شعر عرفانی فارسی مبین فکر وحدت وجودی است به گونه ای که می توان گفت روح و روان شاعر عارف با وحدت وجود گره خورده است، عطّار از جمله شعرای عارفی است که در اشعار خود با زبانی ساده و به دور از پیچیدگی به بیان حالات و نکات عرفانی پرداخته و بر این عقیده است که تمام آفرینش از تجلّی خداوند واحد به ظهور رسیده و کثرت موجود در جهان چون آینه های متعددی هستند که هر کدام با توجه به خصوصیتی که دارند نمایشگر وحدت آن ذات مطلقند. وی گاهی کثرت را به سایه ها و ذراتی تشبیه می کند که با پیمودن راه کمال سرانجام در خورشید وحدت گم خواهند شد و گاهی نیز آن را به قطراتی جدا شده از دریای وحدت تشبیه می کند که تنها راه یکی شدن آنها استغراق و فنا شدن و در نتیجه رسیدن به بقای با لله است. و گاهی نیز سیر به سوی وحدت و درک آن ذات مطلق را در قالب نماد پردازی و حرکت جسمانی در پی یافتن وحدت و فانی شدن در آن بیان می کند که سفر تمثیلی سی مرغ به سوی سیمرغ بارز ترین این تمثیلات است. عطّار نوشندگان جام الست و مردان راستین را کسانی می داند که با دور شدن از آن مجلس بزم هنوز از شراب آن قدح مست و به دنبال ساقی آن روز رهسپار دیار وحدت هستند، و بسان آینه های پاکی اند که با دل و جان مُظهر و مظهر آن وحدت مطلق هستند. در این پایان نامه، وحدت وجود و شیوه های بیانی آن در الهی نامه، غزلیّات و منطق الطیر عطّار بررسی شده است. به همین خاطر در ابتدا مقدماتی برای ورود به این مبحث در نظر گرفته شده و فصل هایی به شرح ذیل تنظیم گردیده است: فصل اوّل کلیات پژوهش را در بر دارد. فصل دوّم اصطلاح مرتبط با وحدت وجود، و سپس وحدت وجود و انواع آن شرح داده شده است. فصل سوّم به بررسی سیر تاریخی وحدت وجود در میان اقوام و ملل مختلف پرداخته است. فصل چهارم به بررسی خلاصه ای از نظرات و اختلافات عرفا با متکلمین و فلاسفه در مورد وحدت وجود می پردازد. فصل پنجم به زندگینامه و همچنین وحدت وجود و شیوه-های بیانی آن در اشعار عطّار پرداخته است. فصل ششم شامل یک نتیجـه گیری کلی از این پژوهش می باشد.

سیاست یکی از مهمترین ابعاد گوناگون جوامع بشری است و پرداختن به مباحث سیاسی، یکی از موضوعهایی است که همواره مورد توجه متفکران ایرانی در ادوار مختلف تاریخی بوده است. در همین راستا به مقایسهی اندیشههای سیاسی در در? التاج، اخلاق ناصری، مرصادالعباد وسیاستنامه پرداخته شد. نتایج نشان داد که اندیشهی سیاسی خواجه نظام الملک بر اساس کتاب سیاست نامه،آشکارا رنگ ایرانی دارد و از اندیشهی سیاسی ایران شهری متأثر است. قطبالدین معتقد است که هر چه حکومت مقبولیت مردمیاش بیشتر باشد، عمرش طولانیتر است. خواجه نصیرالدین همانند خواجه نظامالملک، اندیشهی سیاسی را با عمل سیاسی درآمیخت و پایداری اندیشهی دینی را درگرو حاکمیت دستورات و احکام دینی دید. از نظر نجم رازی هم، پادشاهان، خلیفه خدا بر رویزمین اند و مقام پادشاهی، عنایت خداوند است که به هر کس بخواهد آن را میبخشد. لازم به ذکراست که خواجه نصیرالدین طوسی در تقسیمبندی جوامع و بیان کیفیات آنها تا حدود بسیارزیادی از فارابی تاثیر پذیرفته است. مرصاد العباد و سیاستنامه نیز مطلبی در این زمینه ندارند. ازبین کتابهایی که در مورد سیاست نوشته شده است فقط خواجه نصیرالدین طوسی است که درکتاب اخلاق ناصری فصلی جداگانه در مورد محبت دارد که محبت را موجب قوام و دوام همه موجودات میداند. در مورد مشورت نیز خواجه نظام الملک مطالبی بسیار بیان میکند که در دیگرکتابها به صورت پراکنده مطالبی آمده است و قابل طرح نبود، خواجه نصیرالدین طوسی فصلی هم در فضیلت صداقت دارد که در دیگر کتابها مطلبی در این باره نیامده است.