نام پژوهشگر: رویا رسولی
فهیمه سامعی رویا رسولی
در کودکان (به ویژه کودکان پیش دبستانی)، فعال بودن، پر انرژی و پر نشاط بودن، پریدن از یک فعالیت به فعالیت دیگر هنگامی که محیط خود را کاوش می کنند، عمل کردن بدون احتیاط، پاسخ دادن به طور تکانه ای به رویدادهایی که در اطراف آنها رخ می دهد و واکنش های هیجانی سریع امری عادی است. اما زمانی که کودکان همواره سطوحی از فعالیت را به نمایش می گذارند که متفاوت از گروه سنی آنها است، وقتی آنها توانایی حفظ توجه، علایق یا ادامه انجام فعالیت ها را مثل همتایان خود ندارند، نمی توانند اهداف دراز مدت یا تکلیفی را که از سوی دیگران به آنها واگذار شده است را دنبال کنند یا زمانی که توانایی خود نظارتی در آنها پایین تر از سطح مورد انتظار رشدی است، به آنها صرفاً پرشور و پرنشاط ویژگی که خاص دوران کودکی است اطلاق نمی شود آنها را با عنوان adhd اختلال کاستی توجه بیش فعالی معرفی می-کنند.این کودکان در حوزه های اجتماعی، شناختی، تحصیلی، خانوادگی و سرانجام شغلی نقص خواهند داشت. فعالیت، بی توجهی و تکانشگری بیش از حد کودکان کم سن و سال باعث می شود که آنها خودشان را در مقایسه با همتایان برای سازش موفقیت آمیز با پیشرفت های رشدی کلی جهت خود نظارتی، سازمان دهی و آماده شدن برای حضور اجتماعی، کمتر توانا بیابند. آنها اغلب مجازات شدید، تنبیه، تحقیر اخلاقی و انزوای اجتماعی را به خاطر باورهای اجتماعی که آنها تنبل، بی انگیزه، خودخواه، بی فکر، ناپخته و بی مسئولیت هستند تجربه خواهند کرد (کاکاوند، 1385: 10). کودکان طبیعی به علت رفتارهای مناسب و موفقیت های تحصیلی و اجتماعی شان زمینه های زیادی برای تشویق شدن دارند، ولی کودکان با اختلال کاستی توجه بیش فعالی موفقیت های کمتری را بدست می آورند و باعث می شود آنها در مقایسه با کودکان عادی اعتماد به نفس پایین، احساس بی کفایتی و احساس ناخوشنودی را در خود احساس کنند و احتمال ابتلای آنان به دیگر مشکلات روانپزشکی را افزایش می یابد (علاقبند راد و شیرازی، 1379). اختلال بیش فعالی و کمبود توجه (adhd) از جمله شایع ترین اختلالات دوران کودکی محسوب می شود. در بیشتر موارد، علی رغم درمان دارویی، نشانه های adhd باقی می ماند و در نوجوانی و بزگسالی نیز فرد مبتلا را آزار می دهند. کودکان مبتلا به adhd، نشانه های مانند: کمبود توجه، بیش فعالی و تکانشگری دارند این نشانه ها غالباً در بسیاری از حوزه های زندگی فرد مانند عملکرد تحصیلی، روابط اجتماعی با هم سالان و همچنین بزرگسالان ایجاد اختلال می کنند. علاوه بر این، چنین کودکانی در نوجوانی و بزرگسالی در معرض خطر ابتلا به رفتارهای ضد اجتماعی، سوء مصرف مواد و الکل قرار دارند. درمان دارویی (به ویژه با استفاده از داروهای محرک) و شیوه های رفتار درمانی ( آموزش خود دستوری و آموزش والدین) رایج ترین شیوه های درمانی هستند که در درمان adhd به کار گرفته می شوند. eeg بیوفیدبک یا پسخوراند زیستی موج نگار الکتریکی مغز eeg نوروفیدبک یا پسخوراند عصبی موج نگار الکتریکی مغز یا eeg نوروتراپی یا عصب درمانی موج نگار الکتریکی مغز ، یکی از روش های درمانی است که در درمان کودکان مبتلا به adhd به کار گرفته می شود (بخشایش، 1389: 18). با توجه به ملاک های موجود در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (انجمن روان پزشکی امریکا، 2000)، شیوع اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی در کودکان سنین مدرسه، 3 تا 7 درصد تخمین زده می شود. میزان شیوع اختلال بسته به جامه آماری، شیوه جمع آوری اطلاعات و ابزار اندازه گیری متفاوت است. به طور کلی 30 تا 70 درصد از کودکان مبتلا به این اختلال علائم را در بزرگسالی هم از خود نشان می دهند (شکوهی یکتا و همکاران، 1389: 21). موفقیت و شکست تحصیلی نقش عمده ای را در تأثیرگذاری بر این که راجع به خودمان چه احساسی داریم بازی می کند. موفقیت یا شکست تحصیلی بر ماهیت رابطه با دیگران، این که راجع به آنها چه احساسی داریم و همچنین بر خودپنداره ما اثر می گذارد (فریدمن و دویال، ترجمه ی صدرالسادات و همکاران،1381 : 154). کودکان adhd، در تحصیل یا کار خود موفقیت چندانی ندارند یا اینکه موفقیت و بازدهی بسیار پایین تر نسبت به استعداد و توان خود دارند، آنها سرمایه دارانی هستند که از سرمایه خود نمی توانند استفاده کنند و آن را بکار ببرند. این مسائل در این افراد باعث می شود که با عنوان اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی تشخیص داده شوند (کاکاوند، 1385: 150). کودکان مبتلا به adhd تأثیر ویرانگری روی خانواده شان دارند، علاوه بر مشکل بودن پرورش کودکی که پرجنب و جوش است نیاز به نظارت زیادتری دارد، کودکان مبتلا به adhd روش های زیرکانه دیگری هم دارند که باعث مختل شدن زندگی می شود. والدین کودکان مبتلا به این اختلال، استرسی فراتر از والدین کودکان سالم دارند به این دلیل که با چالش های والدگری بیشتری روبرو هستند. این والدین بیش از والدین کودکان سالم به اختلالات خلقی و اضطرابی، عدم کفایت فرزندپروری، عدم رضایت از نقش والدینی خود، فشار مالی و افزایش مصرف الکل دچار می شوند (سوینس و همکاران، 2003). اضطراب و استرس از عواملی هستند که شادکامی افراد را تحت تاثیر قرار می دهند و شادکامی با اضطراب و استرس رابطه معکوس دارد افرادی که اضطراب بالاتری دارند شادکامی آنها کمتر است و با توجه به اضطرابی که والدین کودکان adhd دارند دراین تحقیق بر آن هستیم تا یک قدم جلوتر برداشته و میزان شادکامی والدین را مورد بررسی قرار دهیم. مادران معمولاً مسئولیت مراقبت روزانه را برعهده دارند، به ویژه زمانی که کودکان کم سن و سال تر هستند. در نتیجه هنگامی که مشکلاتی وجود داشته باشد، مادر بیشترین ناراحتی و ناکامی را احساس می کند (فریدمن و دویال ، ترجمه ی صدرالسادات و همکاران، 1381: 26). بنابراین مادران از اولین پایه گذاران شخصیت و ارزش های فکری هستند که نقش مهمی در تعیین سرنوشت، سبک و خط مشی آینده فرد دارند. سلامت روانی کودکان تا حدود بسیار زیادی در گرو تربیت آنها می باشد. واکنش کودک نسبت به محیط خود به طبع، تحت تأثیر موازین اجتماعی، ارزش ها و معیارهای اخلاقی است که از طریق آنها به کودک منتقل می شود (احدی و بنی جمالی، 1385: 45). مادران بعضی اوقات تجربه کافی، زمینه آموزش نظری و مهارت های عملی لازم در برخورد با مسائل فرزندانشان را ندارند تا عملکردی موثر به عنوان مراقبت کننده از دانش آموز ایفا نمایند (غنی زاده و همکاران، 2006). مطالعه ارزیابی مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به adhd، نشان داد والدین این کودکان در مقایسه با گروه کنترل، بیشتر از راهکارهای فرزندپروری منفی استفاده می کنند. بنابراین بر اساس آنچه گفته شد آموزش مادران جهت افزایش اطلاعات (یادگیری مهارت های اساسی والدینی در برخورد با این کودکان) کاهش علائم adhd، افزایش پیشرفت تحصیلی و افزایش شادکامی والدین گامی اساسی در جهت درمان این کودکان است (جانستون ، 1996).
فخرالسادات آروین رویا رسولی
این پژوهش در پی آن است که به مقایسه تأثیر روش های یادگیری مشارکتی و سخنرانی بر پیشرفت تحصیلی در درس حرفه و فن و تفکر خلاق دانش آموزان سال سوم راهنمایی، بپردازد. بررسی تأثیر درس حرفه و فن بر افزایش تفکر خلاق و مقایسه دانش آموزان قوی، متوسط و ضعیف در پیشرفت تحصیلی درس حرفه و فن از نظر تغییر در اثر مداخله در تفکر خلاق از اهداف دیگر این پژوهش است. روش این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی است. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی ناحیه دو شهر یزد در سال تحصیلی 90-1389هستند که تعداد آن ها 2674 نفر است. از میان آن ها، 90 نفر در قالب دو گروه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه آزمایش به مدت 9 ماه به شیوه مشارکتی و گروه کنترل به شیوه سخنرانی آموزش دیدند. داده های حاصل از پیش آزمون و پس آزمون پیشرفت تحصیلی و پرسشنامه تفکر خلاق تورنس با آزمون t مستقل و تحلیل واریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج آزمون t مستقل بین اختلاف پیش آزمون و پس آزمون پیشرفت تحصیلی و تفکر خلاق نشان می دهد که گروه مشارکتی از نظر پیشرفت تحصیلی و تفکر خلاق در سطح 05/0 p< دارای تفاوت مثبت و معنادار با گروه سخنرانی است، نتایج تحلیل واریانس دو راهه نشان می دهد که دانش آموزان قوی، متوسط و ضعیف در پیشرفت تحصیلی از نظر تغییر در اثر مداخله، در تفکر خلاق متفاوتند. همچنین آزمون tزوجی بین پیش آزمون و پس آزمون تفکر خلاق نشان می دهد که درس حرفه و فن باعث افزایش تفکر خلاق در دانش آموزان می گردد.
مریم قائم مقامی سیمین حسینیان
هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش پیش بینی کنندگی سبک های دلبستگی و تاکتیک های حل تعارض بر عملکرد جنسی در بین زنان متأهل دانشجو در دانشگاه های دولتی شهر تهران بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی و جامعه ی آماری کلیه ی دانشجویان زن متأهل دانشگاه های دولتی شهر تهران بودند که به صورت تصادفی ساده، سه دانشگاه، تهران، شهید بهشتی و الزهرا(س) انتخاب شدند و سپس در هر دانشگاه، دانشجویان به طور مساوی از هر یک از چهار گروه آموزشی فنی، علوم انسانی، علوم پایه و هنر، به روش در دسترس انتخاب شدند. حجم گروه نمونه شامل 210 دانشجوی متأهل زن می شد. ابزارهای اندازه-گیری شامل: 1)پرسشنامه ی تجارب شخص در روابط صمیمانه (والر، فرالی و برنان، 2000) که به ارزیابی سبک های دلبستگی می پردازد ، 2)پرسشنامه ی تاکتیک های حل تعارض(آرکر، دیسای و سالتزمن، 2001)، 3)پرسشنامه ی عملکرد جنسی زناشویی(فرج نیا و همکاران، 1392)می شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که تاکتیک های حل تعارض و سبک های دلبستگی با عملکرد جنسی رابطه ی معناداری دارد. این رابطه در مورد سبک دلبستگی ایمن و تاکتیک مذاکره(در جهت مثبت) و در مورد سبک-های دلبستگی اضطرابی و اجتنابی(در جهت منفی) در سطح 01/0< p معنادار بود و در مورد تاکتیک حمله جسمانی و خشونت روانی(در جهت منفی) و در سطح معناداری 05/0< p معنادار است. همچنین تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که سبک دلبستگی ایمن بیشترین توان پیش بینی کنندگی را برای عملکرد جنسی دارد و همینطور به ترتیب، بعد از دلبستگی ایمن، دلبستگی اجتنابی، تاکتیک حمله و در آخر تاکتیک مذاکره توان پیش بینی عملکرد جنسی را دارند اما دلبستگی اضطرابی و تاکتیک خشونت روانی توان پیش بینی عملکرد جنسی را نداشتند. کلید واژه: سبک های دلبستگی، تاکتیک های حل تعاض، عملکرد جنسی زنان.
معصومه صادقیان سیمین حسینیان
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش سبک اسنادی خوش بینانه بر آمادگی اعتیاد و تغییر سبک اسناد در دانش آموزان دختر انجام شد. پژوهش یک مطالعه شبه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد. 40 نفر از دانش آموزان با روش نمونه گیری خوشه ای از جامعه آماری دانش آموزان دختر دبیرستان های پاکدشت انتخاب شدند و به طور مساوی در دو گره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. طرح آزمایشی طی 9 جلسه اجرا شد. از پرسشنامه سبک اسناد(asq) و مقیاس ایرانی استعداد اعتیاد(iaps) جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شد و داده ها به وسیله تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها حاکی از آن بود که آموزش سبک اسنادی خوش بینانه منجر به کاهش معنادار آمادگی اعتیاد در دانش آموزان دختر شده است. همچنین نتایج نشان دادند که آموزش سبک های اسنادی خوش بینانه منجر به تغییر سبک اسنادی بدبینانه به خوش بینانه دانش آموزان دختر در گروه آزمایش شده است. بنابراین می توان ازنتایج این آزمایش جهت پیشگیری از ابتلای دانش آموزان به اعتیاد استفاده کرد و از هدر رفتن وقت، انرژی و هزینه های مربوط به درمان اعتیاد تا حدودی جلوگیری نمود.
سمیه طحانیان نظری سیمین حسینیان
هدف از پژوهش حاضر پیش بینی نقش واسطه ای هوش هیجانی در رابطه با شیوه های فرزند پروری ادراک شده با اعتیاد اینترنتی در دانش آموزان دختر دوره دبیرستان مناطق 3 و 19 تهران بود. در این پژوهش روش توصیفی و از نوع همبستگی بکار گرفته شد. نمونه این پژوهش 300 دانش آموز دختر دبیرستانی است که ابتدا به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزاراندازه گیری شامل پرسشنامه اعتیاد اینترنتی یانگ، شیوه های فرزند پروری یانگ و هوش هیجانی شرینگ است داده¬ها با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و برای ارائه مدل از روش تحلیل مسیر استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل داده ها(مسیر پیشنهادی) نشان داد که هوش هیجانی، عامل واسطه ای بین محرومیت عاطفی و اعتیاد اینترنتی است. همچنین تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که در زیر مقیاس های فرزند پروری محرومیت عاطفی بیشترین توان پیش¬بینی کنندگی را برای اعتیاد اینترنتی و هوش هیجانی دارد و همینطور در مورد هوش هیجانی و اعتیاد اینترنتی می¬توان گفت به ازای افزایش هوش هیجانی، اعتیاد اینترنتی کاهش می¬یابد.
محبوبه حیدری سیمین حسینیان
به منظور بررسی رابطه انواع سبک های تفکر و سازگاری آموزشی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال دوم و سوم مقطع متوسطه شهرستان کاشان از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای در پنج رشته تحصیلی ( ریاضی . تجربی . انسانی . فنی حرفه ای . کار و دانش ) استفاده شد.در این پژوهش سیزده نوع سبک تفکر مورد بررسی قرار گرفته اند. مقیاس های سنجش در این مطالعه ، فرم کوتاه شده پرسشنامه سبک های تفکر استرنبرگ – واگنر با 65 سوال ، سازگاری آموزشی از پرسشنامه سینها و سینگ با 20 سوال و پیشرفت تحصیلی،معدل کل دانش آموزان می باشد. یافته های پژوهشی حاکی از آن است که: جنسیت و رشته تحصیلی در رابطه بین متغیرهای سبک تفکر، سازگاری آموزشی و پیشرفت تحصیلی، نقش دارند. بین سازگاری آموزشی و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. درمقایسه بین سبک ها با توجه به جنسیت،دختران قانونگذارتر و برون نگرتر از پسران هستند . دانش آموزان دختر در مقایسه با دانش آموزان پسرسازگارترند.
ربابه تبرسائی سیمین حسینیان
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش گروهی تحلیل ارتباط متقابل بر میزان عزّت نفس، خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت دختران نوجوان تحت حضانت بهزیستی شهرستان گرگان انجام گردید.در این مطالعه شبه آزمایشی از طرح پیش-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شدنتایج تحلیل کواریانس نشان داد که عزّت نفس، خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت گروه آزمایش پس از آموزش گروهی تحلیل رفتار متقابل در مقایسه با گروه کنترل به طور معنادارافزایش یافت.