نام پژوهشگر: سیدعباس تولایی
پیمان رضایی مرام ماریا ای. آگیلار-وفایی
اگرچه پژوهش های بسیاری در زمینه خانواده های دارای عضو مبتلا به روانگسستگی مرحله اول (fep) صورت گرفته است، اکثر این مطالعات ماهیتی کمبودگرا دارند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه عوامل تاب آوری خانواده و دوره روانگسستگی درمان نشده (dup)، در افراد دچار روانگسستگی مرحله اول (fep) بود. نمونه این مطالعه شامل 107 خانواده دارای عضو مبتلا به fep بود، که به سه مرکز درمانی معتبر شهر تهران مراجعه کرده بودند، و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، انتخاب شدند. برای سنجش عوامل تاب آوری از مقیاس طرحواره قومی خانواده (fsch-e)، سیاهه منابع مدیریت در خانواده (firm) و مقیاس های ارزیابی شخصی معطوف به بحران خانواده (f-copes)، و برای سنجش انطباق خانواده از مقیاس درماندگی خانواده (fdi) استفاده شد، که بوسیله مراقب اصلی تکمیل شدند. dup نیز از طریق مصاحبه با مراقب اصلی و بوسیله موادی منتخب از مصاحبه نیمه ساختاریافته cors/tope بررسی شد. برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد که طرحواره خانواده، منابع مدیریت بحران در خانواده، و راهبردهای مقابله ای خانواده dup را پیش بینی می کنند. dup نیز پیش بینی کننده درماندگی خانواده است. همچنین، نقش میانجیگری dup در ارتباط میان سه مولفه تاب آوری (حمایت اجتماعی خانواده گسترده، حمایت اجتماعی بدست آمده و تسلط و سلامت)، با درماندگی خانواده، تأیید شد. نتایج در قالب مدل تاب آوری خانواده قابل تبیین است. این چارچوب نظری، مدلی مبتنی بر نیرومندی است. از آنجا که شروع روانگسستگی برای خانواده یک عامل تنیدگی زای فاجعه بار محسوب می شود، تاب آوری نقش تعیین کننده ای در انطباق این خانواده ها خواهد داشت. هرچه تاب آوری سیستم خانواده بیشتر باشد، احتمال بروز واکنش انطباقی مناسب (درمانجویی سریعتر) بیشتر خواهد بود، و متعاقباً میزان بی تعادلی کمتری در سیستم (درماندگی خانواده) بروز می کند. ورود dup به مدل نظری تاب آوری خانواده، مکانیزم موقعیتی تاب آوری در خانواده های دارای عضو مبتلا به fep ایجاد می کند. نتایج بدست آمده بر تدوین مداخلات خانوادگی، بویژه مداخلات مبتنی بر حمایت اجتماعی، تأکید می کند.