نام پژوهشگر: محمد شفیع صفاری

معرفی وتحلیل سبکی ،هنری،بلاغی و زبانی آثار دکتر حمیدی شیرازی
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  ندا اسنقی   سید اسماعیل قافله باشی

این رساله می کوشد اشعار دکتر حمیدی شیرازی را از جنبه های بلاغی و سبکی و از نظر محتوابررسی کند و جایگاه وی رادر شعر معاصر فارسی با توجه به اظهار نظر ارباب نقد بنمایاند.درفصل های آغازین این رساله مختصری از زندگی نامه حمیدی و معرفی آثار منثور و منظوم این شاعر درج شده است. در فصل های بعدی مضامین شعری وی و سپس بررسی هنری و ادبی اشعار آمده است. در پایان نیز رابطه ی حمیدی با شاعران دیگر از جهت شناخت اثر پذیری وی از گذشتگان و نیز دریافتن جایگاه وی در شعر معاصر فارسی کاویده شده است.

بررسی انواع تشبیه و استعاره در دیوان عرفی شیرازی
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده علوم انسانی 1389
  فاطمه حاجی پور اسی   محمد شفیع صفاری

این رساله با عنوان«بررسی انواع تشبیه واستعاره در دیوان عرفی شیرازی» درچهار فصل ویک مقدّمه فراهم شده است . در فصل اوّل به زندگی نامه، آثار، درون مایه های شعری و سبک و قالب های شعری عرفی پرداخته شده ، در فصل دوم درباره ی علم بلاغت و چگونگی تکامل این علوم درنزد مسلمانان و درباره ی علم بیان و صور خیال و تأثیر آن در کلام مطالبی آورده شده است. در فصل سوم، مبحث تشبیه1- برمبنای طرفین تشبیه از نظر(حسی و عقلی بودن)و(مفرد و مقید و مرکب بودن)،2- از نظر ساختار،3- به لحاظ ذکر و حذف ارکان، 4- برمبنای وجه شبه، بررسی شده است . برای هر یک، تقسیم بندی خاص وسپس نمونه ها و شواهدی ازشعر عرفی شیرازی آورده شده و در پایان هر عنوان بعد از آوردن شواهد مثال، یک نتیجه گیری آماری ارائه شده است. در فصل چهارم تعریف و تقسیم بندی های خاص استعاره درچهار بخش: مصرّحه، مکنیّه، تبعیّه و مرکب آمده است وجزئیّات عنوانهای هرمورد ذکر شده. و سپس نمونه هایی ازشعر عرفی آمده است .

بررسی مختصات زبانی و سبکی قصص الانبیا نیشابوری
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  مصطفی نوروزی نیکجه   محمد تقی آذرمینا

"قصص الانبیاء" یکی از کتب مهم و تاثیرگذار ادب پارسی است. این متن کهن و ارزشمند توسط استاد "حبیب یغمایی" تصحیح شده است.همانطور که از نام کتاب برمی آید،"قصص الانبیاء" مجموعه داستانهایی است مرتبط با پیامبران و اولیاء الهی. کتاب دارای صدوشانزده قصه است که قصه جرجیس پیامبر نیز بدون ذکر شماره به آن افزوده شده است. زمان تالیف کتاب و همچنین دوره زندگی مولف به درستی مشخص نیست. اما بنابر حدس استاد یغمایی زمان تالیف کتاب و زندگی مولف نمی تواند فراتر از قرن پنجم باشد. متن حاضر، در یک مقدمه و پنج فصل تنظیم شده است و در آن سعی گردیده است، سطح آوایی، صرفی، نحوی، تاثیر زبان عربی و سطح لغوی "قصص الانبیاء" آشکار گردد. روش کار نیز بر اساس مطالعات کتابخانه ای و بررسی آماری استوار گردیده است.

صنایع معنوی بدیعی در دیوان مسعود سعد سلمان
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده علوم انسانی 1390
  حمیدرضا نظری جوزکی   محمد شفیع صفاری

یکی از راههای بازنگری، نقد و تحلیل آثار ادبی بررسی آنها از دیدگاه فنون ادبی است. فن بدیع که به بررسی محسّنات و آرایشهای کلامی مورد استفاد? شاعران می پردازد نیز از جمل? فنون ادبی به حساب می آید که به دو بخش معنوی و لفظی تقسیم شده است. در این پژوهش سعی شده است با بررسی تمام اشعار و قالبهای ادبی مندرج در دیوان مسعود سعد سلمان نحو? استفاد? وی از صنایع معنوی بدیعی نظیر اغراق، انواع لفّ و نشر، انواع ایهام، مراعات النّظیر، تضاد، تلمیح و... مورد ارزیابی قرار گیرد تا بر نقش سازند? آرایه های ادبی در شکل گیری کلام ادبی تأکید گردد و در پایان به عنوان نتیجه، صنایع موثّر و پرکاربرد در شعر این شاعر و علّت استفاد? وی از آنها مورد تحلیل قرار گرفته است.

فرهنگ توصیفی حرف و مشاغل درمتون نظم و نثر تا پایان سبک خراسانی
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده علوم انسانی 1390
  آمنه جوانبخت پیشکناری   کامران کسایی

چکیده : موضوع این پایان نامه فرهنگ توصیفی حرف و مشاغل در متون نظم و نثر تا پایان سبک خراسانی است و سعی شده پیشه ها و مشاغلی را که در کتابهای مورد بررسی به آن برخورد کرده ایم، با تعریف و توصیف ذکر کنیم . با توجه به محدوده ی زمانی این پایان نامه که سبک خراسانی است، دیوان های شاعران سده چهارم تا اواسط قرن ششم و نیز کتابهای منثور این دوره به دقت مطالعه شده و فهرست مشاغل آن استخراج گردیده است .این پایان نامه شامل مقدمه ، فهرست مشاغل ، نتیجه گیری و فهرست منابع و مأخذ است .

بررسی احوال و تحلیل أثار یکتر رشیی یاسمی
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - پژوهشکده ادبیات 1391
  ماندانا یاسمی   محمد شفیع صفاری

چکیده غلامرضا رشید یاسمی در 29 آباد 1275 خورشیدی در روستای گهواره از توابع کرمانشاه متولد شد . پدر او محمد ولی خان گوران ، شاعر ، نقاش و خوشنویس بود و کمی زبان فرانسوی می دانست وجد مادری او شاهزاده محمد باقر میرزای خسروی نویسنده داستان شمس و طغرابود . رشید یاسمی تحصیلات مقدماتی را در کرمانشاه به پایان برد و سپس به تهران رفت و دوره متوسطه را در دبیرستان سن لویی گذراند از همان هنگام به تشویق نظام وفا که استاد او بود به سرودن شعر پرداخت و در همین زمان جرگه دانشوری را تاسیس کرد که بعد ها به همت ملک الشعرای بهار به انجمن دانشکده تبدیل شد . رشید ضمن همکاری با مجله دانشکده با نویسندگان و شعرای آن دوره همچون محمد تقی بهار ، سعید نفیسی ، عباس اقبال ، ابراهیم الفت و دیگران همکاری می کرد در همین دوران عضو انجمن ادبی ایران شد و نخستین تالیف خود را در احوال ابن یمین شاعر سلسله سربداران انتشار داد . رشید یاسمی ازسال 1300 به انتشار مقالات خود در روزنامه شفق سرخ به سردبیری علی دشتی پرداخت و از سال 1312 با سمت استادی به تدریس در دانشسرایعالی و دانشکده ادبیات دانشگاه تهران پرداخت و در سال 1322 جزو هیئتی از استادان ایرانی با علی اصغر حکمت به هند سفر کرد . رشید به زبانهای انگلیسی و فرانسوی و پهلوی تسلط داشت و سرانجام روزیازدهم اسفند 1327 هنگام سخنرانی در دانشکده ادبیات دچار سکته شد و در 18 اردیبهشت سال 1330 در تهران درگذشت . رشید یاسمی دارای تالیفات و تصحیات و ترجمه های متعددی است و همچنین مقالات ادبی تاریخی و فلسفی و انتقادی فراوانی در مجلات نوبهار ، ارمغان آینده ، تعلیم و تربیت ، یغما ، مهر و .... به طبع رسانده است . رشید یاسمی شاعر سبک خراسانی و از جمله کسانی است که به تجدد خواهی در شعر معتقد است . رشید معتقد به مبانی اخلاقی بوده و اشعارش روشنایی بخش و هدایت گر هستند : اشعار رشید همچنین از شور وطن پرستی تهی نیستند و یکی از ویژگی های قابل ذکر در شعر استاد توجه خاص شفیقانه او نسبت به زنان است . کلمات کلیدی رشید یاسمی – آثار – مقالات – دیوان شعر

بررسی و تحلیل علم بیان در دیوان سیف فرغانی
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  علی هنری ابراهیم پور   محمد شفیع صفاری

این پایان نامه با عـنوان «بررسی و تحلیل علم بیان در دیـوان سیف فرغانی» درهـشت فصل فراهم شـده است . در این پایان نامه ابتدا به زندگیـنامه، سبک شعری ، درونمایه ی اشعار سیـف فرغانی پرداخته شده و سپس با بررسی و تـحلیل شواهد شعـری از دیوان سیف فرغانی برای هر یک از چـهار عنصر خیال یـعنی مجاز ، تشبیه ، استعاره و کنایه آورده شده است . آنچه که در این پایان نامه دنـبال می شود ، این است کـه سیف فـرغانی در بین عناصر خیالی که در دیوان خود به کار برده ، در کدام توانمندتر بوده و به چه میزانی هر یک از آنـها را استـفاده کرده است . همچنین در بخـش پایانی این پـژوهش محسناتی از جملـه اغـراق، اسطوره و نیز استقبالهایی که به پیروی از شاعران سروده، بیان شده است. اما نمودارها و جدولهایی نیز ارائه شده است که میزان به کارگیری صـور بیانی را در دیوان سیف فـرغانی به طور دقیق بـه ما نشـان می دهد. آنچه که پس از مطالعه ی این پایان نامه به دست خواهد آمد در زمینـه ی بلاغـت و زیبایی شـناسی دیـوان سیف فرغانی اطلاعات مناسب و شناختی شایسته حـاصل خواهد شد که برای علاقـه مندان به علوم بلاغت به کار خواهد آمد. سیف فرغانی، علم بیان، مجاز، تشبیه، استعاره، کنایه، اغراق ، اسطوره و استقبال .

بررسی و تحلیل وجه شبه در اشعار مهدی اخوان ثالث
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده علوم انسانی 1392
  عمران خدابنده لو   محمد شفیع صفاری

این پایان نامه به بررسی وتحلیل وجه شبه در اشعار مهدی اخوان ثالث (م. امید ) پرداخته است ؛ در این تحقیق سعی شده تقریبا تمام تشبیهات به کار رفته در آثار این شاعر گرانقدر استخراج وطرفین و به طور خاص وجه شبه آنها مورد تحلیل و بررسی قرارگیرد .روش کار به این صورت است که ابتدا بیت یا بندی که درآن اگر تشبیهی وجود داشته ؛ نوشته شده ،سپس طرفین تشبیه ازلحاظ مفرد یا مقید یا مرکب بودن و از لحاظ حسی یا عقلی بودن بررسی شده است . در مرحله دوم وجه شبه مورد تحلیل قرار گرفته واینکه آیا وجه شبه مورد نظر ، حسی است یا عقلی ؟ ودر صورت دوگانه بودن آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است ؛ و این که آیا وجه شبه مورد نظر مفرد است یا متعدد و یا مرکب ؟ همچنین آیا وجه شبه تحقیقی است یا تخییلی ؟ آیا وجه شبه در تشبیه ذکر شده و یا محذوف است ؟ونیز بیان شده که غرض از تشبیه به کار رفته چیست؟ واگر بسامدی در وجه شبه مطرح باشد ،آن نیز عنوان شده است .

بررسی صلح و آشتی در شعر پارسی تا پایان سده‎ی ششم
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  آمنه شهسواری   محمد حسین سرداغی

صلح جزوی جدا نشدنی از نهاد بشر است، میل باطنی و فطری انسان خواهان برقراری صلح می‎باشد، چنانچه در تمامی ادیان آسمانی نیز _که همراه با سرشت انسانی است_به صلح و سازش توجه اساسی شده است. ولی انسان موجودی است هنجارگریز و ناسازگار با امور جاری زندگی و جنگ ناهنجاریست که از آغاز زندگی بشر بر این کره‎ی خاکی پا به پای انسان قدم برداشته است و خود را در تمامی عرصه‎های زندگی به گونه‎ای به نمایش می‎گذارد. در این پژوهش سعی شده است این دومقوله‎ی در تضاد دائم در آثار ادب پارسی را به عنوان یک روند اجتماعی و موضوعی که در زندگی ایرانیان جریان داشته، به رشته‎ی تحریر بکشد. کلمات کلیدی: صلح، آشتی، دوستی، مدارا، جنگ، دشمنی

ریخت شناسی حکایت های سیاست نامه، قابوس نامه، تاریخ بیهقی، گلستان و بوستان بر اساس نظریه پراپ
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  محسن خوئینی   محمد شفیع صفاری

به دلیل گستردگی مباحث ساختارگرایان و نیاز به تطبیق نظریات مدرن با آثار کلاسیک ایران و برای هر چه پویاتر شدن این گنجینه ی عظیم، لازم بود تا پایان نامه ای در این حوزه تدوین شود. این پایان نامه در چهار فصل تنظیم شده است، که هر فصل شامل بخش های متعددی است. در فصل اول به شرح حال چند تن از محققان و نظریه پردازان ساختگرا از جمله ولادیمیر پراپ، فولکلور شناس روس پرداخته می شود؛ سپس به بیان آراء و عقاید مطرح در این زمینه و تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شده است؛ و در فصل دوم نقدهایی مبتنی بر ضعف و کاستی های این نظریه ارائه می شود؛ و در پایان تحولات عظیمی که این نظریه در علم روایت شناسی به وجود آورده است عنوان می شود. در فصل سوم، قابلیت تطبیق نظریه ی ساختارگرایان با آثار کلاسیک ایران مورد بحث خواهد بود. برای مثال شواهدی در جهت اثبات جدایی این حکایات با تاریخ حقیقی ارائه می شود و سپس به ارائه ی یافته های نو در جهت تکمیل نظریه ی پراپ می پردازیم. در نهایت در فصل چهارم، ضمن آوردن خلاصه ای از حکایات مربوط به این نظریه از پنج کتاب ارزشمند تاریخ بیهقی، سیاست نامه، قابوس نامه، بوستان و گلستان به نمایش سازه های این حکایات با توجه به نظریات ساختگرایان پرداخته می شود. پس در نتیجه این پایان نامه به سه قسمت اصلی تقسیم می شود که عبارت است از:1-معرفی بزرگان و صاحب نظران در این حوزه و بیان نظرات آنان 2-نقد و بررسی نظریات آنان3-تطبیق حکایات موجود در آثار کهن ادب فارسی بر اساس اصول ساختارگرایان

بررسی وتحلیل تاریخ ادبیات فارسی تا پایان قرن چهارم هجری
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1394
  مرام السلیمان العلی   محمد شفیع صفاری

تاریخ ادبیات مانند علوم دیگر به بررسی و تحلیل نیاز دارد . این علم وابسته به سبک شناسی وجغرافیا و جامعه شناسی و.... وهریکی از این علوم در سیر وتحول تاریخ ادبی نقشی مهمی دارد . بعضی از منتقدان می گویند که اصلاً تاریخ ادبیات علم نیست وگروهی دیگر اشکالشان با تاریخ ادبیات در اینست که تاریخ ادبیات نه فقط ایران بلکه همه ملتهای دیگر مخصوصاً بررسی در تاریخ نوشته های که با اسلوب متعالی نوشته اند نیست بلکه گاهی اوقات تاریخ ادبیات نثرهای علمی و طبی ذیل نام تاریخ ادبیات گذاشته شده است . مشخص کردن مرز نثرهای علمی از ادبی در تاریخ ادبیات ایران واقعاً دشوار است بر سبیل مثال کتاب تاریخ بیهقی که شامل داستانهای و روایات است اما به عنوان اثر ادبی تدریس می شودو مثالهای زیادی از این نوع هستند . واین موضوع نه فقط در دوران اسلامی بلکه حتی در روزگاران پیش از اسلام هم هست چنانکه در تاریخ تفضلی که سنگنبشته ها و مهرها و سفال در هنگام سخنش از ادبیات آورده . و این امر به علت کم بودن متون ادبی یا از بین رفتن آنها یا حتی عدم وجود آنها چون چنانکه ذکر شد روایات و اشعار در زمانهای قدیم در سینه حفظ می شد . اما در دوران ساسانی ایرانیها زیاد به نوشتن توجه کردند واین موضوع ادامه داشت تا ورود اسلام به ایران اما خط پهلوی نوبتش را به خط قرآن که عربی است داده . و ایرانیها به نوشتن مولفاتشان به زبان عربی همت گماشتند مخصوصاً در سالهای نخستین ورود اسلام به ایران اما بعد و هنگامی که ایرانیهای ضد ستم بنی امیه قیام کردند .این امر منجر شد به استقلال ایرانی ها و تشکیل حکومت های ایرانی که ایران دوست بودند مخصوصاً سامانیان که متعصب به نژاد ایرانی شان بودند و امیران این سلسله ووزیران آن اهل علم و ادب بودند و به تشویق مردم نوشتن به زبان ایرانی و ترجمه از عربی فارسی اقدام نمودند و این موجب رشد و گسترش ادبیات فارسی شد ایرانیها اینجا متوقف نشدند بلکه با ترجمه های آنان از متون پهلوی بر شناساندن عربها به تمدن ایرانی قبل از اسلام ( ساسانی ) نقشی بسزا داشتند . پس ادبیات عربی بر ادبیات فارسی تأثیر گذاشت که این تأثیر تا امروز دوام یافته است و ادبیات فارسی در ادبیات عربی موثر بود واین در بسیاری از آثار و اشعار عربی متجلی و روشن است .

بررسی نظام سیاسی بوستان، گلستان و نصیحه الملوک سعدی با شهریار ماکیاولی
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده علوم انسانی 1394
  علی درویشیان   محمد شفیع صفاری

در طول روزگاران گذشته، آثار سعدی از جنبه های گوناگونی مورد مطالعه وتحقیق قرار گرفته است و گاه آن را با آثار شاعران، نویسندگان و متفکرانی دیگر مقایسه کرده و در مقام تجزیه وتحلیل برآمده اند. در این پایان نامه ضمن بررسی نظام سیاسی در بوستان، گلستان و نصیحه الملوک سعدی، آن را با اثر مشهور نیکولو ماکیاولی به نام «شهریار» مقایسه نموده و به بیان شباهت ها و وجوه اختلاف آن پرداخته ایم.