظر تاریخ انتشار، در مقطع کارشناسی ارشد، دوره زمانی مابین سال های 1380-1384 (2001-2005)، و در مقطع دکتری، دوره زمانی مابین سال های 1375-1379 (1996-2000)، بیشترین استناد را به خود اختصاص داده است. از نظر تألیف یا ترجمه بودن منابع مورداستناد، در مقطع کارشناسی ارشد منابع ترجمه ای، و در مقطع دکتری منابع تألیفی بیشترین استنادها را دارا هستند. از نظر الگوی نویسندگی، مقالات دارای یک نویسنده، دو نویسنده، و سپس سه نویسنده به ترتیب بیشترین استنادها را در هر دو مقطع به خود اختصاص داده اند. علی دلاور و آلبرت باندورا به عنوان پراستنادترین نویسندگان فارسی و لاتین بین رشته ای در هر دو مقطع شناخته شده اند. میانگین نیم عمر کل منابع مورداستناد در مقطع کارشناسی ارشد 8/10، و در مقطع دکتری 3/10 سال بوده است. بر اساس قانون بردفورد در مقطع کارشناسی ارشد 11 عنوان مجله، و در مقطع دکتری 5 عنوان مجله به عنوان مجلات هسته معرفی شده اند. فهرستی از منابع و مولفان پراستناد در هر رشته هم ارائه گردیده است. نتایج حاصل از این پژوهش یافته های پژوهش های مشابه در حوزه های علوم انسانی و اجتماعی را تآیید کرده است. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند به عنوان ابزاری برای مجموعه سازی مورد استفاده دست اندرکاران کتابخانه دانشکده مورد پژوهش قرار گیرد.
ساناز موسوی زهرا موسوی زاده
هدف این پژوهش امکان سنجی ایجاد کتابخانه دیجیتالی در کتابخانه های عمومی زیر نظر نهاد کتابخانه های عمومی کشور مستقر در سطح شهر تهران می باشد. روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. در این پژوهش، نیروی انسانی کتابخانه های مورد بررسی از لحاظ تخصص و میزان آشنایی کارکنان با مهارت های کتابداران دیجیتالی، تجهیزات فنی، امکانات مخابراتی، منابع اطلاعاتی، بودجه و موانع ایجاد کتابخانه دیجیتالی از نظر مدیران کتابخانه ها مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل 23 باب کتابخانه عمومی درجه 1و2 مستقر در شهر تهران می باشند که زیر نظر نهاد کتابخانه های عمومی کشور اداره می شوند. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از نرم افزار آماری اس پی اس اس و جهت ترسیم نمودارها از نرم افزار مایکروسافت اکسل استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که 9/47% از نیروی انسانی کتابخانه های مورد بررسی دارای مدرک تحصیلی کتابداری و اطلاع رسانی هستند، و در هیچ یک از کتابخانه های مورد بررسی نیروی متخصص رایانه(نرم افزار، سخت افزار) وجود ندارد. ضمناً یافته ها حاکی از آن است که میانگین میزان آشنایی کارکنان این کتابخانه ها با مهارت های کتابداران دیجیتالی به طور کلی 06/2 است که از میانگین متوسط پایین تر است. همچنین در هیچ یک از کتابخانه ها تجهیزات فنی لازم جهت ایجاد کتابخانه دیجیتالی وجود ندارد، و نرم افزار کاربردی مورد استفاده در کلیه کتابخانه های مورد بررسی نرم افزار نمایه می باشد. ضمناً یافته های پژوهش حاکی از آن است که تمام کتابخانه ها به شبکه داخلی و 15 کتابخانه به اینترنت دسترسی دارند، و 3/93 % از کتابخانه هایی که به اینترنت دسترسی دارند، از فناوری ارتباطی ای.دی.اس.ال جهت اتصال به اینترنت استفاده می کنند. اکثریت منابع اطلاعاتی کتابخانه ها را کتاب تشکیل می دهد، جهت ایجاد کتابخانه دیجیتالی در کتابخانه های مورد بررسی بودجه ای در نظر گرفته نشده است. در رابطه با موانع ایجاد کتابخانه دیجیتالی از نظر مدیران کتابخانه ها، کمبود امکانات مالی مهمترین مانع، و نداشتن تحصیلات در رشته کتابداری و اطلاع رسانی توسط مدیران کم اهمیت ترین مانع محسوب می شود. به طور کلی می توان گفت که امکانات کنونی کتابخانه های عمومی مورد بررسی برای ایجاد کتابخانه دیجیتالی مناسب نمی باشند.
یاسر فیض اللهی زهرا موسوی زاده
هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی میزان آگاهی و استفاده دانشجویان دانشگاه های ایلام و آزاد اسلامی واحد ایلام از ابزارهای جستجوی اطلاعات در وب در سال تحصیلی 89-1388 است. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی می باشد و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است.حجم نمونه آماری مورد پژوهش، 375 نفر از دانشجویان دانشگاه ایلام و دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام می باشند، که 156 نفر از آنها دانشجوی دانشگاه ایلام و 219 نفر، دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی هستند که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. داده ها با استفاده از نرم افزار spss ویرایش 17 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و از آزمون همبستگی اسپیرمن، آزمون t، و آزمون مان- ویتنی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که میانگین آشنایی دانشجویان دانشگاه ایلام و دانشگاه آزاد اسلامی با ابزارهای جستجوی اطلاعات در وب، به ترتیب، 60/3 و 22/3 می باشد. هدف اکثریت دانشجویان دو دانشگاه از جستجوی اطلاعات در شبکه جهانی وب، انجام پروژه های درسی بوده است. از بین ابزارهای جستجوی اطلاعات در وب، موتورهای جستجو بیشترین استفاده را داشته اند، و در میان موتورهای جستجو، دانشجویان از google و yahoo بیشترین استفاده را کرده اند. دانشجویان دو دانشگاه، از بین ابرموتورهای جستجو بیشترین استفاده را از metacrawler و dogpile داشته اند، و در میان راهنماهای موضوعی، بیشترین استفاده از yahoo بوده است. میانگین میزان تجربه استفاده از ابزارهای جستجوی اطلاعات در دانشگاه ایلام 01/3 و در دانشگاه آزاد اسلامی، 44/2 است. در میان ابزارهای جستجوی اطلاعات در وب بیشترین رضایت دانشجویان دو دانشگاه از موتورهای جستجو بوده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان می دهد که بین میزان آگاهی دانشجویان مورد بررسی با میزان استفاده آنها از ابزارهای جستجوی اطلاعات در وب رابطه معنی داری وجود دارد. این رابطه مستقیم، و به سمت مثبت است. یعنی هرچه میزان اگاهی دانشجویان دو دانشگاه از ابزارهای جستجوی اطلاعات در وب بیشتر باشد، استفاده آنها بیشتر است. همچنین، تفاوت بین میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه ایلام و دانشگاه آزاد اسلامی ایلام از ابزارهای جستجوی اطلاعات در وب معنی دار است. تفاوت بین میانگین رتبه استفاده از ابزارهای جستجوی اطلاعات در وب در بین دانشجویان دانشگاه ایلام و دانشگاه آزاد اسلامی معنی دار است. به طور کلی میزان آگاهی، تجربه، و مهارت دانشجویان دانشگاه ایلام در استفاده از ابزارهای جستجوی اطلاعات، بهتر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی است. در پایان نیز پیشنهاداتی جهت ارتقای آگاهی و استفاده دانشجویان دو دانشگاه از ابزارهای جستجوی اطلاعات در وب ارائه شده است.
رقیه سپهری گهر زهرا موسوی زاده
چکیده: هدف این پژوهش بررسی وضعیت موجود کتابخانه های موزه های شهر تهران و ارائه طرح پیشنهادی ایجاد شبکه اطلاع رسانی برای این کتابخانه ها می باشد. روش پژوهش برای قسمت اول پژوهش، پیمایشی با رویکرد توصیفی بوده و برای قسمت دوم پژوهش از روش طراحی سیستم استفاده شده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 16 کتابخانه موزه شهر تهران می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش و نیز رسم نمودارها از نرم افزار ماکروسافت اکسل استفاده شده است. این پژوهش در دو مرحله انجام گرفته است. در مرحله اول، وضعیت کتابخانه های مورد بررسی از نظر نیروی انسانی، مجموعه سازی، منابع، سازماندهی، امکانات و تجهیزات، فضا و ساختمان، ساختار تشکیلاتی، خدمات، روشهای دسترسی به منابع اطلاعاتی و همکاری بین کتابخانه ای مورد مطالعه قرار گرفته است. در مرحله دوم، به جهت بهبود وضعیت کتابخانه ها و ایجاد ارتباط منظم و هماهنگ میان کتابخانه های مورد بررسی، شبکه اطلاع رسانی پیشنهاد شده است. نتایج پژوهش حاکی از آنست که 52% ازکارکنان این کتابخانه ها تحصیلات کتابداری و 48% تحصیلات غیر کتابداری دارند. همچنین بیشتر این کتابخانه ها با مجموعه سازی نا متعادل، کمبود منابع، فضا، نیروی انسانی، تجهیزات و به ویژه بودجه مواجه هستند. با این حال 100% آنها با ایجاد شبکه و استفاده از مزایای آن موافق هستند. شبکه پیشنهادی دارای ریخت شناسی ترکیبی است که در آن برخی فعالیتها از قبیل تأمین نیروی انسانی متخصص، تجهیزات و امکانات، ارتباط شبکه های داخلی و متمرکز نمودن اطلاعات کتابشناختی،... به صورت متمرکز و برخی دیگر نظیر کنترل کتابشناختی، همکاری بین کتابخانه ای، مجموعه سازی و فراهم آوری، فهرست نویسی، نمایه سازی و چکیده نویسی به صورت نیمه متمرکز و غیر متمرکز انجام می گیرد.
سید حسین سجادیان علی جلالی دیزجی
الف) موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): هدف اصلی این پژوهش بررسی نگرش کارکنان کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی در زمینه نوآوریها و آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات است. نتایج این پژوهش می تواند به مدیران کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی و برنامه ریزان دانشگاه علامهطباطبایی و نیز سایر کتابخانههای دانشگاهی کشور کــمک کند تا در خصوص بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در کتابخانهها جهت گیری درستی داشته باشند و به منظور آمــوزش فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهت اجرای طرحهای آینده خود به ارزیابی و بازنگری اهداف کنونی و پیشین خود بپردازند. از این رو، این مطالعه از اهمیت کافی برای مدیران کتابخانه ها و نیز حوزه کتابداری و اطلاعرسانی در دانشگاه علامه-طباطبایی برخوردار است. ب) مبانی نظری: پرسشها و فرضیه ها: پرسش های پژوهش عبارتند از: 1. وضعیت کارکنان کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی از نظر متغیرهای جمعیت شناختی(حرفه ای و نیمه حرفه ای بودن، بخش محل خدمت، سطح تحصیلی، سابقه کار و جنسیّت) چگونه است؟؛ 2. وضعیت کارکنان کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی از نظر اینکه از کدامیک از نوآوریهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در کار استفاده می کنند و نیز در زمینه کدامیک از موارد مذکور آموزش دیده اند، چگونه است؟؛ 3. نگرش کارکنان کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی نسبت به نوآوریهای فناوری اطلاعات و ارتباطات چگونه است؟؛ و 4. نگرش کارکنان کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی نسبت به آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات چگونه است؟ فرضیه های پژوهش عبارتند از: 1.بین کارکنان حرفهای و نیمهحرفهای کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی، از نظر نگرش در زمینه بکارگیری نوآوریهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، تفاوت معناداری وجود دارد؛ 2. بین کارکنان کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی، که از سطح تحصیلی متفاوتی برخوردارند، از نظر نگرش در زمینه بکارگیری نوآوریهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، تفاوت معناداری وجود دارد؛ 3. بین کارکنان کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی، که از سابقه کاری متفاوتی برخوردارند، از نظر نگرش در زمینه بکارگیری نوآوریهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، تفاوت معناداری وجود دارد؛ 4. بین کارکنان مذکر و مونث کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی، از نظر نگرش در زمینه بکارگیری نوآوریهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، تفاوت معناداری وجود دارد؛ 5. بین کارکنان حرفهای و نیمهحرفهای کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی، از نظر نگرش در زمینه آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات، تفاوت معناداری وجود دارد؛ 6. بین کارکنان کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی که از سطح تحصیلی متفاوتی برخوردارند، از نظر نگرش در زمینه آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات، تفاوت معناداری وجود دارد؛ 7. بین کارکنان کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی، که از سابقه کاری متفاوتی برخوردارند، از نظر نگرش در زمینه آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات، تفاوت معناداری وجود دارد؛ 8. بین کارکنان مذکر و مونث کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی، از نظر نگرش در زمینه آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات، تفاوت معناداری وجود دارد. پ) روش تحقیق شامل روش پژوهش، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: به منظور انجام این پژوهش از روش پیمایشی و طرح مقطعی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه، کلیه کارکنان حرفهای و نیمهحرفهای کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی میباشند که تعداد آنها روی هم رفته 51 نفر است. در این پژوهش از روش سرشماری استفاده شده است. ابزار های بکاررفته عبارت از پرسش نامه و مصاحبه است. آماره های آزمونی بکاررفته شده عبارتند از u و h که به ترتیب برای محاسبه آنها از آزمونهای مان– ویتنی و کروسکال– والیس استفاده شده است. به منظور آزمودن فرضیههای شماره 1، 4، 5 و 8 پژوهش، از آزمون غیر پارامتریک مان- ویتنی و به منظور آزمودن فرضیههای شماره 2، 3، 6، و 7 پژوهش از آزمون غیر پارامتریک کروسکال – والیس استفاده شده است. ت) یافته های تحقیق: یافته ها نشان دهنده نگرش مثبت کارکنان کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی در زمینه نوآوری ها و آموزشی فناوری اطلاعات و ارتباطات است. ضمناَ بین کارکنان کتابخانههای دانشگاه علامهطباطبایی از نظر نگرش در زمینه نوآوریها و آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات تفاوت معناداری وجود ندارد. در ضمن یافته های جانبی پژوهش نیز نشان می دهد که روسای کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی نیز از نگرش مطلوبی در زمینه نوآوری ها و آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند. در مورد فرضیه های پژوهش لازم به ذکر است که کلیه فرضیه های مطروحه رد می شوند. ث) نتیجه گیری و پیشنهادات: مدیران دانشگاه علامه طباطبایی باید حمایت بیشتری از کتابخانه مرکزی در مورد واگذاری کارکنان حرفه ای به عمل بیاورند و هرچه بیشتر از کارکنان با تجربه جهت آموزش کارکنان استفاده نمایند. ضمناَ تلاش مضاعف مدیران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی نسبت به مشخص نمودن نیازهای آموزشی، برگزاری دوره های آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات به طور مستمر و متناسب با نیاز کارکنان و در مدت زمان مناسب امری ضروری به شمار می رود. بکارگیری شیوه های نوین اطلاع رسانی در مورد آموزش، تأسیس بخشی به نام بخش آموزش در کتابخانه ها، ارزیابی کارکنان پس از شرکت در دوره ها، دسترس پذیر نمودن فناوری برای کلیه کارکنان و نیز آسان نمودن کاربرد آن به منظور بالابردن میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی از دیگر وظایف خطیر مدیران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی به شمار می رود.
ناهید امیری زهرا موسوی زاده
هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان انطباق عناصر داده ای مارک ایران با موجودیت ها و ویژگی های گروه اول الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.) می باشد. بر این اساس کلیه فیلدها و عناصر داده ای مارک ایران به روش تطبیقی با موجودیت ها و ویژگی های گروه اول الگوی ذکر شده مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا جدولی جهت تطبیق عناصر داده ای مارک ایران با موجودیت های گروه اول این الگو یعنی اثر، بیان، نمود و نسخه و ویژگی های آن ترسیم شد و بر اساس مطالعات مشابه انجام شده توسط کتابخانه کنگره آمریکا بر روی مارک 21، کلیه عناصر داده ای مارک ایران که قابلیت انطباق بر موجودیت ها و ویژگی های گروه اول الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی را داشتند، شناسایی شدند. نتایج حاکی از آن است که در پیوند 1558 عنصر داده ای موجود در ساختار مارک ایران با موجودیت های گروه اول این الگو، 531 عنصر داده ای با موجودیت نمود ، 73 عنصر داده ای با موجودیت اثر ، 65 عنصر داده ای با موجودیت بیان، 33 عنصر داده ای با موجودیت نسخه و در مجموع 702 عنصر داده ای یعنی 05/45% قابلیت انطباق دارند. از بین ویژگی های مطرح شده برای هر موجودیت ویژگی فرم اثر برای موجودیت اثر، ویژگی زبان بیان برای موجودیت بیان ، ویژگی شناسگر نمود برای موجودیت نمود و همچنین ویژگی شناسگر نسخه برای موجودیت نسخه بیشترین فراوانی در ساختار مارک ایران را به خود اختصاص داده اند و در مجموع 692 (41/44% )عنصر داده ای بر ویژگی های گروه اول این الگو منطبق شدند. در ادامه جهت شناسایی موجودیت ها و ویژگی های الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی در پیشینه های مارک موجود در نرم افزار کتابخانه ملی ایران (رسا)، پیشینه های یک نمونه اثر با نمودهای متنوع، یعنی «رباعیات خیام» در نمود های چاپ سنگی، کتاب، پایان نامه، مواد دیداری و شنیداری، دستنوشته مواد گرافیکی، مقاله و سند مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که بیشترین میزان انطباق با موجودیت های گروه اول مربوط به پیشینه های چاپ سنگی «رباعیات خیام» و برابر با (2/38%) است. از دستاوردهای دیگر این پژوهش تهیه جدول انطباق کلیه عناصر داده ای مارک ایران با موجودیت ها و ویژگی های (اف.آر.بی.آر.) و همچنین جدول انطباق کلیه فیلدهای مارک ایران با مارک 21 می باشد
سمیه شاه محمدی زهرا موسوی زاده
هدف این پژوهش بررسی ابعاد اجرای اصول اخلاق حرفه ای کتابداری و اطلاع رسانی در بین کتابداران کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر تهران است که با روش پیمایشی توصیفی انجام شده است. جامعه آماری 310 نفر و نمونه آماری 171 نفر است. پایایی پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ 87/. بدست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که میانگین تلاش کتابداران کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر تهران به ترتیب از بیشترین به کمترین در مولفه های تعامل با همکاران خود و همکاران مشاغل مرتبط، حفظ و نگهداری از منابع، حمایت از حقوق مالکیت معنوی و حق مولف منابع، حفظ حریم خصوصی افراد و محرمانه ماندن اطلاعات آنان، احترام به عقاید مختلف، رعایت بی طرفی در حرفه، دفاع از اصول آزادی اندیشه و عدم سانسور منابع، آموزش مستمر و ارتقای سطح سواد اطلاعاتی خود و کاربران، ارتقای اهداف حرفه، ارائه خدمات کتابخانه ای، و فراهم آور ی امکانات برای دسترسی آسان و یکسان برای همه کاربران بیشتر از حد متوسط بوده است. همچنین میانگین تلاش کتابداران کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر تهران در جهت اجرای ابعاد اصول اخلاق حرفه کتابداری از حد متوسط بیشتر است.
قاسم نباتعلی علی جلالی دیزجی
هدف این پژوهش، سنجش وضعیت وب سایت های ادارات کل کتابخانه های عمومی ایران از طریق تحلیل انواع پیوندهای وب است. روش پژوهش حاضر، روش تحلیل پیوند است که یکی از روش های وب سنجی است. گردآوری داده ها با استفاده از نرم افزار لکزی یو آر ال و راهنمای اینترنتی و موتور کاوش یاهو انجام گرفته است. حجم نمونه ی آماری مورد پژوهش وب سایت های ادارات کل کتابخانه های عمومی استان های کشور(شامل 30 وب سایت) بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد وب سایت ادارات کل کتابخانه های عمومی اصفهان، آذربایجان شرقی و خراسان رضوی دارای وضعیت بهتری نسبت به دیگر استان ها به لحاظ ارائه خدمات هستند. هم چنین نتایج پژوهش نشان می دهد وب سایت های ادارات کل کتابخانه های عمومی استان های خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و قم دارای بیشترین تعداد پیوند دریافتی هستند و در نتیجه از بالاترین میزان رویت برخوردارند. به لحاظ تعداد صفحات و میزان حضور در وب، و هم چنین تعداد خودپیوندها، وب سایت های ادارات کل کتابخانه های عمومی استان های خراسان رضوی، مازندران و آذربایجان شرقی در وضعیت بهتری نسبت به دیگر وب سایت ها قرار دارند. در مورد پیوندهای بیرونی و میزان وضوح، وب سایت های ادارات کل کتابخانه های عمومی استان های خراسان رضوی، فارس، و مرکزی در رتبه های اول، دوم و سوم قرار دارند. از نظر نوع دامنه پیوندهای دریافتی و بیرونی، 21/61% پیوندهای دریافتی و 47/81% پیوندهای خارجی متعلق به دامنه.ir است. به لحاظ عامل تاثیرگذاری، وب سایت های ادارات کل کتابخانه های عمومی استان های تهران، کردستان و قم به ترتیب با عامل تاثیرگذار 422/0%، 362/0% و 345/0% در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند. به لحاظ توزیع جغرافیایی پیوندها، بیشترین میزان پیوندهای دریافتی، یعنی 73/49% از سطح استانی صورت گرفته است اما در رابطه با پیوندهای بیرونی بیشترین میزان پیوند، معادل 37/82% به وب سایت های ملی صورت گرفته است. در هر دو مورد پیوندهای دریافتی و خارجی کمترین میزان در سطح بین المللی است. 73/36% پیوندهای دریافتی وب سایت های ادارات کل کتابخانه های عمومی ایران از زیرمجموعه وب سایت های نهاد کتابخانه های عمومی و 27/63% از خارج مجموعه نهاد کتابخانه های عمومی کشور صورت گرفته است. هم چنین 22/75% پیوندهای بیرونی از سوی این وب سایت ها به خود مجموعه نهاد کتابخانه های عمومی صورت گرفته است. به لحاظ تبادل پیوند، تنها میان 8 مورد از این وب سایت ها ارتباط و همکاری برقرار شده است. از سوی دیگر نتایج مشخص می سازد که میزان جذب پیوند از سوی این وب سایت ها با نوع خدمات ارائه شده و محتوای این وب سایت ها ارتباط مستقیمی دارد. هم چنین نتایج پژوهش نشان می دهد که ارتباط معناداری بین تعداد کتابخانه های تحت پوشش و میزان پیوندهای دریافتی وجود دارد. پیشنهاداتی نیز جهت بهبود وضعیت وب سایت های مورد بررسی ارائه شده است.
سید محمد فدوی علی جلالی دیزجی
هدف پژوهش حاضر، ارزشیابی نظام مدیریت پیشینه های الکترونیک طرح بهسازی شهری و اصلاحات بخش مسکن در وزارت مسکن و شهرسازی بر اساس ویراش دوم مدل مدیریت پیشینه های الکترونیک (مورِک2) می باشد. نوع پژوهش کاربردی و با رویکرد کمی می باشد. روش پژوهش، پیمایش ارزشیابی است. سیاهه ای از الزامات مربوط به هشت معیار کارکردی مورِک 2 در چهار سطح سلسله مراتبی و در قالب یک صفحه گسترده اکسل تهیه، و به منظور ثبت مشاهدات حاصل از آزمون همخوانی نظام مورد پژوهش با معیار های مذکور استفاده گردید. بر مبنای سیاهه تهیه شده، ضرایب وزنی معیار ها در دو سطح اول و دوم سلسله مراتبی، توسط دو گروه منتخب از متخصصان مدیریت اطلاعات و طراحان مفهومی نظام مدیریت پیشینه های طرح بهسازی شهری و اصلاحات بخش مسکن، با استفاده از تکنیک دلفی تعیین گردید. به منظور ارزشیابی نظام، ضرایب وزنی مورد اجماع متخصصان بر امتیازات حاصل از مشاهدات ثبت شده در سیاهه، اعمال و امتیاز نظام در هر یک از سطوح معیار ها تعیین گردید. به این ترتیب میزان همخوانی نظام با هر کدام از معیار های اصلی بر مبنای 10 نمره محاسبه گردید که نتایج به ترتیب 16/7 برای معیار اصلی کارکرد های اداره نرم افزار، 59/6 برای معیار اصلی جستجو، بازیابی و ارائه، 28/5 برای معیار اصلی ارجاع دهی، 97/4 برای معیار اصلی ابَرداده ها، 79/4 برای معیار اصلی کنترل و امنیت، 71/3 برای معیار اصلی طرح طبقه بندی و سازمان دهی فایل، 76/2 برای معیار اصلی ورود و شناساندن پیشینه ها به نرم افزار و 0 برای معیار اصلی نگهداری و کنار گذاری به دست آمد. نظام از نظر مطابقت با دو معیار اصلی اول که به ترتیب بین 60 تا 80 درصد امتیاز را کسب کرده در وضعیت ”خوب“، سه معیار بعدی که بین 40 تا 60 درصد امتیاز را کسب کرده در وضعیت ”متوسط“، دو معیار بعدی که بین 20 تا 40 درصد امتیاز را کسب کرده در وضعیت ”ضعیف“ و معیار آخر که 0 تا 20 درصد امتیاز را کسب کرده در وضعیت ”خیلی ضعیف” قرار می گیرد. پاسخ به سوالات پژوهش، وضعیت مطابقت و همخوانی نظام و نقاط ضعف و قوت آن را در هر یک از سطوح سلسله مراتبی مشخص کرد و نشان داد که نظام مورد پژوهش از نظر همخوانی با هیچ کدام از هشت معیار اصلی مورِک2 در وضعیت ”بسیار خوب“ نیست. ارزشیابی صورت گرفته با رد فرضیه پژوهش مبنی بر همخوانی نظام با بیش از نیمی از الزامات مورِک2 نشان داد که نظام مورد پژوهش با کمتر از نصف الزامات مورِک2 همخوانی دارد. امتیاز کلی نظام 73/45 از مجموع 100 امتیاز محاسبه گردید. در نهایت این پژوهش از طریق ارائه یافته ها وپیشنهادهای حاصل از ارزشیابی نظام مدیریت پیشینه های الکترونیک، طرح بهسازی شهری و اصلاحات بخش مسکن را به تلاش و فعالیت به منظور بهبود و توسعه نظام فرا می خواند.
میلا ملک الکلامی زهرا موسوی زاده
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت عملکرد مدیریت امنیت اطلاعات در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی مستقر در شهر تهران بر اساس استاندارد ایزو/آی.ای.سی. 27002 انجام شده است. روش پژوهش توصیفی – پیمایشی است و به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد مذکور شامل 11 شاخص و 39 مولفه، استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش تعداد 74 نفر از مدیران اصلی و میانی شاغل کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران بر اساس آخرین فهرست موجود در پایگاه وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق هر دو نوع آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار مایکروسافت اکسل 2007 و نرم افزار آماری اس. پی. اس. اس صورت گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که در کتابخانه های مورد پژوهش میانگین رعایت استاندارد ایزو/ آی. ای. سی. 27002 در شاخص های سیاستهای امنیتی (91/3) ، مدیریت امنیت اطلاعات سازمان(23/4)، مدیریت امنیت اموال سازمان (38/4)، مدیریت امنیت منابع انسانی(4)، مدیریت امنیت فیزیکی و محیطی(07/4)، مدیریت امنیت عملیات و ارتباطات (15/4)، مدیریت کنترل دسترسی به اطلاعات (38/4)، مدیریت اکتساب، توسعه، حفظ و نگهداری سیستم-های اطلاعاتی (92/3)، مدیریت بحران امنیت اطلاعات (84/3)، مدیریت استمرار کسب و کار (46/3)، مدیریت تطابق (69/3) می باشد. بر اساس جدول ارزشیابی، میانگین تمام شاخص های استاندارد در وضعیت مطلوب قرار دارند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بطور کلی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی مستقر در شهر تهران از لحاظ مدیریت امنیت اطلاعات در شرایط مطلوبی قرار دارند و با اطمینان 95% می توان گفت میانگین مدیریت امنیت اطلاعات در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی مستقر در شهر تهران بر اساس استاندارد ایزو آی. ای. سی. 27002 برابر با 4 بوده و بالاتر از حد متوسط است و در سطح مطلوبی قرار دارد. همچنین بین کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی مستقر در شهر تهران از لحاظ مدیریت امنیت اطلاعات تفاوت معناداری وجود ندارد.
بتول ابراهیمی علی جلالی دیزجی
این پژوهش به منظور مطالعه نقاط قوت و ضعف کتابخانه دیجیتالی اهل بیت(ع)انجام گرفته است و هدف آن بررسی میزان رضایت کاربران از کارایی کتابخانه دیجیتالی اهل البیت (ع) می باشد. در پژوهش حاضر حجم نمونه اعضای اصلی کتابخانه، از طریق جدول برآورد حجم نمونه کرجسی و مورگان محاسبه، و یک نمونه 236 نفری انتخاب شد. روش تحقیق پیمایشی و اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. به منظور تحلیل آماری از آمار توصیفی نظیر میانگین، انحراف معیار، و فراوانی و برای تعیین تفاوت معناداری بین سن، جنس، میزان تحصیلات، سواداطلاعاتی کاربران با میزان رضایت کاربران از کارایی کتابخانه دیجیتالی از آمار استنباطی نظیر آزمون کروسکال والیس و u من ویتنی استفاده شده است. بیشترین میزان رضایت کاربران از مولفه های رضایتمندی کارایی کتابخانه دیجیتالی اهل بیت (ع) مربوط به وضیعت عملکرد کتابخانه دیجیتالی و کم ترین میزان رضایت مربوط به امکانات دستیابی و استفاده از نظام بازیابی کتابخانه دیجیتالی است. میزان رضایت کاربران از سه مولفه ی فایده مجموعه دیجیتالی، وضعیت عملکرد (مالکیت، سرعت، جامعیت)، قابلیت های کاربردی در حد متوسطی ارزیابی شد. در مقابل میزان رضایت کاربران از مولفه ی امکانات دستیابی و استفاده از نظام بازیابی کتابخانه دیجیتالی در حد کم بود. بنابراین کتابخانه در مولفه امکانات دستیابی و استفاده از نظام بازیابی ضعف بیشتری دارد و مدیریت کتابخانه باید در اندیشه ی برطرف کردن نقاط ضعف موجود در این مولفه باشد. بین جنسیت و میزان رضایت کاربران از کتابخانه دیجیتالی اهل بیت (ع) تفاوت معناداری وجود ندارد. در مقابل تفاوت معناداری میان سطح تحصیلات، مقطع سنی و سواد اطلاعاتی و میزان رضایت آنها از کارایی کتابخانه دیجیتالی اهل بیت (ع) مشهوداست. به طور کلی نتایج نشان داد که کاربران شرکت کننده در این پژوهش در حد متوسطی ازکارایی کتابخانه دیجیتالی رضایت دارند.
حسین ادبی فیروزجاه علی جلالی دیزجی
هدف ارزیابی کاربردپذیری کتابخانه های دیجیتالی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. روش پژوهش پیمایشی از نوع ارزیابی است.روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای برای انتخاب نمونه بکار رفته است. از نظر معیارهای کاربردپذیری کتابخانه های دیجیتالی مربوط به این سه دانشگاه در وضعیت نسبتا مطلوبی قرار دارد.
عباس حسین زاده بندقیری زهرا موسوی زاده
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی وضعیت موجود کتابخانه های مرکزی علوم اسلامی کشور از نظر اهداف و وظایف، سازمان و مدیریت، نیروی انسانی، مجموعه، سازماندهی منابع، خدمات، ساختمان و تجهیزاتو بودجه و مقایسه آنها با استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران است. روش پژوهش حاضر روش پیمایشی و از نوع توصیفی است. جامعه مورد پژوهش، 6 کتابخانه مرکزی دانشگاه های علوم اسلامی کشور است. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. پاسخگویان به پرسشنامه روسای کتابخانه ها که مجمموعا 6 نفر بوده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل انجام گرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که کتابخانه های علوم اسلامی در زمینه اهداف83%، سازمان و مدیریت 64/62%، نیروی انسانی 75/63%، مجموعه سازی 64/21%، سازماندهی منابع 65%، خدمات64/62%، ساختمان و تجهیزات 70/75%، بودجه 77/77% با استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران مطابقت دارند. همچنین، کتابخانه های مورد بررسی در کل 69/67% مطابق با استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران می باشند.
حسین محمدی علی جلالی دیزجی
این پژوهش با هدف ارزشیابی کیفیت خدمات کتابخانه ی عمومی پارک شهر تهران با استفاده از مدل لیب کوآل انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از پرسشنامه لیب کوآل استفاده شده است. پرسشنامه لیب کوآل ابزار استانداردی می باشد که کیفیت خدمات کتابخانه را از دید کاربران مورد ارزیابی قرار می دهد. پژوهش حاضر با فرض معنی دار بودن تفاوت بین سطح حداکثر و حداقل انتظارات با سطح خدمات دریافتی انجام شد. بر اساس نمونه گیری انجام گرفته از جامعه آماری 8594 نفری (کل اعضای کتابخانه)، نمونه آماری 368 نفری انتخاب شد و نتایج پژوهش نشان داد که سطح خدمات دریافتی کاربران در تمام مولفه های لیب کوآل در پایین ترین سطح قرار دارد. میانگین سطح حداقل انتظارات 79/125و میانگین سطح خدمات دریافتی 26/110 می باشد. همچنین بر اساس یافته های پژوهش مشخص شد که مولفه ی احساس کاربر از خدمت با میانگین 62/5 و انحراف معیار 21/1 نسبت به سایر مولفه ها عملکرد بهتری در کتابخانه ی عمومی پارک شهر تهران در سطح خدمات دریافتی داشته است. در پایان با توجه به یافته های بدست آمده و جهت ارتقاء سطح کیفیت خدمات در کتابخانه های عمومی پیشنهادهایی ارائه شده است.
علی شرفی علی جلالی دیزجی
هدف پژوهش حاضر تعیین فرایند زیست موضوعات و روش های پژوهش پایان نامه های رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه های دولتی ایران و مقایسه بین موضوعات پایان نامه ها و اولویت های پژوهشی می باشد. این پژوهش کاربردی و از روش پیمایش توصیفی و تحلیل محتوا برای تعیین گرایشات موضوعی پایان نامه ها استفاده کرده است. جامعه مورد مطالعه 292 پایان نامه کتابداری و اطلاع رسانی نوشته شده از سال 1384-1388 در ده دانشگاه دولتی ایران و 74 اولویت پژوهشی سازمان های مختلف در سال های 1389 و 1390 می باشد در این پژوهش برای تفکیک پایان نامه ها از نظر موضوعی، یک طرح موضوعی شامل 12 گروه موضوعی کلی و 17 موضوع فرعی بر مبنای نظام موضوعی ista و lista تنظیم شده است. پایان نامه ها از لحاظ روش پژوهش نیز در 10 نوع روش پژوهشی تفکیک شده اند. گردآوری اطلاعات با استفاده از فیش برداری بر مبنای فهرست کنترل انجام شده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار excel و spss و با استفاده از روش های آماری، برآورد همبستگی بین درصد موضوعات و آزمون مجذور کای انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که موضوع کتابداری 92/21 درصد از کل پایان نامه ها، موضوع بازیابی اطلاعات 89/20 درصد از پایان نامه ها، موضوع کتابسنجی 04/14 درصد از پایان نامه ها، موضوع موتور های جستجو 30/11 درصد از پایان نامه ها، موضوع منابع چاپی و الکترونیکی 51/6 درصد از پایان نامه ها، موضوع صنعت اطلاعات و فهرستنویسی به طور مشترک هرکدام 82/5 درصد از پایان نامه ها، موضوع مدیریت اطلاعات 14/5 درصد از پایان نامه ها، موضوعات متفرقه 11/4 درصد از پایان نامه ها، موضوع نشر الکترونیک 08/3 درصد از پایان نامه ها، و موضوع ارتباطات علمی 37/1 درصد از کل جامعه آماری پایان نامه ها را شامل می شوند و در موضوع رده بندی هیچ عنوانی یافت نشده است. براساس یافته ها 81/42 درصد از کل پایان نامه ها از روش پژوهش پیمایشی، 01/13 درصد از روش پژوهش تحلیل محتوا، 30/11 درصد از روش پژوهش تحلیل استنادی، 22/8 درصد از روش پژوهش پیمایش توصیفی، 51/6 درصد از روش پژوهش کتابخانه ای، 45/4 درصد از روش پژوهش پیمایش مقایسه ای، 11/4 درصد از روش پژوهش پیمایش تحلیلی، 77/3 درصد از روش پژوهش پیمایش ارزشیابی، 40/2 از روش پژوهش توصیفی، 05/2 درصد از روش پژوهش توصیفی تحلیلی، 68/0 درصد ازروش پژوهش تجربی و 68/0 درصد از پایان نامه ها از روش پژوهش طراحی سیستم استفاده کرده اند. همچنین در مجموع 32/24 درصد از اولویت های پژوهشی مربوط به موضوع صنعت اطلاعات، 22/16 درصد مربوط به موضوع نظامهای ذخیره و بازیابی اطلاعات، 51/13 درصد مربوط به موضوع کتابخانه های عمومی، 81/10 درصد مربوط به موضوع خدمات مرجع، 46/9 درصد مربوط به موضوع مدیریت اطلاعات، 76/6 درصد مربوط به موضوع وب سنجی، 76/6 درصد مربوط به موضوع تحقیق در کتابداری، 05/4 درصد مربوط به موضوع فهرستنویسی، 05/4 درصد مربوط به موضوع شرح وظایف کتابداران، 05/4 درصد مربوط به موضوع منابع چاپی و الکترونیکی بوده است.
سالار الماسی راد علی جلالی دیزجی
هدف از این پژوهش مطالعه تطبیقی وضیعت سواد اطلاعاتی دانشجویان مقطع کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه رازی با دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه است، روش پژوهش، روش پیمایشی و روش تطبیقی است و جامعه پژوهش جمعا 253 نفر شامل103 نفر از دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه رازی و 153 نفر دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه است و داد ه ها از طریق پرسشنامه گردآوری شده اند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سواد اطلاعاتی دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه رازی بر اساس استانداردهای پنجگانه (ای. سی. آر. ال.) "قابلیت های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی" برای کل پرسشنامه بالاتر از حد متوسط (10/4) است. یافته ها نشان داد که سواد اطلاعاتی دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه تقریبا از حد متوسط بالاتر (29/3) می باشد. رتبه بندی میانگین های کسب شده نشان داد که سواد اطلاعاتی دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه رازی بر اساس استانداردهای پنجگانه "قابلیت های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی" به ترتیب 5- 1- 4 – 3 -2 و سواد اطلاعاتی دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه بر اساس همین استانداردها به ترتیب 1- 5- 4-2-3 است. نتایج وجود تفاوت معنادار بین سواد اطلاعاتی دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه رازی و پیام نور مرکز کرمانشاه برای کل پرسشنامه و برای هر یک از استانداردها را نشان داد، بدین معنی که سواد اطلاعاتی دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه رازی بیشتر از دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه می باشد.
فرزانه دواشی جمالویی علی جلالی دیزجی
پژوهش حاضر به لحاظ رویکرد توصیفی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی است. روش پژوهش، کتابخانه ای (اسنادی) و پیمایشی از نوع دلفی است. هدف پژوهش، شناسایی ویژگی های تاکسونومی و ارائه الگویی پیشنهادی برای استفاده در ایران است. تاکسونومی فهرستی سلسله مراتبی از مقوله های موضوعی شبیه طرح های رده بندی و اصطلاح نامه ها است که از آن برای سازماندهی اطلاعات شبکه جهانی وب استفاده می شود. پس از مطالعه و مرور متون، ویژگی های تاکسونومی استخراج شده و پرسشنامه ای بر مبنای آن ها طراحی گردید و به منزله ابزار گردآوری اطلاعات از طریق پست الکترونیکی در اختیار متخصصان قرار گرفت و به روش دلفی طی دو دور از 6 نفر از متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی درباره آن ها نظر سنجی شده است. جامعه آماری پژوهش شامل یک دسته منابع و متون مختلف جهت استخراج ویژگی های تاکسونومی بوده که از طریق پایگاه ها و منابع گوناگون جستجو شده و دسته دیگر شامل متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی است که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داده های آماری از طریق شاخص های آمار توصیفی انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش، افزون بر شناسایی ویژگی های تاکسونومی، الگوی پیشنهادی برای ایجاد تاکسونومی در ایران است که شامل پنج مرحله برنامه ریزی، شناسایی مفاهیم درون تاکسونومی، طرح ریزی تاکسونومی، بازبینی و مدیریت و نگهداری با مراحل فرعی هر مرحله برای تاکسونومی است. نتایج نشان می دهد که اکثر ویژگی های پیشنهادی تاکسونومی دارای خصیصه چندگانه و ترکیبی هستند. اشکال متفاوت تاکسونومی دارای کاربردهای متفاوتی هستند و از اشکال مختلف آن می توان در شرایط ویژه ای بر اساس عام یا خاص بودن تاکسونومی استفاده کرد. پیشنهادهایی هم در راستای اجرای عملی تاکسونومی های مورد نیاز در ایران و نیز تهیه الگوهای آماده ساخت تاکسونومی برای ابزارهای ساخت تاکسونومی ارائه شده است.
مریم سادات سیدین علی جلالی دیزجی
هدف اصلی این پژوهش ارزشیابی آرشیوهای دیجیتال با دسترسی آزاد انجمن های علمی جهان و ارائه الگوی پیشنهادی برای انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی است و روش پژوهش پیمایشی ارزشیابی و ابزار گردآوری داده ها، مشاهده و پرسشنامه می باشد. به این منظور از سیاهه وارسی مرکز کتابخانه های تحقیقاتی آمریکا استفاده شد. در بخش نخست، محقق میزان اطمینان پذیری 18 آرشیو شناسایی شده از طریق راهنمای آرشیوهای با دسترسی آزاد را در سه سطح زیرساخت سازمانی، مدیریت اشیاء دیجیتال و زیرساخت فناوری مورد بررسی قرار داده است. تجزیه و تحلیل داده ها با روش های آمار توصیفی و استنباطی چون تحلیل واریانس صورت گرفته است و این تحلیل ها با نرم افزارهای excel و spss انجام شده است. مقیاس اندازه گیری در پرسشنامه مبتنی بر طیف لیکرت 5 گزینه ای بوده است که برای رتبه بندی آرشیوها به کار رفته و در آن عدد 5 بالاترین میزان اطمینان پذیری و 1 پایین ترین میزان اطمینان پذیری می باشد. نتایج پژوهش نشان داده است که، در سطح زیرساخت سازمانی، اکثر آرشیوها برابر مقیاس اندازه گیری پژوهش با فراوانی 10 (56/55 %) قابلیت اطمینان ضعیف دارند، در سطح مدیریت اشیاء دیجیتال، بیشترین فراوانی آرشیوها با تعداد 5 (77/27 %) قابلیت اطمینان خیلی ضعیف قرار دارند، در سطح زیرساخت فناوری، بیشترین فراوانی آرشیوها با تعداد 9 (50 %) قابلیت اطمینان خیلی ضعیف دارند. در یک ارزیابی کلی بر اساس مجموع امتیازات آرشیوها در سه سطح، اکثر آرشیوها با فراوانی 7 (89/38%)، قابلیت اطمینان ضعیف دارند. تایج نشان داد که، در آرشیوهای جامعه آماری پژوهش، در هریک از سطوح زیرساخت سازمانی، مدیریت اشیاء دیجیتال و زیرساخت فناوری، وجود تعداد معیارهای مرتبط با هر خط مشی در افزایش قابلیت اطمینان آرشیو، موثرتر است. از نتایج دیگر اینکه بین امتیازات آرشیوها در سه سطح نامبرده تفاوت معنی داری وجود ندارد و اهمیت سطوح برای آرشیوها یکسان است. در بخش دوم پژوهش و به منظور ارائه الگوی پیشنهادی، با توجه به اینکه معیارهای آرشیو به دو دسته معیارهای اصلی و غیر اصلی تقسیم می شوند که در آرشیوها با خط مشی های مختلف متفاوت است، از این رو، بر اساس نظرات متخصصان و نیز بررسی معیارهای آرشیوهای با قابلیت اطمینان متوسط به بالا، معیارهای اصلی و غیر اصلی آرشیو دیجیتال با دسترسی آزاد قابل اطمینان انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران شناسایی شدند و بر مبنای آن الگوی مناسب برای انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران پیشنهاد شد.
شقایق غنیان زهرا موسوی زاده
پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی محتوایی برای خدمات مرجع مجازی در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران بر اساس بررسی عناصر و ویژگی های محتوایی خدمات مرجع مجازی در وب سایت های کتابخانه های پارلمانی و مجالس قانونگذاری جهان و نظرات کتابداران و کاربران انجام شده است. در بخش نخست پژوهش برای شناسایی عناصر و ویژگی های مهم خدمات مرجع مجازی ارائه شده در وب سایت های کتابخانه پارلمانی و مجالس قانونگذاری و تهیه یک سیاهه وارسی بر مبنای آنها ،از روش تحلیل محتوا، و در بخش دوم از روش پیمایشی استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه تهیه شده بر مبنای سیاهه وارسی، شامل 60 پرسش در طیف لیکرت و یک پرسش باز، بوده است. جامعه آماری پژوهش در بخش اول شامل 33 وب سایت کتابخانه پارلمانی و مجالس قانونگذاری به زبان انگلیسی از میان 185 کشور معرفی شده در وب سایت اتحادیه بین المجالس و در بخش دوم شامل 28 نفر از کتابداران و 28 نفر از کاربران کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران می باشد. تجزیه و تحلیل داده هابا استفاده از هر دو نوع آمار توصیفی و استنباطی، و نرم افزارهای مایکروسافت اکسل واس.پی.اس.اس. صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد عناصر و ویژگی های خدمات مرجع مجازی شناسایی شده در وب سایت های کتابخانه های پارلمانی و مجالس قانونگذاری جهان، شامل 60 ویژگی در قالب 9 مولفه اصلی تراکنش همزمان، تراکنش غیرهمزمان، وجود پیوند به منابع الکترونیکی، خدمات ارجاعی، خدمات ناوبری، خدمات مرجع مشارکتی، وجود خدمت پرسش های رایج، بازخورد و تماس با کتابخانه و منابع آموزشی است. عنصر تعامل با کتابدار مرجع از طریق پست الکترونیکی (6/63%) بالاترین فراوانی و عناصر پیوند به منابع با دسترسی آزاد، قابلیت جستجو در پیش نویس مصوبات و امکان برقراری تماس با کتابخانه از طریق وبلاگ های مرتبط با کتابخانه ( هر یک 1/6%) کمترین فراوانی را در میان کتابخانه های مورد بررسی داشته اند. در میان کتابخانه های پارلمانی کشورهای جهان ، وب سایت کتابخانه کنگره آمریکا با دارا بودن 44 ویژگی در قالب 5 مولفه اصلی، در بهترین جایگاه در ارائه خدمات مرجع مجازی قرار داشته، و کشورهای استرالیا، ژاپن، فنلاند، ترکیه و کرواسی رتبه های بعدی را دارا می باشند. همچنین کتابخانه های پارلمانی کشورهای اروگوئه، سوریه، زامبیا و اوگاندا با ارائه تنها 2 ویژگی از میان 60 ویژگی شناسایی شده پایین ترین رتبه را دارا هستند. نتایج حاصل از نظرسنجی نشان دهنده مهم بودن اکثر عناصر و ویژگی های بدست آمده از بخش نخست پژوهش برای ارائه خدمات مرجع مجازی در وب سایت کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، از دیدگاه کتابداران و کاربران این کتابخانه است و تنها دو ویژگی امکان تعامل با کتابدار مرجع با استفاده از ویدئو کنفرانس، و وجود پیوند به پیش نویس مصوبات کم اهمیت یا غیر ضروری معرفی شده اند. همچنین با توجه به نظرات پاسخگویان، 21ویژگی پیشنهادی علاوه بر ویژگی های یاد شده برای ارائه خدمات مرجع مجازی در وب سایت کتابخانه مجلس مناسب است. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده، الگوی محتوایی پیشنهادی برای طراحی خدمات مرجع مجازی در وب سایت کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ایران ارائه شده است.
سحر همامی علی جلالی دیزجی
. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین میزان رضایت شغلی کتابداران دانشگاه علامه طباطبایی و متغیر های سن، جنسیت، وضعیت تاهل، تعداد فرزندان و میزان تحصیلات آنان تفاوت معناداری وجود ندارد، اما بین میزان رضایت شغلی کتابداران دانشگاه علامه طباطبایی و حیطه های ماهیت کار، سرپرستی، ترفیعات، حقوق و مزایا و عوامل محیطی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. یافته های جانبی پژوهش حاضر نشان داد که میزان رضایت شغلی کتابداران دانشگاه علامه طباطبایی درحیطه های ماهیت کار، سرپرستی و همکاران بالاتر از حد متوسط، و در حیطه های ترفیعات، حقوق و مزایا و عوامل محیطی پایین تر از حد متوسط قرار دارد و در مجموع میزان رضایت شغلی کتابداران دانشگاه علامه طباطبایی در حیطه عوامل شغلی بالاتر ازحد متوسط ارزیابی گردید
حسن گلی زاده ورزی علی جلالی دیزجی
پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین انواع فرهنگ سازمانی با ابعاد مختلف مدیریت دانش در کتابخانه های سه قوه (مقننه، مجریه و قضائیه) می پردازد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه پژوهشی پیمایشی - تحلیلی می باشد. جامعه آماری این پژوهش بر مبنای روش سرشماری شامل کلیه مدیران و کارکنان سه کتابخانه شاخص سه قوه (کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، کتابخانه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری و کتابخانه معاونت حقوقی قوه قضائیه) مستقر در شهر تهران بوده است که جمعیتی بالغ بر 210نفر را دربر می گیرد، که از این میان 188 نفر یعنی تقریبا 85 درصد جامعه به پرسشنامه ها پاسخ داده اند. دراین پژوهش ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای حاوی 24 پرسش بوده که بخش اول آن برگرفته از کامرون و کوئین برای سنجش الگوی فرهنگ سازمانی کتابخانه ها، و بخش دوم برگرفته از شرون لاسون برای بررسی میزان اجرای فرآیندهای مدیریت دانش درکتابخانه هاست. روایی پرسشنامه ها با استفاده از نظرات کارشناسان و صاحبنظران تایید گردیده و برای تعیین پایایی آن از فرمول آلفای کرونباخ استفاده شده که پایایی آن برای مدیریت دانش (96/0 =r) و برای فرهنگ سازمانی (97/0 = r) تعیین گردیده است. در این پژوهش رابطه بین چهار نوع فرهنگ سازمانی شامل فرهنگ گروهی، فرهنگ وضعیت سالار، فرهنگ سلسله مراتبی و فرهنگ مبتنی بر بازار و ابعاد شش گانه مدیریت دانش شامل ایجاد دانش، جذب دانش، سازماندهی دانش، ذخیره دانش، انتشار دانش و کاربرد دانش مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور آزمون پرسش ها و فرضیه ها و تحلیل یافته های پژوهش از فنون آماری آزمون کلموگراف- اسمیرنوف و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام، و با استفاده از نسخه 18 بسته نرم افزار آماری اس پی اس انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار (درسطح اطمینان 95درصد) بین انواع فرهنگ سازمانی و ابعاد شش گانه مدیریت دانش در کتابخانه های جامعه آماری است. همچنین در این پژوهش نوع فرهنگ سازمانی در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی از نوع سلسله مراتبی و در دو کتابخانه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری و کتابخانه معاونت حقوقی قوه قضائیه از نوع مبتنی بر بازار بوده است. نتایج تحلیل رگرسیون در گام اول مولفه فرهنگ سازمانی گروهی، 77 درصد از تغییرات مدیریت دانش را تبیین کرده است، درگام دوم با افزایش فرهنگ سازمانی سلسله مراتبی به فرهنگ گروهی79 درصد از تغییرات مدیریت دانش را تبیین کرده است و در گام سوم فرهنگ سازمانی وضعیت سالار اضافه شده و 80 درصد از تغییرات مدیریت دانش را تبیین نموده است. در نتیجه فرهنگ سازمانی یکی از مهمترین ابزارهای استقرار و اجرای موفقیت آمیز مدیریت دانش در سازمان ها محسوب می شود. تغییر در فرهنگ سازمانی به منظور استقرار مدیریت دانش کتابخانه های سه قوه باید به نحوی باشد که فرهنگ سازمانی گروهی نسبت به سایر فرهنگ ها بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
علیرضا عبودیت علی جلالی دیزجی
در این پژوهش به بررسی و مقایسه عملکرد حافظه رویدادی و حافظه معنایی کتابداران شاغل در بخش خدمات عمومی کتابخانه های تخصصی شهر تهران پرداخته شده است. جامعه آماری مورد مطالعه 151 کتابخانه تخصصی شهر تهران بودند که به وسیله روش نمونه گیری هدفمند و تعیین معیارهای مشخص، 31 مورد از بین آنها انتخاب شد. در مرحله دوم نیز از بین 329 نفر کتابدار شاغل در این کتابخانه ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 40 نفر برای بررسی انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع پس رویدادی است. برای گردآوری داده ها از آزمون های کلمات پربسامد و کم بسامد و تصاویر مشهور و غیرمشهور برای حافظه رویدادی و از آزمون های سیالی واژگان و مقوله های طبقاتی برای حافظه معنایی استفاده شده است. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده و جهت پاسخ به پرسش های اساسی و فرضیه های پژوهش از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون های t و آزمون کروسکال والیس نشان داد که بین عملکرد حافظه رویدادی و حافظه معنایی با عامل جنسیت کتابداران شاغل در بخش خدمات عمومی کتابخانه های تخصصی شهر تهران تفاوت معنیداری وجود ندارد. هم چنین نتایج بیانگر این است که بین عملکرد حافظه رویدادی و حافظه معنایی با میزان سابقه کار در آزمودنی ها تفاوت معنیداری دیده نمی شود. براساس نتایج این پژوهش می توان ادعا کرد که بین عملکرد حافظه رویدادی و معنایی کتابداران تفاوت معنیدار وجود دارد. براساس این یافته ها در پژوهش حاضر الگویی جهت اشتراک گذاری خدمات مرجع در بین کتابخانه های تخصصی بر اساس فهرست رتبه بندی شده پیشنهاد شده است. این الگو می تواند برای سایر کتابخانه های تخصصی در شهر تهران نیز به کار گرفته شود.
آزاده موفق علی جلالی دیزجی
هدف از اجرای پژوهش حاضر، ارزیابی سطح عملکرد و سرآمدی سازمانی، تعیین نقاط قوت و قابل بهبود، و ارائه راه-کارهای مناسب جهت بهبود عملکرد مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، با استفاده از معیارهای مدل تعالی سازمانی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا است. این مطالعه، به لحاظ روش پیمایشی- توصیفی و ارزیابانه با رویکرد کمی و کیفی و به لحاظ هدف کاربردی است. جمع آوری اطلاعات موردنیاز از طریق جامعه آماری تحقیق شامل مدیران، مسئولان و کارکنان شاغل در بخش های مختلف مرکز به شیوه سرشماری با روش توزیع پرسشنامه و مشاهده و مصاحبه صورت گرفته است. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد مدل سرآمدی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا، کارگاه و شواهد و مدارک موجود بوده است. از مجموع 35 نفر جامعه آماری، 24 نفر در این پژوهش شرکت کردند. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار اکسل و spss انجام گرفته است. یافته های حاصل از توزیع و گردآوری پرسشنامه پژوهش نشان داد که مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، با امتیاز 3/587، در سطح متوسط و برگزیدگان اولیه مدل سرآمدی قرار دارد. اما بر اساس یافته های مبتنی بر بررسی شواهد موجود با کسب امتیاز 153، پایین ترین سطح تعالی را کسب نموده و در میان هیچ یک از سطوح تقدیرنامه برای تعالی قرار ندارد. به علاوه بیشترین امتیاز طبق شواهد متعلق به معیار فرآیندها، محصولات و خدمات با 4/22 امتیاز و طبق نتایج پرسشنامه متعلق به معیار راهبرد با 6/64 است. همچنین کمترین امتیاز طبق شواهد متعلق به معیار نتایج جامعه با 85/5 امتیاز و طبق نتایج پرسشنامه متعلق معیار کارکنان با 8/52 امتیاز است. نتایج نشان دهنده ی عملکرد ضعیف مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران در ارتباط با توانمندسازها و به ویژه نتایج است. افزون بر این، تفاوت زیادی بین نتایج حاصل از پرسشنامه (نظرات کارکنان) با نتایج کسب شده از شواهد و واقعیات وجود دارد. یافته ها تفاوت معناداری بین امتیازات معیارهای مدل نشان نداد و فرضیه پژوهش مبنی بر وجود تفاوت رد شد.
زینب علیزاده علی جلالی دیزجی
کاربران درهنگام جستجوی اطلاعات مورد نیاز خود در پایگاههای داده کتابخانه ای، با مشکلاتی نظیر فراخوانی بسیار و دقت اندک صفحات بازیابی شده و در مواردی با فراخوانی اندک یا عدم فراخوانی پاسخی برای درخواست خود مواجه هستند، گرچه ممکن است اطلاعات مدنظر درآن پایگاهها موجود باشند. پایگاههای یاد شده، به علت عدم برخورداری از مدل مفهومی و ساختاری مناسب، به صورت منابع داده ای نامتجانس بر روی شبکه وب پراکنده هستند وجزء سازنده ای از فضای وب را تشکیل نمی دهند و پردازش دادههای آنها به سهولت برای ماشین امکان پذیر نیست. چنین وضعیتی بازیابی و دسترسی یکپارچه ومطلوب به اطلاعات را برای کاربران کتابخانه ها دشوار می سازد. یک راهبرد احتمالی برای کتابخانه ها این است که به ابر دادههای پیوندی ملحق شوند، یعنی مجموعه فزاینده ای از داده بر وب معنایی جهانی. بدین ترتیب پایگاههای داده کتابخانه ای می توانند بخشی از وب قرار گیرند و پردازش داده های آنها توسط ماشین تسهیل می یابد. اما میزان و نوع اثربخشی چنین رویکردی بر معیارهای ارزیابی عملکرد نظام های بازیابی اطلاعات مجهول است. در این پژوهش با هدف تعیین تأثیر دادههای پیوندی بر ضریب دقت و مدت زمان فرایند بازیابی اطلاعات، پایگاه داده ای طراحی گردید و دادههای پیوندی در آن پیاده سازی شدند. این پژوهش از نوع کاربردی است و با رویکرد کمّی و به روش تجربی، در طی دو مرحله ی پیش آزمون و پس آزمون، انجام پذیرفته است. جستجو در پایگاه داده و ارزیابی های ربط توسط 28 نفر جستجوگر صورت گرفت. آزمون فرضیه اول پژوهش حاکی از آن است که پس از اجرای دادههای پیوندی، ضریب دقت با میانگین 60 درصد، 24 درصد افزایش می یابد. آزمون فرضیه دوم بیانگر آن است که پس از پیاده سازی دادههای پیوندی، مدت زمان با میانگین 40 درصد، 9 درصد کاهش می یابد، اما این مقدار در مقایسه با عدم استقرار دادههای پیوندی تفاوت معناداری را سبب نمی شود. نتایج بررسی فرضیه های سوم و چهارم دلالت بر آن دارد که بین متغیرهای میزان دقت و مدت زمان پیش از پیاده سازی دادههای پیوندی همبستگی وجود ندارد، اما پس از آن بین این دو متغیر همبستگی معکوس و معناداری برقراراست. درمجموع چگونگی تأثیر دادههای پیوندی بر دو متغیر مور د مطالعه مثبت ارزیابی می شود.
رشید جعفرزاده علی جلالی دیزجی
این پژوهش با استفاده از علم سنجی، درصدد بررسی استنادی و ترسیم ساختار تولیدات علمی حوزه حقوق مالکیت فکری در سطح بین المللی و در بازه زمانی 2000 تا 2010 است. داده های پژوهش از پایگاه اطلاعاتی "وب آو ساینس" گردآوری شده که شامل 678 رکورد بود. داده های استخراج شده از این پایگاه در حیطه های سال انتشار، مجله، زبان، کشور، نویسنده، موسسه یا دانشگاه، قالب مدارک و موضوع مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس یک بار با استفاده از 100 مدرک پر استناد براساس شاخص "جی سی اس"، و بار دیگر با استفاده از 100 مدرک پر استناد براساس شاخص "ال سی اس" خوشه های موضوعی تولیدات علمی حوزه حقوق مالکیت فکری در بازه زمانی پژوهش ترسیم شد. یافته های پژوهش نشان داد مقدار متوسط نرخ رشد سالانه انتشارات حوزه حقوق مالکیت فکری طی سال های مورد بررسی در پایگاه "وب آو ساینس" 8/8 درصد است. بررسی نوع مدارک بیانگر این است که مجموع 678 رکورد در 13 قالب مختلف ارائه شده است. تولیدات علمی حوزه با مشارکت 49 کشور و به 7 زبان زنده دنیا تولید شده اند. 512 موسسه علمی و دانشگاهی در تولید این مدارک همکاری داشتند که دانشگاه کلرادو با انتشار 12 مقاله در پایگاه وبگاه علوم فعال ترین سازمان در این حوزه شناخته شد.مجله iic-international review of intellectual property and competition law با انتشار 44 مدرک به عنوان مهم ترین مجله در انتشار تولیدات علمی حوزه حقوق مالکیت فکری شناخته شد. بر اساس قاعده برادفورد مجلات journal of international economics و science از مجلات هسته حوزه حقوق مالکیت فکری به شمار می روند. به لحاظ موضوعی هفت خوشه موضوعی شکل گرفت که اصلی ترین خوشه و جریان علمی حوزه هم بر اساس شاخص "جی سی اس" و هم براساس شاخص "ال سی اس" در مبحث حقوق مالکیت در تجارت بین الملل و روابط اقتصادی بین کشورها بوده است، زیرا براساس استناد های "جی سی اس" و "ال سی اس" خوشه بزرگی به این موضوع اختصاص یافته است.
فاطمه زهرا هراتی علی جلالی دیزجی
هدف کلی این پژوهش کاربردی، بررسی وضعیت عوامل سازمانی و رفتاری نگهداری دانش در شرکت برق منطقه ای تهران بوده که به روش پیمایشی توصیفی و همبستگی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، 501 نفر از کارکنان شرکت برق منطقه ای تهران درسطوح کارشناس، کارشناس ارشد، رئیس گروه/ اداره و مدیران در معاونت های شش گانه شرکت هستند که از طریق روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی و با استفاده از جدول مورگان، تعداد 217 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها، پرسشنامه نگهداری دانش مارتینز با آلفای کرونباخ 97/0 استفاده گردیده است. برای بررسی وضعیت عوامل سازمانی و رفتاری نگهداری دانش از نه مولفه خطرات از دست دادن دانش افراد، اجرای راهبرد، حمایت و تشویق سازمانی، رفتار دانش، نگرش و احساسات نسبت به دانش، رشد و پیشرفت دانش، رهبری، اجرای قدرت و مدیریت عملکرد استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که از بین مولفه های مورد بررسی، خطرات از دست دادن دانش افراد، اجرای راهبرد، حمایت و تشویق سازمانی و مدیریت عملکرد در وضعیت نامطلوب و بقیه مولفه ها در سطح مطلوب هستند. هم چنین بین عوامل سازمانی و عوامل رفتاری رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. اما بین وضعیت نگهداری دانش برحسب متغیرهای سن، جنسیت، تحصیلات، سابقه کاری، پست سازمانی و حوزه اشتغال تفاوت معناداری مشاهده نمی شود. با توجه به یافته های پژوهش وضعیت شرکت در زمینه عوامل رفتاری مطلوب و در زمینه عوامل سازمانی نامطلوب است که نیازمند توجه بیشتر به این عوامل و ارتقاء سطح آنها می باشد. همچنین مطلوب بودن وضعیت کلی نگهداری دانش را می توان به دلیل استقرار و بکارگیری سیستم مدیریت دانش، قوی بودن گروه سیاست گذاری و مطالعاتی و نیز دانش بنیان بودن شرکت برق منطقه ای دانست وشرکت می تواند دانش خویش در این زمینه را با انجام فعالیت های مشاوره ای در اختیار سایر سازمان ها و نهادها قرار دهد و بدین ترتیب در موضوع نگهداری دانش در سطح کشور مشارکت کرده و کسب منفعت نماید.
بشیر احمدی عصمت مومنی
مقدمه و هدف: یکی از مفاهیمی که در سال های اخیر توجه روان شناسان را به خود معطوف ساخته، از پا درآمدن، از رمق افتادن، بی حالی، سستی و رخوت متصدی شغل است که اصطلاحاً به آن فرسودگی شغلی، گفته می شود. فرسودگی شغلی نوعی واکنش فرد به عوامل فشارزا در محیط کار است، که طی آن تماس بیش از ظرفیت متصدی شغل با همکاران، روسا، مرئوسان، ارباب رجوع و ... باعث تغییراتی در نگرش و رفتار وی نسبت به آنان می شود. کتابداران به دلیل وجود استرس های فراوان در محیط کار همچون پاسخگویی به ارباب رجوع، بروز خطرات و تهدیدات واقعی مثل آتش سوزی در کتابخانه و... در معرض فرسودگی شغلی قرار دارند. عوامل درون سازمانی از جمله عوامل مهم در بین عوامل متعدد ایجاد کننده فرسودگی شغلی هستند. هدف از پژوهش حاضر، رابطه عوامل درون سازمانی و فرسودگی شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی – همبستگی اجرا شده است و ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ و عوامل درون سازمانی محمود ساعتچی است. نمونه آماری پژوهش مشتمل بر 63 نفر از کارکنان کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه بوده که پرسشنامه در بین آنها توزیع شده و 57 پرسشنامه تکمیل گردید. داده ها پس از جمع آوری، با شاخص های آمار توصیفی شامل فراوانی و میانگین و روش آمار استنباطی همبستگی پیرسون به کمک نرم افزار اس پی اس اس تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که میزان فرسودگی شغلی بین کتابداران کتابخانه های شهر کرمانشاه با کسب 1/56 درصد به حد متوسط نزدیک است. بین اطلاعات جمعیت شناختی (جنسیت، سن، میزان تحصیلات، رشته تحصیلی، سابقه کاری، نوع استخدامی و میزان حقوق) و فرسودگی شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین رابطه معناداری بین عوامل درون سازمانی و فرسودگی شغلی با کسب p برابر 00/0 ، (p<0/01) وجود داشته است، اما با کسب ضریب همبستگی 846/0- رابطه معکوس را بین متغیرها نشان داد. همچنین اولویت شدت رابطه عوامل درون سازمانی به ترتیب با شغل، امنیت و زمینه شغلی، همکاران و مدیریت است. نتیجه گیری: فرسودگی شغلی نشانگانی است که ممکن است در هر سازمانی در بین کارکنان ایجاد شود. فرسودگی شغلی می تواند اثرات مخربی را بر سازمان و کارکنان بگذارد. اما فرسودگی شغلی در ارتباط با عوامل زیادی بوجود می آید. از جمله این عوامل، می توان به عوامل درون سازمانی اشاره کرد. عوامل درون سازمانی می تواند در کتابخانه ها اثرات خوبی را به همراه داشته باشد. مدیران کتابخانه ها برای بهبود وضعیت نیروی انسانی و جلوگیری از فرسودگی شغلی آنان، باید به شغل، امنیت و زمینه شغلی، روابط بین کارکنان و چگونگی مدیریت خود بر کارکنان توجه ویژه ای داشته باشند.
راضیه مرادی عصمت مومنی
رضایت شغلی کارکنان یکی از مهم ترین ویژگی هایی است که از نقطه نظر منابع انسانی از طرف هر نهاد یا سازمانی مورد توجه جدی قرار می گیرد. نهاد کتابخانه های عمومی نیز توجه خود را در چند دهه اخیر مصروف به شناسایی سطوح رضایت شغلی و عوامل موثر بر آن نموده است. یکی از عواملی که در حوزه کار بر رضایت شغلی تاثیر تعیین کننده ای بر طبق پژوهش های انجام شده داشته است شرایط ارگونومیکی است. برای مطالعه بیشتر در این حوزه موضوعی، در این پژوهش به بررسی ارتباط شرایط ارگونومیکی و رضایت شغلی کتابداران استان لرستان پرداخته شده است. پژوهش حاضر، از نوع کاربردی به روش پیمایشی- همبستگی با رویکرد تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه ها ی استان لرستان به تعداد (86) نفر در سال 1392 است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش به منظور سنجش رضایت شغلی، پرسشنامه میرکمالی با ضریب آلفای کرونباخ 882/0 و به منظور سنجش شرایط ارگونومیک، سیاهه بازبینی استانداردها و اصول ارگونومی در محیط کتابخانه با ضریب آلفای کرونباخ 857/0 (کورانلو،1386) بوده است. داده ها نیز با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به وسیله نرم افزار اس پی اس اس مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که بین رضایت شغلی و شرایط ارگونومیکی یک رابطه مثبت معنادار (001/0) با شدت همبستگی 621/0 وجود دارد؛ به طوری که با بالا رفتن شرایط ارگونومیکی، رضایت شغلی نیز به همان اندازه بالا می رود. بنابراین، پیشنهاد می گردد در کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهادهای کتابخانه های عمومی کشور در استان لرستان شرایط ارگونومیکی مناسبی ایجاد شود و در صورت وجود وضعیت نامناسب، در ارتقا آن کوشید تا بتوان به موازات آن تغییراتی مثبت در رضایت شغلی کتابداران کتابخانه ها نسبت به کار خود ملاحظه نمود.
رفعت باباجانی لیلا مکتبی فرد
هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت کتابشناسی جاری گزینشی در مجلات کودک و نوجوان طی یک دوره پنج ساله 1383-1387 است. پژوهش از نوع توصیفی بوده و برای انجام آن از دو روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا استفاده شد. جامعه پژوهش 25 عنوان مجله فارسی زبان کودک و نوجوان منتشر شده در طی سال های 83-87 است که در مجموع بیش از 2250 شماره آنها مورد بررسی قرار گرفت. برای گردآوری داده ها از کاربرگه محقق ساخته، کتابشناسی شورای کتاب کودک، فهرست برگزیده انجمن فرهنگی ناشران و پایان نامه کارشناسی ارشد فاطمه باجی استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل 2007 صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که 24 درصد مجلات خصوصی و 76 درصد دولتی بوده اند. 88 درصد مجلات بخش معرفی کتاب داشته اند همچنین 48/63 درصد کتاب های معرفی شده تالیفی هستند و بیشترین کتاب های معرفی شده نیز متعلق به ناشران خصوصی با 68/57 درصد است. بیشترین کتاب های معرفی شده از لحاظ گونه ی ادبی در گروه "رمان (واقع گرا)" با 31/30 درصد فراوانی قرار دارند. بالاترین فراوانی کتاب ها بر اساس گروه سنی نیز مربوط به گروه سنی "د" با 33/32 درصد است. همچنین ملاحظه شد که در رابطه با گرایش موضوعی گروه سنی "د" برگرفته از پایان نامه فاطمه باجی با موضوع کتاب های معرفی شده در مجلات کودک و نوجوان مناسب گروه سنی "د"بطور کلی تناسب چندانی برقرار نمی باشد. از طرف توازنی در توزیع موضوعی کتاب های معرفی شده دیده نمی شود و با اینکه فراوانی کتاب های تالیفی بیش از ترجمه شده است اما از لحاظ کیفی کتاب های ترجمه در سطح بهتری قرار دارند.
رقیه نجفی خواه علی جلالی دیزجی
هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت موجود و امکان سنجی ارائه خدمات مرجع الکترونیکی کتابخانه های عمومی استان گیلان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور است و برای دستیابی به هدف، امکان سنجی از نظر نیروی انسانی، تجهیزات و بودجه بررسی شده است. این پژوهش از نظر نوع، کاربردی و از نظر روش، تحقیق توصیفی – پیمایشی می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات، 2 پرسشنامه الکترونیکی یکی مخصوص سرپرستان کتابخانه ها و دیگری مخصوص کتابداران و مسئولان کتابخانه ها است. جامعه مورد بررسی پژوهش تعداد 65 کتابخانه فعال مستقر در استان گیلان بوده که اطلاعات پژوهش از طریق توزیع پرسشنامه اول بین 16 سرپرست از 16 شهرستان استان گیلان گردآوری شده است و گروه دوم جامعه مورد بررسی 160 نفر کتابدار و مسئول کتابخانه بوده است که از بین آنها نمونه ای به تعداد 113 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. از این تعداد 92 نفر به پرسشنامه ها پاسخ داده اند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و نرم افزار مایکروسافت اکسل و اس. پی. اس. اس. صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در رابطه با وضعیت موجود در کتابخانه های عمومی استان گیلان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور اکثر کتابخانه ها (25/81%)، فاقد خدمات مرجع الکترونیکی هستند و تنها در تعداد معدودی خدمات مرجع الکترونیکی از طریق پست الکترونیکی انجام می پذیرد. تاکنون هیچ برنامه ریزی مدونی در این زمینه تدوین نشده است. تمامی سرپرستان کتابخانه ها به ارائه خدمات مرجع الکترونیکی اشتراکی تمایل دارند. بیش از دو سوم کتابداران در جامعه آماری پژوهش مهارت های لازم را در این زمینه دارند و در این زمینه قوت لازم فراهم است. اکثریت کتابخانه های مورد بررسی از نظر تجهیزات مورد نیاز برای راه اندازی خدمات مرجع الکترونیکی با توجه به نرم افزار منتخب در پژوهش مشکلی ندارند. اما در خصوص منابع و پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی لازم برای تامین نیازهای اطلاعاتی کاربران با مشکل مواجه هستند. در حال حاضر برای راه اندازی و ارائه اینگونه خدمات هیچ گونه بودجه اختصاصی وجود ندارد و این فقدان، مشکل اصلی کتابخانه ها در راه اندازی و ارائه خدمات مرجع الکترونیکی به شمار می رود. تخمین میزان بودجه لازم جهت راه اندازی و ارائه خدمات مرجع الکترونیکی 501/145476دلار معادل 583/178354190 تومان است.
نفیسه سبزواری علی جلالی دیزجی
تحلیل استنادی با ترسیم ساختار موضوعی رشته های مختلف علمی موجب پیدایش رشته های علمی نو شده و می تواند روابط داخلی بین قسمت های مختلف علم را به روشنی توضیح دهد و به تاریخ علم بپردازد. هدف این پژوهش تحلیل استنادی و ترسیم ساختار تولیدات علمی حوزه ی اعتیاد در پایگاه استنادی وبگاه علوم در سال های 2008 تا 2013 است. روش پژوهش تحلیلی و از نوع کاربردی است و داده های پژوهش متشکل از 489 مقاله مستخرج از وب گاه علوم است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار هیست سایت، نرم افزار اکسل و آمار توصیفی استفاده شد. طبق یافته های پژوهش، ترسیم نقشه ی علمی این حوزه بر مبنای شاخص امتیاز استناد جهانی (جی سی اس) و امتیاز استناد محلی (ال سی اس) تشکیل پنج خوشه ی علمی را نشان داد. و موضوعات اصلی ساختار علمی در خوشه ها شامل گرایش های موضوعی آسیب شناسی؛ بسترها و مکانیسم های شخصیتی، ژنتیکی و زیستی؛ و درمان در حوزه اعتیاد بوده است. متوسط نرخ رشد سالانه ی انتشارات طی سال های مورد بررسی 253/0 است. مدارک مورد بررسی نشان داد که توسط 1352 نویسنده تألیف شده، و ضریب همکاری بین آن ها 47/0 بود. این مدارک با مشارکت 535 موسسه و 51 کشور تولید شده و در 269 مجله انتشار یافته اند، در 10 قالب انتشاراتی به 9 زبان دنیا منتشر شده اند. به طور کلی میانگین نرخ رشد تولیدات علمی حوزه ی اعتیاد رضایت بخش نیست اما میزان همکاری گروهی در این حوزه در سطح مطلوبی قرار دارد
مریم زندیه دولابی علی جلالی دیزجی
با مطالعه روی سازو کار کتابخانه های پیشرفته دنیا مشخص می شود که برخی از آن ها جهت بهینه کردن استفاده غاز فضاو منابع موجود از مزایای نظام اطلاعات مکانی (جی آی اس)بهره می گیرند. این فناوری با تصویر سازی و استفاده از تحلیل های مکانی، اطلاعاتی را برای تهیه نقشه ها فراهم می سازد. با این وجود طراحی نقشه ها به طور خاص برای حمایت مسیریابی و رفتار مسیریابی کاربران چندان بی اهمیت نیست. هدف این پژوهش اجرای الگوی مسیریابی به منظور تسهیل دستیابی کاربران در امکانات و خدمات کتابخانه ای مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی است. این پژوهش از نظر دوره زمانی پوشش تحقیق در گروه مطالعات مقطعی از جهت نوع و روش گردآوری داده هاپیمایشی و از جهت نوع داده های توصیفی و به سبب ماهیت پوهش در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد.دراین پژوهش داده هایمورد نیازاز بخش های مختلف کتابخانه به روش پیمایشی-توصیفی و با مطابقت اطلاعات وافعی با نقشه های موجود (مشاهده)گردآوری شدند. ابتدا پیاده سازی و ورود داده هابه نرم افزار آرک جی آی اس صورت گرفت و سپس تحلیل داده ها و نمایش نتایج بر روی نقشه پیاده سازی و اجرا شدند.
معصومه شیخ زاده علی جلالی دیزجی
پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی با بهره وری نیروی انسانی در کتابخانه های دانشگاهی شهر تهران می پردازد.این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظرشیوه پژوهشی توصیفی- همبستگی است.جامعه آماری تمام کارکنان شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. نمونه آماری این پژوهش بر مبنای روش نمونه گیری طبقه ای – تصادفی و بر اساس جدول مورگان شامل 186 نفر از 369 تن از کارکنان مشغول به کار در 14 کتابخانه مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است که از این میان 120 نفر از کارکنان به پرسشنامه ها پاسخ داده اند. در این پژوهش از دو پرسشنامه فرهنگ سازمانی رابینز و بهره وری نیروی انسانی هرسی و گلد اسمیت به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شده است.نتایج پژوهش حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار (در سطح اطمینان 99 درصد) بین فرهنگ سازمانی و بهره وری نیروی انسانی است. همچنین نتایج به دست آمده از بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با مولفه های بهره وری نیروی انسانی نشان می دهد که بین فرهنگ سازمانی با مولفه های درک و شناخت شغل، بازخورد، اعتبار و سازگاری رابطه معناداری وجود دارد ولی بین فرهنگ سازمانی با مولفه های توانایی، حمایت سازمانی، و انگیزش نیروی انسانی رابطه معناداری وجود ندارد. نتایج به دست آمده از فرضیه های پژوهش نشان می دهد که بین سطح تحصیلات و سابقه خدمت کارکنان با بهره وری آنان رابطه معناداری وجود دارد و بین بهره وری زنان و مردان تفاوت معنادار وجود دارد و بهره وری زنان در جامعه آماری مورد پژوهش از مردان بیشتر است.
بهمن محمدی علی جلالی دیزجی
پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه رفتار اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه کردستان و آزاد اسلامی واحد سسندج در شبکه جهانی وب بر مبنای الگوی اطلاع یابی الیس می پردازد. روش پژوهش، پیمایشی است و داده ها به وسیله پرسشنامه گردآوری شده است. نمونه آماری جامعه پژوهش حاضر را به ترتیب 297 و302 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه کردستان و آزاد اسلامی واحد سنندج تشکیل می دهند. حجم نومنه با استفاده از جدول مورگان تعین شد و از تعداد مذکور، در دانشگاه کردستان 269 نفر و در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج 281 نفر از دانشجویان پرسشنامه ها را پاسخ و عودت دادند. برای انجام نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون ناپارامتریک یومن ویتنی در ویرایش 16 نرم افزار آماری spss انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد که در تمام مراحل رفتار اطلاع یابی الگوی الیس در بین دانشجویان دو دانشگاه تفاوت معناداری وجود دارد و دانشجویان دانشگاه کردستان رفتار اطلاع یابی در سطح بالاتری را از خود نشان داده اند.
سیروس امیدی فر زهرا موسوی زاده
هدف این پژوهش سنجش کیفیت خدمات کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی و شناسایی مولفه هایی از خدمت است که در این کتابخانه نیازمند ارتقاء و بهبود می باشند.در این پژوهش از لیب کو آل تی ام (ویرایش نهایی)، که ابزاری برای سنجش سطوح مختلف ادراکات کاربران کتابخانه از کیفیت خدمات در کتابخانه های دانشگاهی است، استفاده شده است. روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی است و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. در این ابزار کیفیت خدمت با ارزیابی شکاف موجود بین سطح حداقل انتظارات با سطح دریافت، و سطح حداکثر انتظارات با سطح دریافت مشخص می شود. و بررسی معناداری تفاوت بین سطوح، نقاط ضعف و قوت کتابخانه را نشان می دهد. پرسشنامه ی لیب کو آل شامل سه مولفه (اثر خدمت، کنترل اطلاعات ، کتابخانه به عنوان مکان) است. حجم نمونه ی آماری مورد پژوهش 346 نفر از کاربران کتابخانه ی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی (شامل 71 نفر عضو هیأت علمی، 110 نفر دانشجوی دکتری، 1450 نفر دانشجوی کارشناسی ارشد، 1875 نفر دانشجوی کارشناسی و 70 نفر کارکنان اداری) بوده است . نتایج پژوهش نشان داد در مولفه ی "اثر خدمت"، سطح حداقل انتظارات کاربران کمتر از سطح دریافت است و بین سطح حداقل انتظارات کاربران و سطح دریافت کاربران از کیفیت خدمات کتابخانه تفاوت معنادار وجود دارد که نشان دهنده ی این است که کتابخانه در این مولفه حداقل انتظارات کاربران را برآورده کرده است. در مولفه های کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان مکان، کتابخانه نتوانسته حداقل انتظارات کاربران خود را برآورده کند. پس از آزمون فرضیه ها در تک تک مولفه های لیب کوآل، پژوهشگر دریافت که در هر سه مولفه ،بین سطح دریافت با سطح حداقل انتظارات و بین سطح دریافت با سطح حداکثر انتظارات کاربران از کیفیت خدمات تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین به نظر کاربران، مولفه کنترل اطلاعات نسبت به سایر مولفه ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. در آخر نیز پیشنهاداتی جهت بهبود کیفیت خدمات کتابخانه ی مذکور داده شده است
اصغر خمسه زهرا موسوی زاده
پژوهش حاضر به منظور بررسی استنادها به منابع وب در مقاله¬های منتشر شده در مجله¬های علوم کتابداری و اطلاع¬رسانی نمایه شده در آی.اس.آی. در سال¬های 2005-2008 انجام شده و در آن کوشش شده است با تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده، میانگین تعداد مقاله¬ها، تعداد استنادها به منابع چاپی و استنادها به منابع وب در هر مقاله، نوع زبان، استاندارد استناد، نوع فایل، نوع دامنه، ثبات و پایداری، و نیم¬عمر منابع وب استناد شده مشخص گردد. جهت انجام این پژوهش از روش تحلیل استنادی استفاده شده است. جامعه پژوهش، چهار مجله علوم کتابداری و اطلاع¬رسانی journal of the medical library association (jmla)، library rsources & technical services (lrts)، library trends (lt)، و journal of the association for information systems (jais) نمایه شده در آی.اس.آی. می¬باشد. ابزار گردآوری داده¬ها، اینترنت بوده و تجزیه و تحلیل داده¬ها با استفاده از نرم¬افزارهای excel 2007 و spss 15.00 انجام شده است. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که در کل مجله¬ها، 81/02 درصد مقاله¬ها دارای استناد به منابع وب هستند. از میان مجله¬های مورد بررسی مجله lt با 1153، بیشترین استناد به منابع وب را دارا می¬باشد. میانگین استنادها به منابع چاپی و استنادها به منابع وب برای هر مقاله، به ترتیب 29/1 و 4/6 استناد بوده است. همچنین بررسی¬ها نشان می¬دهد که تقریباً تمام استنادها به منابع انگلیسی زبان می¬باشد. نتایج پژوهش مشخص کرد که اکثر نویسندگان استانداردهای پیشنهادی مجله¬های مورد بررسی را برای ایجاد استنادها رعایت کرده¬اند. بررسی نشانی¬های اینترنتی از نظر دامنه و نوع فایل نشان داد که دامنه org و فایل¬های html بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده¬اند، همچنین دامنه های edu/ac و gov دارای ثبات و ماندگاری بیشتری در مقایسه با دامنه های دیگر بوده¬اند. در اولین بررسی 64/46 درصد استنادها به منابع وب دسترس¬پذیر بودند، که این میزان بعد از جستجو در گوگل بعد از دو هفته به 75/48 درصد رسید. علاوه بر این یافته های پژوهش نشان داد که میانگین نیم عمر منابع استناد شده در مجله های مورد بررسی 3/8 سال است.